به گزارش ایرنا، ساختار را می‌توان پیکره‌ سازمان‌یافته‌ اجزایی تعریف کرد که پیوند متقابل و دوطرفه دارند و در ساختار اجتماعی اجزاء همان روابط میان نیروهای اجتماعی هستند و پیکره‌ سازمان ‌یافته‌‌ این اجزاء را می‌توان معادل با کل جامعه تلقی کرد.
به عبارتی در تعریف روان تر، ساختار اجتماعی به روابط و مناسبات نسبتا ثابت و تقریبا پایداری می‌گویند که میان افراد یا گروه‌های اجتماعی یک جامعه که تحت مجموعه مشترکی از الگو ها، ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی گرد آمده‌اند، برقرار باشد.
از طرفی فضای مجازی که امروز خارج از تصمیم ما بخش از فضای واقعی جامعه را در خود حل کرده است از دهه 1980 وارد ادبیات جوامع بشری شد و رفته رفته تاثیر خود را بر ابعاد مختلف زندگی اجتماعی گسترش داده است و الگوها و ارزش های جدیدی را ایجاد کرد.
با این که نباید فضای مجازی را با اینترنت اشتباه گرفت، اما به فضای غیر واقعی میان کامپیوترها اطلاق می شود که خارج از احساس و لمس احساسات واقعی میان روابط اجتماعی است به این ترتیب فضای مجازی ارتباطات اجتماعی میان مردم جامعه را به بستر فضای کامپیوتری و یا غیر واقعی منتقل کردند.
نفطه اتصال ساختار های اجتماعی و فضای مجازی، الگوهایی است که هر کدام در روابط میان افراد تعریف می شوند و هر کدام سطح متفاوتی از الگوهای رفتاری و روابطی را ارائه میدهند.
الگوهایی همچون روابط و رفتارهای خانوادگی، شهروندی، گروه های اجتماعی - سیاسی و حتی کارکرد نهادهای سیاسی رسمی که در قالب فضای مجازی مفهومی متفاوت پیدا کردند و در حال حاضر به رقیب الگوهای سنتی ساختارهای اجتماعی تبدیل شده اند و بقا یا نابودی هر یک به استفاده جامعه از آن برای کنش اجتماعی بستگی دارد.
رسانه نیز به عنوان بستر تعریف الگو های اجتماعی و جابجایی اطلاعات در لابه لای ساختار اجتماعی است که امروز بیشترین تاثیر را از فضای مجازی پذیرفته است، زیرا به مدد دسترسی آسان و سهولت انتقال اطلاعات پدیده های اجتماعی، شبکه و فضای مجازی در میان مردم از مقبولیت بیشتری برخوردارند.
به بیان دیگر، فضای مجازی به دلیل گستردگی در انتشار اطلاعات دیگر، ارتباط کامپبوتری محض نیست، بلکه به نوعی جدید از رسانه تبدیل شده و تفکیک میان رسانه و فضای مجازی دشوار شده است و حتی در بسیاری از حوزه ها 2 بستر جدایی ناپذیر هستند.
البته فضای مجازی نیز با هدف انتقال سریع اطلاعات برای نزدیکی بیشتر جوامع پایه ریزی شده است،اما اینکه فضای رسانه ای مجازی چه تاثیری در ساختار و الگوهای اجتماعی داشته است را می توان در نگاه کارشناسان حوزه اجتماعی دید.
** تغییر هویت های اجتماعی در عصر رسانه مجازی
جواد جمالی دکترای جامعه شناسی سیاسی گفت: در عصر فضای رسانه مجازی هویت ها که پایه ساختار اجتماعی هستند از پایه متحول شده و تغییر کرده است.
جمالی افزود: هویت هایی همچون ملی، فرهنگی ، جنسیتی ، اجتماعی و حتی فردی و خانوادگی در معرض برخورد با فضای مجازی متحول شده و مرزهای آن تغییر کرد و در پی آن باید پذیرفت که ساختارهای اجتماعی که بر پایه همین هویت ها مستقر است دگرگون شد .
وی با بیان اینکه ساختار های اجتماعی عینی بقای خود را از دست داده اند و به بستر مجازی منتقل شده اند، اظهار کرد: گروههای اجتماعی دیگر به دور یک میز گرد هم نمی آیند، زیرا در گروه های مجازی هر کسی از هر جای دنیا با یکدیگر تبادل افکار می کند.
این استاد جامعه شناسی سیاسی بیان کرد مکان و قلمرو اجتماعی که یکی از مهم ترین نشان هر ساختار اجتماعی است، عملا کاربرد خود را از دست داده و الگوهای اجتماعی بدون مرز شده اند. الگوهایی که به شکلی جهانی شده و فرهنگ ها را در خود هضم می کند و این ها همه از طریق فضای رسانه ای مجازی صورت می گیرد زیرا امروز هر فرد خود یک رسانه است.
علاوه براین جمالی گفت: رسانه های مجازی به هضم شده گی ها و ساختار شکنی های اجتماعی سرعت می بخشد و خیلی خوشبینانه است که کسی تصور کند می تواند جلوی آن را بگیرد.
وی تنها اقدام جوامع و به طور خاص نظام های سیاسی اجتماعی را در مدیریت و یا تزریق الگوهایی دانست تا در مقابل ساختار شکنی و تغییر هویتی توسط شبکه های اجتماعی، ساختارهای اجتماعی عمیق تر جامع را تا حدودی حفظ کند.
جمالی تاکید کرد: همه باید ساختار شکنی فضای رسانه ای مجازی را بپذیریند، زیرا پذیرش نخستین قدم در مدیریت و یا جهت دهی آن است و نفی فضای مجازی تنها ما را به خوابی فرو می برد که زمان بیدار شدن آن عواقب جبران ناپذیری دارد که امروز هم می توان به صورت آسیب های اجتماعی مجازی شاهد آن بود.
**ساختار شکنی اجتماعی در فضای رسانه های مجازی
هادی غلامی کارشناس ارشد جامعه شناسی بیان اینکه نفی فضای مجازی به عنوان نوع جدید از رسانه ناممکن است، گفت که رسانه های مجازی به جهت انتشار لحظه ای، خام و بدون محدودیت پدیده های اجتماعی، ساختارهای 'پیشا مجازی' اجتماعی و سیاسی را دگرگون کردند و نوع تازه ای از روابط را پایه ریزی کردند.
وی ادامه داد: الگوهایی همچون احزاب سیاسی، گروه های مردم نهاد، انتخابات و حتی بسیاری از تعاملات درون خانواده که در سطح کلان می توان به کنش های درون دولت اطلاق کرد، دیگر معنای سنتی خود را از دست داده اند.
به بیان غلامی، اگر به روابط اجتماعی رجوع کنیم، خواهیم دید که روابط، پیوند ها ، کنش ها، هنجار ها به نوعی در فضای رسانه ای و خبری اجتماعی بازتعریف شدند و ساختار های عینی کاربرد خود را از دست دادند.
این جامعه شناس اظهار کرد: دوستی ها، روابط خانوادگی، کنش های سیاسی، واکنش نهادهای رسمی به جامعه، آگاهی از پیرامون و همه مسائل موجود در بستر جوامع، در رهگذر از فضای مجازی تعریف تازه ای یافتندو از شکل سنتی خود فاصله گرفتند.
وی همچنین برای تغییر ساختار های اجتماعی مثالی آورد و گفت: امروز نوجوانان به مدد فضای رسانه ای مجازی به کنشگران سیاسی - اجتماعی فعالی بدل شدند که بسیاری از معادلات سنتی ساختار های اجتماعی را دگرگون کردند، زیرا نیروهای جدید، نه به معنای تازه نفس بلکه به مفهوم شکل جدیدی از کنشگران اجتماعی، نیازمند الگوهای جدید از روابط نیز هستند.
همچنین به گفته غلامی، بستر هایی مانند روابط خصوصی افراد، تعاملات سیاسی نهاد های اجتماعی، امروز در یک فضای هم سطح و بدون طبقه بندی عرضه می شود که هیچگاه در تاریخ روابط اجتماعی مشابه نداشته است.
وی اظهار کرد: در چنین فضای بدون طبقه بندی، روابط اجتماعی از الگوی خاصی پیروی نمی کنند و به گونه ای تمایل به هرج و مرج و گریز از ارزش ها دارد.
این جامعه شناس گفت: فضای رسانه مجازی که در حال حاضر تمام مردم جامع عضو این رسانه هستند، فضای از هرج و مرج( به معنای الگوی خاص نه به معنای نا هنجاری) ایجاد می شود که هیچ مرجعی برای هیچ اطلاعاتی وجود ندارد و پیامد آن نیز ابتدا نابودی ارزش ها و سپس فروریزی ساختار اجتماعی است.
وی افزود: نبرد ساختارهای اجتماعی پیشا مجازی و فضای مجازی رسانه ای که از یک دهه پیش آغاز شده است، در حال حاضر به همه عرصه ها کشیده شده که تبعات آن فروپاشی روابط سنتی، شکل جدید از روابط است که نتایج آن را می توان برخی انقلاب های قرن 21 ، رقابت های انتخاباتی ، آسیب های اجتماعی، پیوند های خانوادگی و حتی روابط عادی میان افراد جامعه دید.
7335/1899
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.