نرگس سپه وند- این روز به منظور ایجاد آگاهی جهانی و نیز سپاسگزاری از مواهب زمین و منابع و ذخایر طبیعی آن است که از سوی سازمان ملل متحد نیز هر سال طبق مراسم ویژه ای در سراسر جهان برگزار می شود.
موسیقیدانان کوبه‌ای جهان، در روز زمین پاک با اجرای موسیقی این روز را جشن می‌گیرند و در قالب گروه‌های مختلف موسیقی در شهرها و کشورهای خود قطعاتی را به افتخار این روز به صحنه می‌برند. حتی دسته‌ای از این هنرمندان اعلام کرده‌اند که سازهایشان را در خیابان‌ها و کوچه‌های شهرها کوک می‌کنند و از تمامی مردم دعوت می‌کنند تا در این روز عهد کنند که برای همیشه زمین را پاک نگاه دارند.
در سال 1969، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچـم زمیـن پـاک را طراحـی کـرد. یوتانـت دبیـر کـل سازمان ملل (1962- 1971) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد.
فلسفه روز زمین پاک
روز زمین پاک، روزی برای افزایش آگاهی و قدردانی نسبت به محیط زیست کره ی زمین است. این روز دو بار در سال، یک بار در طول فصل بهار در نیمکره شمالی و در طول فصل پاییز در نیمکره جنوبی (که فصل بهار آن نیمکره محسوب می شود) برگزار می‌شود. سازمان ملل متحد نیز هر سال در اعتدال بهاری، این روز را جشن می‌گیرد. این رسمی بود که توسط فعال صلح یعنی جان مک‌کانل در سال ۱۹۶۹ در اجلاس یونسکو معرفی شد و توسط سناتور آمریکایی گیلورد نلسون به عنوان یک جلسهی آموزشی در مورد محیط زیست بنیان گذاشته شد. در خیلی از کشورها روز ۲۲ آوریل هم زمان روز زمین است و جوامع بسیاری نیز هفته ی زمین را با آغاز روز زمین پاک جشن می‌گیرند و تمام هفته را به فعالیتهای زیست محیطی اختصاص می‌دهند.
مسألـه آلودگـی زمیـن یکـی از مسائل عمده محیط زیست و دغدغه عمده ای برای دست اندرکاران محیط زیست در سراسر جهان است. مسأله میزان تولید زباله در سراسر جهان و یافتن محل دفن صحیح و بهداشتی آن از مسائل مهم بخصوص در کشورهای کوچک و در حال توسعه است.
یکـی از مراکـز دست اندرکار این روز، دفتر بررسی آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست است. از برنامه های مهم سازمان حفاظت محیط زیست در این روز اقدامات مردمی و دولتی در جهت معرفی افراد و سازمان های موفق در این زمینه و اجرای برنامه های عمومی نظیر پاکسازی محیط بخصوص کوهستان ها و پارک ها و اماکن عمومی توسط داوطلبین است.
چند توصیه هر چند کوچک اما عملی در جهت حفظ پاکی زمین:
-در صورتی که برای گذراندن تعطیلات یا استراحت به اماکن عمومی، پارک ها و محیط زیست کوهستان یا در پارک مراجعه می کنید حتماً کیسه زباله همراه خود داشته باشید و به فرزندان خود نیز رعایت پاکی محیط را آموزش بدهید.
-استفاده از سطلهای زباله در معابر عمومی متأسفانه به اندازه کافی جدی گرفته نمی شود نگاهی به معابر و اطراف زباله دان های عمومی نشانگر این امر است که شعار (شهر ما، خانه ما) اثر لازم را برای شهروندان نداشته است.
-حتماً ساعت بیرون گذاشتن زباله را به خاطر بسپارید و سعی کنید در همان ساعت زباله را با پوشش کامل در محل مناسب قرار دهید تا سهم خود را هر چند کوچک در پاکی محل زندگی خود ادا نمائید.
-بازیافت زباله
بازیافت یا بازگردش انرژی و مواد می تواند دگرگونی و تحول آنچنان شگرفی را در به ارمغان آورد که نه تنها ظرفیت کره زمین را برای همه موجودات و از جمله انسان بالا برد، بلکه روشی خردمندانه و همگام با طبیعت نیز باشد. زیرا به نظر می رسد مهمترین عامل محدود کننده جمعیت ها در طی قرون گذشته، منابع و دستیابی به آن بوده، در صورتی که فرآیند بازیافت این عامل کنترل کننده را از پیش پای انسان برداشته و استفاده از منابع محدود کره زمین را با چرخش و بازچرخش ماده و انرژی و بدون تاثیر مخرب و پیامدهای ناگوار زیست محیطی تا ابد تداوم خواهد بخشید. با افزایش جمعیت جهان و گسترش صنایع، استفاده انسان از مواد مصرفی رو به افزایش گذاشته و متعاقب آن ازدیاد ضایعات و پسماندهای جامد و نیز آلودگی محیط زیست را به دنبال داشته است که این امر نیز آینده سیاره زمین را به مخاطره انداخته، به طوری که بازیافت مواد یکی از مهمترین ارکان برای جلوگیری از زوال مواد و منابع تجدید پذیر و تجدید ناپذیر محصوب می شود.
-فواید بازیافت
بازیافت بسیاری از مواد زاید، ضمن کاهش استفاده بشر از منابع طبیعی محیط زیست، از تبدیل این مواد به عوامل مضر زیست محیطی جلوگیری می کند؛
-مواد آلی تجزیه شونده موجود در زباله های خانگی را می توان به کود آلی تبدیل کرد؛
-از دور ریختن موادی که اساساً دارای ارزش اقتصادی هستند خودداری می شود؛
-هزینه های جمع آوری زباله شهری و صنعتی به دلیل کاهش حجم زباله کاهش می یابد؛ضمن افزایش سرانه بازیافت مواد زاید، از به هدر رفتن منابع ملی جلوگیری می شود.
-از محیط زیست حفاظت شده و از سوزانیدن زباله های قابل بازیافت خودداری می شود.
نکات آموزشی
-کاغذهای باطله، شیشه،آلومینیوم و ... را همراه با سایر زباله های خانگی دور نریزید، هر یک از آنها را تفکیک شده در جعبه ها یا ظروف مخصوص جمع آوری کنید؛
-کاغذهایی مانند کاغذهای قدیمی زرد شده،کاغذ فاکس،کاغذ کاربن،کاغذ گلاسه و براق،کاغذ بر چسب دار، از کاغذهای نا مناسب برای بازیافت هستند؛
-بهتر است بطریها و شیشه ها پس از مصرف محتویاتشان، شسته شوند؛
-شیشه های حاوی مواد شیمیایی، داروها و... را داخل جعبه های مخصوص جمع آوری شیشه برای بازیافت قرار ندهید؛
-بازیابی ضایعاتی مانند آلومینیوم، شیشه و کاغذ از لحاظ اقتصادی با صرفه است؛
-جمع آوری و دفع غیر بهداشتی زباله ها عامل عمده افزایش بی رویه جانوران موذی مانند سوسک، موش و گسترش بیماری ها است؛
-با استفاده از الگوی صحیح مصرف، می توان میزان حجم زباله های تولید شده در محیط را کاهش داد؛
-می توان با حفاظت و نگهداری صحیح و جلوگیری از ورود مواد شیمیایی زائد و خطرناک به فاضلاب ها و خاک، محیط زیست خود را سالم نگاه داشت؛
-پلاستیکها از مواد غیر قابل تجزیه هستند که می توان میزان مصرف آنها را با انتخاب الگوی مصرف صحیح کاهش داد.
48
