به گزارش ایرنا، استان سیستان و بلوچستان با قدمتی هزار ساله و فرهنگ کهن مردمانش همواره ترویج گر بسیاری از روش ها و آداب کهن بومی محلی بوده است، آدابی که توجه به آن راه گشای بسیاری از مشکلات امروزی است.
ترویج فرهنگ قومی هر سرزمین زمینه ساز شناخت بیشتر مردم از اصالت و ریشه های غنی و قوی فرهنگی آن می شود، فرهنگ هایی که در برخی موارد کم رنگ و روش های دیکته شده دیگران جایگزین آنها شده است.
بازی کردن به ویژه در میان کودکان و نوجوانان تاثیر شگرف و مستقیم در تربیت، یادگیری و رفتارهای شخصیتی آنان دارد رفتاری که اگر به صورت غیر صحیح هدایت شود اثرات مخرب و زیان بار بسیاری در آینده اجتماعی کودک می گذارد.
بازی های رایانه ای و انفرادی در کشوری که منبع غنی بازی های گروهی و نشاط آور است سبب تاثیرات نامناسب در رفتار فرزندان و اثرات مخرب روحی و جسمی بر کودکان، نوجوانان و جوانان می شود.
برخی از بازی های استفاده شده امروزی به نوعی طراحی شده است که علاوه بر ترویج خشونت و بزهکاری باعث ترویج فرهنگ غلط غربی در مقابل فرهنگ غنی ملی می شود.
م.خالقی یکی از بانوان زاهدانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فرزند 8 ساله ای دارم که علاقه شدیدی به بازی های رایانه ای و موبایل دارد.
وی افزود: وابستگی شدید فرزندم به این بازی ها به اندازه ای است که در هنگام خواب نیز باید گوشی موبایل در دستانش باشد.
خالقی گفت: مدتی است که فرزندم پرخاشگر شده و اگر لحظه ای دیر تر خواسته اش برآورده شود پرخاشگری می کند.
وی بیان کرد: هفته گذشته برای ناراحتی بینایی فرزندم به پزشک مراجعه کردم که استفاده از موبایل و لپ تاپ را علت اصلی مشکلات بینایی در کودکان و نوجوانان بیان کرد.
مدرس تربیت بدنی مراکز آموزش عالی زاهدان نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بازی های بومی محلی بخشی از فرهنگ یک کشور و منطقه محسوب می شود.
جمشید جلیلوند افزود: سنت و سبک زندگی جدید به یکدیگر گره خورده و تفکیک آن ها از یکدیگر خیلی دشوار است.
وی اظهار داشت: بازی های بومی محلی علاوه بر پر کردن اوقات فراغت باعث جهان بینی افراد نیز می شود.
وی نقش بازی های بومی محلی در افزایش ارتباطات اجتماعی کودکان و نوجوانان را مهم ارزیابی کرد و گفت: اهمیت، توسعه و ایجاد فرصت ها در بازی های بومی محلی می تواند نقش مهمی در پرورش روح، جسم، سلامت و شادی افراد داشته باشد.
وی به فرصت های این استان در بخش بازی های محلی اشاره کرد و افزود: استان سیستان و بلوچستان از شمال تا جنوب سرشار از انواع بازی های بومی محلی مختص این منطقه است که همکاری همه به ویژه خانواده ها، مسئولان و مربیان مدارس در توسعه این بازی ها بسیار موثر است.
نقش خانواده ها در گسترش و ترویج بازی های بومی محلی بسیار مهم و حیاتی است، متاسفانه بسیاری از خانواده ها برای لحظه ای آرام کردن کودک خود حاضر به پرداخت هزینه های بسیار در تهیه لوازم بازی غیر متعارف هستند اما غافل از اینکه با این کار بایستی هزینه های بیشتری برای تربیت و درمان فرزند خود صرف کند.
ترویج بازی های بومی محلی و قصه خوانی پدران و مادران در فضای دوستانه و صمیمی خانواده و ایجاد جذابیت در بیان آنها می تواند الهام بخش حس نشاط در خود و تمام اعضا خانواده شود.
مدارس به عنوان خانه دوم و رکن تربیتی فرزندان نیز نقش پررنگی در شناخت و ترویج بازی های بومی محلی دارند.
ملزم کردن مربیان ورزشی مدارس در برگزاری بازی های بومی هر منطقه در ساعت ورزشی دانش آموزان می تواند علاوه برایجاد روحیه نشاط و شادابی بر ایجاد رابطه جمعی دانش آموزی و ترویج بازی های اصیل تاثیر گذار باشد.
بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان به ویژه در مناطق روستایی و شهرهای کوچک با توجه به فرهنگ غنی و آداب و رسوم سنتی شاهد انجام بسیاری از این بازی ها در جمع های دوستانه و خانوادگی هستند.
این استان با بیش از 130 نوع بازی بومی و جذب حدود هفت هزار ورزشکار سازمان یافته محلی و راه یابی بسیاری از ورزشکاران استانی به تیم های ملی توانسته جایگاه مناسبی در حوزه ورزش و بازی های بومی محلی داشته باشد.
توجه به این نوع بازی ها از طریق ثبت در مراکز ملی می تواند ترویج گر ورزش های محلی و عاملی برای جلوگیری از فراموشی این گنجینه های غنی فرهنگی باشد.
استان سیستان و بلوچستان بر همین باور توانسته 2 بازی بومی محلی «کشتی کج گردان و خسوخسو» را برای نخستین بار در حال ثبت در فهرست ملی قرار دهد.
توجه به زیر ساخت ها، احداث مراکز و سوله های ورزشی متناسب، انجام بازی ها به صورت تخصصی و با کادر مربیگری و داوری، ترویج همگانی از طریق برگزاری همایش ها و جشنواره های مختلف می تواند علاوه بر انتقال این میراث ارزشمند باعث جذب گردشگر در استان شود.
رئیس هیات ورزش روستایی و بازی های بومی محلی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: استان سیستان وبلوچستان با بیش از 130نوع بازی محلی دارای غنی ترین مناطق بومی ورزشی در کشور است.
محمد امیر براهویی ادامه داد: ترویج و شناخت بازی های بومی محلی استان با هدف ایجاد روحیه نشاط و سلامت از اولویت های کاری این هیات است.
وی تصریح کرد: سیستان و بلوچستان یکی از استان های سرآمد در رشته بازی های بومی محلی محسوب می شود به گونه ای که سال گذشته موفق به کسب عنوان دوم کشوری در این زمینه شد.
زئیس هیات ورزش روستایی و بازی های بومی محلی استان افزود: دوره های مختلف مربیگری بازی های بومی و محلی در استان برگزار شده که علاقه مندان بسیاری را به خود جذب کرده و باعث تخصصی تر شدن این بازی ها خواهد شد.
وی در خصوص اقدامات ثبت بازی های بومی و محلی گفت: کار ثبت ورزش های بومی و محلی سیستان و بلوچستان در حال انجام است که بعد از تایید سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان میراث معنوی مردم این استان ثبت ملی خواهند شد.
** برخی از بازی های بومی محلی استان
«کیچ و زور» از بازی های بومی منطقه سیستان که به صورت گروهی انجام می شود و بسیار جذاب است.
این بازی معمولا در شب انجام می شود و نحوه ی اجرای آن بدین گونه است که 2 نفر به عنوان کاپیتان (دراصطلاح محلی سراستادک) 6 تا 8 نفر را به عنوان بازیکن تیم خود انتخاب می کنند.
سپس کاپیتان ها در کنار هم قرار گرفته، چوب یا سنگی را که قبلا به هم نشان داده اند و در اصطلاح محلی کیچ گفته می شود در اختیار می گیرند بعد بازیکنان دو تیم به فاصله ۸ تا ۱۰ متری محل ایستادن کاپیتان ها اجتماع می کنند و یکی از کاپیتان ها کیچ را در تاریکی شب به طرف بازیکنان پرتاب می کند و بازیکنان سعی در پیدا کردن کیچ می کنند یابنده کیچ باید سعی کند بدون این که اعضای تیم مقابل بفهمند آن را به سرعت به کاپیتان خود تحویل دهد، در این حین اگر بازیکنان تیم مقابل متوجه شوند که کیچ در اختیار چه کسی است به او حمله کرده و سعی می کنند کیچ را تصاحب شوند، این کار تا زمانی ادامه پیدا می کند که یکی از بازیکنان کیچ را به سر استادک تیم خود بدهد، در این ضمن بازیکنان می توانند کیچ را به یکدیگر داده تا بازیکن قوی تر آن را به کاپیتان سا سراستادک خود برساند.
تیمی که کیچ را تحویل دهد، برنده بوده و جایزه خود را که معمولا سوار شدن بر پشت بازیکنان تیم مقابل است و در اصطلاح محلی به آن کِفتیکه گفته می شود تحویل می گیرند.
«کبدی»
کبدی، یک بازی و ورزش ایرانی که اصل و منشاء این بازی بومی و محلی در سیستان است و قدمت چند هزار ساله دارد، این بازی توسط سیستانی هایی که به خراسان، گلستان، مازندران و بسیاری از مناطق دیگر ایران، کوچ کرده اند انتقال یافته و در بعضی از مناطق با گویش آنجا تلفظ و بازی اجرا می شود.
کبدی یا «کَوَدّی» (که بوده) در واقع از گویش و لهجه ی سیستانی گرفته شده و به معنی این است که چه کسی به سرزمین یا زمین ما تجاوز کرده است.
در سیستان این بازی بین دو گروه در یک زمین مشخص و با تعداد نفرات محدود (هر تیم ۶ نفر ) اجرا می شود.
کبدی یک بازی کم خرج و پرتحرک است که ترکیبی از کشتی و راگبی است، بازیی که بازیکنان تیم مقابل برای گرفتن مهاجم در بازی باید مهارت انعطاف پذیری، چابکی، استقامت، حضور ذهن و جرأت بسیار داشته باشند.
در این بازی دو گروه در یک زمین که خطی آن را به دو قسمت مساوی تقسیم کرده بازی می کنند. بازی با وارد شدن یک نفر از تیم به زمین تیم مقابل شروع می شود این فرد باید از زمانی که از خط وسط عبور کرده و وارد زمین حریف می شود کلمه کبدی یا کودی را با صدی بلند یک نفس تکرار کند و اگر در این بین نفس بکشد بازی را باخته و یا در حین گفتن این کلمه و رفتن به سمت حریفان تیم مقابل او را بگیرند و اجازه بازگشت به خط وسط را ندهند به اصطلاح سوخته و باید زمین را ترک کند، از طرفی چنانچه دستش به یکی از بازیکنان تیم مقابل برخورد و یا آن را لمس کند و آنان نیز نتوانند وی را بگیرند فردی که دست مهاجم او را لمس کرده، سوخته و باید زمین را ترک کند.
گروه مقابل نیز باید تلاش کنند که فرد مهاجم به زمین خود بازنگردد و با محاصره و یا در آغوش گرفتن او سبب قطع صدایش شوند و اجازه ندهند که خود را به خط وسط و زمین خودش برساند، این رویه تا زمانی ادامه پیدا می کند که همه بازیکنان از زمین بازی حذف شوند.
شور و نشاط این بازی به حدی است که تماشاگران نیز به وجد آمده و برنده را تشویق می کنند، البته تماشاگران در زمان حمله مهاجم به زمین مقابل و گفتن کبدی باید سکوت را رعایت کنند تا صدای مهاجم شنیده شود.
«گُله بازی»
گُله بازی که به تیله بازی معروف است، بازی دسته جمعی و قدیمی است که بیشتر جوانان و مردان آن را انجام می دهند بازی که به قدرت تمرکز بالا و هدف گیری دقیق نیازمند است.
این بازی بیشتر در جمع های دوستانه و خانوادگی برگزار و علاقه مندان بسیاری دارد لوازم مورد احتیاج این بازی فقط گُله (تیله) است و نحوه بازی بدین شرح است، افراد به 2 گروه 2 نفره یا 4 نفره تقسیم و با کندن چند گودال کوچک که به «خانه» معروف است در یک خط مستقیم در حد جاگیری تیله، به بازی می پردازند تعداد خانه بستگی به تعداد بازیکنان دارد اما اکثراً دارای چهار خانه است در انجام بازی یک گروه گُله های خود را در کنار گودال های کوچک می گذارند و به اصلاح شُن می دهند و گروه مقابل با فاصله مشخص شده باید باگُله های که در دست دارند این گُله ها را هدف قرار داده و بزنند که زدن هر گله و به اصطلاح چَک یک امتیاز دارد و این رویه در طول بازی ادامه پیدا می کند و در پایان هر گروهی که امتیاز بالاتری داشته باشد برنده بازی محسوب می شود.
«چوب بازی»
پوب بازی، یکی از اصیل ترین بازی های بومی و محلی استان که خوشبختانه همچنان این بازی محلی رایج است.
در این بازی بومی و محلی در دست هر بازیکن یک یا دو چوب است که همزمان با ریتم سرنا و دهل بهم ضربه می زنند.
این بازی یا ورزش با حضور تعداد نامشخص اما جفت (10، 12، 14، یا بیشتر) که در دایره ای بر گرد ساز و دهل نواز ایستاده و با نواخته شدن ساز و دهل آهسته و آرام آغاز می شود و با هر ضربه اصلی و محکم دهل هر دو نفر که کنار یکدیگر قرار دارند چوب هایشان را به هم می کوبند و به تدریج ریتم آهنگ تند شده و حرکت چوب نیز با آن تند می شود.
در این ورزش تمرین فنون شمشیر زنی صورت می گرفته تا بدن ها برای روزگاران جنگ آمادگی داشته باشد و به عبارت دیگر می توان گفت ورزش چوب بازی تمرین فن شمشیر زنی در دوران صلح بوده است که گاه به صورت چاپ (رقص) دوچوبه نیز اجرا می شود.
در چاپ دو چوبه حرکت شرکت کنندگان بر روی خط و دایره نیست و تعداد شرکت کنندگان نیز کمتر است.
در بسیاری از مواقع به هنگام چوب بازی ساده دو، چهار و یا 6 نفر از ورزیدگان مسلط و آگاه در داخل دایره چوب بازی به جای چوب از شمشیر استفاده می کردند.
از جمله دیگر بازی های جذاب استان می توان به بازی چوکو یا چهار دار، بازی گوگا، سرچاکولی (پنج سنگ)، بازی محلی کلاچل چل، هلاری، هفت سنگ، خوسو، چوری کَ، بازی گلک (گلوک) اشاره کرد که بازی گلک در اکثر شهرهای بلوچستان رواج دارد و نوعی بازی محلی است که دخترها آن را انجام می دهند.
بازی به عنوان بخشی از فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان به دنبال بازآفرینی و بازنمایی شیوه زیست فرهنگی و آداب و رسوم مردم این استان در زبانی نمادین، هنرمندانه و زیبا بیان و به بالاترین سطح از انرژی و احساسات به ظهور می رسد بازی هایی که قدمت آن ها گاهی به قدمت شهر سوخته می رسد.
9914 **6081
انتهای پیام ترویج فرهنگ قومی هر سرزمین زمینه ساز شناخت بیشتر مردم از اصالت و ریشه های غنی و قوی فرهنگی آن می شود، فرهنگ هایی که در برخی موارد کم رنگ و روش های دیکته شده دیگران جایگزین آنها شده است.
بازی کردن به ویژه در میان کودکان و نوجوانان تاثیر شگرف و مستقیم در تربیت، یادگیری و رفتارهای شخصیتی آنان دارد رفتاری که اگر به صورت غیر صحیح هدایت شود اثرات مخرب و زیان بار بسیاری در آینده اجتماعی کودک می گذارد.
بازی های رایانه ای و انفرادی در کشوری که منبع غنی بازی های گروهی و نشاط آور است سبب تاثیرات نامناسب در رفتار فرزندان و اثرات مخرب روحی و جسمی بر کودکان، نوجوانان و جوانان می شود.
برخی از بازی های استفاده شده امروزی به نوعی طراحی شده است که علاوه بر ترویج خشونت و بزهکاری باعث ترویج فرهنگ غلط غربی در مقابل فرهنگ غنی ملی می شود.
م.خالقی یکی از بانوان زاهدانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فرزند 8 ساله ای دارم که علاقه شدیدی به بازی های رایانه ای و موبایل دارد.
وی افزود: وابستگی شدید فرزندم به این بازی ها به اندازه ای است که در هنگام خواب نیز باید گوشی موبایل در دستانش باشد.
خالقی گفت: مدتی است که فرزندم پرخاشگر شده و اگر لحظه ای دیر تر خواسته اش برآورده شود پرخاشگری می کند.
وی بیان کرد: هفته گذشته برای ناراحتی بینایی فرزندم به پزشک مراجعه کردم که استفاده از موبایل و لپ تاپ را علت اصلی مشکلات بینایی در کودکان و نوجوانان بیان کرد.
مدرس تربیت بدنی مراکز آموزش عالی زاهدان نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بازی های بومی محلی بخشی از فرهنگ یک کشور و منطقه محسوب می شود.
جمشید جلیلوند افزود: سنت و سبک زندگی جدید به یکدیگر گره خورده و تفکیک آن ها از یکدیگر خیلی دشوار است.
وی اظهار داشت: بازی های بومی محلی علاوه بر پر کردن اوقات فراغت باعث جهان بینی افراد نیز می شود.
وی نقش بازی های بومی محلی در افزایش ارتباطات اجتماعی کودکان و نوجوانان را مهم ارزیابی کرد و گفت: اهمیت، توسعه و ایجاد فرصت ها در بازی های بومی محلی می تواند نقش مهمی در پرورش روح، جسم، سلامت و شادی افراد داشته باشد.
وی به فرصت های این استان در بخش بازی های محلی اشاره کرد و افزود: استان سیستان و بلوچستان از شمال تا جنوب سرشار از انواع بازی های بومی محلی مختص این منطقه است که همکاری همه به ویژه خانواده ها، مسئولان و مربیان مدارس در توسعه این بازی ها بسیار موثر است.
نقش خانواده ها در گسترش و ترویج بازی های بومی محلی بسیار مهم و حیاتی است، متاسفانه بسیاری از خانواده ها برای لحظه ای آرام کردن کودک خود حاضر به پرداخت هزینه های بسیار در تهیه لوازم بازی غیر متعارف هستند اما غافل از اینکه با این کار بایستی هزینه های بیشتری برای تربیت و درمان فرزند خود صرف کند.
ترویج بازی های بومی محلی و قصه خوانی پدران و مادران در فضای دوستانه و صمیمی خانواده و ایجاد جذابیت در بیان آنها می تواند الهام بخش حس نشاط در خود و تمام اعضا خانواده شود.
مدارس به عنوان خانه دوم و رکن تربیتی فرزندان نیز نقش پررنگی در شناخت و ترویج بازی های بومی محلی دارند.
ملزم کردن مربیان ورزشی مدارس در برگزاری بازی های بومی هر منطقه در ساعت ورزشی دانش آموزان می تواند علاوه برایجاد روحیه نشاط و شادابی بر ایجاد رابطه جمعی دانش آموزی و ترویج بازی های اصیل تاثیر گذار باشد.
بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان به ویژه در مناطق روستایی و شهرهای کوچک با توجه به فرهنگ غنی و آداب و رسوم سنتی شاهد انجام بسیاری از این بازی ها در جمع های دوستانه و خانوادگی هستند.
این استان با بیش از 130 نوع بازی بومی و جذب حدود هفت هزار ورزشکار سازمان یافته محلی و راه یابی بسیاری از ورزشکاران استانی به تیم های ملی توانسته جایگاه مناسبی در حوزه ورزش و بازی های بومی محلی داشته باشد.
توجه به این نوع بازی ها از طریق ثبت در مراکز ملی می تواند ترویج گر ورزش های محلی و عاملی برای جلوگیری از فراموشی این گنجینه های غنی فرهنگی باشد.
استان سیستان و بلوچستان بر همین باور توانسته 2 بازی بومی محلی «کشتی کج گردان و خسوخسو» را برای نخستین بار در حال ثبت در فهرست ملی قرار دهد.
توجه به زیر ساخت ها، احداث مراکز و سوله های ورزشی متناسب، انجام بازی ها به صورت تخصصی و با کادر مربیگری و داوری، ترویج همگانی از طریق برگزاری همایش ها و جشنواره های مختلف می تواند علاوه بر انتقال این میراث ارزشمند باعث جذب گردشگر در استان شود.
رئیس هیات ورزش روستایی و بازی های بومی محلی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: استان سیستان وبلوچستان با بیش از 130نوع بازی محلی دارای غنی ترین مناطق بومی ورزشی در کشور است.
محمد امیر براهویی ادامه داد: ترویج و شناخت بازی های بومی محلی استان با هدف ایجاد روحیه نشاط و سلامت از اولویت های کاری این هیات است.
وی تصریح کرد: سیستان و بلوچستان یکی از استان های سرآمد در رشته بازی های بومی محلی محسوب می شود به گونه ای که سال گذشته موفق به کسب عنوان دوم کشوری در این زمینه شد.
زئیس هیات ورزش روستایی و بازی های بومی محلی استان افزود: دوره های مختلف مربیگری بازی های بومی و محلی در استان برگزار شده که علاقه مندان بسیاری را به خود جذب کرده و باعث تخصصی تر شدن این بازی ها خواهد شد.
وی در خصوص اقدامات ثبت بازی های بومی و محلی گفت: کار ثبت ورزش های بومی و محلی سیستان و بلوچستان در حال انجام است که بعد از تایید سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان میراث معنوی مردم این استان ثبت ملی خواهند شد.
** برخی از بازی های بومی محلی استان
«کیچ و زور» از بازی های بومی منطقه سیستان که به صورت گروهی انجام می شود و بسیار جذاب است.
این بازی معمولا در شب انجام می شود و نحوه ی اجرای آن بدین گونه است که 2 نفر به عنوان کاپیتان (دراصطلاح محلی سراستادک) 6 تا 8 نفر را به عنوان بازیکن تیم خود انتخاب می کنند.
سپس کاپیتان ها در کنار هم قرار گرفته، چوب یا سنگی را که قبلا به هم نشان داده اند و در اصطلاح محلی کیچ گفته می شود در اختیار می گیرند بعد بازیکنان دو تیم به فاصله ۸ تا ۱۰ متری محل ایستادن کاپیتان ها اجتماع می کنند و یکی از کاپیتان ها کیچ را در تاریکی شب به طرف بازیکنان پرتاب می کند و بازیکنان سعی در پیدا کردن کیچ می کنند یابنده کیچ باید سعی کند بدون این که اعضای تیم مقابل بفهمند آن را به سرعت به کاپیتان خود تحویل دهد، در این حین اگر بازیکنان تیم مقابل متوجه شوند که کیچ در اختیار چه کسی است به او حمله کرده و سعی می کنند کیچ را تصاحب شوند، این کار تا زمانی ادامه پیدا می کند که یکی از بازیکنان کیچ را به سر استادک تیم خود بدهد، در این ضمن بازیکنان می توانند کیچ را به یکدیگر داده تا بازیکن قوی تر آن را به کاپیتان سا سراستادک خود برساند.
تیمی که کیچ را تحویل دهد، برنده بوده و جایزه خود را که معمولا سوار شدن بر پشت بازیکنان تیم مقابل است و در اصطلاح محلی به آن کِفتیکه گفته می شود تحویل می گیرند.
«کبدی»
کبدی، یک بازی و ورزش ایرانی که اصل و منشاء این بازی بومی و محلی در سیستان است و قدمت چند هزار ساله دارد، این بازی توسط سیستانی هایی که به خراسان، گلستان، مازندران و بسیاری از مناطق دیگر ایران، کوچ کرده اند انتقال یافته و در بعضی از مناطق با گویش آنجا تلفظ و بازی اجرا می شود.
کبدی یا «کَوَدّی» (که بوده) در واقع از گویش و لهجه ی سیستانی گرفته شده و به معنی این است که چه کسی به سرزمین یا زمین ما تجاوز کرده است.
در سیستان این بازی بین دو گروه در یک زمین مشخص و با تعداد نفرات محدود (هر تیم ۶ نفر ) اجرا می شود.
کبدی یک بازی کم خرج و پرتحرک است که ترکیبی از کشتی و راگبی است، بازیی که بازیکنان تیم مقابل برای گرفتن مهاجم در بازی باید مهارت انعطاف پذیری، چابکی، استقامت، حضور ذهن و جرأت بسیار داشته باشند.
در این بازی دو گروه در یک زمین که خطی آن را به دو قسمت مساوی تقسیم کرده بازی می کنند. بازی با وارد شدن یک نفر از تیم به زمین تیم مقابل شروع می شود این فرد باید از زمانی که از خط وسط عبور کرده و وارد زمین حریف می شود کلمه کبدی یا کودی را با صدی بلند یک نفس تکرار کند و اگر در این بین نفس بکشد بازی را باخته و یا در حین گفتن این کلمه و رفتن به سمت حریفان تیم مقابل او را بگیرند و اجازه بازگشت به خط وسط را ندهند به اصطلاح سوخته و باید زمین را ترک کند، از طرفی چنانچه دستش به یکی از بازیکنان تیم مقابل برخورد و یا آن را لمس کند و آنان نیز نتوانند وی را بگیرند فردی که دست مهاجم او را لمس کرده، سوخته و باید زمین را ترک کند.
گروه مقابل نیز باید تلاش کنند که فرد مهاجم به زمین خود بازنگردد و با محاصره و یا در آغوش گرفتن او سبب قطع صدایش شوند و اجازه ندهند که خود را به خط وسط و زمین خودش برساند، این رویه تا زمانی ادامه پیدا می کند که همه بازیکنان از زمین بازی حذف شوند.
شور و نشاط این بازی به حدی است که تماشاگران نیز به وجد آمده و برنده را تشویق می کنند، البته تماشاگران در زمان حمله مهاجم به زمین مقابل و گفتن کبدی باید سکوت را رعایت کنند تا صدای مهاجم شنیده شود.
«گُله بازی»
گُله بازی که به تیله بازی معروف است، بازی دسته جمعی و قدیمی است که بیشتر جوانان و مردان آن را انجام می دهند بازی که به قدرت تمرکز بالا و هدف گیری دقیق نیازمند است.
این بازی بیشتر در جمع های دوستانه و خانوادگی برگزار و علاقه مندان بسیاری دارد لوازم مورد احتیاج این بازی فقط گُله (تیله) است و نحوه بازی بدین شرح است، افراد به 2 گروه 2 نفره یا 4 نفره تقسیم و با کندن چند گودال کوچک که به «خانه» معروف است در یک خط مستقیم در حد جاگیری تیله، به بازی می پردازند تعداد خانه بستگی به تعداد بازیکنان دارد اما اکثراً دارای چهار خانه است در انجام بازی یک گروه گُله های خود را در کنار گودال های کوچک می گذارند و به اصلاح شُن می دهند و گروه مقابل با فاصله مشخص شده باید باگُله های که در دست دارند این گُله ها را هدف قرار داده و بزنند که زدن هر گله و به اصطلاح چَک یک امتیاز دارد و این رویه در طول بازی ادامه پیدا می کند و در پایان هر گروهی که امتیاز بالاتری داشته باشد برنده بازی محسوب می شود.
«چوب بازی»
پوب بازی، یکی از اصیل ترین بازی های بومی و محلی استان که خوشبختانه همچنان این بازی محلی رایج است.
در این بازی بومی و محلی در دست هر بازیکن یک یا دو چوب است که همزمان با ریتم سرنا و دهل بهم ضربه می زنند.
این بازی یا ورزش با حضور تعداد نامشخص اما جفت (10، 12، 14، یا بیشتر) که در دایره ای بر گرد ساز و دهل نواز ایستاده و با نواخته شدن ساز و دهل آهسته و آرام آغاز می شود و با هر ضربه اصلی و محکم دهل هر دو نفر که کنار یکدیگر قرار دارند چوب هایشان را به هم می کوبند و به تدریج ریتم آهنگ تند شده و حرکت چوب نیز با آن تند می شود.
در این ورزش تمرین فنون شمشیر زنی صورت می گرفته تا بدن ها برای روزگاران جنگ آمادگی داشته باشد و به عبارت دیگر می توان گفت ورزش چوب بازی تمرین فن شمشیر زنی در دوران صلح بوده است که گاه به صورت چاپ (رقص) دوچوبه نیز اجرا می شود.
در چاپ دو چوبه حرکت شرکت کنندگان بر روی خط و دایره نیست و تعداد شرکت کنندگان نیز کمتر است.
در بسیاری از مواقع به هنگام چوب بازی ساده دو، چهار و یا 6 نفر از ورزیدگان مسلط و آگاه در داخل دایره چوب بازی به جای چوب از شمشیر استفاده می کردند.
از جمله دیگر بازی های جذاب استان می توان به بازی چوکو یا چهار دار، بازی گوگا، سرچاکولی (پنج سنگ)، بازی محلی کلاچل چل، هلاری، هفت سنگ، خوسو، چوری کَ، بازی گلک (گلوک) اشاره کرد که بازی گلک در اکثر شهرهای بلوچستان رواج دارد و نوعی بازی محلی است که دخترها آن را انجام می دهند.
بازی به عنوان بخشی از فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان به دنبال بازآفرینی و بازنمایی شیوه زیست فرهنگی و آداب و رسوم مردم این استان در زبانی نمادین، هنرمندانه و زیبا بیان و به بالاترین سطح از انرژی و احساسات به ظهور می رسد بازی هایی که قدمت آن ها گاهی به قدمت شهر سوخته می رسد.
9914 **6081
کپی شد
