ایوان قدمگاه یکی از بناهای دوره هخامنشی فارس است که هنوز کاربری آن به درستی مشخص نیست بنایی که در 35 کیلومتری شهر ارسنجان قرار دارد و به گفته دهقانی رییس ادره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان در حال حاضر به جاذبه گردشگری این شهرستان تبدیل شده اما بنابر شواهد موجود همچنان برای بسیاری از تورهای ورودی به فارس ناشناخته است.
بنابر این گزارش این اثر بر کوه سنگی کنده و از دو ایوان سنگی تشکیل شده است.دو پلکان،ایوان اول را به ایوان بالاتر ارتباط می دهند.در ایوان بالایی نقوشی بر صخره دیده می شود.
اثر صخره ای قدمگاه در شمال روستای چاشت خور و بر دامنه کوه کم ارتفاعی از بلندی‌های کوه رحمت و در ۴۰کیلومتری جنوب تخت جمشید و در کنار راه خرامه، کربال، ارسنجان واقع شده و تا ارسنجان مرکز شهرستان حدود ۲۵کیلومتر فاصله دارد.
عناصر معماری بنای صخره ای قدمگاه شامل سه تراس (صفه)، سه پلکان، تاقچه‌هایی در دیواره‌های روبرو، سمت چپ و راست، حفره‌هایی در اطراف بنا است.
این یادمان تاریخی بسیار شبیه به آرامگاه های اردشیر دوم و سوم در تخت جمشید است.
بنابر اسناد تاریخی موجود در ایام خاصی از سال (به احتمال نوروز) مناسک آیینی مشابه مراسمی که در نقش برجسته ایلامی کورانگون دیده می شود در این مکان اجرا می شده است. همچنین گفته شده که قدمگاه احتمالا متعلق به آرامگاه خانوادگی یکی از خزانه‌داران ایلامی دوره هخامنشی بوده که در اواخر دوره هخامنشی (به احتمال اردشیر دوم ) ساخته شده است.
همچنین تاقچه‌های قدمگاه منشاء تحول تدفین صخره‌ای پس از سقوط هخامنشیان می‌شود، چنان که بعدها الیمایی ها (ایلامی های دوره اشکانی) گورهای صخره‌ای خود را از تاقچه‌های قدمگاه احداث می‌کنند.
باستان شناسان معتقدند تاریخ ساخت دقیق این یادمان بر اساس شیوه‌های برش و تراش سنگ تا حد زیادی قابل پیگیری است.
مطابق پژوهش‌های انجام شده، برش و تراش این یادمان تاریخی به پایان رسیده و بنابراین فرضیه ناتمام بودن بنا رد می‌شود.
آنها می‌گویند با وجود شباهت ظاهری این بنا به آرامگاه‌های هخامنشی تخت‌جمشید، یک بنای آرامگاهی نیست و باید یادمانی با کارکرد متفاوت بوده باشد.
در این باره دهقانی به خبرنگار ما گفت: بنای صخره‌ای قدمگاه به شماره ۱۲۱۹ در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنای مرموز با ویژگی های منحصر به فرد قابل مقایسه با بناهایی هم شکل و هم عصر خود است.
وی با تاکید بر اینکه ایوان قدمگاه دارای راه دسترسی مناسب است و در تمامی بروشورهای تبلیغاتی این شهرستان این اثر هخامنشی معرفی شده است، افزود: اکثرگردشگرانی که با تور به این شهرستان سفر می کنند از این بنا ی تاریخی بازدیدی دارند.
رییس ادره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ارسنجان ادامه داد: این بنای دو هزار و 500 ساله یکی از بناهای منحصر به فرد و ارزشمند در شهرستان است.
بنابر این گزارش به گفته برخی از فعالین حوزه میراث فرهنگی فارس در نمای دیواره روبروی آرامگاه‌های شاهان هخامنشی نقش برجسته هایی مشاهده می‌شود که بنا بر نظر باستان‌شناسان تقریباً بی کم و کاست از آرامگاه داریوش در نقش‌رستم الگو برداری شده اند.
با توجه به این نقش برجسته‌ها می‌توان کاربری چنین بناهایی را حدس زد اما در بنای قدمگاه چنین نقش‌هایی یافت نمی‌شود و نمی‌توان این موضوع را قابل مقایسه قرار داد.
46
