صید بی‌رویه؛ آیا ماهی سفید و ماهیان خاویاری منقرض می‌شوند؟

در کنار اثرات مستقیم اقتصادی نباید سایر تاثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ناشی از فعالیت این بخش را نادیده گرفت. مواردی مانند جلوگیری از مهاجرت به وسیله جذب و اشتغال افراد و حفظ حدود مرزهای ملی از پیامدها و اثرات شیلات است. توسعه اشتغال با اجرای طرح های صیادی و شیلات برای جوانان یکی از مهمترین بحث های حال امروزدر خصوص اشتغال وبهره مندی ازآب های دریای خزر است.

عرضه و تقاضای فرآورده های شیلاتی مستلزم توسعه زیرساخت‌ها

مسعود رضایی دکترای شیلات با بیان اینکه امروزه آبزیان سهم مهمی در تامین غذای مصرفی سالم در جامعه جهانی دارند، اظهار کرد: برای رسیدن به متوسط مصرف سرانه ی جهانی که حدود 20 کیلوگرم در سال است، توجه ویژه ای به حوزه ی زیر ساخت ها با ایجاد مراکز کاملا بهداشتی به همراه تنوع محصول را طلب می کند، تا میزان مصرف آٰبزیان به عنوان غذای سلامتی بخش و با ارزش های دارویی و تغذیه ای زیاد، افزایش یابد.

وی با اشاره به اینکه درحال حاضر مصرف سرانه آبزیان در ایران 10.6 کیلوگرم در سال است،افزود: ایجاد مراکز توزیع سالم فرآورده های آبزی علاوه بر تامین غذای سالم می تواند در توسعه خدمات اجتماعی،اشتغال و درآمد زایی، رونق اقتصاد محلی، توسعه صنایع شیلاتی و در نهایت افزایش سرانه مصرف آبزیان نقش موثری ایفا کند.

استاد گروه دانشگاه تربیت مدرس گفت: 50 درصد ماهیان مازندران، در بازار ماهی فاسد شده و تبدیل به ماهی شور می شوند. مراکز فروش ماهیان در مازندران باید سالم، جدید و مدرن شود تا مصرف کننده رغبت برای خرید آبزیان را داشته باشد و میزان سرانه مصرفی ماهی در کشور بالا رود.امروزه در بحث فروش مرغ تنوع عرضه را داریم و این تنوع عرضه در فروش آبزیان باید دید.

رضایی با اشاره به اینکه نقش مهم شیلات به خاطر داشتن سیستم طبیعی شامل گیاهان، حیوانات و انواع موجودات زنده است، بیان کرد: سیستم طبیعی نقش بزرگی در تامین غذای مصرفی، اشتغال و توسعه داشته و در دهه های اخیر شاهد رشد روز افزون افزایش مصرف مواد پروتئینی در ایران هستیم.

مازندران جزء استان های برتر در صنعت شیلات

محمد کاظم میرزاخانی دکترای شیلات اظهار کرد: وجود بیش از دو هزار و 500 واحد آبزی پروری، تولید بیش از 90 هزار تن ماهیان گرمابی، سردابی و خاویاری و اشتغال بیش از 6 هزار نفر به طور مستقیم در بخش های آبزی پروری باعث شده تا مازندران جزء استان های برتر در فعالیت های شیلاتی در کشور باشد.

وی با بیان اینکه مازندران از توانمندی های ارزشمندی در آب های داخلی به منظور فعالیت های آبزی پروری برخوردار است، افزود: بیش از 15 هزار هکتار آب بندان، وجود رودخانه های مهم شیلاتی و دمای مناسب اقلیمی سبب شده فعالیت های شیلاتی در استان از جایگاه ویژه ای برخوردار باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در حال حاضر علاوه بر فعالیت های صید و صیادی از پتانسیل پرورش ماهی در قفس در سواحل مازندران نیز بهره می گیریم، گفت: عمق مناسب و کیفیت مناسب آب در بخش هایی از سواحل مازندران امکان پرورش ماهیان در قفس را فراهم کرده و تاکنون طرح پرورش ماهی در قفس در دریای خزر به اجرا در آمده است.

میرزاخانی عنوان کرد: دریای خزر بزرگترین حوزه ی آبی بسته جهان و پناهگاه گران بهاترین ماهیان با ارزش اقتصادی و زیستی دنیا است که توسط تورهای پره صید می شوند.

وی خاطر نشان کرد: صید ماهیان در مازندران ضمن تامین بخشی از نیاز پروتئینی جامعه باعث اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم بیش از دو هزار نفر شده است.

سیر نزولی صید در دریای خزر

عبدالمحمد عابدیان کناری دکترای شیلات با بیان اینکه میزان صید در دریای خزر یک روند نزولی نسبت به سال های گذشته دارد، اظهار کرد: صید ماهیان استخوانی مازندران از 17 هزار تن در سال 91 به 11 هزار تن در سال جاری رسیده است.

وی افزود: صید ماهیان خاویاری نیز از 500 تن در سال 84 امروز به 50 تن در سال رسیده و این نشان دهنده این بوده که ذخایر ماهیان دریای خزر در حال انقراض است.

استاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: برای جلوگیری از انقراض ماهیان خزر و از بین نرفتن اشتغال افراد که به طور مستقیم در حوزه ی صیادی مشغول هستند نیازمند یک برنامه ریزی دقیق هستیم.

عابدیان کناری با اشاره به اینکه می توان با آموزش و فرهنگ سازی مناسب از انقراض ماهیان جلوگیری و این ذخایر برای نسل های آینده حفظ شود، بیان کرد: مهم ترین عامل کاهش ذخایر ماهیان خزر آلودگی رودخانه ها، کاهش تخم ریزی ماهیان و صید بی رویه است.

متخصص تغذیه آبزیان خاطر نشان کرد: در بخش آبزی پروری تولیدات خوبی حدود 500 هزار تن داشته که استان های شمالی نقش مهمی در تولیدات ایفا کرده و با این کار باعث حفظ گونه های ماهیان خزر و هم حفظ حوزه ی اشتغال زایی شده است.

توجه به زیر ساخت ها در تولید و پرورش گونه های ماهیان خزر که یکی از راه های مهم تولید درآمد ناخالص ملی،ارتزاق معیشت مردم، افزایش درآمد زایی و حفظ و صیانت از مرزهای آبی بوده، یک امر ضروری است.