در این بیانیه که از سوی جمعی از تشکل های زیست محیطی و دوستدار میراث فرهنگی تهیه شده و امروز دوشنبه در فضای مجازی منتشر شد، خطاب به مسئولان کشوری و استانی آمده است:
نزدیک به پنج سال از زمانی می‌گذرد که به همراه جمع کثیری از مردم شهر تاریخی قزوین، در اسفندماه ۱۳۹۳، نامه‌ای را به استاندار وقت تقدیم کردیم و هشدار دادیم که احداث پل قدس، بخش‌های قابل ملاحظه‌ای از بهترین و پرآب‌ترین محل‌های باغستان تاریخی قزوین را که افتخاری جهانی است و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، به ورطه نابودی می‌کشد اما پل احداث شد.
بیش از چهار سال از زمانی می‌گذرد که زیرگذر افراطی میدان خلیج فارس احداث می‌شد. از مراجع استانی و کشوری درخواست رسیدگی کردیم، زیرگذر و میدان عظیم احداث شد و خاک بی‌نظیر و بهترین درختان پسته جهان، قربانی شدند و راه ورود باغداران و مردم شهر به باغستان در آن محل سد شد.
بیش از ۳ سال از تاریخی می‌گذرد که در ابتدای احداث پل طبقاتی امام رضا(ع)، هشدار و نامه به نهادهای مسئول ارسال کردیم که این پل مشکلات ترافیکی را حل نمی‌کند، بافت تاریخی را از باغستان جدا می‌کند، منظر باغستان را تخریب می‌کند، پیوند ارگانیک بافت تاریخی را با باغستان که در امتداد حیات یکدیگرند، پاره می کند اما احداث شد.
بیش از یک و نیم سال از روزی می‌گذرد که چشمان حیرت‌زده ما پلی را دید که در نهایت بی‌احترامی به طبیعت و فرهنگ و تاریخ این دیار، به سمت انبوهی از درختان سرشار از شکوفه پیش می‌رفت و مقابل درخت پسته ۲۰۰ ساله باغستان متوقف شده بود و می‌رفت تا او را از سر راه بردارد. به شورای عالی شهرسازی و معماری گزارش دادیم و دستور توقف موقت صادر شد، دستوری که این روزها در مسیر تصمیم نهایی، نگرانی ما را برانگیخته است.
به دفعات تاکید کرده‌ایم که منطقه تاریخی مصلای باران، برگزاری آیین تاریخی و منحصربفرد اهالی این شهر، آیین پنجاه‌به‌در که هزار و یک نکته فرهنگی-اجتماعی افتخارآمیز در آن نهفته است، با تغییر کاربری نباید نابود شود.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: در تمامی این سالها اعلام کرده‌ایم که باغستان، تنها و تنها بر گرده باغداران و باغبانان شریف و زحمت‌کش و استوار این شهر ایستاده است. این آخرین نسل انسان‌هایی که این عرصه را به قیمت عمر خویش و پایمردی در تولید و اشتغال نگاه داشته‌اند، مشکل آب دارند.
حقابه باغستان با توسعه بالادست ضایع می‌شود. تولید آب از رهگذر آبهای سطحی تبدیل به مصرف برای پروژه‌های زینتی و پارک‌ها و باغ‌موزه‌ها می‌شود و امنیت باغستان نیز حتی در بخش‌های متصل به شهر تامین نیست.
باغداران باغستان به دلیل اینکه روستانشین نیستند از بسیاری از حمایت‌های مادی و معنوی سازمان جهادکشاورزی بی‌بهره بوده اند و این درحالی است که باغداری در باغستان از دیگر عرصه های کشاورزی دشوارتر است و همچنین باغستان از پیگیری‌های علمی ممکن در مرکز تحقیقات کشاورزی و از تخصیص دائمی حتی بخش کوچکی از شبکه آبرسانی طالقان جهت احیا بی‌بهره بوده است.
باغستان نیاز به طرح حفظ و احیا دارد، علیرغم حدود ۱۵ سال حضور مشاور باغستان در شهرداری، نتیجه مثبت و عملی به نفع باغستان و باغداران حاصل نشده است. ساخت و ساز و تبدیل باغستان به مسکونی و تجاری یا در قالب طرحهای فریبنده نظیر پارک باغ، باغ انگلیسی، ژاپنی و ایتالیایی (طرح مشاورین آورث) ادامه دارد.
باغستان سنتی قزوین سرمایه ملی است که از پس بیش از هزار سال به دست نسل حاضر سپرده شده است. باغستان، شایسته توجه استانی و ملی است. مسئولیت ماست که آن را سالم به دست نسل آینده بسپاریم و زندگی در این منطقه را برای آیندگان ناممکن و مصیبت‌بار نکنیم و نباید موارد زیر را فراموش کنیم:
باغستان میراث ملی است.
باغستان سیل-بند است.
باغستان با تکیه بر دانش بومی پخش سیلاب، وسیعترین آبخوان منطقه است.
باغستان پشتوانه شکل‌گیری و ادامه حیات دشت حاصلخیز قزوین است و حفظ و احیای باغستان، مانع از ادامه فرونشست دشت خواهد شد.
باغستان مرغوبترین خاک کشاورزی در کشور را داراست.
باغستان بر سر راه کانون تولید ریزگرد منطقه قرار گرفته است و نابودی آن موجب هجوم ریزگردها تا مرکز خواهد شد.
باغستان مهمترین و وسیعترین ظرفیت اکولوژیک استان ومنطقه و ریه‌های تنفسی شهر است.
باغستان محصولات محلی و سنتی قزوین، شامل بادام و پسته و انگور را در خود جای داده است که از مرغوبترین انواع جهانی است و با توجه به شیوه‌ی «داشت»، محصول سالم محسوب می‌شود.
باغستان هزاران درخت ۳۰۰ تا هزارساله را در خود جای داده است که به تنش خشکی مقاوم هستند.
باغستان ژرم‌پلاسم غنی بادام، پسته و انگور را در خود جای داده است و به این اعتبار بانک ژن تلقی می‌شود.
ما انجمن‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی، انجمن‌های علمی و اعضاء هیات‌علمی دانشگاه‌های کشور، تقاضا داریم مطالبات زیر را مورد توجه قرار داده و اجابت داده شود:
۱ توقف کامل باقیمانده رینگ ماشین_رو که در بخش های زیادی به باغستان تجاوز می‌کند و ارتباط شهر و باغستان را بطور کل قطع می‌کند.
۲ اختصاص بودجه باقیمانده طرحهای راهسازی از جمله رینگ، کمربند شرق، و مسیر نسیم شمال به احداث رینگ بیرون باغستان سنتی که در طرح جامع شهرستان دیده شده است و تکمیل بودجه از محل بودجه ملی.
۳ توقف هرگونه تعریض و توسعه در محور نسیم شمال(جاده گاز) و بازگرداندن این جاده به باغستان بعنوان مسیر اختصاصی باغداران و مسیر گردشگری
۴ توقف تخریب، تغییر کاربری و ساخت‌وساز در محدوده ثبتی باغستان سنتی و توقف تبدیل باغستان که خود در جهان یگانه و بی نظیر است به کاربری های فضای سبز، نظیر پارک یا موزه یا باغ انگلیسی و ایتالیایی و ایرانی که با فلسفه و هویت و کارکرد باغستان در تعارض هستند و از مصادیق تخریب هستند.
۵ توقف طرحهای توسعه بالادست باغستان که به حقابه باغستان تجاوز می‌کنند. بویژه توسعه منطقه گردشگری باراجین شامل سافاری‌پارک و مجتمع‌های تجاری و اقامتی که جملگی آب‌بَر هستند و ۹۰۰ هکتار از باغستان را تهدید به نابودی می‌کنند.
۶ توقف جاده‌سازی در حریم و بستر رودخانه‌ها و بویژه رودخانه باراجین که موجب تخریب مسیل شده و علاوه بر خطر سیل، آبرسانی به باغستان را مختل می‌کند، ما خواستار آن هستیم که شرکت آب‌منطقه‌ای استان، مستندات مجوز جاده‌سازی در بستر رودخانه باراجین و مستندات محل تامین آب مجموعه گردشگری باراجین را ارائه کند.
۷ تدوین طرح جامع حفاظت و احیاء باغستان سنتی قزوین با محوریت حضور باغداران و رفع موانع تولید.
۸ تشکیل کمیته باغستان در سازمان جهاد کشاورزی با حضور معاونت‌های مرتبط و به ریاست رئیس سازمان، جهت بررسی مشکلات باغداری در باغستان و کمک‌های مدیریتی و تسهیلگری.
۹ تسهیلگری جهت جذب سرمایه‌گذار در راستای ارتقاء اقتصاد باغستان به روش‌های پیشنهاد شده در طرحهای موجود
۱۰ثبت باغستان سنتی قزوین بعنوان میراث کشاورزی
۱۱ اجرای طرحهای عدالت در توسعه، نظیر انتقال حق توسعه، بامحوریت حضور و مالکیت باغداران
۱۲مدیریت باغستان بر محوریت باغداران با تکیه بر احیاء مدیریت سنتی باغستان با سازوکارهای مشارکتی
۱۳تامین آب پایدار از منابع رودخانه ها ، چاهها و کانال انتقال آب طالقان و پساب تصفیه شده شهر قزوین، با توجه به خشکسالی ها و پیدایش کاربری های رقیب در طول دهه های اخیر و برداشتهای بالادست بویژه جهت تامین آب نهال کاری های ضروری در پهنه هایی که باید مجددا احیاء شوند.
انجمن توسعه حیات شهر (انجمن تخصصی باغستان سنتی قزوین)، انجمن آسمان آبی استان قزوین، انجمن فرهنگ قزوین (افق)،انجمن پاسداشت از آیین ها و مشاهیر سرزمین کهن ،جنبش سبز باغستان سنتی قزوین، کانون پویش توسعه پایدار شهر قزوین، انجمن جامعه شناسی ایران، دفتر قزوین،انجمن رفتگران طبیعت،انجمن شهروندیار کاسپین، انجمن کودک و محیط زیست،انجمن معماری و احیاء بافتهای تاریخی، کانون طبیعت و اندیشه، گروه همیاران محیط زیست و میراث طبیعی الموت ( هما )،گروه محیط زیستی سبز ماسال گیلان،گروه سپاه جنگل ماسال گیلان
و انجمن علمی سیستم های سطوح آبگیر باران ایران سمن ها و انجمن هایی هستند که به عنوان تهیه کنندگان و امضاء کنندگان این بیانیه معرفی شده اند.
باغستان سنتی قزوین که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و قدمت آن بیش از یک هزار سال تخمین زده می شود، در گذشته دارای چهار هزار و ۲۰۰ هکتار وسعت بوده که گرداگرد این شهر قرار داشت.
امروزه سطح این باغستان به دلایل مختلف از جمله توسعه شهرنشینی تنها ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باقی مانده است.
احداث تقاطع غیرهمسطح امام رضا (ع) که بخشی از آن ها برای تکمیل کمربندی شرقی قزوین باید از مسیر باغستان سنتی عبور کند، واکنش و مخالفت دوستداران محیط زیست و میراث فرهنگی را به دنبال داشته است.
شورای عالی معماری و شهرسازی با مصوبه ای ادامه این طرح (اتصال یکی از پل های این تقاطع در مسیر باغستان به کمربندی شرقی در بلوار ابوترابی ) را متوقف ساخت.
