بیست‌وسوم تیر سالگرد درگذشت مریم میرزاخانی است. مرگ شاید کلمه ثقیلی برای خاموشی یک ستاره علمی باشد؛ چنان که مبارزه او با بیماری و در نهایت تسلیم شدن او در برابر مرگ نیز الهام‌بخش است.
به گزارش ایسنا، منطقه خلیج‌فارس، مریم میرزاخانی، نابغه ریاضیات و برنده جایزه فیلدز (مدال بین‌المللی اکتشافات برجسته در ریاضی) در 22 اردیبهشت 1356 در تهران به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان فرزانگان تهران گذراند و طی سال‌های 1373 و 1374 توانست دو بار مدال طلای المپیاد کشوری را از آن خود کند. پس‌ازآن نیز در المپیاد جهانی ریاضی در هنگ‌کنگ (1994) و کانادا (1995) رتبه نخست جهانی را با نمره کامل به دست آورد.
وی پس‌ازاین سال‌ها و دریافت مدرک کارشناسی ریاضی از دانشگاه شریف، تحصیلات خود را در دانشگاه‌هاروارد ادامه داد. میرزاخانی پیش‌ازاین توانسته بود اثبات ساده‌ای برای یک قضیه ریاضی را در ماهنامه انجمن ریاضی آمریکا به چاپ برساند. او تا مقطع دکتری به تحصیل در هاروارد ادامه داد، پس‌ازآن به پرینستون رفت و پس از اخذ درجه استاد تمامی در این دانشگاه، از سپتامبر 2008 به تدریس در دانشگاه استنفورد مشغول شد.
از او افتخارات زیادی به‌جامانده، از قرار گرفتن در فهرست 10 نفره نشریه پاپیولر ساینس به‌عنوان افرادی که افق‌های تازه‌ای در مرزهای جهان گشوده‌اند تا دریافت جایزه فیلدز که بالاترین نشان افتخار در رشته ریاضی است؛ اما آنچه بیش از همه‌چیز جلب نظر می‌کند، شخصیت والای علمی او و شیوه‌ای است که در کلام برترین دانشمندان جهان به تصویر درآمده است.
یک استاد دانشگاه در رشته ریاضی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه بر جایگاه و تأثیر مریم میرزاخانی در علم ریاضیات در سطح جهان شاید بر هیچ‌کس شک و شبهه‌ای نباشد، تصریح کرد: متأسفانه زنده‌یاد میرزاخانی پس از فوتش در کشورمان شناخته شد درحالی‌که نقش بی‌بدیلی در علم ریاضی از خود برجای گذاشت.
ثمینه ذاکری با بیان اینکه گرچه زنده‌یاد میرزاخانی برای تمامی ریاضیدانان کشورمان شناخته‌شده بود اما برای عموم مردم پس از فوتش شناخته شد، اضافه کرد: ازاین‌دست نخبگان علمی در کشورمان کم نیستند که در گمنامی زندگی می‌کنند و همچنان ناشناخته مانده‌اند.
کم‌توجهی به نخبگان علمی سبب کوچ آن‌ها به خارج از کشور می‌شود
وی ادامه داد: کم‌توجهی به این نخبگان علمی سبب سرخوردگی و هرازگاهی سبب کوچ آن‌ها به خارج از کشور می‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نقش زنان در جایگاه تدریس دانشگاه نسبت به سایر حوزه‌ها پررنگ‌تر است، عنوان کرد: هرچند در همین بخش هم اگر فردی با مدرک دکترا برای عضویت در هیئت‌علمی یا جایگاه دیگری وجود داشته باشد اولویت به مردان اختصاص و تبعیض وجود دارد.
ذاکری با اشاره به اینکه رتبه نخست مقاله در زمینه علمی و پژوهشی در کشور را کسب کردم و در سن 24 سالگی نیز توانستم برای گذراندن دوره دکترا قبول شوم، اضافه کرد: در مصاحبه نیز به دلیل متأهل بودن و نداشتن وقت بارها از سوی مصاحبه‌شوندگان نیز مورد سؤال قرار گرفتم اما با تلاش فراوان توانستم آن‌ها را متقاعد کنم که می‌توانم وقت خود را برای تحصیل آزاد کنم و به‌نوعی تعهدات لازم را دادم تا بتوانم دوره دکترا را بگذارنم.
در بازگشتم به بندرعباس درک درستی از فارغ‌التحصیل دکترا وجود نداشت
وی با بیان اینکه بنده باوجود هرمزگانی بودن زمانی که پس از فارغ‌التحصیلی به بندرعباس بازگشتم اما مورد استقبال قرار نگرفتم و درک درستی از فارغ‌التحصیل دکترا وجود نداشت، افزود: تصمیم گرفتم به تدریس در آموزشگاه‌ها روی بیاورم و بتوانم به رشد علمی دانش آموزان مشغول باشم زیرا پایه علمی دانش آموزان هرمزگان در مقاطع تحصیلی مختلف مدارس نسبت به سایر استان‌ها پایین بوده و باید بر روی تقویت آن کار شود.
فارغ‌التحصیل دوره دکترا دانشگاه صنعتی شاهرود با اشاره به اینکه در مقاطع ششم، نهم و دبیرستان مشغول تدریس هستم، اضافه کرد: باید در هرمزگان سطوح علمی از پایه کار شود و سپس به دانشگاه روی آورد زیرا اگر دانش‌آموزانمان با بنیه علمی قوی از پایه رشد نکنند، کار کردن در دانشگاه به‌مراتب سخت و شاید نتیجه‌بخش نباشد.
به‌جای اسم و مقام به دنبال کار نتیجه‌بخش بودم
ذاکری با بیان اینکه همواره به‌جای اسم و مقام به دنبال کار نتیجه‌بخش و رشد فراگیران علمی بوده و هستم، تصریح کرد: بسیاری از افراد با مدرک دکترا تنها در دانشگاه تدریس می‌کنند اما همواره بنده به دنبال تأثیرگذاری و مفید بخش بودن هستم که این مهم به نظرم در مقاطع تحصیلی پایین‌تر صورت می‌گیرد.
سطح علمی دانشگاه‌ها رو به نزول است
وی با انتقاد از اینکه سطح علمی دانشگاه‌ها به دلیل بالا رفتن پذیرش‌ها رو به نزول است، خاطرنشان کرد: رفتن به دانشگاه آسان‌تر شده و همین موضوع کیفیت علمی دانشجویان را نزول بخشیده است.
امروز همه مهندس و دکتر هستند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در زمانی که بنده وارد مقطع دکترا شدم به‌مراتب قبولی در مصاحبه سخت بود اما اکنون با ایجاد دانشگاه‌های بین‌الملل دیگر قبولی در مقطع دکترا هم آسان شده است، تصریح کرد: اکنون باید به دانشگاه محل تحصیل بها داد نه نوع مدرک زیرا اکنون در هر مقطعی به‌راحتی می‌تواند پذیرش و فارغ‌التحصیل شد اما کیفیت نوع دانشگاه‌ها متفاوت است.
ذاکری با اشاره به اینکه دیگر امروز همه مهندس و دکتر هستند، عنوان کرد: امیدوارم با درک درست از تحصیل به سمت ارتقای کیفی برویم تا شاهد باشیم روزی مریم میرزاخانی های بیشتری در سطح جهان معرفی کنیم گرچه اکنون هم در عین گمنامی کم نیستند.
گفت‌وگو از امیرحسین طالبی، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج‌فارس
انتهای پیام
