صنایع دستی پیوندی دیرینه با زندگی روستایی دارد اما رفته رفته با تغییر سبک زندگی روستایی و مهاجرت اغلب روستانشینان، صنایع دستی و هنرهای بومی نیز رنگ باخته و کمتر استفاده میشوند . اما نقشی که صنایع دستی در ایجاد اشتغال و درآمد برای روستائیان دارد سبب شده که میراث فرهنگی طرح ضربتی تولید و اشتغال روستاهای منتخب هدف گردشگری را برای رونق صنایع دستی و گردشگری اجرا کند.
این طرح عمری چندماهه دارد و در گامهای نخست ارزیابی از روستاها برای شناخت ظرفیتها انجام شده است.یکی از اهداف این طرح «افزایش تولید صنایع دستی برای ایجاد زمینههای اشتغال پایدار و احیای هنرهای در حال فراموشی است».
روستای تاریخی مهارلو با داشتن آثاری از دوران پیش از اسلام و دوره تاریخی و جاذبههای طبیعی نظیر تفرجگاهها، دریاچه مهارلو و چشمه آبگرم یکی از روستاهایی است که برای اجرای طرح ضربتی تولید و اشتغال روستاها انتخاب شده است.
فرشبافی در مهارلو از رونق افتاده است
مهدی باقری مهارلویی، دهیار روستا در گفتوگو با تسنیم از هنرهای فراموش شده این روستا سخن میگوید. به گفته وی زمانی این روستا به بافتن فرشهایی با مساحت زیاد شهرت جهانی داشته است اما اکنون دیگر خبری از فرشهای بینظیر مهارلو نیست و اکنون هنر بافندگی منحصر به گلیم و گبه شده است. باقری مهارلویی دلیل این امر را مهاجرت مردم و تغییر شغل به کشاورزی و دامداری میداند و میگوید: تا 20 سال پیش مردم روستا از محل بافندگی فرش درآمد خوبی داشتند اما رفته رفته بازار فروش خود را از دست دادند و در نتیجه امروز تعداد اندکی به کار فرشبافی آن هم به صورت انفرادی و سازمان نیافته میپردازند. به گفته وی این روستا در تمام طول سال میزبان گردشگران داخلی و در ایام پیک سفر گردشگران خارجی، میزبان گردشگران خارجی است و با وجود اینکه این روستا به عنوان منطقه نمونه گردشگری نیز انتخاب شده اما هنوز اقامتگاه بومگردی یا مکانی برای عرضه صنایع دستی ندارد.
باقری مهارلویی از بازدید کارشناسان طرح ضربتی تولید و اشتغال در روستاها سخن میگوید اما هنوز اقدام عملی برای تولید و اشتغال در روستا صورت نگرفته است. دهیار روستای مهارلو از وجود کاروانسرای معروف به شاهعباسی، قبرستان تاریخی مربوط به پیش از اسلام، تپه تاریخی شاهرخی و 2 امامزاده در این روستا خبر میدهد که بخشی از جاذبههای تاریخی آن است و تمامی آثار نیاز به مرمت و بازسازی دارند.
آموزش و بازاریابی، راهکار احیای صنایع دستی روستایی
زهرا الحمدی معاون صنایع دستی استان فارس در گفتوگو با تسنیم آموزش را راهکار اصلی برای احیای صنایع دستی و هنرهای بومی روستا میداند و معتقد است که با رونق صنایع دستی، گردشگری نیز رونق میگیرد و صنایع دستی و گردشگری دو بازوی اجرای طرح ضربتی تولید و اشتغال روستاها است.
وی از انعقاد تفاهمنامهای با سازمان فنیوحرفهای استان فارس برای آموزش شاغلان صنایع دستی خبر داد چراکه الحمدی اعتقاد دارد در زمینه صنایع دستی تنها بحث تولید مدنظر نیست بلکه تولیدکننده باید بتواند بازاریابی مناسبی نیز داشته باشد.
راهکار دیگری که معاون صنایع دستی استان فارس برای احیای هنرهای بومی و صنایع دستی در روستاها ذکر میکند، فراهم کردن زمینه فروش و صادرات این محصولات است که الحمدی اعتقاد دارد با راهاندازی تشکل صادراتی این امر محقق میشود.
سلمان گورنگی تولیدکننده و رئیس اتحادیه تعاونیهای صنایع دستی استان فارس معتقد است که برای رونق صنایع دستی در روستاها باید شرایطی را فراهم کرد که تولید به صورت مستمر انجام شود که این امر باید به کمک مسئولان و متولیان صنایع دستی انجام شود.
راهکار دیگری که این فعال صنایع دستی استان فارس ذکر میکند، ایجاد کارگاههای عملی یا ورکشاپهای زنده در محیط روستایی و همزمان با ورود گردشگران خارجی است. به گفته وی از آنجا که اغلب محصولات صنایع دستی در حیاط خانههای روستایی یا محیطهای باز تولید میشود هر خانه روستایی میتواند کارگاه زنده تولید صنایع دستی باشد.
گورنگی میگوید: این امر با توجه به علاقهای که گردشگران خارجی به دیدن فرآیند ساخت صنایع دستی ایرانی دارد، میتواند زمینه فروش بیشتر محصولات و ایجاد درآمد پایدار برای مردم روستا را داشته باشد.
علاوه بر اینها بسیاری از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی عقیده دارند بناهای تاریخی به ویژه حمامها و کاروانسراهای قدیمی در روستاها میتواند مکانی برای ایجاد موزه صنایع دستی در روستاهای هدف گردشگری باشد.
46
