سی‌وهشتمین جشنواره تئاتر فجر در حالی این روزها برگزار می‌شود که یک اثر در بخش رادیوتئاتر از خانواده تئاتری مازندران نام این استان را در مهم‌ترین رویداد تئاتری کشور حفظ کرده است. نمایش «وارشی شو» (شبِ بارانی) به نویسندگی و کارگردانی «مجید محمدی» و با تهیه‌کنندگی «رمضان کریمی‌نیا» دیروز در تالار رودکی برای داوران و مخاطبان جشنواره اجرا شد و مورد استقبال و توجه قرار گرفت.
جان‌الله ولیزاده، مریم آقاجانی و مجید محمدی هنرپیشگان «وارشی شو» هستند و سعید نعمتیان و مبین بوی‌افراز اجرای افکت‌های سر صحنه و سامی یوسفی نیز صدابرداری رادیوتئاتر «وارشی شو» را به عهده داشتند.
کارگردان این نمایش روز جمعه در گفت‌وگو با ایرنا ضمن ابراز رضایت از اجرای جشنواره‌ای این اثر گفت: سالن در زمان اجرای نمایش ما تقریبا پر شده بود و واکنش‌های خوبی از مخاطبان دریافت کردیم. ضمن این که نمایش به صورت زنده از رادیو نمایش نیز روی آنتن رفت. سعی کردیم در حد توان اثر خوبی را روی صحنه اجرا کنیم.
مجید محمدی افزود : به نظرم به عنوان تجربه اول ما در جشنواره تئاتر فجر خوب ظاهر شدیم. البته با توجه به نو بودن این هنر ممکن است کم و کسری‌هایی در کارمان دیده شده باشد. اما تلاش‌مان بر این بود که اثری کم‌نقص ارائه دهیم.
روایتی بومی از دفاع مقدس
وی افزود: «وارشی شو» محتوایی در زمینه دفاع مقدس و آزادی اسرا دارد و جغرافیای نمایش مربوط به مازندران است. این نمایش به روایت زندگی خانواده‌ای می‌پردازد که پدر خانواده باغدار است و با رفتن پسرش به جبهه مخالفت می‌کند. اما پسرش عازم جبهه و پس از مدتی مفقودالاثر می‌شود. پدر نیز برای یافتن پسرش عازم جبهه می‌شود و به شهادت می‌رسد.
این هنرمند مازندرانی گفت : «وارشی شو» را سال ۱۳۹۳ با نام «باغ نارنج» نوشتم و اجرا کردم. متن این نمایشنامه به زبان مازندرانی نوشته شده و همان زمان نیز به این زبان پخش شد. موضوع نمایشنامه نیز برگرفته از زندگی برخی شهداست که با مسائل بومی تلفیق شده است.
کارگردان رادیوتئاتر «وارشی شو» افزود : نمایش را برای معرفی به دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر با زبان مازندرانی فرستادم، اما برای اجرا در بخش مسابقه زبان نمایش را به فارسی تغییر دادم تا مخاطب و داوران بهتر و ساده‌تر متن و مفهوم نمایش را درک کنند.
ظرفیت‌های رادیوتئاتر
محمدی با اشاره به ظرفیت‌های جذاب و متفاوت رادیو تئاتر برای مخاطبان اظهار کرد: رادیوتئاتر هنری نو محسوب می‌شود که نسبت به نمایش رادیویی و تئاتر صحنه‌ای جذابیت‌هایی برای مخاطب دارد. مخاطبان ما معمولا نمایش‌های رادیویی را شنیده‌اند و در این شکل اجرا می‌توانند نمایش‌های رادیویی را همراه با برخی معیارهای نمایش صحنه‌ای ببینند.
وی افزود: در رادیوتئاتر بر خلاف نمایش رادیویی که نقش‌خوانان پشت میز می‌نشینند یا پشت میکروفون می‌ایستند و حرکتی ندارند، بازیگران حرکت دارند و طراحی صحنه انجام می‌شود. اما بازی بازیگران نمایش مانند تئاتر صحنه‌ای نیست. حتی بسته به شکل و طراحی نمایش مخاطب می‌تواند شکل اجرای افکت‌های سر صحنه را نیز ببیند. اما سهم کلام طبیعتاً بیشتر از متن است. چون بُعد رادیویی اثر برجسته‌تر است و از اهرم‌های دیداری و حرکت برای ایجاد جاذبه بیشتر و افزایش ارتباط مخاطب بهره گرفته می‌شود.
هنرمند مازندرانی درباره میل کم هنرمندان تئاتر صحنه‌ای برای شرکت در نمایش رادیویی و رادیو تئاتر گفت: در این شکل از اجرا، صدا بار اصلی انتقال حس به مخاطب را دارد و همین کار را دشوار می‌کند. در تئاتر صحنه‌ای هنرپیشه می‌تواند حرکت‌های زیادی داشته باشد و از زبان بدن یا حالات چهره و حرکت‌های متعدد برای بیان مفهوم استفاده کند. اما در نمایش رادیویی و رادیوتئاتر به قوه تخیل بسیار قوی برای فضاسازی در ذهن مخاطب نیاز است. یعنی هنرپیشه باید طوری در حال و هوای فضای نمایش قرار گیرد که بتواند حس و حالش را با صدا به مخاطب انتقال دهد و مخاطب نیز از صدای او بتواند تصویرسازی کند.
مرز تئاتر صحنه‌ای و نمایش رادیویی
بازیگر نقش زن رادیو تئاتر «وارشی شو» نیز درباره ویژگی‌های این شکل از اجرا گفت: رادیوتئاتر هنری نو و تازه است که بین نمایش رادیویی و تئاتر صحنه‌ای قرار دارد. این در میانه بودن کار را برای هنرمند دشوار می‌کند و شبیه به حرکت روی لبه تیغ است.
مریم آقاجانی افزود: ممکن است ذره‌ای زیاده‌روی در تمرکز و تأکید به اجرای رادیویی یا استفاده از حرکت‌های بیشتر در زمان اجرا، رادیو تئاتر را به سمت نمایش رادیویی یا تئاتر صحنه‌ای متمایل کند. برای همین در کارگردانی این قبیل آثار و بازی در آن‌ها باید توجه داشت که از محدوده رادیوتئاتر خارج نشد.
اجرای نمایش‌های بخش رادیوتئاتر سی‌وهشتمین جشنواره تئاتر فجر امروز با اجرای دو نمایش دیگر به پایان می‌رسد و داوران مسابقه رادیوتئاتر سی‌وهشتمین جشنواره تئاتر فجر متشکل از بهرام ابرهیمی، ایوب آقاخانی و فریدون محرابی نام برگزیدگان را به دبیرخانه جشنواره اعلام خواهند کرد تا در مراسم اختتامیه جشنواره که دوشنبه ۲۱ بهمن برگزار می‌شود، معرفی شوند.
مازندران پیش از این نیز در سی‌اُمین دوره جشنواره تئاتر فجر در بخش رادیوتئاتر با نمایش «چرخنده» به نویسندگی وفا مصطفی‌پور و کارگردانی رحمان قدمی حضور داشت که این نمایش مورد توجه و تحسین مخاطبان و کارشناسان قرار گرفته بود.
