نمایشگاه صنایع دستی امسال با حاشیه‌های زیادی همراه بوده است؛ تا جایی که بسیاری از غرفه‌داران شب را در چادرهای مسافرتی در پارکینگ نمایشگاه به صبح رسانده‌اند.
به گزارش جی پلاس، روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: تولیدکنندگانی که از اجاره زیاد غرفه‌ها و وضعیت فروش ناراضی‌اند و به خاطر فروش پایین نمی‌توانند حتی در هتل‌ها اقامت کنند. پولی‌شدن غرفه‌های نمایشگاه صنایع دستی اتفاقی است که به سه، چهار سال پیش بازمی‌گردد. اتفاقی که از زمان ریاست سلطانی‌فر در سازمان میراث فرهنگی آغاز شد؛ به این بهانه که برای تسهیل ورود شرکت‌های خصوصی به نمایشگاه ملی صنایع دستی، در ازای اختصاص غرفه‌های نمایشگاهی، هنرمندان اجاره دهند. این ماجرا باعث شد بسیاری از تولیدکنندگان، نمایشگاه هرساله صنایع دستی را که می‌توانست اتفاقات خوبی برای آنها در پی داشته باشد، تحریم کنند. مسئله‌ای که به نظر می‌رسد حقوق هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی در بحث‌های حمایتی در نقطه صفر قرار گرفته است. در سال‌های اخیر معاونت صنایع دستی از جنبه حمایتی خودش خارج شده و همه چیز را به اعطای یک وام چهار درصدی محدود کرده است البته با توجه به شرایطی که برای دریافت این وام تعریف شده کمتر هنرمندی می‌تواند آن را دریافت کند. علاوه‌براین نزدیک به دو سال است که بیمه هنرمندان حذف شده البته با تلاش مسئولان طرح استادکاران در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و به تصویب رسیده اما در این طرح نیز توجهی به پیشکسوتان نشده است.
اسکان غرفه‌داران در پارکینگ نمایشگاه
بسیاری از غرفه‌داران که از شهرهای دیگر برای حضور در نمایشگاه آمده‌اند به خاطر اجاره بالای غرفه‌ها و وضعیت نامناسب فروش، شب‌ها در پارکینگ نمایشگاه و داخل چادرهای مسافرتی می‌خوابند. تولیدکننده‌هایی که از شهرهای مختلفی مانند خراسان جنوبی ، اهر و دیگر شهرها آمده‌اند و با پرداخت اجاره‌های سنگین غرفه‌ها ، بدون فروش رضایت‌بخش، شب‌ها نیز جایی برای اسکان ندارند. یکی از این تولیدکنندگان می‌گوید: «هیچ‌جایی نداشتیم و مجبور بودیم اینجا بخوابیم. هرجایی هم رفتیم یا پر یا هتل‌ها خیلی‌گران بوده و فروشمان آن‌قدر زیاد نبوده که بتوانیم خرج هتل را بدهیم. غرفه‌ای که قرار بود به ما بدهند در سالن هشت و 9 بود که جزء پربازدیدترین سالن‌ها بود ولی وقتی آمدیم اینجا گفتند سالن هشت و 9 جا ندارد و سالن 25 را به ما دادند که اصلا جای خوبی نیست. به هرحال نورچشمی‌ها باید جای بهتری غرفه داشته باشند البته گفتند مابه‌التفاوت غرفه را پرداخت می‌کنیم ولی 150 تومن کجا و غرفه خودمان کجا؟ » یکی دیگر از غرفه‌داران می‌گوید: «اجاره غرفه‌ها خیلی بالاست؛ ما باید برای 12 متر، یک و نیم میلیون اجاره بدیم. 10 میلیون جنس هم که بیاریم در خوشبینانه‌ترین حالت پنج میلیون بفروشیم، با پول جا و غذا کلا دو و نیم میلیون برای ما می‌مونه. امسالم که به خاطر جای سالن و غرفه‌مون اصلا فروش نداریم. هزینه اقامت تو هتل هم خیلی گرونه؛ میراث فقط برای یک‌سری شهرهای محروم هتل می‌گیره. مجبوریم تو چادرهای مسافرتی تو پارکینگ نمایشگاه بخوابیم تا این چند روز هم بگذره.»
تحریم نمایشگاه به‌خاطر پولی‌شدن غرفه‌ها
ماجرای پولی‌شدن غرفه‌های نمایشگاه صنایع دستی از زمان ریاست سلطانی‌فر در سازمان میراث فرهنگی آغاز شد؛ به این بهانه که برای تسهیل ورود شرکت‌های خصوصی به نمایشگاه ملی صنایع دستی، در ازای اختصاص غرفه‌های نمایشگاهی، هنرمندان اجاره بدهند. در صورتی که پیش‌ازاین غرفه‌های نمایشگاهی به صورت رایگان در اختیار آنها قرار می‌گرفت. در زمان ریاست احمدی‌پور نیز اگرچه تلاش‌های بسیاری برای حمایت از هرمندان صنایع دستی صورت گرفت اما اقدامی در جهت حذف اجاره برای غرفه‌ها انجام نشد. این نارضایتی تا جایی پیش رفت که برخی هنرمندان و تولیدکنندگان، نمایشگاه را با این ادعا که «من هنرمندم، خالق و مالک میراث ملموس و شرکت در نمایشگاه اجاره‌ای صنایع دستی را در تمام سال تحریم می‌کنم.» تحریم کردند و نزدیک به سه، چهار سال است که در هیچ‌کدام از نمایشگاه‌های صنایع دستی شرکت نمی‌کنند. در همین میان نیما ذاکری سعید، فعال صنایع دستی می‌گوید: «از حدود سه سال پیش نمایشگاه ملی صنایع دستی را تحریم کردیم و به دفعات پای صحبت با نامور مطلق، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نشستیم اما نتوانستیم با او درباره حذف اجاره‌بهای دریافتی در ازای اختصاص غرفه‌های نمایشگاهی به هنرمندان به نتیجه برسیم. هرچند او به‌عنوان معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی اقدامات مثبت و خوبی را در جهت بهبود وضعیت این عرصه انجام داده اما به نظر می‌رسد که در بحث حمایتی در نقطه صفر قرار گرفته است. در سال‌های اخیر معاونت صنایع دستی از جنبه حمایتی خودش خارج شده و همه چیز را به اعطای یک وام چهار درصدی محدود کرده است البته با توجه به شرایطی که برای دریافت این وام تعریف شده کمتر هنرمندی می‌تواند آن را دریافت کند.» او در ادامه می‌گوید: « نزدیک به دو سال است که بیمه هنرمندان حذف شده البته با تلاش مسئولان طرح استادکاران در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و به تصویب رسیده است اما در این طرح نیز توجهی به پیشکسوتان نشده است.»
نابودی هویت فرهنگی در سایه دلالی
شاهرخ پوری، تولیدکننده صنایع دستی و نوآور نمونه با اشاره به اینکه چهار سال است نمایشگاه را تحریم کرده، به «وقایع‌اتفاقیه» می‌گوید: «من کسی بودم که نمایشگاه صنایع دستی را ترک نمی‌کردم و اتفاقات خیلی خوبی برای ما می‌افتاد ولی از زمانی که پولی شد دیگر شرکت نکردیم؛ چون روز هنرمندان است و ما انتظار داریم که به ما توجه کنند و سوبسید دولت در این شرایط شامل حال ما شود. کسانی هم که از شهرهای دور می‌آیند ، یک میلیون و نیم پول غرفه می‌دهند و یک میلیون تومان هم هزینه غذا و اسکان و... می‌شود. درواقع برای یک هفته حداقل دو و نیم میلیون تومان هزینه می‌کنند که در مقابل فروش کم هیچ سودی برایشان نخواهد داشت.
متراژ غرفه‌ها به‌طور میانگین 12 متر است که نزدیک به یک و نیم میلیون پول اجاره غرفه می‌دهند. ما انتظار داریم از این تولیدکننده‌ها حمایت شود.» پیش‌ازاین بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی کشور گفته بود که فروش صنایع دستی در نمایشگاه‌ها چهار برابر شده است. این درحالی است که پوری می‌گوید: «شاید آقای نامور راست می‌گوید یا فقط اشاره به عده خاصی دارند که به‌عنوان مثال 15 غرفه اجاره می‌کند و قطعا آن تولیدکننده فروش بسیار خوبی خواهد داشت ولی تولیدکننده‌ای که در یک انباری کوچک کار می‌کند نیاز به حمایت دارد و با اجاره‌های سنگین و فروش کم، به جایگاه دلخواه نخواهد رسید. درواقع بخش خصوصی فقط به فکر سرمایه خودش است که بتواند سود کافی داشته باشد. ما با آقای نامور صحبت کردیم و علی‌رغم اینکه همیشه گوش شنوای حرف‌های ما بوده‌اند ولی به دنبال اهداف خودشان هستند و به هنرمندان و تولیدکننده‌های ضعیف کمتر اهمیت می‌دهند. متأسفانه در این مملکت دلالی حرف اول را می‌زند و دنبال کسانی هستند که پول دارند و می‌توانند سرمایه وارد کشور کنند.» او با اشاره به اینکه اصل 44 هیچ ارتباطی به صنایع دستی ندارد، ادامه می‌دهد: «اصلا نباید اصل 44 را وارد هنرهای دستی و سنتی کرد زیرا هویت فرهنگی ماست؛ صنعت نیست که به بخش خصوصی واگذار کنیم و دولت موظف است که به این بخش سوبسید بدهد.»
