کهن شهر شیراز که در میان اهل فرهنگ و هنر به پایتخت فرهنگی نیز نام گرفته است، از دیرباز به دلیل برخورداری از اقلیم مناسب آب و هوایی خاستگاه طراوت و فراوانی عطر و گل بوده است.
از این رو همچنان نیز بسیاری از گردشگران و میهمانانی که به شیراز می آیند، این شهر را به نام شهر گل و بلبل می شناسند و طراوت هوای بهاری و اعتدال آن را مثال زدنی توصیف می کنند.
استاد سخن سعدی شیرازی در غزل 328 دفتر غزلیات این نگاه به شیراز را اینگونه توصیف می کند که ' خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز ... که برکند دل مرد مسافر از وطنش '
این نگاه به ویژه در توصیف بسیاری از شهروندان و میهمانانی که در نوروز به شیراز سفر می کنند، دیده می شود، آنها در عین حال که انبوهی از لباس های ویژه روزهای سرد با خود دارند یا خود را برای مقابله با هوایی گرم و پر لهیب آماده کرده اند، با ورود به شیراز با چشم اندازی دیگر مواجه می شوند و خود را در فضایی آمیخته با عطر و بهار می یابند.
از سوی دیگر علاقه مندی مردم شیراز به گل و گیاه و پرورش درختان به نوعی فرهنگ بومی بدل شده است، طوری که در هر خانه ای ولو کوچک می توان گلدانی از گل های بهاری یافت، به ویژه در این روزها که همگان آن را به نام بهشت شیراز می شناسند.
فضای سبز شهری شیراز نیز مملو از گل و طراوت است اکنون اغلب خیابان های این شهر گلکاری و مزین شده است و کمتر باغچه ای در معابر و میدان های شیراز می توان یافت که مملو از گل و عطر و طراوت نباشد.
طراوت هوای بهاری شیراز به سبب باغ های فراوانی است که از سالیان دور این شهر را فراگرفته بوده است و اکنون نیز کم و بیش برخی از این باغ ها وجود دارد و اگر چه در هجوم صنعت و ساختمان بسیاری از این فضاهای سبز آسیب دیده اما همچنان می توان نفسی در باغ های شیراز تازه کرد.
باغ های زیبای قصردشت شیراز، عفیف آباد، ارم، جهان نما، دلگشا، باغ ناری، باغ نظر، از جمله باغ های کهن شیراز است که پیشینه چند صد ساله دارند.
علاوه بر این باغ های جدیدی نیز در اطراف شیراز ساخته شده است که در سالهای گذشته موجب رونق فضای سبز حاشیه شیراز شده و در طراوت هوای این شهر اثر گذار بوده است.
باغ دلگشای شیراز در جوار آرامگاه استاد سخن سعدی شیرازی قرار دارد و پوشیده از درختان تناور نارنج است که در دو فصل پاییز هنگام به ثمر نشستن درختان و بهارهنگام شکوفا شدن گلبرگ های بهاری منظره چشم نوازی به این باغ می دهد.
باغ دلگشای شیراز که بسیاری از شهروندان شیرازی با طراوت هوای بهاری و دل انگیزی محیط روح پرور آن آشنایی دارند، مکانی برای تفرج و گشت و گذار شهروندان و میهمانان نوروزی است و معمولا در همه روزهای سال بساط تفرج شهروندان در کنار جوی آب روان آن برپاست.
درختان نارنج در این باغ مصفا به صورت ردیف کاشته شده است و هر سال همزمان با روزهای آغازین سال سرشار از بوی مطبوع گل های بهاری است.
رهگذران، شهروندان و میهمانانی که به شیراز می آیند از فاصله چند صدمتری باغ دلگشا بوی مطبوع بهار نارنج را استشمام می کنند طوری که سراسر خیابان بوستان که منتهی به آرامگاه سعدی می شود و در جوار باغ دلگشا قرار گرفته سرشار از عطر بهار نارنج است.
از دیگر باغ های شیراز که در روزهای بهاری مملو از شمیم گل و عطر است، باغ ارم شیراز است.
این باغ اکنون دراختیار دانشگاه شیراز قرار دارد و هرسال صدها هزار نفر از شهروندان و میهمانان نوروزی از آن دیدن می کنند و آوازه زیبایی های آن جهان گیر است.
باغ ارم که محدوده آن پوشیده از درختان تنومند و گل های زیبای رز است، مکانی برخوردار از درختان کهنسال می باشد و عطر گل های بهاری آن با عطر بهار نارنج آمیخته می شود و فضای دل انگیزی را می آفریند.
درختان تنومند این باغ که سابقه ساخت آن به دوره قاجاریه باز می گردد، پنجه در پنجه می افکنند و با مسافران و میهمانان نوروزی مهربانی می کنند و آنان را از عطر دل انگیز گل های بهاری بهره مند می سازند.
عطر گل های بهاری در باغ ارم شیراز قبل از طلوع آفتاب می پیچد و بهتر مشام را می نوازد و معمولا کسانی که از راحتی خواب نوشین بامدادی می گذرند بهتر می توانند در فضای دل انگیز عطر گل های بهاری باغ ارم قرار گیرند.
از دیگر باغ های شیراز که در روزهای بهاری سرشاراز عطر گل های بهاری است، باغ عفیف آباد است.
باغ عفیف آباد یا گلشن شیراز اکنون به صورت موزه نظامی اداره می شود و دراختیار ارتش جمهوری اسلامی قرار دارد و شهروندانی که از آن دیدن می کنند بسیار از گل های بهاری و عطر دل انگیز آن بهره می برند.
این باغ در انتهای خیابان عفیف آباد شیراز و در نزدیکی باغ های مصفای قصردشت شیراز قرار دارد و طراوت هوای آن به لحاظ تاثیر پذیری از بافت اقلیمی منطقه دو چندان است.
درختان باغ عفیف آباد شیراز نیز سترگ و زیبا هستند و با شکوفاشدن گل های بهاری باغ عطر و شمیم بهاری آن در هم می آمیزد و شوق دیدار را در دل رهگذران می پراکند.
از دیگر باغ های مصفای شیراز که مملو از درختان و گلهای بهاری است باغ نارنجستان شیراز است.
این باغ اکنون به صورت موزه اداره می شود اما دیدن طراوت درختان نارنج آن نیز دست کمی از دیدنی های موزه آن ندارد.
باغ نظر که ساختمان موزه پارس در آن قرار دارد و در محل آثار تاریخی زندیه شیراز قرار گرفته نیز از جمله باغ های مصفای شیراز است.
این باغ که محل زندگی کریمخان زند بوده است مجموعه ای از درختان زیبای نارنج را در خود جای داده و همزمان با فصل بهار شکوفا می شود.
عطر دل انگیز گل های بهاری از باغ نظر تا خیابان های حاشیه این باغ پراکنده می شود و معمولا مسافرانی که از ارگ کریمخانی در نزدیکی این باغ دیدن می کنند از آن بهره مند می شوند.
باغ جنت، جهان نما، بوستان آزادی، خلد برین، ولی عصر و دیگر بوستان های شیراز هم از جمله اماکنی است که همزمان با فصل بهار درختان و گل های آن شکوفا می شود.
باغ جهان نما نیز از باغ های شیراز است که طراوت گلهای بهاری را در خود جای داده است، این باغ متعلق به دوران زندیه است و در نزدیکی بنای حافظیه شیراز بنا شده است ، درختان کهن و محوطه سبز و پر گل این باغ نیز در فصل های مختلف به ویژه بهار دیدنی است.
باغ های قصر دشت شیراز نیز در طراوت هوای این شهر نقش فراوانی دارند، این باغ ها که زمانی وسعت آنها به چهار هزار هکتار می رسیده اکنون کمتر از یک هزار هکتار وسعت دارند و پوشیده از درختان تنومند و گلهای فراوان است.
از دیگر باغ های زیبای شیراز باغ بلند در حاشیه بوستان چمران شیراز است، این بوستان شهری سه کیلومتر طول دارد و از جمله زیباترین و بزرگترین پارکهای حاشیه ای است که پذیرای تعداد زیادی از شهروندان و میهمانان است.
بوستان حاشیه ای چمران به شکل چهار فصل طراحی شده و در هر فصل آن نماد های مختلفی از دیدنی های طبیعت دیده می شود.
علاوه بر باغ هایی که نام برده شد معمولا در اغلب بلوارها و خیابان های شیراز گل های بهاری به عنوان یک فرهنگ سنتی کاشته شده و همزمان با فصل بهار عطر دل انگیز آن خیابان ها را فرا می گیرد.
بر اساس آمارهای موجود مساحت فضای سبز شیراز بیش از دو هزار و 420 هکتار است که با احتساب مساحت باغ های قصردشت به بیش از سه هزار و 600 هکتار می رسد.
آمارهای مختلفی از سرانه فضای سبز در این شهر از سوی مسوولان شهری ارایه شده که حکایت از سرانه فضای سبز بیش از 20 متر مربع دارد و هدف گذاری های انجام شده برای رسیدن به سرانه استاندارد 25 متر مربع برای هر نفر است.
در سالهای پیش معاون وقت اجرایی و خدمات شهری شهردار شیراز گفت: اگر فضای سبز داخل و پیرامون شیراز و فضای سبز باغ‌های خصوصی شیراز را با یکدیگر محاسبه کنیم سرانه فضای سبز به بیش از 37 متر مربع خواهد رسید، در حالی که استاندارد فضای سبز 25 متر مربع است.
برخی از مسئولان شهرداری شیراز نیز با بیان اینکه هم‌اینک سرانه فضای سبز شیراز به حدود 23 متر مربع رسیده معتقدند این سرانه فضای سبز در مقایسه با سایر کلان شهرها بیشتر از استانداردهاست و از مطلوبیت برخوردار است.
توسعه فضای سبز شهری علاوه بر تاثیر بسیار مطلوب بر کاهش آلاینده‌های جوی، زمینه‌ساز تولید اکسیژن مناسب است و همین امر باعث افزایش شادابی شهروندان یک شهر خواهد شد.
بهره‌برداری از 5 باغ خانواده در نقاط مختلف شیراز نیز موجب افزایش باغ های درون شهری شیراز شده است ، باغ‌های خانواده مکان‌هایی ایمن، امن و آرام برای سپری کردن اوقات فراغت با آسودگی خاطر است.
تنوع فضای سبز و باغ های موجود در شیراز و حاشیه شهر موجب شده که این شهر از هوای نسبتا پاک و سالمتری نسبت به سایر کلان شهرها برخوردار باشد.
سعید محمودی مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس وجود هوای پاک در بین کلان شهرهای کشور را موهبتی برای شیراز دانست و گفت: هوای شیراز همسان با هوای سوییس است، همه روزهایی که هوای شیراز در وضعیت ناسالم قرار گرفته از 10 روز در سال تجاوز نمی کند، مردم، مسئولان، تشکل های زیست محیطی باید برای حفظ این موهبت تلاش کنند و نگذارند که هوای شیراز آلوده شود.
از : نیکنام خشنودی
6113/ 1876
انتهای پیام از این رو همچنان نیز بسیاری از گردشگران و میهمانانی که به شیراز می آیند، این شهر را به نام شهر گل و بلبل می شناسند و طراوت هوای بهاری و اعتدال آن را مثال زدنی توصیف می کنند.
استاد سخن سعدی شیرازی در غزل 328 دفتر غزلیات این نگاه به شیراز را اینگونه توصیف می کند که ' خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز ... که برکند دل مرد مسافر از وطنش '
این نگاه به ویژه در توصیف بسیاری از شهروندان و میهمانانی که در نوروز به شیراز سفر می کنند، دیده می شود، آنها در عین حال که انبوهی از لباس های ویژه روزهای سرد با خود دارند یا خود را برای مقابله با هوایی گرم و پر لهیب آماده کرده اند، با ورود به شیراز با چشم اندازی دیگر مواجه می شوند و خود را در فضایی آمیخته با عطر و بهار می یابند.
از سوی دیگر علاقه مندی مردم شیراز به گل و گیاه و پرورش درختان به نوعی فرهنگ بومی بدل شده است، طوری که در هر خانه ای ولو کوچک می توان گلدانی از گل های بهاری یافت، به ویژه در این روزها که همگان آن را به نام بهشت شیراز می شناسند.
فضای سبز شهری شیراز نیز مملو از گل و طراوت است اکنون اغلب خیابان های این شهر گلکاری و مزین شده است و کمتر باغچه ای در معابر و میدان های شیراز می توان یافت که مملو از گل و عطر و طراوت نباشد.
طراوت هوای بهاری شیراز به سبب باغ های فراوانی است که از سالیان دور این شهر را فراگرفته بوده است و اکنون نیز کم و بیش برخی از این باغ ها وجود دارد و اگر چه در هجوم صنعت و ساختمان بسیاری از این فضاهای سبز آسیب دیده اما همچنان می توان نفسی در باغ های شیراز تازه کرد.
باغ های زیبای قصردشت شیراز، عفیف آباد، ارم، جهان نما، دلگشا، باغ ناری، باغ نظر، از جمله باغ های کهن شیراز است که پیشینه چند صد ساله دارند.
علاوه بر این باغ های جدیدی نیز در اطراف شیراز ساخته شده است که در سالهای گذشته موجب رونق فضای سبز حاشیه شیراز شده و در طراوت هوای این شهر اثر گذار بوده است.
باغ دلگشای شیراز در جوار آرامگاه استاد سخن سعدی شیرازی قرار دارد و پوشیده از درختان تناور نارنج است که در دو فصل پاییز هنگام به ثمر نشستن درختان و بهارهنگام شکوفا شدن گلبرگ های بهاری منظره چشم نوازی به این باغ می دهد.
باغ دلگشای شیراز که بسیاری از شهروندان شیرازی با طراوت هوای بهاری و دل انگیزی محیط روح پرور آن آشنایی دارند، مکانی برای تفرج و گشت و گذار شهروندان و میهمانان نوروزی است و معمولا در همه روزهای سال بساط تفرج شهروندان در کنار جوی آب روان آن برپاست.
درختان نارنج در این باغ مصفا به صورت ردیف کاشته شده است و هر سال همزمان با روزهای آغازین سال سرشار از بوی مطبوع گل های بهاری است.
رهگذران، شهروندان و میهمانانی که به شیراز می آیند از فاصله چند صدمتری باغ دلگشا بوی مطبوع بهار نارنج را استشمام می کنند طوری که سراسر خیابان بوستان که منتهی به آرامگاه سعدی می شود و در جوار باغ دلگشا قرار گرفته سرشار از عطر بهار نارنج است.
از دیگر باغ های شیراز که در روزهای بهاری مملو از شمیم گل و عطر است، باغ ارم شیراز است.
این باغ اکنون دراختیار دانشگاه شیراز قرار دارد و هرسال صدها هزار نفر از شهروندان و میهمانان نوروزی از آن دیدن می کنند و آوازه زیبایی های آن جهان گیر است.
باغ ارم که محدوده آن پوشیده از درختان تنومند و گل های زیبای رز است، مکانی برخوردار از درختان کهنسال می باشد و عطر گل های بهاری آن با عطر بهار نارنج آمیخته می شود و فضای دل انگیزی را می آفریند.
درختان تنومند این باغ که سابقه ساخت آن به دوره قاجاریه باز می گردد، پنجه در پنجه می افکنند و با مسافران و میهمانان نوروزی مهربانی می کنند و آنان را از عطر دل انگیز گل های بهاری بهره مند می سازند.
عطر گل های بهاری در باغ ارم شیراز قبل از طلوع آفتاب می پیچد و بهتر مشام را می نوازد و معمولا کسانی که از راحتی خواب نوشین بامدادی می گذرند بهتر می توانند در فضای دل انگیز عطر گل های بهاری باغ ارم قرار گیرند.
از دیگر باغ های شیراز که در روزهای بهاری سرشاراز عطر گل های بهاری است، باغ عفیف آباد است.
باغ عفیف آباد یا گلشن شیراز اکنون به صورت موزه نظامی اداره می شود و دراختیار ارتش جمهوری اسلامی قرار دارد و شهروندانی که از آن دیدن می کنند بسیار از گل های بهاری و عطر دل انگیز آن بهره می برند.
این باغ در انتهای خیابان عفیف آباد شیراز و در نزدیکی باغ های مصفای قصردشت شیراز قرار دارد و طراوت هوای آن به لحاظ تاثیر پذیری از بافت اقلیمی منطقه دو چندان است.
درختان باغ عفیف آباد شیراز نیز سترگ و زیبا هستند و با شکوفاشدن گل های بهاری باغ عطر و شمیم بهاری آن در هم می آمیزد و شوق دیدار را در دل رهگذران می پراکند.
از دیگر باغ های مصفای شیراز که مملو از درختان و گلهای بهاری است باغ نارنجستان شیراز است.
این باغ اکنون به صورت موزه اداره می شود اما دیدن طراوت درختان نارنج آن نیز دست کمی از دیدنی های موزه آن ندارد.
باغ نظر که ساختمان موزه پارس در آن قرار دارد و در محل آثار تاریخی زندیه شیراز قرار گرفته نیز از جمله باغ های مصفای شیراز است.
این باغ که محل زندگی کریمخان زند بوده است مجموعه ای از درختان زیبای نارنج را در خود جای داده و همزمان با فصل بهار شکوفا می شود.
عطر دل انگیز گل های بهاری از باغ نظر تا خیابان های حاشیه این باغ پراکنده می شود و معمولا مسافرانی که از ارگ کریمخانی در نزدیکی این باغ دیدن می کنند از آن بهره مند می شوند.
باغ جنت، جهان نما، بوستان آزادی، خلد برین، ولی عصر و دیگر بوستان های شیراز هم از جمله اماکنی است که همزمان با فصل بهار درختان و گل های آن شکوفا می شود.
باغ جهان نما نیز از باغ های شیراز است که طراوت گلهای بهاری را در خود جای داده است، این باغ متعلق به دوران زندیه است و در نزدیکی بنای حافظیه شیراز بنا شده است ، درختان کهن و محوطه سبز و پر گل این باغ نیز در فصل های مختلف به ویژه بهار دیدنی است.
باغ های قصر دشت شیراز نیز در طراوت هوای این شهر نقش فراوانی دارند، این باغ ها که زمانی وسعت آنها به چهار هزار هکتار می رسیده اکنون کمتر از یک هزار هکتار وسعت دارند و پوشیده از درختان تنومند و گلهای فراوان است.
از دیگر باغ های زیبای شیراز باغ بلند در حاشیه بوستان چمران شیراز است، این بوستان شهری سه کیلومتر طول دارد و از جمله زیباترین و بزرگترین پارکهای حاشیه ای است که پذیرای تعداد زیادی از شهروندان و میهمانان است.
بوستان حاشیه ای چمران به شکل چهار فصل طراحی شده و در هر فصل آن نماد های مختلفی از دیدنی های طبیعت دیده می شود.
علاوه بر باغ هایی که نام برده شد معمولا در اغلب بلوارها و خیابان های شیراز گل های بهاری به عنوان یک فرهنگ سنتی کاشته شده و همزمان با فصل بهار عطر دل انگیز آن خیابان ها را فرا می گیرد.
بر اساس آمارهای موجود مساحت فضای سبز شیراز بیش از دو هزار و 420 هکتار است که با احتساب مساحت باغ های قصردشت به بیش از سه هزار و 600 هکتار می رسد.
آمارهای مختلفی از سرانه فضای سبز در این شهر از سوی مسوولان شهری ارایه شده که حکایت از سرانه فضای سبز بیش از 20 متر مربع دارد و هدف گذاری های انجام شده برای رسیدن به سرانه استاندارد 25 متر مربع برای هر نفر است.
در سالهای پیش معاون وقت اجرایی و خدمات شهری شهردار شیراز گفت: اگر فضای سبز داخل و پیرامون شیراز و فضای سبز باغ‌های خصوصی شیراز را با یکدیگر محاسبه کنیم سرانه فضای سبز به بیش از 37 متر مربع خواهد رسید، در حالی که استاندارد فضای سبز 25 متر مربع است.
برخی از مسئولان شهرداری شیراز نیز با بیان اینکه هم‌اینک سرانه فضای سبز شیراز به حدود 23 متر مربع رسیده معتقدند این سرانه فضای سبز در مقایسه با سایر کلان شهرها بیشتر از استانداردهاست و از مطلوبیت برخوردار است.
توسعه فضای سبز شهری علاوه بر تاثیر بسیار مطلوب بر کاهش آلاینده‌های جوی، زمینه‌ساز تولید اکسیژن مناسب است و همین امر باعث افزایش شادابی شهروندان یک شهر خواهد شد.
بهره‌برداری از 5 باغ خانواده در نقاط مختلف شیراز نیز موجب افزایش باغ های درون شهری شیراز شده است ، باغ‌های خانواده مکان‌هایی ایمن، امن و آرام برای سپری کردن اوقات فراغت با آسودگی خاطر است.
تنوع فضای سبز و باغ های موجود در شیراز و حاشیه شهر موجب شده که این شهر از هوای نسبتا پاک و سالمتری نسبت به سایر کلان شهرها برخوردار باشد.
سعید محمودی مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس وجود هوای پاک در بین کلان شهرهای کشور را موهبتی برای شیراز دانست و گفت: هوای شیراز همسان با هوای سوییس است، همه روزهایی که هوای شیراز در وضعیت ناسالم قرار گرفته از 10 روز در سال تجاوز نمی کند، مردم، مسئولان، تشکل های زیست محیطی باید برای حفظ این موهبت تلاش کنند و نگذارند که هوای شیراز آلوده شود.
از : نیکنام خشنودی
6113/ 1876
کپی شد
