موضوع «حجاب» پیش از هرچیز نیازمند هوای پاک «فرهنگ» است

«فرهنگ» هوایی است که در آن تنفس می‌کنیم، حال  اگر این هوا آلوده باشد زمین و آسمان را مسموم می‌کند؛ در دایره عفاف، حجاب و حیا نیز پیش از  اقتصاد، سیاست، قانون و گشت ارشاد باید هوای فرهنگ جامعه با کمی تلاش و وقت و همت و اندکی بودجه، پاک و سالم باشد. جان کلام همه منتقدان و دغدغه‌مندان مقوله حجاب و اهالی اندیشه همین است: هوای پاک لطفاً! 
به گزارش ایسنا منطقه قزوین، حجاب و نوع پوشش مسئله نخست نظام کشورمان نیست ولی به جهت آنکه امری اجتماعی محسوب می‌شود و تمام بدنه جامعه با آن مواجه هستند و اثرگذار بر سایر موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است؛ اهمیت ویژه‌ای دارد.
در نشست هم‌اندیشی با محوریت موضوع «مداخله دانشگاه در پوشش دانشجویان؛ آری یا خیر؟!» به بررسی جوانب مختلف این مسئله پرداختیم و از نظرات کارشناسان و مسئولان استان چون معاونت و کارشناسان فرهنگی دانشگاه‌های علوم پزشکی، بین‌المللی امام خمینی (ره) و فنی مهندسی بوئین‌زهرا، دبیر بنیاد عفاف و حجاب استان، کارشناس معاونت امور اجتماعی استانداری قزوین، مدیر سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی استان و مسئول و جانشین انجمن دانشجویان دانشگاه فرهنگیان قزوین به‌عنوان برگزیدگان هشتمین دوره مسابقات مناظره کشور بهره‌مند شدیم.
در بخش اول به بررسی کلیات این موضوع پرداخته شد و در بخش دوم نیز به بررسی قوانین مربوط به پوشش و نوع برخورد با دانشجویان در صورت تخلف از قوانین این حوزه، بررسی چارچوب رفتاری در حراست دانشگاه پرداختیم. در بخش سوم این نشست هم‌اندیشی به موضوع مهم فرهنگ‌سازی در حوزه فرهنگ پوشش در دانشگاه‌ها، مصوبات شورای فرهنگی و بودجه‌هایی که باید به این موضوع اختصاص پیدا کند، پرداخته شد.
مشروح بخش سوم این نشست به شرح ذیل است:
ایسنا: پیوند ناگسستنی عفاف و حجاب و حوزه فرهنگ جان‌مایه تمام نظرات ارائه‌شده یکایک شما بود؛ چرا؟!
در کار فرهنگی اگر هزینه نکنیم، باید هزینه بدهیم
»ابوالفضل سلیمانی» جانشین و مسئول روابط عمومی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان قزوین: کار فرهنگی زمان‌بر و فرسایشی است و آنچه نیز انجام می‌شود کامل و هدفمند نیست و شاهد ضعف خود در این فضا هستیم باید تأکید کنم در کار فرهنگی اگر هزینه نکنیم باید هزینه بدهیم. در حال حاضر در مقوله نهادینه کردن فرهنگ حجاب هیچ بازخورد و تولیدی در عمل نداشته‌ایم و در این خصوص فقط حرف می‌زنیم و حرف می‌زنیم.
جنبه‌های سلبی و ایجابی به‌موازات فرهنگ‌سازی به‌پیش برود
«مصطفی سعادتی» کارشناس حوزه آزاداندیشی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره): باید گفت کسی که خواب است را می‌توان بیدار کرد اما کسی که خود را به خواب‌زده هر کاری کنیم تنها صدای خور و پف او بلندتر می‌شود، پس‌نیاز است جنبه‌های تشویقی، سلبی و ایجابی در محیط دانشگاه در کنار فرهنگ‌سازی و به‌موازات هم به‌پیش برود بااین‌حال باید مشوق‌های فرهنگی را نیز دنبال کرد، باید دقت کرد که نتیجه حاصله از پرداختن صرف به یکی از این موارد نمی‌تواند رضایت‌بخش باشد.
شبیخون فرهنگی بلاشک وجود دارد
«احمد اسفندیاری» کارشناس امور اجتماعی - فرهنگی استانداری قزوین: امروز موضوع گلوبالیسم «Globalization» یا جهانی‌سازی مطرح است و از زمانی که «مارشال مک‌لوهان» مسئله دهکده جهانی را مطرح کرد غرب به فکر تزریق الگوهای فرهنگی و ارزش‌های مادی خود به سایر ملل بود که نمونه آن «مک دونالیزه شدن» است، آن‌ها به دنبال شبیه شدن همه ملل به هم و یکپارچه کردن آن‌هاست که معنای آن غربی شدن است. امروز می‌توان رد پای غرب را حتی در شعار دهکده جهانی نیز دریافت که در صورت ایجاد آن این دهکده مطابق با الگوها، سیاست‌ها، اقتصاد و فرهنگ، ایده‌ها و سیاست‌های غرب باید بچرخد.
هجمه یا شبیخون فرهنگی بلاشک وجود دارد و در برابر این دیدگاه غرب، نیروهای مقاومتی شکل گرفته است و امروز می‌توان آثار آن در حوزه لباس را ملموس‌تر از همیشه مشاهده کرد. اگر به البسه تولیدی نگاه کنیم می‌توانیم از شکل و شمایل آن آثار و نقشه‌های دشمن را دید که با زیرکی و کار کارشناسانه از این طریق با احساسات نوجوان و جوان بازی می‌کنند، در حقیقت البسه امروز مشوش کننده ذهن نسل نوجوان و جوان است.
دانشجو باید محل اصلی اِعراب و برنامه‌ریزی‌ها باشد
«مرتضی هادی‌زاده» مدیر فرهنگی دانشگاه فنی مهندسی بوئین‌زهرا: آن‌قدر که دانشجو می‌تواند در مباحث مختلف فرهنگی از جمله مقوله عفاف و حجاب اثرگذار باشد مسئولان و کارمندان دانشگاه نمی‌توانند و این قدرت اثرگذاری آن‌ها را نشان می‌دهد لذا باید دانشجو باید محل اصلی اِعراب و برنامه‌ریزی‌ها باشد.

ایسنا: آیا از وضعیت کیفی و کمی تولیدات هنری، نظری و ایدئولوژیک در حوزه حجاب و عفاف مطلعید؟!
تولیدات در حوزه کتاب در حوزه حجاب بسیار کم است
«سمیه بکشلو» مدیر سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی استان قزوین: از مظلومیت حوزه حجاب این است که با وجود هجمه سنگین دشمن تولیدات فرهنگی، نظری و هنری قابل‌ملاحظه‌ای در موضوع حجاب نداریم و بعد از کتاب «مسئله حجاب» و «نظام حقوق زن در اسلام» شهید مرتضی مطهری تولیدات قابل‌قبول و طرازی که بتواند در این فضا اثربخش واقع شود، وجود ندارد.
با جلسه گذاشتن‌های صرف نمی‌توان انتظار معجزه داشت
«محمد نوری الموتی» دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان قزوین: با جلسه گذاشتن‌های صرف نمی‌توان انتظار معجزه داشت. باید زمینه‌ای برای ایجاد گفتگو را دنبال کرد یعنی به‌جای اینکه با دانشجو مقابله و برای آن‌ها پرونده درست شود باید به سمت فرهنگ‌سازی حرکت کرد. با وجود اهمیت فرهنگ‌سازی شاهد آن هستیم که تعداد کمی کتاب و فیلم در خصوص حجاب تولید می‌شود و کار خاصی در این زمینه انجام نشده است. به‌راستی بعد از انقلاب چند کتاب و فیلم در این زمینه داشته‌ایم؟ تولیدات هنری و فرهنگی ما در این خصوص چیست؟ تا زمانی که برای این موضوع هزینه نکنیم نمی‌توانیم توقع فرهنگ‌سازی داشته باشیم. با وجود این کار فرهنگی کم و نامناسب نباید توقع داشت که دانشجو با این مقوله برخورد خوبی داشته باشد.
نیازمند کتاب‌های اثرگذاری چون «یادت باشد» هستیم
ابوالفضل سلیمانی: کتابی به‌مانند «یادت باشد» نوشته می‌شود که در آن زندگی یک شهید روایت می‌شود، این‌یک کتاب مؤثر است که بازخوردهای بسیار خوبی را نیز در جامعه به همراه داشت حال سؤال این است که چه میزان نظیر این کتاب داشته‌ایم؟ چه میزان در حوزه حجاب و پوشش مناسب تولیدات رسانه‌ای مؤثر داشته‌ایم؟ چه میزان کتب مؤثر داشته‌ایم؟ طبق اعلام بسیاری از متولیان فعال در این عرصه تولیدات و محتوای رسانه‌ای و علمی در حوزه حجاب نداریم و یا اگر هست بسیار اندک است.
یک جزوه کوچک علمی در خصوص عفاف و حجاب نیافته‌ام
«فاطمه محمدبیگی» دبیر بنیاد عفاف و حجاب استان قزوین: 4 سال است که به‌عنوان دبیر بنیاد عفاف و حجاب استان هنوز به غیر از کتاب‌های شهید مطهری و چند کتاب کوچک در این حوزه، یک جزوه کوچک علمی در خصوص عفاف و حجاب نیافته‌ام که در آن تعریف حجاب راهکارها و روش‌های محجبه شدن را داشته باشد و بتوانیم آن را به دختران و پسران جوان بدهیم در حقیقت کتاب واضحی که بتوان از آن در امر حجاب الگوبرداری کرد نداریم.
ایسنا: شورای فرهنگی دانشگاه یا حراست؟ حرف آخر در موضوع انتخاب نوع پوشش دانشجویان را چه نهادی می‌زند؟
مرتضی هادی‌زاده: یک مسئول حراست قانونی را نمی‌نویسد بلکه حراست تنها ضابط اجرایی مصوباتی است که در شورای فرهنگی دانشگاه مطرح می‌شود. حال اگر ضعفی در نوع برخورد وجود دارد آن ضعف مربوط به حراست نیست بلکه مربوط به شورای فرهنگی آن دانشگاه است که آن قوانین را می‌نویسند لذا اگر در دانشگاه مشکلی ایجاد می‌شود باید از معاون فرهنگی آن دانشگاه پیگیر شد نه کس دیگر.
بگیروببند جواب نمی‌دهد، باید ارزش‌گذاری کنیم
ابوالفضل سلیمانی: بگیروببند در این زمینه جواب نمی‌دهد و باید ارزش‌گذاری و نهادینه شدن موضوع حجاب در دستور کار قرار بگیرد، همچنین برای حل موضوع حجاب و نهادینه شدن آن در جامعه و به‌ویژه در بین دانشجویان و نسل جوان باید خود آن‌ها وارد میدان شوند البته باید بر این موضوع تأکید شود که اگر کسی تفکرش با من نوعی متفاوت است اما در تضاد با اصول اصلی دین و انقلاب نیست نباید او را دشمن بدانیم بلکه این فرد تنها تفکرش با ما فرق دارد لذا باید رویکردهای خود را تغییر دهیم
دشمن به دنبال سیاه نمایی است
محمد نوری الموتی: ریشه‌یابی در این زمینه بسیار ضروری است دشمن به دنبال سیاه نمایی است و می‌خواهد امید را در بین نسل جوان از بین ببرد تا زمانی که دغدغه دانشجو ریشه‌یابی نشود نمی‌توان راه به‌جایی برد، پیشنهاد می‌کنم برای جلوگیری از تنش زمینه گفتگو را ایجاد کنند چرا که مقابله راهکار نیست. باید ضمن جلوگیری از اعمال سلیقه‌های سیاسی در این عرصه کاری کنیم که دانشجو با مسئول بالادستی خود احساس آرامش کرده و بتواند در فضای گفت‌وگو مشکل خود را حل کند؛ متأسفانه مسئولان امر در این موضوع کوتاهی‌های بسیاری دارد.
اگر جای مسئولان شورای فرهنگی بودم...
فاطمه محمدبیگی: اگر جای مسئولان حراست و شورای فرهنگی دانشگاه‌ها بودم بی‌شک اولین کاری که می‌کردم این بود که به سراغ اساتید دانشگاه و حوزه علمیه و معاونت امور اجتماعی و ستاد می‌رفتم تا محتوای لازم را در این حوزه تهیه کنند، در حقیقت 75 درصد از بودجه شورای فرهنگی را برای تولید محتوا و فرهنگ‌سازی از جمله ساخت انیمیشن، فیلم، کلیپ و تولید کتاب اختصاص می‌دادم و 25 درصد دیگر را برای برخورد با جرم انگاری واضح و قطعی و تعمدی قرار می‌دادم.
ایسنا: راهکار عملی شما برای فرهنگ‌سازی در نوع پوشش دانشجویان چیست؟
متحدالشکل شدن لباس دانشجویان؛ راهکاری که می‌شود به آن فکر کرد
محمد نوری الموتی: متحدالشکل شدن لباس دانشجویان در فضای دانشگاه یکی از ایده‌هایی مطرح‌شده است در این راستا در دانشگاه تهران طرح‌هایی برگرفته از طرح‌های ایرانی - اسلامی موردتوجه قرار گرفته که برای اساتید، کارمندان و دانشجویان طراحی شده است هر چند اجباری در این زمینه استفاده آن نیز وجود ندارد این حال این طرح‌ها برگرفته شده از سلیقه و توجه نسل جوان است.
ما 2 نوع حجاب درونی و حجاب ظاهری داریم که در حال حاضر فقط به حجاب ظاهری توجه شده اما می‌توان با مودت و دلسوزی و مهربانی در درون افراد نیز رسوخ کرد تا حجاب به‌عنوان یک موضوع ارزشی درونی شود، ضمن شناخت وجوه مختلف حجاب به آن اعتقاد داشته و ارزش آن را به دیگران نیز معرفی کنیم.
دستورات دینی را در راستای تحقق منافع افراد تبیین کنیم
«مهدی تبارک» کارشناس فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی قزوین: همه انسان‌ها منفعت‌طلب است و این در ذات آن‌هاست؛ اگر بتوانیم موضوع رعایت دستورات دینی را در راستای تحقق منافع انسان تبیین کنیم بی‌شک می‌توان بسیاری از موانع و مقاومت‌هایی که در برابر فضای دینی می‌شود را خواهیم شکست.

مشکل ما مخاطب نیست، نبود محتواست
ابوالفضل سلیمانی: مشکل ما مخاطب نیست بلکه محتواست، ما محتوای لازم را نداریم و الگوهای رسانه‌ای نیز خوب عمل نمی‌کنند و گاه شاهد هستیم که رسانه کسی را به‌عنوان الگو مطرح می‌کند و سپس آن شخص در خلوت کار دیگر می‌کند، این دوگانگی در رفتار به‌اصطلاح الگوهای مطرح‌شده اقشار مختلف مردم به‌ویژه جوانان را سردرگم می‌کند. همچنین در محیط مدرسه هادیانی برای دانش‌آموزان وجود دارد اما با ورود فرد به محیط دانشگاه دانشجویان به حال خود رها شده و آن‌ها شاهد دوگانگی و تفاوت در فضای آنچه می‌بیند با آنچه به آن‌ها گفته می‌شود، هستند این اتفاق به سبب نهادینه نشدن این فرهنگ در بین آن‌هاست. از سوی دیگر برخی از تشکل‌های دانشجویی مثل نخ تسبیح هستند که نمی‌گذارند افراد جدید وارد این فضا شوند، باید تأکید کنم وقتی هدف یکی است اما هر کدام از شیوه‌ای وارد این فضا می‌شوند باید این نخ تسبیح بازتر شود.
مخالف ایجاد گروه‌های ایزوله شده هستم
مرتضی هادی‌زاده: مخالف ایجاد گروه‌های ایزوله شده هستم که دور هم جمع شده و حصاری دور خود ایجاد می‌کنند، ازاین‌رو برای ایجاد اتحاد بیشتر بین دانشجویان و افزایش گستره بین آن‌ها معادله‌ای را برای اختصاص بودجه به تشکل‌های مختلف دانشجویی قرار داده‌ام که طی آن شرط حمایت خود را مشروط به آن کرده‌ایم که با گستره‌های مختلف قشر دانشجو رفاقت کرده و آن‌ها را وارد حیطه فعالیت خود کنند.
دانشجویان باید نسبت به رعایت مقررات وضع‌شده عامل باشند
احمد اسفندیاری: بی‌شک مقید بودن دانشجویان به رعایت قواعد و چارچوب‌های دانشگاه بسیار ضروری است و اگر کسی این موضوع را رعایت نکند دچار ولنگاری خواهد شد. رفتار در چارچوب قوانین باید به‌گونه‌ای باشد که دانشجویان خود را در حیطه آن ببینند و نسبت به رعایت مقررات وضع‌شده عامل شوند.
ایسنا: و به‌عنوان سؤال آخر که بسیار حائز اهمیت است، چقدر بودجه از خزانه اقتصادی دانشگاه‌ها به موضوع فرهنگ‌سازی اختصاص یافته است؟ 
تا وقتی گرفتار بودجه هستیم نمی‌توانیم قدمی برداریم
مرتضی هادی‌زاده: تا وقتی گرفتار هزینه‌ها و بودجه هستیم نمی‌توانیم قدمی برداریم و در کم‌کاری‌های صورت گرفته مقصر خواهیم بود.
بودجه‌های فرهنگی دانشگاه بسیار اندک است
ابوالفضل سلیمانی: رسانه‌های معاند و مشکل‌دار با نظام جمهوری اسلامی برای یک شبکه معاند کوچک 12 میلیارد دلار هزینه می‌کنند حال سؤال اینجاست ما چه میزان هزینه کرده‌ایم؟ چه توقعی از ما وجود دارد؟ به‌راستی به‌تناسب بودجه‌ای که دشمن به کار می‌برد فعالیت و هزینه لازم اختصاص داده شده است؟ در دانشگاه‌های استان‌ هم بودجه‌های فرهنگی بسیار اندک است و نمی‌توان با آن نیاز دانشجویان را برآورده کرد.
منتظر بودجه نمانده‌ایم و به‌صورت خودجوش وارد میدان شدیم
انجمن اسلامی دانشگاه فرهنگیان قزوین با وجود آنکه هیچ بودجه‌ای به آن تخصیص نیافته بیشترین فعالیت را در بین دیگر تشکل‌ها دارد، ما منتظر بودجه نمانده‌ایم و به‌صورت خودجوش وارد میدان شدیم و فعالیت‌های لازم را برحسب توان انجام داده و می‌دهیم زیرا اگر می‌خواستیم منتظر بودجه‌ای باشیم کاری صورت نمی‌گرفت. به دلیل نبود بودجه لازم جریان دانشجویی به دنبال بالا بردن کیفیت برنامه‌هاست زیرا ترجیح می‌دهیم یک کار فرهنگی تمیز و اثرگذار داشته باشیم تا اینکه ده‌ها برنامه بی‌اثر و تکراری. با این‌حال تقاضای ما از مسئولان توجه به این موضوع است که برای کار فرهنگی بودجه‌های لازم را اختصاص دهند چرا که بدون سرمایه اقتصادی نمی‌توان کار کرد و نقش بحث اقتصادی را در امور فرهنگی نمی‌توان نادیده گرفت.
گزارش از رقیه ملاحسنی خبرنگار ایسنا منطقه قزوین

انتهای پیام