خمین با اقلیم خشک و نیمه خشک در سال های اخیر با پدیده کاهش نزولات جوی در مناطق مرکزی مواجه است و این مهم لزوم بازنگری جدی در رفتارهای مصرفی، راهبردهای اصولی منابع آبی در حوزه کشاورزی، اصلاحات بهره وری از منابع آب را ضروری کرده است.
ارتقای بهره وری آب در شهرستان خشک خمین در این حوزه می تواند زمینه رشد اقتصادی، باروری ظرفیت های کشاورزی، اشتغالزایی پایدار، کاهش هزینه ها و افزایش دامنه تولید و سود برای شاغلان را رقم زند.
با یک مطالعه اجمالی می توان دریافت که در روستاهای خمین بحران مدیریت بیش از بحران منابع آبی خود را نشان می‌دهد چرا که نه الگوی مصرف رعایت می شود و نه از منابع موجود استفاده بهینه می شود و همه بهره برداران خواستار حمایت بیشتر دولتی هستند اما، هیچ کس از خود نمی پرسد برای عبور از این بحران چه کار کرده است.
با وجود طرح معضل کم ابی خمین در نشست های تخصصی و رسانه ها ، کمتر راهکار عملیاتی در این حوزه دیده شده و برای رهایی از بحران کم آبی و خشکسالی باید هم در بخش مصرف آب آشامیدنی و هم مصرف در بخش کشاورزی کمر همت محکم بسته شود و با استفاده بهینه و رعایت الگوی مصرف به دنبال رفع و یا عبور از مشکلات کنونی بود.
نبود آب شرب و آبرسانی سیار در 9 روستا، جیره بندی آب آشامیدنی در هفت روستای دیگر ، کاهش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، بیکاری، کاهش درآمد خانوارهای روستایی و مهاجرت به شهر از چالش های بحران آب در روستاهای خمین است.
رئیس منابع آب خمین گفت: کسری مخازن سفره های آب زیرزمینی خمین همچنان به قوت خود باقیست و سیر صعودی دارد و بر همین اساس روند مصرف آب باید اصلاح شده و منابع آبی با رویکرد مناسب مدیریت شود و صرفه جویی نیاز ضروری در این شهرستان است.
حمید رنجبری اظهارکرد: سفره آب زیر زمینی این شهرستان با 6 و نیم میلیون متر مکعب کسری مخازن مواجه و دشت خمین از نظر ذخایر آبی با افت جدی مواجه است و می طلبد مردم به ویژه کشاورزان الگوی مصرف آب را رعایت کنند.
رئیس منابع آب خمین گفت: به دلیل کسری مخازن سفره آب زیر زمینی و استمرار خشکسالی، برنامه انسداد چاه های غیر مجاز در دستور کار قرار گرفته است که این همه کار نیست و برای بهبود اوضاع آبی شهرستان باید راهبردی همه جانبه نگر با مشارکت همه بخش ها عملیاتی شود.
رنجبری ادامه داد: مسدود کردن چاه های غیر مجاز کشاورزی از ابتدای امسال تاکنون در این شهرستان سبب صرفه جویی و ذخیره سازی 284 هزار و 200متر مکعب آب از ذخایر سفره زیر زمینی این شهرستان شد.
وی افزود: انسداد 17 حلقه چاه های غیرمجاز کشاورزی دراین شهرستان با حکم قضایی در سال جاری باعث صرفه جویی و ذخیره این میزان آب از مخازن دشت خمین شد اما باید با روش های آبیاری نوین و سرعت بخشی به تکمیل شبکه آبیاری کشاورزی از هدررفت منابع آبی در این حوزه پیشگیری کرد.
وی اظهارکرد: در این راستا پنج مورد ادوات حفاری نیز از عاملان حفر چاه های غیرمجاز در این شهرستان کشف و ضبط شده است و متخلفان با تشکیل پرونده قضایی به مراجع قانونی معرفی شدند.
رنجبری افزود: کشاورزان باید از کاشت محصولات آب بر خودداری کنند و با سیستم آبیاری نوین بهره وری در این حوزه را افزایش دهند.
رئیس امور آب و فاضلاب روستایی خمین گفت: 9روستای این شهرستان به دلیل مشکل نبود منابع آب آشامیدنی سالم با تانکر آبرسانی سیار می شوند.
داود رضایی افزود: امیریه زرشک، امامزاده خشتی جان، رشید آباد، مهر آباد، دانیان، کنده ها، کاظم آباد، آشیانه علیا و سفلی روستاهایی هستند که به صورت سیار و با تانکر تامین آب آشامیدنی می شوند.
وی اظهار کرد: هفت روستای دیگر نیز با مشکل کمبود آب مواجه هستند که آب آشامیدنی آن ها جیره بندی شده است.
رضایی بیان کرد: باوجود بارندگی های مناسب در سال جاری بحران کم آبی در این شهرستان همچنان ادامه دارد.
رئیس امور اب و فاضلاب روستایی خمین گفت: برای تامین آب آشامیدنی روستاهای خمین امسال 30 طرح با اعتبار 25 میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی، ملی و سه درصد نفت و گاز اجرا شد.
وی بیان کرد:در 2 سال قبل 25 روستا در خمین آبرسانی سیار می شدند که با اجرای طرح های اشاره شده این روستاها به 9 مورد کاهش یافته است.
رضایی با بیان اینکه برای عبور از مشکل کمبود آب در روستاها باید الگوی مصرف آب آشامیدنی رعایت شود، گفت: سرانه مصرف آب در روستاهای این شهرستان حدود 600 لیتر در شبانه روز است که این میزان سه برابر میانگین کشوری است.
وی، علت افزایش مصرف آب آشامیدنی در روستاهای این شهرستان را خشک شدن چاه های آب کشاورزی و استفاده از آب آشامیدنی برای آبیاری باغات و فضای سبز در واحدهای مسکونی بیان کرد.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: پدیده خشکسالی در این شهرستان بیش از سایر شهرستان های استان رخ نموده و پراکندگی اراضی و خرده مالکی، بهره گیری از روش آبیاری سنتی نیز به آن دامن زده و سرنوشت کشاورزی و شاه کلید عبور از بحران در این خطه به دست خود کشاورزان است.
احمد رضا جعفری افزود: آبیاری غرقابی و سنتی یکی از روش های نامناسب در الگوی مصرف آب است و اگر روش های نوین آبیاری با کارویژه های اصولی در مدیریت مزارع وارد شود، به پیشرفت کشاورزی کمک اساسی می کند.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: مشکل خرده مالکی و پراکندگی اراضی کشاورزی دلیل اصلی اجرا نشدن کامل طرح آبیاری نوین دراین شهرستان است.
وی افزود: تنها 15 درصد از مجموع 34 هزار هکتار از اراضی زراعی و باغ های خمین به سامانه آبیاری تحت فشار و قطره ای مجهز شده است.
وی گفت: تجهیز و نوسازی سامانه های آبیاری، کاهش مصرف آب، افزایش راندمان تولید، کاهش مصرف انرژی و افزایش عملکرد از مزایای یکپارچه سازی اراضی کشاورزی است.
جعفری گفت: نبود شرایط مالی مناسب بهره برداران باعث شده که هزینه آبیاری نوین را نتوانند تقبل کنند.
وی بیان کرد: برای اجرای این طرح نیاز به برقی شدن چاه های کشاورزی، ساخت استخر، سیستم های پمپاژ و لوله گذاری از چاه تا استخر است و این همه از توان یک کشاورز که با بحران زدگی خشکسالی مواجه شده برنمی آید.
مدیر جهاد کشاورزی خمین ادامه داد: تقبل این هزینه ها در زمره سهم آورده بهره بردار محسوب می شود که در شرایط فعلی و کاهش درآمد بسیار هزینه سنگینی است.
وی ادامه داد: درست است که دولت 80 درصد از هزینه سیستم آبیاری تحت فشار را کمک بلاعوض می دهد اما، این کمک های دولتی فقط در مزارع است بیرون مزرعه وهزینه جانبی برعهده کشاورزاست.
وی گفت: اشتراکی بودن چاه های آب مانعی دیگر برای اجرای این سیستم است که برای چاهی که 40 تا 50 نفر از آن سهم آب دارند می بایست تمامی آن اراضی ملزم به اجرای طرح آبیاری تحت فشار باشند.
وی تاکید کرد: با این وجود برای عبور از بحران آب باید از منابع موجود استفاده بهینه شود و یکی از روش های نوین آبیاری نواری یا تیپ است.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: آبیاری موضعی که به سیستم آبیاری نواری نیز شهرت دارد، الگویی بهینه در افزایش ضریب بهره وری از آب و تولید محصول سالم است که در زمره روش های جدید آبیاری نوین قطره ای قرار گرفته و می تواند به عنوان حلقه ای مهم از زنجیره تولید هدفمند در برنامه های اقتصاد مقاومتی دیده شود.
جعفری افزود: افزایش بهره وری آب به عوامل و شاخص های مختلفی در فرایند تولید وابسته است که روش آبیاری یکی ازآن هاست و در شرایطی که محدودیت شدید منابع آبی وجود دارد، بهره گیری از شیوه آبیاری موضعی به عنوان راهکار منطقی و علمی برای بهینه سازی مصرف آب حوزه کشاورزی در استان مرکزی و خمین باید مورد نظر باشد.
وی ادامه داد: استفاده از روش آبیاری موضعی یا تیپ، می تواند تا 95 درصد بهره وری بهینه آب را در کشاورزی ایجاد کند و در شرایطی که معیشت بهره برداران کشاورزی با ممنوعه بودن دشت خمین و افت شدید آب های زیرزمینی در تنگنا و خطر است، اجرای این روش نه تنها مدیریت منابع آبی و پیشگیری از هدررفت آب را در پی دارد بلکه به دلیل طراحی خاص موجبات تولید بهتر و محصول سالم و با کیفیت را نیز فراهم می کند.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: استفاده از روش آبیاری نوین قطره ای موضعی، مصداق بارز بهره وری بهینه آب است چرا که بهره بردار تنها به حد کفایت رشد از منابع آبی برداشت می کند و این مهم در شرایط بحرانی منابع آب این شهرستان اهمیت زیادی دارد.
جعفری افزود: استفاده از این روش نوین آبیاری باعث کاهش تراکم علف های هرز و حفظ محیط زیست می شود چرا که در این روش آب مورد نیاز گیاه از طریق شبکه لوله‌ها به موضع کشت هدایتگری و توزیع می شود و حجم بالای آب که زمینه رشد علف هرز را مهیا می کند در این روش به حداقل می رسد و بیماری های خاکزی و ریشه ای برای گیاه مهار می شود.
وی اظهارکرد: با شبکه آبیاری موضعی زمینه آبیاری یکنواخت برای همه بذرها های کاشته شده با تراکم محاسبه شده فراهم می شود و کیفیت در کاشت، کاهش هزینه ها و محصول مطلوب به دست می آید.
شهرستان خمین واقع در جنوب استان مرکزی، زادگاه امام راحل است که 105 هزار نفر جمعیت دارد که 52 درصد آن با 14 هزار خانوار کشاورزی هستند.
7277/ 6013/گزارشگر: افسانه آروند***انتشاردهنده:مژگان حیدری
انتهای پیام ارتقای بهره وری آب در شهرستان خشک خمین در این حوزه می تواند زمینه رشد اقتصادی، باروری ظرفیت های کشاورزی، اشتغالزایی پایدار، کاهش هزینه ها و افزایش دامنه تولید و سود برای شاغلان را رقم زند.
با یک مطالعه اجمالی می توان دریافت که در روستاهای خمین بحران مدیریت بیش از بحران منابع آبی خود را نشان می‌دهد چرا که نه الگوی مصرف رعایت می شود و نه از منابع موجود استفاده بهینه می شود و همه بهره برداران خواستار حمایت بیشتر دولتی هستند اما، هیچ کس از خود نمی پرسد برای عبور از این بحران چه کار کرده است.
با وجود طرح معضل کم ابی خمین در نشست های تخصصی و رسانه ها ، کمتر راهکار عملیاتی در این حوزه دیده شده و برای رهایی از بحران کم آبی و خشکسالی باید هم در بخش مصرف آب آشامیدنی و هم مصرف در بخش کشاورزی کمر همت محکم بسته شود و با استفاده بهینه و رعایت الگوی مصرف به دنبال رفع و یا عبور از مشکلات کنونی بود.
نبود آب شرب و آبرسانی سیار در 9 روستا، جیره بندی آب آشامیدنی در هفت روستای دیگر ، کاهش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، بیکاری، کاهش درآمد خانوارهای روستایی و مهاجرت به شهر از چالش های بحران آب در روستاهای خمین است.
رئیس منابع آب خمین گفت: کسری مخازن سفره های آب زیرزمینی خمین همچنان به قوت خود باقیست و سیر صعودی دارد و بر همین اساس روند مصرف آب باید اصلاح شده و منابع آبی با رویکرد مناسب مدیریت شود و صرفه جویی نیاز ضروری در این شهرستان است.
حمید رنجبری اظهارکرد: سفره آب زیر زمینی این شهرستان با 6 و نیم میلیون متر مکعب کسری مخازن مواجه و دشت خمین از نظر ذخایر آبی با افت جدی مواجه است و می طلبد مردم به ویژه کشاورزان الگوی مصرف آب را رعایت کنند.
رئیس منابع آب خمین گفت: به دلیل کسری مخازن سفره آب زیر زمینی و استمرار خشکسالی، برنامه انسداد چاه های غیر مجاز در دستور کار قرار گرفته است که این همه کار نیست و برای بهبود اوضاع آبی شهرستان باید راهبردی همه جانبه نگر با مشارکت همه بخش ها عملیاتی شود.
رنجبری ادامه داد: مسدود کردن چاه های غیر مجاز کشاورزی از ابتدای امسال تاکنون در این شهرستان سبب صرفه جویی و ذخیره سازی 284 هزار و 200متر مکعب آب از ذخایر سفره زیر زمینی این شهرستان شد.
وی افزود: انسداد 17 حلقه چاه های غیرمجاز کشاورزی دراین شهرستان با حکم قضایی در سال جاری باعث صرفه جویی و ذخیره این میزان آب از مخازن دشت خمین شد اما باید با روش های آبیاری نوین و سرعت بخشی به تکمیل شبکه آبیاری کشاورزی از هدررفت منابع آبی در این حوزه پیشگیری کرد.
وی اظهارکرد: در این راستا پنج مورد ادوات حفاری نیز از عاملان حفر چاه های غیرمجاز در این شهرستان کشف و ضبط شده است و متخلفان با تشکیل پرونده قضایی به مراجع قانونی معرفی شدند.
رنجبری افزود: کشاورزان باید از کاشت محصولات آب بر خودداری کنند و با سیستم آبیاری نوین بهره وری در این حوزه را افزایش دهند.
رئیس امور آب و فاضلاب روستایی خمین گفت: 9روستای این شهرستان به دلیل مشکل نبود منابع آب آشامیدنی سالم با تانکر آبرسانی سیار می شوند.
داود رضایی افزود: امیریه زرشک، امامزاده خشتی جان، رشید آباد، مهر آباد، دانیان، کنده ها، کاظم آباد، آشیانه علیا و سفلی روستاهایی هستند که به صورت سیار و با تانکر تامین آب آشامیدنی می شوند.
وی اظهار کرد: هفت روستای دیگر نیز با مشکل کمبود آب مواجه هستند که آب آشامیدنی آن ها جیره بندی شده است.
رضایی بیان کرد: باوجود بارندگی های مناسب در سال جاری بحران کم آبی در این شهرستان همچنان ادامه دارد.
رئیس امور اب و فاضلاب روستایی خمین گفت: برای تامین آب آشامیدنی روستاهای خمین امسال 30 طرح با اعتبار 25 میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی، ملی و سه درصد نفت و گاز اجرا شد.
وی بیان کرد:در 2 سال قبل 25 روستا در خمین آبرسانی سیار می شدند که با اجرای طرح های اشاره شده این روستاها به 9 مورد کاهش یافته است.
رضایی با بیان اینکه برای عبور از مشکل کمبود آب در روستاها باید الگوی مصرف آب آشامیدنی رعایت شود، گفت: سرانه مصرف آب در روستاهای این شهرستان حدود 600 لیتر در شبانه روز است که این میزان سه برابر میانگین کشوری است.
وی، علت افزایش مصرف آب آشامیدنی در روستاهای این شهرستان را خشک شدن چاه های آب کشاورزی و استفاده از آب آشامیدنی برای آبیاری باغات و فضای سبز در واحدهای مسکونی بیان کرد.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: پدیده خشکسالی در این شهرستان بیش از سایر شهرستان های استان رخ نموده و پراکندگی اراضی و خرده مالکی، بهره گیری از روش آبیاری سنتی نیز به آن دامن زده و سرنوشت کشاورزی و شاه کلید عبور از بحران در این خطه به دست خود کشاورزان است.
احمد رضا جعفری افزود: آبیاری غرقابی و سنتی یکی از روش های نامناسب در الگوی مصرف آب است و اگر روش های نوین آبیاری با کارویژه های اصولی در مدیریت مزارع وارد شود، به پیشرفت کشاورزی کمک اساسی می کند.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: مشکل خرده مالکی و پراکندگی اراضی کشاورزی دلیل اصلی اجرا نشدن کامل طرح آبیاری نوین دراین شهرستان است.
وی افزود: تنها 15 درصد از مجموع 34 هزار هکتار از اراضی زراعی و باغ های خمین به سامانه آبیاری تحت فشار و قطره ای مجهز شده است.
وی گفت: تجهیز و نوسازی سامانه های آبیاری، کاهش مصرف آب، افزایش راندمان تولید، کاهش مصرف انرژی و افزایش عملکرد از مزایای یکپارچه سازی اراضی کشاورزی است.
جعفری گفت: نبود شرایط مالی مناسب بهره برداران باعث شده که هزینه آبیاری نوین را نتوانند تقبل کنند.
وی بیان کرد: برای اجرای این طرح نیاز به برقی شدن چاه های کشاورزی، ساخت استخر، سیستم های پمپاژ و لوله گذاری از چاه تا استخر است و این همه از توان یک کشاورز که با بحران زدگی خشکسالی مواجه شده برنمی آید.
مدیر جهاد کشاورزی خمین ادامه داد: تقبل این هزینه ها در زمره سهم آورده بهره بردار محسوب می شود که در شرایط فعلی و کاهش درآمد بسیار هزینه سنگینی است.
وی ادامه داد: درست است که دولت 80 درصد از هزینه سیستم آبیاری تحت فشار را کمک بلاعوض می دهد اما، این کمک های دولتی فقط در مزارع است بیرون مزرعه وهزینه جانبی برعهده کشاورزاست.
وی گفت: اشتراکی بودن چاه های آب مانعی دیگر برای اجرای این سیستم است که برای چاهی که 40 تا 50 نفر از آن سهم آب دارند می بایست تمامی آن اراضی ملزم به اجرای طرح آبیاری تحت فشار باشند.
وی تاکید کرد: با این وجود برای عبور از بحران آب باید از منابع موجود استفاده بهینه شود و یکی از روش های نوین آبیاری نواری یا تیپ است.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: آبیاری موضعی که به سیستم آبیاری نواری نیز شهرت دارد، الگویی بهینه در افزایش ضریب بهره وری از آب و تولید محصول سالم است که در زمره روش های جدید آبیاری نوین قطره ای قرار گرفته و می تواند به عنوان حلقه ای مهم از زنجیره تولید هدفمند در برنامه های اقتصاد مقاومتی دیده شود.
جعفری افزود: افزایش بهره وری آب به عوامل و شاخص های مختلفی در فرایند تولید وابسته است که روش آبیاری یکی ازآن هاست و در شرایطی که محدودیت شدید منابع آبی وجود دارد، بهره گیری از شیوه آبیاری موضعی به عنوان راهکار منطقی و علمی برای بهینه سازی مصرف آب حوزه کشاورزی در استان مرکزی و خمین باید مورد نظر باشد.
وی ادامه داد: استفاده از روش آبیاری موضعی یا تیپ، می تواند تا 95 درصد بهره وری بهینه آب را در کشاورزی ایجاد کند و در شرایطی که معیشت بهره برداران کشاورزی با ممنوعه بودن دشت خمین و افت شدید آب های زیرزمینی در تنگنا و خطر است، اجرای این روش نه تنها مدیریت منابع آبی و پیشگیری از هدررفت آب را در پی دارد بلکه به دلیل طراحی خاص موجبات تولید بهتر و محصول سالم و با کیفیت را نیز فراهم می کند.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: استفاده از روش آبیاری نوین قطره ای موضعی، مصداق بارز بهره وری بهینه آب است چرا که بهره بردار تنها به حد کفایت رشد از منابع آبی برداشت می کند و این مهم در شرایط بحرانی منابع آب این شهرستان اهمیت زیادی دارد.
جعفری افزود: استفاده از این روش نوین آبیاری باعث کاهش تراکم علف های هرز و حفظ محیط زیست می شود چرا که در این روش آب مورد نیاز گیاه از طریق شبکه لوله‌ها به موضع کشت هدایتگری و توزیع می شود و حجم بالای آب که زمینه رشد علف هرز را مهیا می کند در این روش به حداقل می رسد و بیماری های خاکزی و ریشه ای برای گیاه مهار می شود.
وی اظهارکرد: با شبکه آبیاری موضعی زمینه آبیاری یکنواخت برای همه بذرها های کاشته شده با تراکم محاسبه شده فراهم می شود و کیفیت در کاشت، کاهش هزینه ها و محصول مطلوب به دست می آید.
شهرستان خمین واقع در جنوب استان مرکزی، زادگاه امام راحل است که 105 هزار نفر جمعیت دارد که 52 درصد آن با 14 هزار خانوار کشاورزی هستند.
7277/ 6013/گزارشگر: افسانه آروند***انتشاردهنده:مژگان حیدری
کپی شد
