رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران در یادداشتی به مناسبت برگزاری مراسم بزرگداشت حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی نوشت: می‌توان گفت او مردی فاضل و فرزانه و سخندان و بسیار متواضع است که ساده زندگی می‌کند و زندگی‌اش یکسره در خدمت دانش و فرهنگ و دانشمندان و فرهیختگان می‌گذرد. ما هنوز دعایی را به درستی نشناخته‌ایم و قدر او را چنانکه باید نمی‌دانیم.
پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، متن یادداشت رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به این شرح است:
حجت السلام سید محمود دعایی کیست؟ آنچه من می دانم این است که اگر دعایی را بشناسی نمی توانی او را دوست نداشته باشی یا به او احترام نگذاری، دعایی مردی ساده و بی تکلف و بی ادعا اما خوش سخن و خوش قلم و اهل وفا و دوستی است. اهمیت این قضیه وقتی آشکار می شود که بدانید دعایی مرد سیاست و سیاسی است. او از آغاز جوانی تا کنون یعنی در همه عمر سیاسی بوده است. چگونه می شود در عصر ما یک مرد سیاسی سی و پنج‌سال از عمرش را (حتی اگر نماینده مجلس باشد که بیست و چهار سال از این سی و پنج‌سال را در مجلس گذرانده است، بی آنکه از مجلس حقوقی دریافت کند) با سادگی و صفا از بام تا نیمه های شب سوار بر یک پیکان قراضه در خدمت اهل فرهنگ و معرفت گذرانده باشد. مگر زمان ماکیاولی و هابز و اسپینوزا سپری شده و سیاست با وفا و اخلاق صلح کرده است؟
من چون نشانه ای از این صلح در هیچ جای جهان نمی بینم بنا را بر این می گذارم که میانه دعایی با سیاست شکراب شده است، یعنی او دیگر سیاسی نیست، هرچند که او را در مقام و موقع سیاسی بشناسند؛ شواهدی هم بر این مدعا دارم. آقای دعایی در سی و پنج‌سال اخیر تا آنجا که من به یاد دارم هرگز موضع سیاسی صریح اتخاذ نکرده است، شاید آن موضع گیری هم برای رعایت عهد دوستی بوده است. این اعتراض را حمل بر این نباید کرد که او شجاعت دوران جوانی خود را از دست داده است. قرار گرفتن در جانب اهل نظر و ادب و فرهنگ شجاعتی بیشتر از قرار گرفتن در کنار این یا آن جناح سیاسی می‌خواهد. زیرا کسی که خطر می‌کند و به یک جناح سیاسی می‌پیوندد گرچه در جنگ وارد می‌شود اما پناه و پشتیبان هم دارد. اما کسی که ترجیح می‌دهد در خدمت معرفت و فرهنگ باشد، پشتیبانش خداست و باید به او اعتماد و توکل کند و البته در این زمانه به فرهنگ و معرفت دل بستن وضعی نادر و کاری دشوار است. اهل فرهنگ جناح و جبهه و عِدّه و عُدّه ای ندارند که از یکدیگر حمایت کنند و از این حیث با سیاست قابل قیاس نیستند الا اینکه حمایت سیاست از اشخاص دیرپا و مستدام نیست و با یک اتفاق یا اتخاذ تصمیم پایان می یابد ولی اهل فرهنگ و معرفت یک حامی پنهان دارند که در زمان از آنها حمایت می کنند. این حامی همان تاریخ و زمان است که اینهم در پناه لطف و رحمت خداست. کسانی هم که با شخص دعایی از نزدیک آشنا نیستند از طریق روزنامه اطلاعات می توانند او را بشناسند. پیداست که هرچه در روزنامه چاپ می شود نظر مدیر و سر دبیر نیست اما هر روزنامه ای مشی و شیوه و دستور العملی دارد. می گویند روزنامه اطلاعات سرد است و در آن رخداد هیجان آفرین وجود ندارد و این را کسانی می گویند که معتقدند روزنامه باید میدان کشمکش ها و نزاع ها و منشأ شایعه ها و خبرهای داغ باشد. برای اینکه مشتریان روزنامه بیشتر باشد، حمله به این و آن و نشر شایعه و تهمت و افترا وسیله مناسبی است، اما این شیوه روزنامه نویسی اخلاقی نیست و مرد اخلاق به آن رضایت نمی‌دهد. روزنامه اطلاعات هر چیزی را چاپ نمی‌کند، به کسی تهمت نمی‌زند و ناسزا نمی‌گوید، از هیچ جناح سیاسی جانبداری بیهوده و متعصبانه نمی‌کند. نوشته‌های صاحبان آراء متفاوت را چاپ می‌کند. نمی‌خواهم بگویم که اطلاعات جامع همه محاسن یک روزنامه است زیرا من نمی‌دانم یک روزنامه چه محاسنی باید داشته باشد. امر محرز اینکه روزنامه اطلاعات روزنامه‌ای نجیب است و این نجابت انعکاس روحیه و صفت مدیر و گردانندگانش باید باشد. گمان نشود که اینها را به حکم دوستی می‌گویم. دعایی دوست داشتنی و ستودنی است و به این جهت او را دوست می‌داریم و می‌ستاییم. او مرد صفا و دوستی و وفا و صمیمیت است. زندگی‌اش ساده و رفتارش بی تکلف است. شیرین زبان و شوخ طبع و بذله گو است. حیف که کم حرف می زند و کمتر می نویسد. این هم از خویشتنداری اوست. پس از این مقدمه در پاسخ پرسش دعایی کیست؟ می توان گفت او مردی فاضل و فرزانه و سخندان و بسیار متواضع است که ساده زندگی می‌کند و زندگی‌اش یکسره در خدمت دانش و فرهنگ و دانشمندان و فرهیختگان می‌گذرد. ما هنوز دعایی را به درستی نشناخته‌ایم و قدر او را چنانکه باید نمی‌دانیم و بدتر اینکه نمی‌دانیم در زمانه‌ای که خیرات و فضائل رو به ......... و ادبار دارد دعایی بودن و مثل دعایی زندگی کردن تا چه اندازه دشوار است. ولی باید امیدوار بود که نسل فردا یا همین نسلی که تازه وارد مدرسه شده است امثال دعایی را که متأسفانه چندان زیاد نیستند بهتر بشناسد و حرمت بگذارد.
