کادر بهداشت و درمان، روزهای پر کاری را به واسطه ویروس کرونا در حال سپری کردن است ، پزشکان و پرستارانی که تمام وقت در حال خدمت‌رسانی به بیماران مبتلا به کرونا هستند و برخی جان خود را هم در راه نجات بیماران، فدا کردند.
در کنار کادر بهداشت و درمان که در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها در حال تلاش برای عبور از بیماری کرونا هستند، پزشکان داروساز در داروخانه‌ها در یکی از نقاطی خطری که به واسطه تردد زیاد، جزو مراکز در معرض خطر است، کارکنان داروخانه‌ها بدون امکانات حفاظتی، روزهای شلوغی را سپری می‌کنند.
داروخانه سیزده‌آبان ساری، داروخانه‌ای تخصصی در فضایی کوچک با حجم مراجعان بسیاری است که اغلب، بیماران خاص هستند اما این داروخانه، دیگر نیازهای مراجعه‌کنندگان عمومی را هم پاسخ نمی‌دهد.
یک روز شلوغ در این داروخانه، زن جوان، کودک خردسالی را هم با خود به همراه دارد، متصدی صندوق، به زن جوان اعتراض می‌کند که چرا کودک را همراه خود به داروخانه آورده، همچنین به مرد مسن دیگری هم می‌گوید اینجا شلوغ است، بیرون از داروخانه بایستید، نوبت شما که شد صدایتان می‌کنم.
داروخانه شبانه روزی شلوغ دیگری در ابتدای مسیر امیر مازندرانی ساری و نزدیک به بیمارستان امام خمینی (ره) قرار دارد، اینجا هم زن جوانی، دختر هشت ساله‌ای را به همراه دارد و کودک، خود را در انبوه جمعیت، به پیشخوان داروخانه چسبانده است، گویا مردم هنوز نکات بهداشتی و مراقبتی برای مبارزه با بیماری کرونا را آن گونه که باید جدی نمی‌گیرند.
داروخانه بزرگتری در بلوار پاسداران ساری، روبه‌روی بیمارستان بوعلی سینا، فضای خلوت‌تری نسبت به داروخانه‌های قبلی دارد.
زن جوان از این سو در حالی که نگاهی به تلفن همراه خود دارد پشت سر هم می‌گوید: ژل دست، ویتامین د، ویتامین ب، زینک، پد الکلی، ویتامین ث. متصدی داروخانه پاسخ می‌دهد ویتامین ث فقط به شکل قرص جوشان دارم، زن پاسخ می‌دهد همان را بدهید، حدود ۸۰ هزار تومان انواع ویتامین خرید کرد و رفت.
دیگری قرص استامینوفن ۵۰۰ می‌خواهد، متصدی زن داروخانه می‌گوید ۵۰۰ نداریم، استامینوفن کدئین ۳۵۰ داریم، زن میانسال همان را می‌خرد و می‌رود.
دیگری ژل دست می‌خواهد، یک ژل دست به او می‌دهند، می‌گوید ۲ تا می‌خواهم، پاسخ می‌شنود فقط یکی می‌توانیم به شما بدهیم و جوابش بابت اینکه ژل دوم را برای شخص دیگری می‌خواهد هم قانع کننده نیست و همان یک ژل ضدعفونی را می‌خرد به قیمت ۱۰ هزار تومان.
پد الکلی هم دارند، ۲۰ عدد به قیمت سه هزار تومان، بسته‌بندی است و به هر شخص فقط یک بسته می‌فروشند.
داروخانه دیگری در خیابان پیام نور ساری، مقابل دانشگاه پیام نور، مرد پا به سن گذاشته به متصدی داروخانه می‌گوید که ماسک می‌خواهد و از سوی۲ تکنسینی که آنجا هستند پاسخ می‌شنود : " من خودم هم ماسک ندارم که استفاده کنم ". مسئول فنی داروخانه، بدون ماسک، پاسخگوی مراجعه‌کنندگان است و آن دیگری می‌گوید همین یک ماسک را دارد و پس از شست و شو، دوباره استفاده می‌کند .
مراجعات مکرر مردم به داروخانه‌ها برای خرید ماسک، ژل ضدعفونی، الکل و دستکش، باعث شده داروخانه‌ها تابلوی مشترکی نصب کنند: ماسک، دستکش، ژل ضدعفونی، الکل نداریم، سئوال نفرمایید.
البته الان اوضاع کمی بهتر است و ژل ضد عفونی در برخی داروخانه‌ها توزیع شده است، اگرچه روزانه اخباری از کشف انبارهای احتکار شده ماسک و دستکش به گوش می‌رسد اما هنوز از این اقلام در بازار خبری نیست حتی برای بیماران خاص هم تدبیری اندیشیده نشده است.
بدون تجهیزات حفاظتی
یک پزشک داروساز در گفت و گو با ایرنا درباره مشکلات داروخانه‌ها گفت: تجهیزات حفاظتی برای مصرف در داروخانه نداریم و البته ما را جزو کادر درمان حساب نمی‌کنند.
دکتر محمد محمدطاهری با اشاره به اینکه بیمار مبتلا به کرونا، قبل از وخامت حال جسمی‌اش و مراجعه به بیمارستان و سایر مراکز درمانی، به داروخانه مراجعه می‌کند و زنجیره انتقال از آنجا شروع می‌شود، اظهار کرد: بیمار مبتلا به کرونا بر اساس اینکه تصور می‌کند با سرماخوردگی ساده مواجه است برای تهیه ماسک، تب‌بر یا آنتی بیوتیک به داروخانه می‌آید چون در اوایل هنوز علائم بیماری شدید نیست بیشترین خطر را دارد چرا که ناقل است.
وی افزود: همه روزه افرادی به دنبال تهیه ماسک برای بیماران خاص خود هستند ولی این اقلام توزیع نمی‌شود که در اختیار افراد قرار دهیم.
مسئول فنی داروخانه سیزده آبان ساری با اشاره به اینکه مشکل بعدی که به ویژه داروخانه سیزده آبان با آن درگیر است نبود داروهایی است که برای بیماران مبتلا به کرونای تجویز می‌شود، تصریح کرد: بیمار مبتلا به کرونا داروهای اختصاصی ندارد بلکه چند دارو که کمک می‌کند تحمل بدن در برابر ویروس افزایش یابد به علاوه درمان‌های حمایتی مثل تب‌برها و استراحت و قرنطینه خانگی شخص را بهبود می‌بخشد، داروهایی مثل کلرکین و تامیفلو که الان نایاب شده‌اند و در اصل هیچ داروخانه‌ای در سطح ساری ندارند چون دانشگاه علوم پزشکی مازندران مسئولیت توزیع این داروها را برعهده گرفته اما ساز و کار ارائه دارو به مردم خیلی شفاف نیست و باعث مشکلات زیادی شده حتی داروخانه سیزده آبان که مجموعه حرفه‌ای دولتی و تخصصی است نتوانسته این داروها را دریافت کند.
بی‌توجهی به نقش داروسازان در توزیع دارو
این داروساز ادامه داد: نظر تصمیم گیران دانشگاه علوم پزشکی مازندران با متخصصانی که در میدان عمل، مشغول به کار هستند متفاوت است و ناهماهنگی در تصمیم‌گیری‌ها و توجه نکردن به نقش داروسازان، مشکلات داروخانه‌ها را افزایش داده و این مساله باعث می‌شود مافیای بازار آزاد فعال شود و سود کلانی از فروش بازار سیاه این داروها به وجود آید که معلوم هم نیست این داروها چقدر اصل بوده و تقلبی نباشد.
محمدطاهری با بیان اینکه بسیاری از مراجعان، از بیماران مبتلا به کرونا هستند اما شرایط بیمارستان برای پذیرش آنها مهیا نیست یا شخص هنوز آنقدر حال وخیمی ندارد، خاطرنشان کرد: پزشک داروهایی را تجویز می‌کند و به اینها گفته می‌شود در قرنطینه خانگی بمانند، اما همین شخص یا همراهش که او هم احتمالا ناقل ویروس است، پس از نیافتن دارو در دیگر داروخانه‌ها به سراغ داروخانه سیزده آبان می‌آیند اما این داروها اغلب در اختیار ما قرار نمی‌گیرد که به دست بیماران برسانیم.
وی اظهار کرد: با توجه به تصمیم دانشگاه مبنی بر چگونگی توزیع این داروها، داروها از نظر کمی نسبت به نیاز پاسخگو نیست و همین مقدار دارو را هم در اختیار بیمارستان‌ها قرار می‌دهد که آن هم برای بیماران بستری مصرف می‌شود، ناهماهنگی در مدیریت و تفاوت نظرات کارشناسی باعث بروز مشکلات بیشتری شده و اگر شدت بیماری کاهش یابد نه فقط بخاطر تلاش مسئولان بلکه یکی از دلایل آن، ترس مردم و رعایت نکات بهداشتی است که زنجیره انتقال را کاهش می‌دهند.
هجوم مردم به سمت ویتامین‌ها
محمدطاهری با اشاره به افزایش خرید انواع ویتامین و مکمل‌ها در چند هفته اخیر، گفت: مردم هر چیزی که در فضای مجازی در باره کرونا بخوانند را عمل می‌کنند که یکی از این توصیه‌های فضای مجازی که پایه علمی هم ندارد مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌ها است.
وی با بیان اینکه فروش انواع مکمل‌ها مانند ویتامین سی و ویتامین دی و دیگر ویتامین‌ها در داروخانه ها در این چند هفته به اندازه بسیار زیادی افزایش یافته که سود هنگفتی نصیب شرکت‌های توزیع و تولید کننده‌ها و داروخانه‌های خصوصی کرده است، افزود: اکثر این مطالب پایه علمی معتبر نداشته و بیشتر تجاری تبلیغاتی است و ویتامین‌ها روی ویروس یا ایمنی بدن خیلی تاثیر شگرفی در کوتاه مدت ندارند حتی مصرف این دوزهای زیاد از ویتامین‌ها مثل ویتامین د، می‌تواند بعدها مسمومیت و عوارض داشته باشد.
دستکش، ماسک، تب‌سنج
این داروساز یادآور شد: مردم در این روزها پس دستکش و ماسک، در مرحله بعد به دنبال خرید تب‌سنج و انواع داروهای سرماخوردگی و تب‌بر و آنتی‌بیوتیک هستند.
محمدطاهری با بیان اینکه ماجرا آنجایی غم‌انگیز می‌شود که بسیاری از نفرات شخصی از داروساز گرفته تا شرکت‌ها وقت را مغتنم شمرده و با الکل و چند پلیمر و ژل، تولید محلول ضد عفونی یا ژل ضد عفونی می‌کنند و بعد به قیمت خوبی هم به فروش می‌رسانند، افزود: یعنی هنوز این اقلام به داروخانه نرسیده در عرض چند ساعت به فروش می‌رسد فرقی هم نمی‌کند قیمت این ژل یا محلول به نسبت اندازه اش چرا اینقدر زیاد است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از این ژل‌ها در کارخانه تولید نمی‌شوند، گفت: این کالاها در انبار شخصی تولید شده و برچسب استاندارد نداشته یا حتی تست ضد میکروبی را پشت سر نگذاشته‌اند ولی در یک شیشه با یک برچسب ساده تحت عنوان ژل الکلی ضدعفونی دست با قیمت‌هایی بین ۳۰ تا ۸۰ هزار تومان به خوبی فروش می‌رسند.
محمدطاهری همچنین به مشکلات بیماران خاص در تهیه دارو اشاره کرد و افزود: با کاهش ساعات کار ادارات، بیماران خاص با مشکلاتی مواجه شدند به عنوان نمونه نسخه این بیماران باید توسط تامین اجتماعی تایید شود تا بتوانند از ما دارو تحویل بگیرند اما با کاهش ساعات کاری ادارات، این بیماران که برخی هم از غرب مازندران به ساری می‌آیند نمی‌توانستند داروی خود را تهیه کنند.
این داروساز خاطرنشان کرد: ضمن اینکه برخی پزشکان متخصص، مطب‌های خصوصی خود را تعطیل کرده‌اند و بیمار برای دریافت نسخه با مشکل مواجه است، این پزشکان، نوشتن نسخه برای افراد با بیماری‌های خاص را به امروز و فردا موکول می‌کنند و خبری از نسخه نیست تا بتوانند دارو دریافت کنند.
داروسازن در آماج ناسزا
محمدطاهری با بیان اینکه داروسازان عضو چرخه درمان هستند اما نه تنها بهایی ندارند که به علت تصمیمات وزارتخانه در حوزه اقلام بهداشتی مثل ماسک، دستکش، و دیگر ملزومات بهداشتی این روزها در آماج تهمت و ناسزا از سوی مراجعه‌کنندگان قرار دارند، اظهار کرد: وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو طی بخشنامه ای فروش ماسک و دستکش را به داروخانه‌ها ممنوع کرده و توزیع این محصولات را خود در اختیار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های توزیع اقلام بهداشتی ماسک‌های پنهان خود را چندین برابر قیمت به داروخانه پیشنهاد می‌دهند آن هم بدون فاکتور فروش رسمی که مشکلی برایشان پیش نیاید، افزود: اگر داروخانه‌ای ماسکی که تا قبل از افزایش قیمت‌ها، ۴۰۰ تومان بوده حالا به قیمت چهار هزار تومان بخرد به چه قیمتی بفروشد، اینجاست که ریسک نکرده و خود را به دردسر نمی‌اندازد.
محمدطاهری با بیان اینکه بیماران بعد از مراجعه به داروخانه و ناامید شدن از پیداکردن تجهیزات بهداشتی می‌گویند ماسک دارید اما احتکار کرده‌اید، ادامه داد: مگر یک داروخانه چقدر فضا دارد که هزاران بسته ماسک از قبل، پیش‌بینی و خریداری کند.
مسئول فنی داروخانه سیزده آبان ساری با بیان اینکه تولید ماسک در کشور به اندازه نیاز و مصرف نیست، گفت: علاوه بر این، بسیاری از اقلامی که احتکار شده در انبار شرکت‌ها و فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی بوده یا در اختیار دانشگاه‌هاست.
