رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: به عنوان متولی عرصه انرژی هستهای تاکید میکنم در چارچوب خطوط قرمزی که پس از ملاحظات و مشورت های بسیار تعیین شده است، ما آنچه را که می خواستیم به دست آوردیم.
علی اکبرصالحی در نشست ویژه بررسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که امروز یکشنبه 18 مرداد در محل روزنامه اطلاعات برگزار شد، ضمن تبریک روز خبرنگار، اظهار کرد: این سبک برنامهها به این شکل به خصوص در یک ماه اخیر جای خوشحالی دارد، به هر حال ما در کشوری چند صدایی زندگی میکنیم و بنابراین ضرورت دارد برای روشن کردن اذهان عمومی، تیم مذاکره کننده به رفع ابهامات بپردازد.
وی با اشاره با این مسئله که ایران بیش از 45 سال است که فعالیت که هستهای خود را آغاز کرده، ادامه داد: فعالیتهای هستهای ایران از دهه 40 شمسی آغاز شده و اتفاقا کشور ما در آن زمان از پیشتازان در این حوزه بوده است. ایران جزو اولین کشورهایی بود که رآکتور هستهای تحقیقاتی داشت که متعلق به دانشگاه تهران بود که امیدواریم این رآکتور به دانشگاه تهران برگرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: در سال 53 بر مبنای توصیهای، برنامه توسعه اقتصادی-اجتماعی را تدوین کردند که بر مبنای چشم انداز 20 ساله آن، ایران دارای 20 هزار مگاوات برق هستهای در سبد برقی شود. پس از انقلاب ما مجددا توانستیم با تصمیمگیری دولت فعالیت هستهایمان را ادامه دهیم.
صالحی افزود: ما نیروگاه بوشهر را توسعه دادیم و نیروگاههای دیگری را نیز راه اندازی کردیم و حتی مقام معظم رهبری هم به اینکه ما باید 20 هزار مگاوات نیروی برق از تولیدات هسته ای داشته باشیم اشاره و تاکید کردند. هدف از انجام برنامههای هستهای عمدتا تولید برق بوده و قرار بر این بوده و هست که سرریز آن در حوزههای سلامت، صنعت و کشاورزی استفاده شود؛ بنابراین بررسی مسائل هستهای به 3 دوره تقسیم می شود، قبل از انقلاب که در مورد آن توضیح دادم، بعد از انقلاب به ویژه بعد از جنگ تحمیلی و دوره سوم بعد از مذاکرات و توافق وین.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تأکید بر این مسئله که بعد از جنگ تحمیلی تصمیم بر آن شد که تولید انرژی هستهای در نیروگاه بوشهر ادامه پیدا کند، گفت: ما تصمیم گرفتیم که خوداتکا باشیم نه اینکه الزاما خودکفا باشیم، به این یعنی که اگر قرار است 6 میلیارد دلار سرمایهگذاری کنیم و پشتوانهای نداشته باشیم که سوختش را کسی می دهد یا نه، بنابراین خودمان بیاییم این سوخت را تامین کنیم و یا اینکه به حدی از توانمندی برسیم که بتوانیم سوخت مورد نیازمان را تامین کنیم.
وی ادامه داد: نشان دادن این حد از توانایی به طرف مقابل باعث میشود که او در مقابل قدرت ما مجاب شود و ما را تمکین کند. الزاما معنی این موضوع این نیست که ما خودمان سوختمان را تامین کنیم بلکه نشان دادیم که میتوانیم این کار را انجام دهیم، اما دوره سوم دوره بعد از وین و یا بعد از تعیین متن برجام بود که در این دوره ما از آستانههای فنی گذشتیم و چشم انداز هسته ای را به چشم انداز تجاری سازی تبدیل کردیم هرچند نمی توانیم از این موضوع بگذریم که اگر همکاری مردم و فرزندان این کشور نبود ما به هیچ وجه نمی توانستیم به این دستاوردها برسیم و چشم اندازی تجاری برای انرژی هستهای تعیین کنیم، بنابراین از این به بعد هدف اصلی ما تجاری سازی است.
صالحی با اشاره به این مسئله که گفته میشود فعالیت هستهای جمهوری اسلامی ایران بعد از وین متوقف یا کند شده است، تصریح کرد: من به عنوان متولی این حوزه تاکید میکنم در چارچوب خطوط قرمزی که پس از ملاحظات و مشورهای بسیار تعیین شده است، ما آنچه را که می خواستیم به دست آوردیم. ما به گونه ای عمل کردیم که ظاهرا فعالیت داریم، اما عملا در ادامه فعالیتهای صلح آمیز هیچ محدودیتی نداریم.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: آنها نگران بودند که ایران فعالیت نگران کننده در تولید بمب داشته باشد، اما ما چون به دنبال فعالیت غیر صلح آمیز نبودیم، پس هیچ مشکلی هم با این موضوع نداشته و در اینکه بمب تولید نشود خودمان داوطلب هستیم که با آنها همکاری کنیم. علاوه براین این موضوع جای تبریک دارد که ایران توانست به عنوان تنها کشور در حال توسعه حق خودش را در داشتن انرژی هستهای بگیرد و این حق را برای تمام دنیا تثبیت کند.
وی با اشاره به ابهاماتی که در زمینه بازرسیها مطرح میشود، گفت: ما عضو آژانس هستیم و یکی از مواردی که اعضای آژانس موظف به آن هستند، انجام بازرسیهاست. این بازرسیها در کشور ما سابقهای 30 ساله دارد و نه تنها در مورد ایران، بلکه در مورد همه کشورهای عضو آژانس انجام میشود.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره بازرسیهای راستی آزمایی نیز عنوان کرد: ما باید بعد از وین اقداماتی را انجام میدادیم، مثلا تعداد سانتریفیوژها را کاهش دهیم؛ آنها به عنوان بازرسی راستیآزمایی میآیند ببینند که آیا ما تعداد را کاهش دادهایم یا نه. از سوی دیگر در این راستیآزماییها برای مدتی در خرید تجهیزات محدودیتهایی را پذیرفتیم و این را قبول داریم که محدودیت هایی برای خرید تجهیزات داریم، اما این در نهایت به نفع ما خواهد شد؛ به این شکل که لیستی از تجهیزات مشخص شده که استفاده از آنها دومنظوره صلح آمیز و غیرصلحآمیز است، تهیه می شود. البته این لیست تنها محدود به ایران نیست و برای سایر کشورهایی مثل نیجریه اگر بخواهد به انرژی هستهای دست پیدا کند وجود دارد.
صالحی خاطر نشان کرد: تهیه لیست اقلام و تجهیزاتی با کاربری دومنظوره خوشبختانه به نفع ما تمام شد؛ چون پیش از این ما باید تجهیزات را به طور غیر رسمی خریداری میکردیم و اگر مشکلی داشتند ما نمیتوانستیم آنها را برگردانیم، اما اکنون چون از طریق رسمی خرید میکنیم میتوانیم آنها را گارانتی کنیم، ضمن اینکه خودشان در خرید یا ساخت این تجهیزات به ما کمک میکنند و این باعث شده که ما مشکلی نداشته باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در پاسخ به سؤالاتی در مورد مذاکرات هسته ای و هزینه هایی که کردیم و برداشتی که از این هزینه ها داشتیم، توضیح داد: ما چند راه بیشتر نداشتیم. یا باید مثل لیبی عمل می کردیم که همه چیز را از ابتدا تا خود کشور واگذار کنیم؛ یا اینکه مثل کره شمالی عمل کنیم که به هیچ وجه چنین قصدی نداشته و نداریم. ما ایرانیم و به عنوان ایران با یک مدیریت حکیمانه و آگاهانه پیش می رویم.
علی اکبر صالحی درباره اینکه هزینه پیروزی در توافق چقدر بوده، گفت: بهترین توضیح جمله "نابرده رنج گنج میسر نمی شود" است. یکی از هزینه ها برای ما هزینه استقلال سیاسی است. ما باید آینده مملکت و نفع نسل های بعد را ببینیم که واگذاری حقوق نسل های بعدی به چه شکل خواهد بود؟ ما اکنون یک قدرت ملی داریم و خیلی چیزها را به وجود آورده ایم. این برای اولین بار است که یک کشور در حال توسعه در عرصه دیپلماسی هم ردیف کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است.
وی با اشاره به مشکلاتی که تا کنون از سوی سلطه جهانی به ما تحمیل شده، اظهار کرد: تاریخ انرژی هسته ای را بخوانید و ببینید تا کنون چه بلاهایی بر سر ما آورده اند. ما سعی کردیم این را از دست آنها بگیریم و مستقل باشیم به شکلی که اگر آنها ما را رها کردند ما بتوانیم روی پای خود ایستاده و ادامه دهیم.
صالحی در پایان هدف تیم مذاکره کننده را این گونه توضیح داد: هدف ما این است که به لحاظ علمی به ژاپن برسیم. اما از نظر سیاسی این را نمی خواهیم و به دنبال این هستیم که اگر هزینه ای کرده ایم پیروز باشیم.