به گزارش ایرنا، خالی شدن روستاها از جمعیت، از بین رفتن پوشش گیاهی و قابلیت کشاورزی خاک و رشد فزاینده بیکاری و ایجاد ریزگردها مولود بیابانی شدن اراضی هستند.
در سال های اخیر به دلیل خشکسالی های مداوم و بهره برداری بیش از اندازه از سفره های اّب زیرزمینی شاهد رشد اراضی بیابانی در قزوین بوده ایم به طوری که میزان زمین های بیابانی این استان از 29 هزار هکتار در سال 1390 اکنون به 230 هزار هکتار افزایش یافته است.
بیشترین حجم بیابانی شدن اراضی استان قزوین مربوط به شهرستان های بویین زهرا و آبیک است که امروز از کانون های بحرانی به شمار می رود و می تواند در آینده به یکی از مراکز ایجاد ریزگرد در کشور تبدیل شده و به دلیل نزدیکی به تهران امکان دارد حتی پایتخت را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.
**30 هزار هکتار از اراضی بیابانی قزوین، کانون ایجاد ریزگردها
معاون پایش و سلامت اداره کل حفاظت محیط زیست استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از بیابانی شدن زمین به عنوان یکی از چالش های مهم دنیا یاد کرد و گفت: بیابان زایی در بین 37 چالش مهم جهانی، به عنوان یکی از سه چالش اصلی فراروی بشر در قرن 21 (پس از چالش‌های مهم تغییر اقلیم و کمیابی آب شیرین) محسوب می شود، به طوری که براساس گزارش های سازمان های بین المللی یک ششم جمعیت ، سه چهارم اراضی خشک و یک سوم خشکی های جهان به مساحت 5 میلیارد هکتار در 110 کشور جهان در معرض پدیده بیابان زایی هستند.
عبدالحسین مظفری افزود: درمجموع از نظر تناسب سطح مناطق خشک ایران با جهان، کشور ما روی کمربند خشک جهان قرار گرفته و 64.6 درصد از مساحت آن دارای اقلیم خشک و فراخشک است که 3.3 برابر درصد جهانی (19.6 درصد) است که مناطق تحت تاثیر آن (حدود 100 میلیون هکتار) است.
وی ادامه داد: ایران روی کمربند گرد و خاک جهان قرار دارد و منشاء گرد وخاک در صحرای عربستان و شمال آفریقا و جنوب عراق است و در دوره های خاصی از سال بیشتر نواحی جنوب غربی و غرب کشور را تحت تاثیر قرار می دهد به گونه ای که تا نواحی مرکزی ودامنه های جنوبی البرز هم رسیده و استان قزوین و تهران را نیزتحت تاثیر قرار داده است.
مظفری تصریح کرد: تغییر در رژیم هیدرولوژیکی، تغییر کاربری اراضی، کانالهای انحرافی، تغییر الگوی مصرف، تغییر الگوی کشت و تغییرات اقلیم در استان قزوین آثار سوء پدیده خشکسالی را در سالهای اخیر افزایش داده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر نزدیک به 30 هزار هکتار ازعرصه های بیابانی استان قزوین کانون های ایجاد گرد و غبار در سطح استان به شمار می روند.
وی تصریح کرد: تغییرالگوهای بارش، توسعه ناهمگون، الگوهای کشت نامطلوب، افت سطح آب های زیر زمینی، کاهش میزان آورد رودخانه ها، چرای بی رویه شتر از جمله عوامل بیابان زایی دشت قزوین هستند.
**اجرای عملیات تثبیت شن برای مهار بیابان زایی در قزوین
رییس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به اینکه بیابانزایی همه زیر ساخت های حیات را تحت تاثیر خود قرار می دهد با ادامه خشکسالی ها و روند بی رویه استفاده از منابع آبی سفره های زیر زمینی، بیابانی شدن مناطق تشدید می شود.
محسن باقریان اظهار کرد: چالش های پیش رو و تهدیدات در این حوزه شامل تغییرات جهانی آب و هوا، کاهش بارندگی ها و پایین رفتن سفره آب های زیر زمینی و فقدان سرمایه گذاری در بخش منابع طبیعی و نبود مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز است.
به گفته وی فرصت های موجود در این حوزه نیز شامل تنوع آب و هوایی و وجود گونه های گیاهی و جاذبه های گردشگری است .
وی افزود: در حال حاضر عملیات بیابان زدایی به منظور تثبیت شن های روان با استفاده از گونه های تاغ، اتریپلکس،اسکنبیل، قره داغ، گز و قیچ در اراضی بیابانی قزوین صورت گرفته است که باعث تثبیت شدن های روان،تقویت پوشش گیاهی و ترسیب کربن می شود.
وی اضافه کرد: نهالکاری و بوته کاری، حفاظت و قرق، احداث باد شکن زنده ، مدیریت رواناب و افزایش سطوح طرح های پرورشی مقابله با بیابانزایی از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای مقابله با بیابانزایی است.
باقریان، انعقاد قرار داد به منظور کاشت نهال و تثبیت شن در اراضی بیابانی در سطح 800 هکتار در شهرستان آبیک و 800 هکتار در شهرستان بویین زهرا ، اجرای مدیریت هرز آب در سطح 230 هکتار توسط بخش خصوصی ، احداث باد شکن در سطح 30هکتار در اطراف اراضی باغی وزراعی توسط کشاورزان را از جمله اقدامات انجام شده توسط بخش خصوصی با همکاری اداره کل منابع طبیعی استان قزوین به منظور مقابله با بیابان زایی در استان قزوین نام برد.
**بیابانی شدن اراضی، تهدیدی برای زندگی
یکی از کارشناسان اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بیابان به سرزمینی اطلاق می شود که میزان بارش کم و نا منظم و پوشش گیاهی آن ضعیف و اختلاف دمایی بین شب و روز در آن زیاد است.
حمید روزبه، بیابانی شدن اراضی را تهدیدی برای زندگی بشر عنوان کرد و افزود: اگر این پدیده مهار نشود عواقب بسیاری بدی در انتظار ماست که از جمله آنها باید به کمبود آب و غذا، ایجاد ریزگردها و آلودگی هوا اشاره کرد.
وی با بیان اینکه بیابان ها به علل مختلف از جمله فشار هوا، تابش نور خورشید، دوری از منابع رطوبتی به وجود می آیند،افزود: کشور ایران در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته از این رو 61درصد مساحت کشور تحت تاثیر انواع پدیده های بیابانی از جمله پهنه های ماسه ای، کویر، اراضی شور و نمک زار و تپه های ماسه ای قرار می گیرند.
این کارشناس منابع طبیعی ادامه داد: در حال حاضر بیش از 32 میلیون هکتار از اراضی کشور در این مناطق تقسیم بندی شده اند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط منطقه و با لحاظ عوامل انسانی بیابانزا مانند افزایش جمعیت، تغییر کاربری اراضی، آلودگی هوا و آب های زیر زمینی، مدیریت نامناسب مراتع و اراضی کشاورزی پدیده ای به نام بیابانزایی در حال رشد فزاینده است به گونه ای که در سال های اخیر خود را به گونه ای خطرناک تر مانند ریزگردها نمایان کرده است.
این کارشناس منابع طبیعی گفت: رفتارهای نامناسب در زنجیره محیط زیست باعث تهدید چرخه آب، خاک و گیاه خواهند شد و حال اینکه زندگی بشر به این عناصر حیاتی وابسته است در حالی که تخریب سرزمین و زوال زیست بوم ها باعث کاهش شدید توان اکولوژیکی در مناطق خشک ، نیمه خشک وحتی نیمه مرطوب شده و باعث پیشروی بیابان ها و بیابانزایی می شود و مبارزه و کنترل آن باید جزو برنامه های هر دولتی قلمداد شود.
روزبه تاکید کرد: استفاده از سموم شیمیایی و کودها ، شخم اراضی در جهت شیب ، بهره برداری بی رویه از آب های زیر زمینی، احداث چاههای غیر مجاز از جمله عوامل گسترش و تشدید بیابان است که باید در یک برنامه مدون برای پیشگیری از آنها اقدام شود.
وی تصریح کرد: طرح های تثبیت شن های روان و بیابان زدایی در قالب عملیات اصلاحی و احیایی از جمله کارهایی است که می تواند در کنترل این پدیده خانمان برانداز مثمرثمر باشد.
وی، تقویت آگاهی مردم و مسئولان، اطلاع رسانی و نظارت بر اکوسیتم های بیابانی اعم از اجتماعی، اقتصادی وبیولوژیکی، حفاظت خاک، جنگل کاری و احیاء جنگل ها و مراتع، توسعه برنامه های معیشتی در جهت بهبود حال بهره برداران عرصه های منابع طبیعی و تشویق و ارتقاء مشارکت مردمی و مدیریت آثار خشکسالی را از جمله برنامه های اصلاحی و احیایی عرصه های بیابانی دانست.
60درصد وسعت استان قزوین را اراضی ملی دربرگرفته است که از این میزان 853 هزار و 485 هکتار شامل مراتع هستند که از نظر پوشش گیاهی به سه درجه خوب،متوسط و فقیر تقسیم بندی می شوند.
جنگل ها با 28 هزار و 157 هکتار دیگر عرصه های طبیعی قزوین هستند که حدود 1.8 درصد از مساحت استان را تشکیل داده اند و عمدتا در الموت و طارم سفلی شهرستان قزوین قرار گرفته اند.
7390** 6012خبرنگار : گیتی سیمیاری ** انتشار دهنده: رضا اولادی
انتهای پیام در سال های اخیر به دلیل خشکسالی های مداوم و بهره برداری بیش از اندازه از سفره های اّب زیرزمینی شاهد رشد اراضی بیابانی در قزوین بوده ایم به طوری که میزان زمین های بیابانی این استان از 29 هزار هکتار در سال 1390 اکنون به 230 هزار هکتار افزایش یافته است.
بیشترین حجم بیابانی شدن اراضی استان قزوین مربوط به شهرستان های بویین زهرا و آبیک است که امروز از کانون های بحرانی به شمار می رود و می تواند در آینده به یکی از مراکز ایجاد ریزگرد در کشور تبدیل شده و به دلیل نزدیکی به تهران امکان دارد حتی پایتخت را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.
**30 هزار هکتار از اراضی بیابانی قزوین، کانون ایجاد ریزگردها
معاون پایش و سلامت اداره کل حفاظت محیط زیست استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از بیابانی شدن زمین به عنوان یکی از چالش های مهم دنیا یاد کرد و گفت: بیابان زایی در بین 37 چالش مهم جهانی، به عنوان یکی از سه چالش اصلی فراروی بشر در قرن 21 (پس از چالش‌های مهم تغییر اقلیم و کمیابی آب شیرین) محسوب می شود، به طوری که براساس گزارش های سازمان های بین المللی یک ششم جمعیت ، سه چهارم اراضی خشک و یک سوم خشکی های جهان به مساحت 5 میلیارد هکتار در 110 کشور جهان در معرض پدیده بیابان زایی هستند.
عبدالحسین مظفری افزود: درمجموع از نظر تناسب سطح مناطق خشک ایران با جهان، کشور ما روی کمربند خشک جهان قرار گرفته و 64.6 درصد از مساحت آن دارای اقلیم خشک و فراخشک است که 3.3 برابر درصد جهانی (19.6 درصد) است که مناطق تحت تاثیر آن (حدود 100 میلیون هکتار) است.
وی ادامه داد: ایران روی کمربند گرد و خاک جهان قرار دارد و منشاء گرد وخاک در صحرای عربستان و شمال آفریقا و جنوب عراق است و در دوره های خاصی از سال بیشتر نواحی جنوب غربی و غرب کشور را تحت تاثیر قرار می دهد به گونه ای که تا نواحی مرکزی ودامنه های جنوبی البرز هم رسیده و استان قزوین و تهران را نیزتحت تاثیر قرار داده است.
مظفری تصریح کرد: تغییر در رژیم هیدرولوژیکی، تغییر کاربری اراضی، کانالهای انحرافی، تغییر الگوی مصرف، تغییر الگوی کشت و تغییرات اقلیم در استان قزوین آثار سوء پدیده خشکسالی را در سالهای اخیر افزایش داده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر نزدیک به 30 هزار هکتار ازعرصه های بیابانی استان قزوین کانون های ایجاد گرد و غبار در سطح استان به شمار می روند.
وی تصریح کرد: تغییرالگوهای بارش، توسعه ناهمگون، الگوهای کشت نامطلوب، افت سطح آب های زیر زمینی، کاهش میزان آورد رودخانه ها، چرای بی رویه شتر از جمله عوامل بیابان زایی دشت قزوین هستند.
**اجرای عملیات تثبیت شن برای مهار بیابان زایی در قزوین
رییس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به اینکه بیابانزایی همه زیر ساخت های حیات را تحت تاثیر خود قرار می دهد با ادامه خشکسالی ها و روند بی رویه استفاده از منابع آبی سفره های زیر زمینی، بیابانی شدن مناطق تشدید می شود.
محسن باقریان اظهار کرد: چالش های پیش رو و تهدیدات در این حوزه شامل تغییرات جهانی آب و هوا، کاهش بارندگی ها و پایین رفتن سفره آب های زیر زمینی و فقدان سرمایه گذاری در بخش منابع طبیعی و نبود مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز است.
به گفته وی فرصت های موجود در این حوزه نیز شامل تنوع آب و هوایی و وجود گونه های گیاهی و جاذبه های گردشگری است .
وی افزود: در حال حاضر عملیات بیابان زدایی به منظور تثبیت شن های روان با استفاده از گونه های تاغ، اتریپلکس،اسکنبیل، قره داغ، گز و قیچ در اراضی بیابانی قزوین صورت گرفته است که باعث تثبیت شدن های روان،تقویت پوشش گیاهی و ترسیب کربن می شود.
وی اضافه کرد: نهالکاری و بوته کاری، حفاظت و قرق، احداث باد شکن زنده ، مدیریت رواناب و افزایش سطوح طرح های پرورشی مقابله با بیابانزایی از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای مقابله با بیابانزایی است.
باقریان، انعقاد قرار داد به منظور کاشت نهال و تثبیت شن در اراضی بیابانی در سطح 800 هکتار در شهرستان آبیک و 800 هکتار در شهرستان بویین زهرا ، اجرای مدیریت هرز آب در سطح 230 هکتار توسط بخش خصوصی ، احداث باد شکن در سطح 30هکتار در اطراف اراضی باغی وزراعی توسط کشاورزان را از جمله اقدامات انجام شده توسط بخش خصوصی با همکاری اداره کل منابع طبیعی استان قزوین به منظور مقابله با بیابان زایی در استان قزوین نام برد.
**بیابانی شدن اراضی، تهدیدی برای زندگی
یکی از کارشناسان اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بیابان به سرزمینی اطلاق می شود که میزان بارش کم و نا منظم و پوشش گیاهی آن ضعیف و اختلاف دمایی بین شب و روز در آن زیاد است.
حمید روزبه، بیابانی شدن اراضی را تهدیدی برای زندگی بشر عنوان کرد و افزود: اگر این پدیده مهار نشود عواقب بسیاری بدی در انتظار ماست که از جمله آنها باید به کمبود آب و غذا، ایجاد ریزگردها و آلودگی هوا اشاره کرد.
وی با بیان اینکه بیابان ها به علل مختلف از جمله فشار هوا، تابش نور خورشید، دوری از منابع رطوبتی به وجود می آیند،افزود: کشور ایران در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته از این رو 61درصد مساحت کشور تحت تاثیر انواع پدیده های بیابانی از جمله پهنه های ماسه ای، کویر، اراضی شور و نمک زار و تپه های ماسه ای قرار می گیرند.
این کارشناس منابع طبیعی ادامه داد: در حال حاضر بیش از 32 میلیون هکتار از اراضی کشور در این مناطق تقسیم بندی شده اند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط منطقه و با لحاظ عوامل انسانی بیابانزا مانند افزایش جمعیت، تغییر کاربری اراضی، آلودگی هوا و آب های زیر زمینی، مدیریت نامناسب مراتع و اراضی کشاورزی پدیده ای به نام بیابانزایی در حال رشد فزاینده است به گونه ای که در سال های اخیر خود را به گونه ای خطرناک تر مانند ریزگردها نمایان کرده است.
این کارشناس منابع طبیعی گفت: رفتارهای نامناسب در زنجیره محیط زیست باعث تهدید چرخه آب، خاک و گیاه خواهند شد و حال اینکه زندگی بشر به این عناصر حیاتی وابسته است در حالی که تخریب سرزمین و زوال زیست بوم ها باعث کاهش شدید توان اکولوژیکی در مناطق خشک ، نیمه خشک وحتی نیمه مرطوب شده و باعث پیشروی بیابان ها و بیابانزایی می شود و مبارزه و کنترل آن باید جزو برنامه های هر دولتی قلمداد شود.
روزبه تاکید کرد: استفاده از سموم شیمیایی و کودها ، شخم اراضی در جهت شیب ، بهره برداری بی رویه از آب های زیر زمینی، احداث چاههای غیر مجاز از جمله عوامل گسترش و تشدید بیابان است که باید در یک برنامه مدون برای پیشگیری از آنها اقدام شود.
وی تصریح کرد: طرح های تثبیت شن های روان و بیابان زدایی در قالب عملیات اصلاحی و احیایی از جمله کارهایی است که می تواند در کنترل این پدیده خانمان برانداز مثمرثمر باشد.
وی، تقویت آگاهی مردم و مسئولان، اطلاع رسانی و نظارت بر اکوسیتم های بیابانی اعم از اجتماعی، اقتصادی وبیولوژیکی، حفاظت خاک، جنگل کاری و احیاء جنگل ها و مراتع، توسعه برنامه های معیشتی در جهت بهبود حال بهره برداران عرصه های منابع طبیعی و تشویق و ارتقاء مشارکت مردمی و مدیریت آثار خشکسالی را از جمله برنامه های اصلاحی و احیایی عرصه های بیابانی دانست.
60درصد وسعت استان قزوین را اراضی ملی دربرگرفته است که از این میزان 853 هزار و 485 هکتار شامل مراتع هستند که از نظر پوشش گیاهی به سه درجه خوب،متوسط و فقیر تقسیم بندی می شوند.
جنگل ها با 28 هزار و 157 هکتار دیگر عرصه های طبیعی قزوین هستند که حدود 1.8 درصد از مساحت استان را تشکیل داده اند و عمدتا در الموت و طارم سفلی شهرستان قزوین قرار گرفته اند.
7390** 6012خبرنگار : گیتی سیمیاری ** انتشار دهنده: رضا اولادی
کپی شد
