گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت بلاتکلیف دانشجویان ستاره دار در دولت دوازدهم و طلایی ترین و امنیتی ترین دوره دانشگاه برای فعالیت تشکل های دانشجویی اظهار نظر کردند.
پایگاه خبری جماران، شیما شعاعی: 64 سال از آن روزی که دانشجویان زخم خورده از کودتای 28مرداد برای اسقرار استقلال و آزادی کشورشان دست به اعتراض زدند و توسط نیروهای امنیتی سرکوب و حتی شهید شدند می گذرد. شاید ماجرای اعتراض آن روز دانشجویان دانشگاه تهران با شهادت آن سه آذر اهورایی در دانشکده فنی به پایان رسید اما داستان جنبش دانشجویی را کلید زد؛ جنبشی که روزهای پر فراز و نشیب بسیاری به خود دیده است.
این جنبش در دهه 40 و 50 پایگاهی برای گروههای مختلف دانشجویی با گرایش های متضاد بود، در سال های اول انقلاب و اوایل دهه 60 روزهای مهم انقلاب فرهنگی و تسخیر سفارت آمریکا از سوی دانشجویان پیرو خط امام را گذراند. در سال های بعد جوانه های دفتر تحکیم وحدت زده شد و در دهه70 پر تنش ترین روزهای خودش را تجربه کرد.
دهه 80 جرقه های افول جنبش دانشجویی زده شد و از نیمه دهه دهه تاکنون «ستاره دار شدن» به ادبیات این جنبش اضافه شد. امروز دهه 90 به نیمه رسیده است. اینکه بر جنبش دانشجویی چه رفته است که چرا در وضعیت نامعلومی به سر می برد، پرسشی است که جامعه شناسان باید به آن پاسخ دهند اما ما امروز به سراغ نمایندگان مجلس رفتیم تا پرسیدیم آن ها چاره ای برای رفع مشکلاتی که پیشتر جنبش دانشجویی خودش برای حل آن دست به کار می شد؛ دارند یا نه!
این دو سوال عبارتند از:
1. دولت یازدهم و دوازدهم قول مساعدی برای رفع مشکل دانشجویان ستاره دار داده بود، با این حال امسال شاهد احضار گروهی از فعالان دانشجویی به حراست وزارت علوم و ممانعت از ثبت نام آن ها در مقاطع بالاتر از سوی وزارت اطلاعات به بهانه هایی از جمله کمبود نیرو در رسیدگی به پرونده های آن ها بودیم. ارزیابی شما به عنوان نماینده مجلس از این مساله چیست ؟
2. به نظر شما طلایی ترین دوره فعالیت جنبش دانشجویی پس انقلاب اسلامی، کدام دوره بوده است و در مقابل کدام دوره را امنیتی می دانید؟
پروانه سحلشوری، رئیس فراکسیون زنان در پاسخ به سوال اول می گوید:
تا جایی که بنده اطلاع دارم تعداد دانشجویان ستاره دار حدود 300 نفر بوده است و امروز حدود 100و خرده ای نفر هستند. یعنی گروهی از دانشجویان ستاره دار به دانشگاه بازگشتند و وضعیت رسیدگی به آن ها تسهیل شده است. مدتی قبل فردی بدون هیچ فعالیت سیاسی ستاره دار شده بود که به من مراجعه کرد، و تا جایی که من اطلاع دارم وزارت علوم پیگیر مساله است و خوشبختانه عزم لازم برای رفع این مساله وجود دارد . خود این اصل که وجود داشته باشد، امید به حل آن نیز ایجاد می شود.
وی همچنین در پاسخ به سوال دوم می گوید: مسلما دوران آقای خاتمی برای دانشجوها طلایی دوره بوده است، در آخرین سال دولت ایشان در دانشگاه به شد علیه ایشان شعار دادند اما صبورانه با آنها برخورد کردند. تصور من این است که دوره دوم آقای احمدی نژاد هم بدترین دوره برای دانشجویان بوده است.
قاسم میرزایی نیکو؛ عضو کمیسیون شوراها در پاسخ به سوال نخست، گفت:
من احساس می کنم برای رفع این موضوع، کمیسیون آموزش مجلس باید به شکل جدی وارد عمل شود. ممکن است آقای دکتر زاهدی به عنوان رئیس این کمیسیون نخواهند به این مساله ورود پیدا کنند اما اعضای فراکسیون امید که در این کمیسیون نیز عضو هستند باید راهکار حل این مساله را به عنوان یک طرح به صحن علنی بیاورند یا هر یک از وزرایی که در این امر دخیل اند را از طریق طرح سوال بخواهند.
وی همچنین در پاسخ به سوال دوم می گوید: بهترین دوره به نظر من دوران آقای خاتمی بوده است، با توجه به فضایی که پیش از آن وجود داشت ماجرای دو خرداد پیش آمد. در دیگر دوره های جنبش دانشجویی عملا حرکت ویژه ای نداشته است.
حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده اسلام آباد غرب در مجلس در پاسخ به سوال نخست، گفت: مساله ستاره دار بودن دانشجویان، مساله ای خارج از حوزه وزیر علوم است و دستگاه های دیگر نیز در این امر دخیل اند.باتوجه به آن شرایطی که سال ها قبل ایجاد شده بود، امیدوارم ان شاالله دیگر با پدیده دانشجوی ستاره دار مواجه نباشیم. چراکه این یک خواسته عمومی است و من به عنوان فردی که در دانشگاه تدریس می کنم، شاهد آن هستم و امروز فضای دانشگاه به گونه ای است که بیشتر معطوف به حوزه پژوهش است و به نظر من حیف است در چنین وضعیتی پدیده ای تحت عنوان دانشجوی ستاره دار وجود داشته باشد. و انتظار من این است که با پا درمیانی وزیر محترم علوم این مساله برای همیشه حل شود تا شاهد محیط علمی خوب برای دانشجویان مان باشیم.
وی در پاسخ به پرسش دوم نیز چنین گفت: من بنا ندارم به این مساله ورود پیدا کنم اما نباید نگاه منفی داشته باشیم، چراکه دانشجویان ما در مقاطع مختلف سیاسی و اجتماعی حضور داشته اند. انقلاب بدون حضور دانشجویان سخت و غیرممکن بود، در ایام جنگ نیز نقش بسیار موثری داشتند. البته در دوره های بعد شاهد برخی از مسائل اختلافی بودیم اما اگر بخواهیم بررسی کنیم دوره های فعالیت دانشجویان بیش از اختلاف ها بوده است.
محمدرضا بادامچی؛ عضو کمیسیون اجتماعی نیز در گاسخ به سوال اول گفت: تا جایی که بنده اطلاع دارم، گویا در دوره سرپرستی آقای ضیا هاشمی امکان ثبت نام دانشجویان ستاره فراهم شد. با این حال آقای غلامی در مجلس به ما قول دادند با دانشجویان همراهی می کند تا دیگر شاهد این موضوع نباشیم اما اگر چنین موضوعی وجود داشته باشد باید آقای وزیر پیگیر موضوع باشیم تا در آینده این فرایند گسترش پیدا نکند.
وی در پاسخ به سوال دوم گفت: حقیقت امر این است که در دوره اصلاحات تشکل های دانشجویی بیشترین نقش محوری را در تحولات اجتماعی داشتند؛ از این جهت توانستند در حیطه فعالیت خود موثر واقع شوند اما متاسفانه بعد از آن ورق برگشت، در دولت فعلی نیز فعالیت تشکل های دانشجویی به دوره اصلاحات بازنگشته است اما آقای غلامی قول مساعد برای همراهی با تشکل ها داده اند.
فاطمه ذوالقدر؛ عضو فراکسیون امید در پاسخ به سوال نخست، گفت: زمانی که آقای غلامی به مجلس آمدند ما این مساله را با ایشان مطرح کردیم و ایشان قول مساعد برای پیگیری در این زمینه را به ما دادند تا در آینده شاهد مشکلات مشابه در این زمینه باشیم. و امروز لازم است این مساله از سوی مراجع ذی صلاح پیگیری و مشکلات این دانشجویان حل شود تا بتوانند ثبت نام و در دانشگاه حضور پیدا کنند.
وی در پاسخ به سوال دوم گفت: من اطلاعات دقیقی از دوره های مختلف فعالیت های دانشجویی ندارم.
بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید در پاسخ به سوال اول گفت: به نظر من این مفهوم ستاره دار که از دولت نهم و دهم مصطلح شده است، در شان نظام ما و مقام دانشجو و دانشگاه نیست که دانشجو را به صلاح دید گروهی یا به هر دلیلی از ادامه تحصیل محروم کنیم. در هیچ جایی از دنیا را سراغ ندارم که دانشجویی را به دلایل امنیتی محروم از تحصیل کنند، حتی در لاییک ترین و افراطی ترین کشورهای جهان دانشجویان مسلمان به راحتی تحصیل می کنند. از این جهت لازم است وزیر علوم به مساله ورود پیدا کند، با توجه به اینکه در خارج عده ای مترصد مسائل داخل کشور هستند، این اقدامات اصلا به مصلحت کشور نیست.
وی در پاسخ به سوال دوم گفت: برای قضاوت صحیح درباره یک وضعیت، باید به قبل و بعد آن توجه داشت باشیم. باتوجه به فضای دانشگاه پیش از دولت اصلاحات باید بگوییم دوره اصلاحات، شاهد بازترین فضا برای فعالیت تشکل های دانشجویی بودیم، چراکه فعالیت ها به اوج خود رسیده بود. در دولت نهم و دهم شاهد محدودیت هایی بودیم و در دولت اقای روحانی فضا بهبود پیدا کرد اما محدودیت هایی چون لغو سخنرانی ها یا مسائلی از این دست می تواند نقض شعار به عقب برنمی گردیم ایشان باشد.
فاطمه حسینی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز درباره سوال نخست گفت، گفت: با توجه به اینکه در این دولت وزیر علوم نیز تغییر کردند، مجلس باید از وزیر علوم بخواهد برای حل آن اقدام موثر داشته باشند. شخصا با این رویکرد مخالفم و نباید با دانشجویان برخورد امنیتی شود.
وی در پاسخ به پرسش دیگر گفت: به طورکلی پس از انقلاب رویکرد نظام این بوده است که دانشگاه فضای سیاسی باز را تجربه کنند تا امکان رشد جنبش دانشجویی فراهم شود. اما اینکه در برخی از موارد به خوبی عمل نشده و شاهد برخوردهای امنیتی بوده ایم که فرایند رشد و بالندگی جنبش دانشجویی را کند کرده است. متناسب با این امر و با توجه به رویکرد و شعار دولت ها نسبت به دانشگاه؛ توسعه سیاسی در دولت اصلاحات دنبال می شد و بعد از آن در دانشگاه ها شاهد ضعف و کاستی در این عرصه بوده ایم.
علیرضا رحیمی در پاسخ به پرسش نخست، گفت: فشار به دانشجویان و ایجاد محدودیت برای دانشجویان به هیچ وجه و با هیچ بهانه ای قابل قبول نیست. آزادی هایی که در قانون اساسی تحت عنوان حقوق ملت در فصل سوم قانون اساسی تصریح شده است باید برای همه ملت از جمله قشر دانشجو به رسمیت شناخته شود. دانشجویان نه تنها باید از آزادی بیان برخوردار باشند بلکه باید از ضمانت آن برای استیفای حق خود نیز بهره مند باشند. اینکه ستاره دار بودن در کدام دولت انجام شده است، چندان مهم نیست، آنچه اهمیت دارد جلوگیری از تداوم این رویه است تا به نوعی صدای دانشجو شنیده شود.
وی در پاسخ به سوال دوم نیز گفت: به نظر من با توجه به اینکه توسعه سیاسی از اساسی ترین شعارهای آقای خاتمی بود؛ و آن را تبدیل به برنامه و در دولت هفتم و هشتم اجرایی کرد؛ طلایی ترین دوره دولت دوم ایشان بود. از سوی دیگر، از آنجایی که توسعه سیاسی از اولویت های دولت نهم و دهم نبود و به طور کل کنار گذاشته شد، شاهد ستاره دار شدن دانشجویان نیز بودیم. نظر ما این است هنوز هم برای بازگشت به این دوران طلایی دیر نشده است، چرا که این خود باعث جلب اعتماد قشر دانشجو به دولت می شود.
عبدالکریم حسین زاده؛ عضو فراکسیون امید و اهل سنت درباره سوال نخست؛ گفت: به نظر من باید کارگروهی مشترک از کارشناسان وزارت اطلاعات و علوم تشکیل شود، به هر حال نباید این فضای روانی متشنج در کشور ایجاد شود. فارغ از هر مساله سیاسی، حل این معضل از شعارهای انتخاباتی آقای رئیس جمهور بوده است و برای در اولویت های خودشان هم قرار بدهند. علاوه بر این؛ قانون اساسی نیز هیچ فردی از تحصیل منع نکرده است و زمینه تحصیلات افراد تسهیل کرده است. از این رو من تصور می کنم منع از تحصیل به عنوان یک تنبیه اجتماعی و برای تامین امنیت نظام نمی تواند مفید واقع شود، و تنها راهکار برای برون رفت از آن را یک تعانل سازنده میان دستگاهی با نگاه رافت آمیز و شفاف است.
وی در پاسخ به سوال دوم نیز گفت: من تصور می کنم دوران آقای خاتمی به لحاظ فعالیت دانشجویی، بهترین دوره بوده است اما نمی دانم بدترین دوره کدام بوده است.
علی مطهری،نائب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به سوال نخست، گفت: در این زمینه، وزیر علوم موظف به حل مساله است و بسیاری از این ستاره دار شدن ها دلیل موجهی نداشته. در مواردی افراد را به دلیل اظهارنظر در یک جلسه سخنرانی یا حضور در کرسی های آزاداندیشی ستاره دار کرده یا به کمیته انضباطی معرفی کردند که رفتار درستی نیست. اگر ما مدعی برگزاری کرسی آزاداندیشی هستیم باید به الزامات آن نیز پایبند باشیم؛ لذا وزیر علوم باید برای حل این مساله وارد عمل شود.
وی به سوال دوم نیز پاسخی نداد.
حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس فراکسیون ولایی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال دوم، گفت: اجازه دهید مقایسه نکنم، چراکه از مقایسه برداشت های سیاسی متعددی ارائه می شود. با این حال، طلایی ترین دوران برای دانشجو، دوره ای است در اوج شور، هیجان و رشد آرمان و اندیشه بتواند پیشرو در بیان مطالبات مردم و نیاز دانشجویی خود باشد. بدون آنکه بر تفکرات سیاسی بر وی سایه بیندازد. جامعه به عنوان یکی از قدرتمندترین عناصر اجتماعی می تواند جامعه را رشد دهد و مطالبات مردمی را که در خانواده و اطراف خود لمس می کند؛ بیان کند؛ نه آنکه مطالبات احزاب سیاسی پیگیری کند. به این ترتیب اگر دانشجو پیگیر مطالبات احزاب سیاسی باشد، بدترین دوره از فعالیت دانشجویی شکل می گیرد اما اگر پیگیر مطالبات مردم و آرمان های نظام باشد، طلایی دوره ایجاد می شود.
محمود صادقی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به سوال نخست، گفت: راهکار برون از این مساله، آن است که کمیسیون و مجلس به آن ورود پیدا کنند. ما پیشتر در فراکسیون امید خواستار پیگیری این مساله از سوی وزیر شده ایم و ایشان توضیح دادند که بیشتر این موارد حل شده است، و آقای دکتر عارف نیز در این زمینه پیشنهاد کردند، وزیر علوم به همراه وزرای کشور و اطلاعات کمیته ای را تشکیل داده و این مساله را حل کنند. انتظار می رود وزرات علوم و حراست آن پیگیر مساله باشند تا در اسرع وقت حل شود؛ چراکه هیچ عذر و بهانه ای برای تعویق انداختن آن قابل قبول نیست. ما نیز برای پیگیری قول مساعد می دهیم.
وی تمایلی برای پاسخگویی به پرسش دوم نداشت.
