نرگس سپه وند- هر ساله روز "هشتم می" سال میلادی مصادف با "هجدهم اردیبهشت"، روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر در کشورهای مختلف جهان گرامی داشته می‌شود؛به این امید که روزی صلح و آرامش در سرتاسر جهان حکمفرما باشد .
در سال ۱۸۲۸ میلادی شخصی پا به این جهان گذاشت که در سن ۳۴ سالگی با نوشتن کتابی توانست بنیانگذار مکتبی باشد که بعدها نام صلیب سرخ را بر آن نهادند. آن شخص کسی نبود جز "ژان هانری دونان"
همه چیز از یک جنگ آغاز شد. دهکده‌ای واقع در شمال ایتالیا در سال ۱۸۵۹ شاهد صحنه خونینی بین قوای اتریش و متحدان فرانسوی و ساردنی بود و جمعا حدود ۵۰ هزار نفر در این جنگ جان خود را از دست دادند. دونان در سال ۱۸۶۲ براساس مشاهدات عینی خود از این جنگ کتاب خاطراتی را منتشر کرد و در پایان کتاب خواستار تشکیل جمعیت‌های امدادی داوطلب برای کمک به آسیب‌دیدگان این‌گونه حوادث شد.
یک سال بعد یعنی سال ۱۸۶۳ اولین تشکیلات پیشنهادی دونان در "ژنو" تشکیل شد که طی آن ۱۶ کشور در ژنو طی کنفرانسی بین‌المللی اولین کمیته دائمی بین‌المللی برای کمک به مجروحان جنگی را شکل دادند،که بعدها به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تغییر نام یافت.
دونان کمی پیش از مرگش به پاس تفکرات سازنده‌اش جایزه "صلح نوبل" را دریافت کرد. پاداش دونان به همین جا ختم نشد و نهایتا روز "هشتم ماه می" برای اولین بار در سال ۱۹۸۴ به افتخار روز تولد دونان، روز جهانی صلیب سرخ نامگذاری شد.
در سال ۱۳۰۱ شمسی کشور ایران به دنبال جوی که صلیب سرخ جهانی در کشورهای اسلامی پدید آورده بود تصمیم گرفت که جمعیت ملی خود را تاسیس کند ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ که نشان دولت‌های مسیحی به‌شمار می‌رفت بنابرزیرکی و تدبیر سیاسی نماینده وقت ایران به‌نام «ممتاز‌السلطنه» از پرچم شیر و خورشید سرخ که در آن زمان معنای آن تلاش برای تداوم حیات ایران در جامعه بین‌المللی بوده است استفاده کرد.
این تصمیم که عملی شدن آن به کنفرانس صلیب سرخ جهانی در سال ۱۹۵۶ ژنو برمی‌گردد در شرایطی انجام شد که در آن زمان تنها دو کشور مسلمان عثمانی و ایران اجازه حضور در این کنفرانس را داشتند. از طرفی به‌دلیل آن‌که کشور عثمانی در ۱۹۰۴ در کنفرانس قبلی صلیب سرخ شرکت نکرده بود، در سال ۱۹۵۶ از حضور در این کنفرانس محروم ماند و بنابراین ایران تنها کشور مسلمان حاضر در این کنفرانس بود.
نکته جالب اینجاست که دلیل انتخاب نشان شیروخورشید در آن سال برای جمعیت صلیب سرخ در ایران به این دلیل بود که نماینده ایرانی بر آن عقیده بود که نشان صلیب سرخ یک نشان مسیحیت است و یک کشور اسلامی نمی‌تواند پرچم امدادرسانی خود را در سایه نشان مسیحیت برپا کند.
نشان شیروخورشید سرخ همچنان تا سال ۱۳۵۹ شمسی وجود داشت. اما به دنبال پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در کشورمان دولت جمهوری اسلامی با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام کرد که خواستار تغییر نشان شیر و خورشید سرخ به هلال احمر است و به این ترتیب جمعیت ملی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با نام جدید شکل گرفت.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران یک سازمان غیرانتفاعی ایرانی و عضوی از نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است و در داخل کشور ایران و در برخی موارد در دیگر مناطق جهان به فعالیت‌های امدادی و بشردوستانه فعالیت دارد. هلال‌احمر طبق وظایف بین‌المللی خود (کمیته بین‌المللی صلیب سرخ) باید در مواقع بروز بحران‌هایی نظیر سیل، زلزله و جنگ و غیره در داخل و خارج مرزها به امدادرسانی و خروج مصدومان و قربانیان این حوادث کمک کند. هلال احمر جمهوری اسلامی ایران دارای سازمان‌های زیرشاخه متعددی است که طیف گسترده‌ای از خدمات پزشکی، بهداشتی، آموزشی و امدادی را در بر می‌گیرند.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۰۱ خورشیدی (۱۹۲۲ میلادی) با نام جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران بنیان گذاشته شد.پس از پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، تغییرات وسیعی در ساختار، ماهیت و وظایف جمعیت به‌وجود آمد. نخستین تغییر اساسی ساختار جمعیت پس از انقلاب، تفکیک مراکز بهداشتی-درمانی از جمعیت بود. بر اساس مصوبه دولت موقت، در اسفند ۱۳۵۷، کلیه موسسات درمانی و بهداشتی شامل ۲۲۴ بیمارستان، ۱۷۳ درمانگاه مستقل و مرکز اورژانس، ۷۷ اندرزگاه، ۱۵ مرکز مستقل انتقال خون و ۳۰ مرکز آموزش پرستاری، مامایی، بهیاری و پزشکی به همراه چندین پرورشگاه و خانه کودک، از جمعیت منفک و با حفظ مالکیت جمعیت به وزارت بهداری و بهزیستی وقت انتقال یافت. این مصوبه باعث تغییر سیاست‌های کلی جمعیت و توقف تمامی فعالیت‌های درمانی و حمایتی آن شد. همچنین بر پایه مصوبه‌های بعدی هیئت دولت، مراکز مختلف پژوهشی-حمایتی جمعیت به وزارت بهداری واگذار شدند و برخی از امکانات ترابری هوایی و دریایی از جمله هواپیماهای جمعیت به سایر نهادها واگذار شد. در سال‌های آغازین انقلاب، بسیاری از اموال و املاک جمعیت به بهانه تشابه ظاهری نشان جمعیت با آرم شاهنشاهی و با استدلال وابستگی جمعیت به رژیم پیشین، توسط نهادهای گوناگون تصرف شدند. پس از این تغییرات، نخستین اساسنامه جمعیت هلال احمر در سال ۱۳۵۹ به تصویب رسید. در اوایل سال ۱۳۵۹ دکتر علی بهزادنیا با به عهده گرفتن مسئولیت جمعیت، تا حد امکان به بازسازی دوباره ساختار آن پرداخت. در دی ۱۳۶۲ برابر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، عنوان جمعیت به «جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران» تغییر یافت.
تغییرنشان جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به ماه سرخ
دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال‌احمر علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد. علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید. از آن پس ۳ نشان صلیب سرخ، هلال‌احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان نشانه‌های رسمی و بین‌المللی شناخته شدند و نهایتاً در متن کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ به عنوان نشان‌های ۳ گانه بین‌المللی که تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسید.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ و در سال ۱۳۵۹، دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال‌احمر استفاده خواهد کرد.
گستره کاری این نهاد بشردوستانه در جایگاه تهران مناطق ایران، خاورمیانه تا آفریقا را پوشش می دهد.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران دارای چندین سازمان زیرمجموعه می‌باشد:
- ستاد جمعیت هلال احمر
- حوزه دبیرکل جمعیت هلال احمر
- سازمان امداد و نجات
- سازمان جوانان
- سازمان داوطلبان
- سازمان تدارکات پزشکی
- معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی
- هیئت پزشکی حج
- مؤسسه آموزش عالی هلال ایران
- شرکت نساجی هلال
- روزنامه شهروند
- جمعیت‌های هلال احمر استانی
اقدامات هلال احمر مقدس است
حجت الاسلام دریکوند در گفتگو با خبرآنلاین در خصوص روز هلال احمر گفت: کمک به دیگران از واجبات است و این مهم از اصول و اهداف کاری جمعیت هلال احمر است که نشان دهنده مقدس و دینی بودن کارهای هلال احمر است.
دریکوند اظهار کرد: اهمیت امدادگری بالاتر از انجام نماز است، چرا اگر جان کسی به خطر افتاد باید نمازش را قطع کند و به نجات جان آن بپردازد.
وی با تاکید بر این که اولین امدادگر خداوند است بیان کرد: در احادیث معصومین نقل شده است که هرکس مسلمانی را نجات دهد خداوند او را کمک خواهد کرد؛ ضمن این که کمک به دیگران کمک به خدواند متعال است.
حجت الاسلام دریکوند ادامه داد: وظیفه مردم باید در زمان وقوع حوادث به گونه ای باشد که به کمک نیازمندان بشتابند و این کار از طریق تبلیغ ابعاد دینی میسر و اجرایی است.
وی در خاتمه از جمعیت هلال احمر استان لرستان که با تلاش شبانه روزی فریادرس جمعیت درراه ماندگان هستند،تشکر کرد.
46
