احمد سپاسدار که پس از گذشت دو سال از اجرای تراژدی مده‌آ، تراژدی دیگری را برای اجرا برگزیده است وبرداشتی تازه از آنتیگون سوفوکل و آنتیگونه ژان آنوی است، ادامه داد: متأسفانه برای تئاتر بودجه‌ای در نظر گرفته نشده است هرچند تا چند سال گذشته ممکن بود مبلغی برای اجرا به هنرمندان پرداخت شود، حمایت‌ها امروز تنها منحصر به دادن مکان برای اجرا و نیز محل تمرین است.
این کارگردان و نویسنده تئاتر، جمعه در گفت و گو با ایرنا، حمایت دولت از تئاتر را ضروری خواند و بیان کرد: تأمین دکور، لباس، تبلیغات، آکسسوار(تجهیزات) صحنه و دیگر لوازم اساسی اجرا همچنان بر عهده گروه نمایش است و این رهاکردن تئاترپیشگان چندان مبارک نیست.
سپاسدار گفت: برای تأمین هزینه‌های تئاتر در بخش خصوصی هنرمند ناچار است نمایشنامه‌ای را بر روی صحنه ببرد که بتواند مخاطب را جذب کند بدین معنا که هنرمند کاری را به صحنه می برد تا تماشاگر بپسندد و بتواند پول خودش را در بیاورد.
این پیشکسوت تئاتر فارس ادامه داد: امید چندانی به رونق‌گیری تئاتر‌های خصوصی ندارم؛ زیرا زمان و هزینه بسیاری از هنرمند را طلب می‌کند تا تئاتر به سمت سوددهی حرکت کند و این برای آینده تئاتر هنری مناسب نیست.
سپاسدار درباره نقش مخاطب در تئاتر عنوان کرد: اصل این جدل‌ها و تلاش‌ها برای مخاطب است. اگر تئاتری عالی باشد ولی مخاطب نداشته باشد، درواقع نمایشی شکل نگرفته است.
وی با بیان اینکه مخاطب را باید با ارائه نمایشی درخور، حساب‌شده، دقیق و تأثیرگذار جذب کرد، ابراز داشت: متأسفانه تعداد قابل توجهی از مخاطبان ما بیش از آنکه در پی مفهوم فرهنگی تئاتر باشند، به دنبال چهره هستند. کافی است نمایشی با چند بازیگر مطرح در شیراز اجرا شود تا شاهد صف طویل تماشاگران باشیم.
این استاد هنرهای نمایشی یادآور شد: برای مخاطبی که برای تماشای یک تئاتر به صورت خانوادگی باید 100هزار تومان هزینه کند، تماشای تئاتری که فاقد ارزش‌های هنری باشد پذیرفته نیست، او در پی نمایشی است که به تمام معنا از ارزش‌های زیباشناسانه و تکنیکی برخوردار باشد که البته تدارک این تئاتر نیز به پشتوانه‌ای نیاز دارد که امروز وجود ندارد.
سپاسدار بیان رد: هرکس در وادی تئاتر به مفهوم اصیل آن فعالیت می‌کند در تلاش است تا موجب ارتقای فرهنگی مخاطب شود اما متأسفانه ذائقه عمده مخاطبان تحت تأثیر فیلم‌های ضعیف و سریال‌هایی که از نظر مفهومی و ساختاری قوی نیستند و به ویژه آثار نازل ماهواره‌ای قرار گرفته است و تماشاگر دیگر حوصله نمی‌کند به تئاتری بیاید که بخواهد تفکر کند، درحالیکه تئاتری ارزشمند است که بتواند بیننده‌اش را به تفکر وادار کند.
وی افزود: درواقع ما مخاطب را بد بار آورده‌ایم البته اگر مخاطبی داشته باشیم. نمی‌توان توقع داشت در ایران در هر شهرستان یک شکسپیر بوجود بیاید تا هم به تفکر وادارد و هم سرگرم کند چنین چیزی از جمله محالات است، ولی در زمان شکسپیر مردم برای تفریح و سرگرمی به جز تئاتر، چیز دیگری نداشتند و نابغه‌ای مانند او از راه می‌رسد و داستان‌هایی را که برای مردم آشناست از صافی ذهن و خلاقیت و نبوغ خود می‌گذراند تا اثری جاودان را بازسازی کند که مردم را در عین سرگرمی به تفکر وادارد.
سپاسدار بیان کرد: امروز تئاتر رقبای سرسختی همچون تلویزیون و سینما و رادیو دارد که کارشان تنها رقابت نیست؛ بلکه برخی با ارائه برنامه‌های نازل به تئاتر لطمه می‌زنند و همان تماشاگر را از راه به در می‌کنند.
** چرخه معیوب آموزش ئتاتر
این پیشکسوت تئاتر فارس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آموزش تئاتر گفت: در شیراز چندین دانشکده وجود دارد که به آموزش تئاتر می‌پردازند همچنین آموزشگاه‌های بازیگری و در این میان دو موضوع بسیار مهم است، یکی بحث مدرس است که چگونه آموزش می‌دهد و دیگری بحث هنرآموز.
وی افزود: هنرآموزان با هدف یادگیری راه‌های شهرت یافتن و مطرح شدن و پیمودن سریع پله‌ها به این چرخه آموزش وارد می‌شوند نه برای رسیدن به عمق هنر و ژرفای یادگیری؛ این در حالی است که ما تئاتر را از مدرسه شروع کردیم و بعد سال‌ها در پشت صحنه وظایفی بر عهده داشتیم که مستقیماً ربطی به بازیگری نداشت.
سپاسدار گفت:مثلاً دستیار دوم یا سوم مدیر صحنه بودیم اما تمرین‌ها را از نزدیک می‌دیدیم و شاهد هدایت کارگردان بودیم که این خود، یکی بهترین شیوه‌های آموزش است تا آنکه به نقش‌های صامت و دیالو‌گ‌هایی کوتاه رسیدیم و بعد وارد وادی نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای تئاتر شدیم، اما علاقه‌مندان امروز تئاتر می‌خواهند پای خود را در بدو ورود روی پله آخر بگذارند؛ درحالیکه پله‌های اصلی که از آن‌ها بازیگر می‌سازد، قدم‌هایی مهم و دشوار است که نه می‌خواهند و نه می‌توانند طی کنند.
سپاسدار هنر تئاتر را عرصه‌ای همه‌جانبه برای بروز توانمندی‌ها خواند و گفت: در تئاتر جز بازیگری به منشی صحنه، گریمور، طراح دکور و لباس و دیگر دست‌اندرکاران نیز نیاز داریم و در حال حاضر یکی از مشکلات بزرگ ما در شیراز طراحی صحنه و نور ولباس است، البته در گریم قدم‌های خوبی برداشته شده است؛ اما متأسفانه این هنر‌ها به دلیل آنکه در پشت صحنه فعالیت می‌کنند، دیده نمی‌شوند و طرفدار ندارند.
** تغییر زودهنگام مدیران فرهنگی مشکل‌آفرین است
وی با بیان اینکه تغییر پی در پی و زودهنگام مدیران فرهنگی در سطح کلان برای هنر استان مشکل‌آفرین است، اضافه کرد : یکی از مشکلات اساسی مدیریتی در عرصه فرهنگی این است که تا مدیری با چم و خم کار آشنا می‌شود، می‌رود و مدیر دیگری می‌آید که او نیز تا بخواهد قدمی بردارد، تغییر می‌کند.
این پیشکسوت تئاتر ادامه داد: اگر بتوان بودجه‌ای برای تئاتر اختصاص داد که براساس تشکیلاتی نظارتی برای اجرای آثار، به هنرمندان داده شود و بدین‌ترتیب از آثار فاخر و با کیفیت در عرصه نمایش حمایت مالی صورت گیرد، همه گروه‌ها برای ارائه نمایشی باارزش‌های هنری مطلوب تلاش می‌کنند و اندک‌اندک آثاری درخور خلق می‌شود که می‌تواند مخاطب را جذب کند و به هنر تئاتر رونق بخشد.
سپاسدار همچنین بر ضرورت هم‌افزایی همه دستگاه‌های متولی همچون آموزش و پرورش و صدا و سیما در اعتلای هنر نمایش تأکید کرد و بیان داشت: اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌تواند به تنهایی در مسیر فرهنگ گام بردارد و در این راه نیازمند همیاری همه سازمان‌ها و نهاد‌هایی است که در این عرصه از ظرفیت‌های کافی برخوردار هستند و می‌توانند با تعامل به رشد هنر کمک کنند.
**آه آنتیگونه ، گونه ای برداشت از نمایشی کلاسیک
نمایش « آه، آنتیگونه» قراراست از 27 اردیبهشت در تالار حافظ شیراز به کارگردانی احمد سپاسدار اجرا شود.
او درباره این نمایش به ایرنا گفت: آنتیگون به قدری از لحاظ ارزش‌های دراماتیکی و ساختاری قوی است که به‌کرات اجرا شده است و هم‌اکنون نیز در بسیاری از نقاط جهان در حال اجراست.
وی ادامه داد: تاکنون تراژدی‌های بسیاری بر مبنای نمایش آنتیگون نوشته شده است که معروف‌ترین آن‌ها آنتیگونه اثر ژان آنوی است و بر آن شدیم تا نمایشنامه‌ای را تألیف کنیم که امکان اجرای آن را داشته باشیم و درعین‌حال بتواند رابطه معقولی با مخاطب داشته باشد و اثری تازه را به نمایش گذارد.
این پیشکسوت تئاتر با بیان اینکه نمایشنامه از لحظه نگارش تاکنون دستخوش تغییرات بسیاری شده است، عنوان کرد: در طرح اولیه، تنها چهار بازیگر را برای این کار درنظر گرفته بودم اما بعد به این نتیجه رسیدم که می‌توانم آن را گسترش دهم و نقش همسرایان را از تئاتر یونان باستان وام گیرم تا به‌صورت شهروندان معاصر متجلی شوند به‌گونه‌ای که تعداد بازیگران هم‌اکنون به حدود 30 نفر رسیده است که 9 تن آن‌ها بازیگران اصلی هستند.
سپاسدار ادامه داد: آنتیگونه را درواقع برای بخش بیرونی گالری تارو پود در سال1386 نوشتم. در آن زمان توانستیم برخی مشکلات جاری همچون مشکلات صوتی را حل کنیم اما ترافیک خیابان مجاور گالری معضل بزرگی برای اجرا بود و در نهایت تصمیم گرفتیم این نمایش را در تالار حافظ بر روی صحنه ببریم.
وی درخصوص وجود فضاهای کافی و نو برای اجرای تئاتر گفت: با آنکه همچنان مشکلاتی برای اجرا در تالار حافظ و همچنین بلک‌باکس‌ها یا جعبه‌سیاه‌ها (Black box) وجود دارد، فضاهای مناسب دیگری جز این مکان‌ها برای اجرا در شیراز موجود است و لازم نیست اجرای تئاتر در مکان‌های از پیش‌تعیین شده یا جایگاه‌های مشخصی برای اجرای نمایش باشداما برای آنکه بتوانیم از این فضاها استفاده کنیم، به بودجه و سرمایه مناسب نیاز داریم.
7375 /1876
انتهای پیام این کارگردان و نویسنده تئاتر، جمعه در گفت و گو با ایرنا، حمایت دولت از تئاتر را ضروری خواند و بیان کرد: تأمین دکور، لباس، تبلیغات، آکسسوار(تجهیزات) صحنه و دیگر لوازم اساسی اجرا همچنان بر عهده گروه نمایش است و این رهاکردن تئاترپیشگان چندان مبارک نیست.
سپاسدار گفت: برای تأمین هزینه‌های تئاتر در بخش خصوصی هنرمند ناچار است نمایشنامه‌ای را بر روی صحنه ببرد که بتواند مخاطب را جذب کند بدین معنا که هنرمند کاری را به صحنه می برد تا تماشاگر بپسندد و بتواند پول خودش را در بیاورد.
این پیشکسوت تئاتر فارس ادامه داد: امید چندانی به رونق‌گیری تئاتر‌های خصوصی ندارم؛ زیرا زمان و هزینه بسیاری از هنرمند را طلب می‌کند تا تئاتر به سمت سوددهی حرکت کند و این برای آینده تئاتر هنری مناسب نیست.
سپاسدار درباره نقش مخاطب در تئاتر عنوان کرد: اصل این جدل‌ها و تلاش‌ها برای مخاطب است. اگر تئاتری عالی باشد ولی مخاطب نداشته باشد، درواقع نمایشی شکل نگرفته است.
وی با بیان اینکه مخاطب را باید با ارائه نمایشی درخور، حساب‌شده، دقیق و تأثیرگذار جذب کرد، ابراز داشت: متأسفانه تعداد قابل توجهی از مخاطبان ما بیش از آنکه در پی مفهوم فرهنگی تئاتر باشند، به دنبال چهره هستند. کافی است نمایشی با چند بازیگر مطرح در شیراز اجرا شود تا شاهد صف طویل تماشاگران باشیم.
این استاد هنرهای نمایشی یادآور شد: برای مخاطبی که برای تماشای یک تئاتر به صورت خانوادگی باید 100هزار تومان هزینه کند، تماشای تئاتری که فاقد ارزش‌های هنری باشد پذیرفته نیست، او در پی نمایشی است که به تمام معنا از ارزش‌های زیباشناسانه و تکنیکی برخوردار باشد که البته تدارک این تئاتر نیز به پشتوانه‌ای نیاز دارد که امروز وجود ندارد.
سپاسدار بیان رد: هرکس در وادی تئاتر به مفهوم اصیل آن فعالیت می‌کند در تلاش است تا موجب ارتقای فرهنگی مخاطب شود اما متأسفانه ذائقه عمده مخاطبان تحت تأثیر فیلم‌های ضعیف و سریال‌هایی که از نظر مفهومی و ساختاری قوی نیستند و به ویژه آثار نازل ماهواره‌ای قرار گرفته است و تماشاگر دیگر حوصله نمی‌کند به تئاتری بیاید که بخواهد تفکر کند، درحالیکه تئاتری ارزشمند است که بتواند بیننده‌اش را به تفکر وادار کند.
وی افزود: درواقع ما مخاطب را بد بار آورده‌ایم البته اگر مخاطبی داشته باشیم. نمی‌توان توقع داشت در ایران در هر شهرستان یک شکسپیر بوجود بیاید تا هم به تفکر وادارد و هم سرگرم کند چنین چیزی از جمله محالات است، ولی در زمان شکسپیر مردم برای تفریح و سرگرمی به جز تئاتر، چیز دیگری نداشتند و نابغه‌ای مانند او از راه می‌رسد و داستان‌هایی را که برای مردم آشناست از صافی ذهن و خلاقیت و نبوغ خود می‌گذراند تا اثری جاودان را بازسازی کند که مردم را در عین سرگرمی به تفکر وادارد.
سپاسدار بیان کرد: امروز تئاتر رقبای سرسختی همچون تلویزیون و سینما و رادیو دارد که کارشان تنها رقابت نیست؛ بلکه برخی با ارائه برنامه‌های نازل به تئاتر لطمه می‌زنند و همان تماشاگر را از راه به در می‌کنند.
** چرخه معیوب آموزش ئتاتر
این پیشکسوت تئاتر فارس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آموزش تئاتر گفت: در شیراز چندین دانشکده وجود دارد که به آموزش تئاتر می‌پردازند همچنین آموزشگاه‌های بازیگری و در این میان دو موضوع بسیار مهم است، یکی بحث مدرس است که چگونه آموزش می‌دهد و دیگری بحث هنرآموز.
وی افزود: هنرآموزان با هدف یادگیری راه‌های شهرت یافتن و مطرح شدن و پیمودن سریع پله‌ها به این چرخه آموزش وارد می‌شوند نه برای رسیدن به عمق هنر و ژرفای یادگیری؛ این در حالی است که ما تئاتر را از مدرسه شروع کردیم و بعد سال‌ها در پشت صحنه وظایفی بر عهده داشتیم که مستقیماً ربطی به بازیگری نداشت.
سپاسدار گفت:مثلاً دستیار دوم یا سوم مدیر صحنه بودیم اما تمرین‌ها را از نزدیک می‌دیدیم و شاهد هدایت کارگردان بودیم که این خود، یکی بهترین شیوه‌های آموزش است تا آنکه به نقش‌های صامت و دیالو‌گ‌هایی کوتاه رسیدیم و بعد وارد وادی نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای تئاتر شدیم، اما علاقه‌مندان امروز تئاتر می‌خواهند پای خود را در بدو ورود روی پله آخر بگذارند؛ درحالیکه پله‌های اصلی که از آن‌ها بازیگر می‌سازد، قدم‌هایی مهم و دشوار است که نه می‌خواهند و نه می‌توانند طی کنند.
سپاسدار هنر تئاتر را عرصه‌ای همه‌جانبه برای بروز توانمندی‌ها خواند و گفت: در تئاتر جز بازیگری به منشی صحنه، گریمور، طراح دکور و لباس و دیگر دست‌اندرکاران نیز نیاز داریم و در حال حاضر یکی از مشکلات بزرگ ما در شیراز طراحی صحنه و نور ولباس است، البته در گریم قدم‌های خوبی برداشته شده است؛ اما متأسفانه این هنر‌ها به دلیل آنکه در پشت صحنه فعالیت می‌کنند، دیده نمی‌شوند و طرفدار ندارند.
** تغییر زودهنگام مدیران فرهنگی مشکل‌آفرین است
وی با بیان اینکه تغییر پی در پی و زودهنگام مدیران فرهنگی در سطح کلان برای هنر استان مشکل‌آفرین است، اضافه کرد : یکی از مشکلات اساسی مدیریتی در عرصه فرهنگی این است که تا مدیری با چم و خم کار آشنا می‌شود، می‌رود و مدیر دیگری می‌آید که او نیز تا بخواهد قدمی بردارد، تغییر می‌کند.
این پیشکسوت تئاتر ادامه داد: اگر بتوان بودجه‌ای برای تئاتر اختصاص داد که براساس تشکیلاتی نظارتی برای اجرای آثار، به هنرمندان داده شود و بدین‌ترتیب از آثار فاخر و با کیفیت در عرصه نمایش حمایت مالی صورت گیرد، همه گروه‌ها برای ارائه نمایشی باارزش‌های هنری مطلوب تلاش می‌کنند و اندک‌اندک آثاری درخور خلق می‌شود که می‌تواند مخاطب را جذب کند و به هنر تئاتر رونق بخشد.
سپاسدار همچنین بر ضرورت هم‌افزایی همه دستگاه‌های متولی همچون آموزش و پرورش و صدا و سیما در اعتلای هنر نمایش تأکید کرد و بیان داشت: اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌تواند به تنهایی در مسیر فرهنگ گام بردارد و در این راه نیازمند همیاری همه سازمان‌ها و نهاد‌هایی است که در این عرصه از ظرفیت‌های کافی برخوردار هستند و می‌توانند با تعامل به رشد هنر کمک کنند.
**آه آنتیگونه ، گونه ای برداشت از نمایشی کلاسیک
نمایش « آه، آنتیگونه» قراراست از 27 اردیبهشت در تالار حافظ شیراز به کارگردانی احمد سپاسدار اجرا شود.
او درباره این نمایش به ایرنا گفت: آنتیگون به قدری از لحاظ ارزش‌های دراماتیکی و ساختاری قوی است که به‌کرات اجرا شده است و هم‌اکنون نیز در بسیاری از نقاط جهان در حال اجراست.
وی ادامه داد: تاکنون تراژدی‌های بسیاری بر مبنای نمایش آنتیگون نوشته شده است که معروف‌ترین آن‌ها آنتیگونه اثر ژان آنوی است و بر آن شدیم تا نمایشنامه‌ای را تألیف کنیم که امکان اجرای آن را داشته باشیم و درعین‌حال بتواند رابطه معقولی با مخاطب داشته باشد و اثری تازه را به نمایش گذارد.
این پیشکسوت تئاتر با بیان اینکه نمایشنامه از لحظه نگارش تاکنون دستخوش تغییرات بسیاری شده است، عنوان کرد: در طرح اولیه، تنها چهار بازیگر را برای این کار درنظر گرفته بودم اما بعد به این نتیجه رسیدم که می‌توانم آن را گسترش دهم و نقش همسرایان را از تئاتر یونان باستان وام گیرم تا به‌صورت شهروندان معاصر متجلی شوند به‌گونه‌ای که تعداد بازیگران هم‌اکنون به حدود 30 نفر رسیده است که 9 تن آن‌ها بازیگران اصلی هستند.
سپاسدار ادامه داد: آنتیگونه را درواقع برای بخش بیرونی گالری تارو پود در سال1386 نوشتم. در آن زمان توانستیم برخی مشکلات جاری همچون مشکلات صوتی را حل کنیم اما ترافیک خیابان مجاور گالری معضل بزرگی برای اجرا بود و در نهایت تصمیم گرفتیم این نمایش را در تالار حافظ بر روی صحنه ببریم.
وی درخصوص وجود فضاهای کافی و نو برای اجرای تئاتر گفت: با آنکه همچنان مشکلاتی برای اجرا در تالار حافظ و همچنین بلک‌باکس‌ها یا جعبه‌سیاه‌ها (Black box) وجود دارد، فضاهای مناسب دیگری جز این مکان‌ها برای اجرا در شیراز موجود است و لازم نیست اجرای تئاتر در مکان‌های از پیش‌تعیین شده یا جایگاه‌های مشخصی برای اجرای نمایش باشداما برای آنکه بتوانیم از این فضاها استفاده کنیم، به بودجه و سرمایه مناسب نیاز داریم.
7375 /1876
کپی شد
