اجماع علمی و فهم مشترک، اکسیر توسعه

پروفسور رضا منصوری شامگاه شنبه در همایشی با موضوع ' علم در جامعه بدون اجتماع علمی ' که در دانشگاه مازندران برگزار شد، افزود: متاسفانه در حال حاضر هیچ درک مشترکی در مباحث علمی و مشکلات اجتماعی در کشور وجود ندارد و تمامی کلنجاری ها و چالش های علمی، سیاسی و اقتصادی که با آن درگیر هستیم ناشی از فقدان درک و همزیستی مشترک است.
وی توضیح داد: گاهی متاسفانه متولیان مفاهیم مختلف هم به جای تلاش در درک و هماهنگی، خود را دشمن هم قلمداد می کنند و این باعث ارتباط بدی در ایران شده که امروز مانع از هرگونه پیمایش مسیر علمی، سیاسی و توسعه ای است.
این استاد فیزیک دانشگاه برتر کشور با تاکید بر این که امروزه دوره هر نوع جنگ برای اختلاف عقاید به سر رسیده است، تاکید کرد: وقتی در یک جامعه مثل جامعه ما مفاهیم و رفتار متضاد در یک موضوع وجود دارد، باید با تکیه بر مفاهمه مشترک در جهت همزیستی توام با آرامش حرکت کرد.
منصوری افزود: واقعیت این است که همه ما از جمله نیروهای علمی و سیاسی در این بخش کوتاهی کردیم و همگی مقصریم و همه باید بپذیریم که مردم جامعه اعتقادات و سطوح درک متقابل و متفاوتی دارند و هیچ راهی جز همزیستی و ارتباط انسانی که در دنیای مدرن به آن گفتمان می گویند، وجود ندارد.
وی توضیح داد: منظور از گفتمان یعنی صحبت کردن، بحث کردن و نوشتن و در عین حال پذیرفتن منطق درست و علمی است و در این موضوع باید روی ساده ترین اشتراکات اجتماعی و سیاسی و علمی انگشت بگذاریم و سازندگی را حول و حوش آن انجام دهیم، نه این که مفاهیمی را که روی آن جنگ و دعوا داریم، برجسته کنیم برای این که برجسته کردن مفاهیم مورد اختلاف نه تنها هزینه را زیاد می کند، بلکه ثروت مردم نیز در گرو این چالش های مفهومی در معرض نابودی قرار می گیرد.
پروفسور منصوری تاکید کرد: هر کسی در هر مقامی و یا هر نهادی که خودش را به نوعی متفکر یا دلسوز ملت تلقی می کند، باید ایجاد اجتماع علمی و همزیستی ادراکی را از خود و اطرافش آغاز کند، برای این که اکنون در حساس ترین زمان تاریخ کشور یا ملت ایران قرار داریم.
** هشدار در باره سرنوشت کشور در 50 سال آینده
وی هشدار داد: در 50 سال آینده با توجه به حرکت جوامع به سوی هوش مصنوعی و غلبه بر جوامع دیگر، اگر نتوانیم بر سر مفاهیم به درک مشترک برسیم، احتمالا کشورها و گروههای علمی مقتدر دنیا تعیین کننده وضع کره زمین خواهند شد و ما مجبوریم تابع باشیم.
این استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف گفت: شاید به ظاهر در آن زمان در رفاه زندگی کنیم، اما در تعیین سرنوشت و اراده خود نقشی نخواهیم داشت و این آینده را گریزی برای هیچ کشور و ملتی نیست.
وی با پیش بینی دو وضع برای ملت ها در نیم قرن آینده، افزود: ممکن است در 50 سال آینده بازیگر و در معادلات بقای بشری موثر باشیم و یا ممکن است به عنوان رعایای دیگر انسان ها صرفا زنده باشیم بدون هیچ اراده ای.
منصوری مهم ترین عامل تعیین کننده برای قرار گیری در هر یک از این دو وضعیت را فراگیر شدن همزیستی ادراکی دانست و تاکید کرد: آنچه برای همه مردم کشور در هرسطحی لازم است فراگیری همزیستی ادراکی حتی در زمانی است که درک و فهم مشترک از جمله در مورد علم خوب و بد، دفاع از کشور، جنگ اقتصادی و غیره نداریم.
وی افزود: امروزه جدل های ناشی از نبود درک مشترک در کشورهایی که به اجتماع علمی و هماهنگی تفکر رسیده اند و همچنین در جوامع عقب افتاده وجود ندارد، زیرا در اولی مشکل حل شده و در دومی اصلا به آن مراجعه نشده است ولی جوامعی مانند کشور ایران که در حال گذار هستند با این مشکل رو به رو می شوند زیرا نمی دانند چه چیز خوب و چه چیز بد است.
پروفسور منصوری یکی از عوامل عدم دستیابی به فهم مشترک را سیاست زدگی دانست و تصریح کرد: سیاست زده کردن تمامی مسائل سبب ایجاد بن بست برای فهم مشترک در کشور شده است و نباید همه مسائل را به مشکلات و حوزه سیاست کشاند و در آنجا آن را له و یا آلوده کرد.
** مناسک محوری آموزش عالی
استاد فیزیک دانشگاه صنعیتی شریف که به دعوت انجمن فلسفه علم این سخنرانی را برگزار کرد، در مورد نحوه شکل گیری علم در جوامعی که فاقد اجتماع علمی هستند توضیح داد و گفت: متاسفانه در ایران هنوز اجتماع علمی وجود ندارد.
وی با اشاره به تحولات رشد کمی علمی در یک قرن اخیر بویژه چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی در ایران، افزود: 800 واحد آموزش عالی در حال حاضر سالانه یک میلیون ورودی دوره کارشناسی و یک میلیون خروجی لیسانس ، 300 هزار ورودی دوره کارشناسی ارشد و 25 هزار دوره دکترا دارند.
وی گفت: بسیاری از مواقع سیاستمداران ما به این رشد آموزش عالی افتخار می کنند در حالی که کمتر از 5 درصد فارغ التحصیلان دوره دکترا در دانشگاهها استخدام می شوند و اقتصاد و بخش خصوصی ما نیز آمادگی جذب بقیه را ندارد و این مساله حبابی می آفریند و کسی هم پاسخگو نیست.
پروفسور منصوری افزود: علاوه بر سطح جامعه، در دانشگاهها ضعیف عمل می کنیم، پدیده ای به نام مناسک گرفتن دانشجو و مناسک آموزش عالی رایج شده است و این مساله تبدیل به یک آیین شده است که برحسب نیاز نیست و بنا بر این ارتباط دانشگاه و نقش آن در جامعه فراموش شده است.
استاد دانشگاه صنعتی شریف همچنین قداست گری و مرجعیت مطلق اساتید علمی را آفت علم در ایران دانست و گفت: متاسفانه از اساتید و چهره های علمی کشور قدیسی ساخته ایم که هیچ کس جرئت نکند پا را فراتر از آنها بگذارد و برهمین اساس علم در مجامع علمی کشور به یک رسوب تبدیل شده است.
رضا منصوری، فیزیک‌دان ایرانی و استاد دانشکدهٔ فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است که زمینه پژوهشی او نسبیت و کیهان‌شناسی می باشد.
منصوری به همراه 'رومن الریش سکسل' نظریه 'آزمون نسبیت' را ارائه کرده‌ است که سنجشی برای بررسی تمامی ابعاد نظریه نسبیت انشتین در فیزیک است.
همچنین او تحقیقاتی در زمینه گرانش، نسبیت عام، سیاه‌چاله‌ها و کیهان‌شناسی را در کارنامه علمی خود دارد.
7335/1654