موضع خاتمی در مورد اعتراضات اخیر+واکنش کیهان

روز گذشته حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در پیامی ضمن تسلیت حادثه کشتی سانچی، برای اولین بار موضع خود در قبال اعترضات اخیر را اعلام کرد.

به گزارش جماران، در حالی که انتشار اخبار خاتمی در رسانه های رسمی ممنوع است، روزنامه کیهان امروز چهارشنبه ضمن انتشار بخش های مهم این پیام، موضع خویش را در خصوص آن بیان کرده است.

سید محمد خاتمی در پیام خود نوشته بود:

بسم الله الرحمن الرحیم 

باز هم حادثه، باز هم غمی جانسوز از سانحه‌ای سهمگین که بر جان ملت نشست. کشتی سانچی دچار حادثه شد و عزیزانی که سرمایه‌های گرانقدر این کشور و ملت‌اند در آتش سوختند و همه ما را عزادار کردند و چه دشوار است تحمل این رنج تابسوز برای خانواده‌ها و بستگان این عزیزان. امید آنکه لطف حضرت پرودگار دست آرامش بر دل داغدار آنان نهد.

من نیز همدردی خود را با همه مصیبت‌دیدگان و همه مردم بدین‌وسیله اعلام می دارم، و امیدوارم که با پیگیری جدی مسأله، بررسی و علت و عوامل این پیش‌آمد تلخ مشخص گردد و اگر خدای ناکرده قصور و تقصیری بوده است شناسایی و با آنها برخورد مناسب صورت گیرد.

همانگونه که چنین انتظاری در مورد حوادثی که پیش از این رخ داد وجود دارد. 

در چندین شهر کشور تظاهراتی صورت گرفت، در فضایی که کمبودها و نارسایی‌ها در عرصه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و طبیعی فراوان است و انتظارهایی که نوعاً به حق است، ولی برآوردن آنها بخشی بیرون از قدرت مسؤولان و بخش دیگر ناشی از ضعف‌های ساختاری و رفتاری و سیاست‌ها و رویکردهایی است که همه دستگاهها باید سهم خود را در قصور و تقصیر بپذیرند و بخصوص باید فضایی فراهم آید که مردم بتوانند خواستها و مطالبات خود را با امنیت و حتی بدون لکنت بر زبان آورند. و دستگاههای مسؤول را ملزم به پاسخگویی و اصلاح بینش‌ها و روش‌ها و نیز برنامه ریزی سنجیده برای حل مشکلات کنند و نهادها و دستگاههای مسؤول نیز به‌جای تحقیر مردم و نمک پاشیدن بر زخم‌های آنان با هدف سیر به سوی همبستگی اجتماعی و ملی به شناخت مشکلات و دردهای مردم و نیز اطلاع‌رسانی درست بپردازند. مبادا که نومیدی از اقدام‌ها و دلخوری از تبلیغات رسمی و بی توجهی به رأی و اراده ملت سبب کاهش امید به آینده شود و مردم رو به رسانه‌ها و پایگاهها و محافلی بیاورند که خیر مردم را نمی‌خواهند و هدفی جز تضعیف اصل نظام، مأیوس کردن مردم از بهبود اوضاع و حتی تحریک عمومی به خشونت و افراط گرایی و تخریب ندارند.

البته دشمن از هر زمینه و فضا سوء استفاده می کند و در این موقعیت ممکن است بسیاری از کسانی که درد و درخواست به‌حقی دارند نیز از مدار مدارا و قانون و انصاف خارج شوند.

در این شرایط فاجعه است که اگر گروه‌های اجتماعی و کسانی که درد و مطالبه‌ای دارند و حتی معترض‌اند به‌درستی دیده نشوند و حتی گاه آشوب‌گر و اغتشاش‌گر به‌حساب آیند. 

ایران عزیز ما امروز بیش از همیشه نیازمند همدلی، همکاری و آینده نگری است.

رهبر انقلاب به صراحت می گویند که مطالبات مردم (و احیاناً) نارضایتی آنان را باید به‌حساب آورد و در عرصه بروز حوادث، میان آنان که تحت تأثیر احساسات، رفتاری نادرست داشته یا شعار تندی داده اند، با آنان که از مردم و مطالبات آنان سوء‌استفاده کرده، بر طبل خشونت و تخریب و حرکت بر اساس برنامه‌های مخرب خواستاران فروپاشی و از هم پاشیدگی اجتماعی کوبیده‌اند تفاوت و تمیز قائل شد.

حکومت باید بیش از هر بخش دیگری از جامعه ایفای مسؤولیت و نقش کند. باید از تنگناها و بحران‌ها با تدبیر گذر و مسیر حل و فصل بنیادین مسائل جامعه را هموار کرد.

ایران متعلق به همه ایرانیان است و دستگاههای مسؤول که اعتبار و مشروعیت خود را از مردم گرفته اند در برابر این مردم مسؤول اند و باید حق حرمت آنان را پاس بدارند. باید راه گفت‌وگو و تعامل گشوده شود و عرصه بیان مطالبه‌ها و حتی اعتراض‌های قانونی باز شود و نخبگان و مردم چون گذشته نسبت به امنیت کشور و ثبات آن که شرط لازم برای توسعه پایدار و همه جانبه و تحقق آزادی و عدالت و اسقرار مردم سالاری است هوشیار باشند 

و چنین باد!

سید محمد خاتمی

۲۵ دی ماه ۱۳۹۶

اما کیهان امروز در ستون «اخبار ویژه» در این خصوص نوشت:

یکی از سران فتنه که نقش مهمی در القای خوش‌بینی به آمریکا و غرب و کشاندن دولت به ورطه ناکارآمدی و بی‌عملی داشت، اکنون از پذیرش مسئولیت عملکرد دولت شانه خالی می‌کند و نارضایتی مردم را به حاکمیت نسبت می‌دهد.

این روزنامه می افزاید: محمد خاتمی به بهانه حادثه کشتی سانچی و لزوم پیگیری قصور و تقصیرهای احتمالی نوشت: چنین انتظاری درمورد حوادثی که پیش از این رخ داد وجود دارد. در چندین شهر کشور تظاهراتی صورت گرفت، در فضایی که کمبودها و نارسایی‌ها در عرصه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و طبیعی فراوان است و انتظارهایی که نوعاً به حق است، ولی برآوردن آنها بخشی بیرون از قدرت مسئولان و بخش دیگر ناشی از ضعف‌های ساختاری و رفتاری و سیاست‌ها و رویکردهایی است که همه دستگاهها باید سهم خود را در قصور و تقصیر بپذیرند و بخصوص باید فضایی فراهم آید که مردم بتوانند خواستها و مطالبات خود را با امنیت و حتی بدون لکنت بر زبان آورند و دستگاههای مسئول را ملزم به پاسخگویی و اصلاح بینش‌ها و روش‌ها و نیز برنامه‌ریزی سنجیده برای حل مشکلات کنند و نهادها و دستگاههای مسئول نیز به‌جای تحقیر مردم و نمک پاشیدن بر زخم‌های آنان با هدف سیر به سوی همبستگی اجتماعی و ملی به شناخت مشکلات و دردهای مردم و نیز اطلاع‌رسانی درست بپردازند.
وی می‌افزاید: در این شرایط فاجعه است که اگر گروه‌های اجتماعی و کسانی که درد و مطالبه‌ای دارند و حتی معترض‌اند به ‌درستی دیده نشوند و حتی گاه آشوب‌گر و اغتشاش‌گر به‌حساب آیند.
رهبر انقلاب به صراحت می‌گویند که مطالبات مردم (و احیاناً) نارضایتی آنان را باید به‌حساب آورد و در عرصه بروز حوادث، میان آنان که تحت تأثیر احساسات، رفتاری نادرست داشته یا شعار تندی داده‌اند، با آنان که از مردم و مطالبات آنان سوء‌استفاده کرده، بر طبل خشونت و تخریب و حرکت بر اساس برنامه‌های مخرب خواستاران فروپاشی و از هم پاشیدگی اجتماعی کوبیده‌اند تفاوت و تمییز قائل شد.حکومت باید بیش از هر بخش دیگری از جامعه ایفای مسئولیت و نقش کند. باید از تنگناها و بحران‌ها با تدبیر گذر و مسیر حل و فصل بنیادین مسائل جامعه را هموار کرد.

کیهان سپس ابراز عقیده کرده است:

خاتمی کمترین اشاره‌ای به مسئولیت دولت و قصور و تقصیرهای آن در انکار مطالبات اقتصادی و معیشتی مردم نکرد و این درحالی است که مسئولیت اجرایی برعهده دولت است، اما برخی دولتمردان، با انکار مشکلاتی مانند بیکاری و گرانی و رکود، نمک بر زخم مردم می‌پاشند بدون اینکه در طول 4 سال گذشته حتی یک بار هم ازسوی امثال خاتمی مورد نقد و انتقاد قرار گیرند.
درحقیقت طیف اصلاح‌طلبان که دست‌اندرکاران آن بارها دولت را «رحم اجاره‌ای» خود معرفی کرده‌اند، به عنوان خط‌دهندگان و تامین‌کنندگان فکری و مدیریتی دولت، مسئولیت اصلی را در انحراف گفتمانی دولت به سمت خوش‌گمانی محض به غرب و بی‌اعتنایی به مشکلات زندگی مردم داشته‌اند اما اکنون خاتمی به جای آوردن عذر تقصیر و اذعان به اینکه آدرس داده شده درباره اعتماد به آمریکا و اروپا غلط بوده و عقیم از کار درآمده سعی می‌کند حاکمیت را متهم ناکارآمدی‌ها نشان دهد؛ که این نیز نشان از بی‌صداقتی و دورویی خاتمی دارد. در همین حال طیف نمایندگان منسوب به اصلاح‌طلبان نیز ترجیح می‌دهند در قبال عملکرد ضعیف دولت سکوت کنند که موجب نارضایتی مضاعف مردم می‌شود.