بیانیه جمعی از مهندسین وزارت نیرو در حمایت از بیطرف

به گزارش جماران، در پی انتقادات برخی از فعالان محیط زیست در خصوص معرفی حبیب الله بیطرف از سوی رئیس جمهور به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت نیرو، جمعی از مهندسین وزارت نیرو با انتشار بیانیه ای از اقدامات و سوابق گزینه پیشنهادی وزارت نیرو دفاع کردند.
 لازم به ذکر است که فعالان محیط زیست و منتقدان بی طرف  معتقدند که دستور ساخت سد گتوند در زمان تصدی او در وزارت نیرو و همچنین برخی اقدامات او درخصوص عدم مدیریت بحران آب در خوزستان، لطمات زیادی به اکوسیستم منطقه وارد کرده است و در نتیجه او گزینه مناسبی برای تصدی مجدد بر وزارت نیرو نیست.

متن بیانیه مهندسان وزارت نیرو به شرح زیر است:

"ما الان در برخی از صنایع در کشور در دنیا حرف اوّل را می زنیم؛ فرض کنید در سدسازی. چه کسی در دنیا به ما کمک کرد که ما بتوانیم در سدسازی به این نقطه برسیم؟ امروز کشور ایران جزو کشورهای پیشرو در امر سدسازی است. سدهایی که در بعضی از کشورهای دیگر با خرج‌های خیلی زیاد بعضی از شرکت‌های غربی و امثال اینها می‌آیند درست میکنند، اگر در اختیار جوان‌های ایرانی باشد، همان را شاید خیلی بهتر، با قیمت‌های ارزان‌تر درمی‌آورند؛ این کاری است که ما پیشرفت کردیم."

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای-  10 اردیبهشت 1394

باسلام و احترام،

حبیب الله بیطرف به عنوان یکی از مدیران پر سابقه، جهادی و تلاشگر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ید طولانی در پست های مدیریتی داشته است که سرتاسر این دوران پر از موفقیت برای ایشان و سربلندی برای ایران اسلامی بوده است.

مهندس بیطرف از ابتدای انقلاب، عضویت مرکز تحقیقات آب جهاد سازندگی، استاندار استان یزد، معاون آموزش و سازندگی وزارت نیرو، رئیس هیئت مدیره سازمان سازندگی و آموزش وزارت نیرو، مجری طرح‌های ملی کارون 3 و 4 ، مسئولیت وزارت نیروی دولت هفتم و هشتم، عضو هیئت علمی پژوهشی پژوهشگاه نیرو، عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و در نهایت معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت را در کارنامه ی مدیریتی خود دارد.

فقط سد و نیروگاه بین‌المللی کارون 3 که بعد از یک دهه بهره برداری مستمر و بی وقفه توسط نهادهای بزرگ و بین‌المللی دنیا به عنوان یکی از سازه‌های برتر بتنی و به عنوان سدی بی همتا در طراحی و اجرا معرفی شده است گوشه‌ای از افتخارات دوران بی مثال مهندس بیطرف می‌باشد.

بر مغرضان امر پوشیده نیست که طرح سد و نیروگاه گتوند علیا نیز که یکی از افتخارات مهندسی ایران اسلامی و ناجی مردم شهر اهواز در سال‌های نه چندان دور بوده است.....

سد مخزنی گتوند با هدف‌های توزیع آب کشاورزی ، تولید برق و کنترل سیلاب طراحی و اجرا شده است و در مدت بیش از 72 ماه پس از آبگیری، تمام هدف های طرح را که شامل

•  تولید بیش از  11000 گیگا وات ساعت انرژی پاک

•  کنترل سیلاب میانی ( به عنوان مثال، در فروردین 94  سیل در بالادست خرابی های بسیار زیادی برجا گذاشت ولی  اثر آن به هیچ وجه به  پایین دست سد منتقل نگردید.)

•  و  توزیع مناسب آب رودخانه  بر اساس نیاز کشاورزی را برآورده کرده است.

•   کیفیت مخزن سد گتوند که با انحلال بخشی از سازند گچساران در حین آبگیری  نگرانی هایی را ایجاد کرده بود، به حالت تثبیت رسیده و هم اینک  با تثبیت لایه بندی مخزن و به تله انداختن بخشی از املاح طبیعی رودخانه ، قادر به کنترل کیفیت آب پایین دست در شرایطی بهتر از  روند طبیعی رودخانه  می باشد

  علاوه بر برآوده شدن اهداف فوق، کیفیت مخزن سد گتوند با انحلال مدیریت شده بخشی از سازند گچساران، به حالت تثبیت رسیده و هم اینک  با تثبیت لایه بندی مخزن و به تله انداختن بخشی از املاح طبیعی رودخانه ، قادر به کنترل کیفیت آب پایین دست در شرایطی بهتر از  روند طبیعی رودخانه  می باشد.

واقیعت این است که اگر سد گتوند نبود نوروز سال 94 شهر اهواز به همراه شهرهای مجاور با همه امکانات و جمعیتشان در سیلاب غرق می شدند، خانواده های بسیاری به سوگ می نشستند و فاجعه‌ای ملی به بار می آمد. حتی اگر امروز فرض کنیم سد گتوند با مزایای ذکر شده فوق وجود نداشت، می‌بایست بسیار فوری، ضروری و در کوتاه‌هترین زمان ممکن، برای نجات جان میلیون‌ها نفر از مردمان شهر اهواز و شهرهای دیگر از غرق شدن بر اثر سیلاب ‌های فصلی، و نابودی شهر اهواز یک سد مخزنی در ابعادی همانند سد گتوند بین سد دز و شهر اهواز احداث می‌شد. لازم به ذکر است شهر اهواز به دلیل شرایط خاصی که دارد در سیلاب های بالاتر از 4000 متر مکعب در ثانیه به زیر آب می‌رود. حال اگر سیلاب عظیم و کم‌سابقه ابتدای سال 1394 به وسیله سد گتوند مهار نمی شد و جلوی این سیلاب 6000 متر مکعب در ثانیه را نمی گرفت، آیا یک فاجعه انسانی و ملی در استان خوزستان به خصوص در شهر اهواز رخ نمی‌داد؟

البته در پس هیاهوی پیرامون احداث سد گتوند و ارتباط آن با افزایش شوری آب رودخانه کارون نیز باید گفت که منتقدان هیچ دلیل فنی مهندسی و منطقی را بیان نمی دارند. آنان که با سازند رودخانه کارون آشنایی دارند می دانند، کیفیت آب رودخانه کارون از سد شهید عباسپور به پایین دست حتی قبل از احداث سد گتوند نیز متاثر از سازند گچساران بوده است، به طوریکه رودخانه کارون در مسیر خود ، شش نقطه سازند گچساران را که حاوی میان لایه های نمکی است قطع می کند و رودخانه کارون به طور مدام میان لایه های نمکی را می شوید و کیفیت آب رودخانه را تغییر می دهد. با این حال طبق مستندات موجود هیچ گاه EC آب خروجی از سد گتوند از مرز 1500 عبور نکرده است یا به بیان دقیق تر حتی اگر از سد گتوند آب مقطر( EC صفر ) نیز وارد رودخانه کارون شود به دلیل آلاینده های مجتمع‌های صنعتی نیشکر بعد از سد گتوند، شوری آب در مقطع شهر اهواز به 2000 و در مقطع شهر خرمشهر به 4000 می رسد.

 آنچه باعث شوری رودخانه کارون و البته آن هم بعد از سد گتوند می شود مجموعه کشت و صنعت های نیشکر است که آب را با کیفیت خوب از رودخانه دز و کارون می گیرند و از آنجاکه زهکش‌های آنها بدون هیچ گونه تصفیه ای عمدتا" به رودخانه دزو با میزان کمتر به کارون می ریزد املاح را به آب رودخانه می افزایند، صرفنظر از اینکه پساب فاضلاب خام شوش و اندیمشک نیز که پالایش نشده اند به کارون می ریزند و کیفیت آب را نامطلوب تر می کنند.

اطلاعاتی که در مورد نمک انباشته شده در مخزن مطرح شده –صرف نظر از صحت وسقم آن- همراه با دیگر پارامترهای دخیل در بحث کنترل کیفیت آب مخزن ، بارها در نشست های کارشناسی دست اندرکاران و در طول مدت ساخت و آبگیری سد ، مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته،  مکتوب و منتشر گردیده و برای مدیران و مسئولان ارشد ارسال شده است و تاکید گردیده است که با تمهیدات اندیشیده شده، هیچ گونه مشکلی برای تامین آب با کیفیت مطلوب برای نیازهای پایین دست ایجاد نمی کند.

با این حال به منظور پاسخگویی به شائبه مطرح شده و به منظور ارایه ی تصویری کامل و واقعی از شرایط مخزن ، به صورت کمی با اعداد و ارقام (و نه کلی گویی کیفی) واقعیت ها ارایه ی مجدد می شوند:

•  حجم لایه ی تحتانی  که در اصطلاح  حجم مرده ی مخزن گفته می شود، ( حجم غیر قابل تخلیه که در طول عمر مفید سد با رسوب پر می شود) کم تر از   4 درصد حجم کل مخزن را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر 96 درصد حجم مخزن را آب با کیفیت مناسب تشکیل داده است.

•  آب شور و سنگین در کف مخزن انباشته شده است  و به دلیل چگالی بالا تمایلی به ترکیب با لایه های شیرین  بالاتر ندارد. به عبارت دیگر خطری برای پایین دست ندارد و انباشت یا تخلیه ی  آن به طورکامل تحت کنترل است .

•  بر اساس آمار دراز مدت ،کیفیت آب رودخانه در مقطع گتوند قبل از آبگیری  بسیار متغیر بوده  و بین 600 تا 2400 میکرو ماوس بر سانتی متر ( شاخص کیفی) تغییر می کرده است و وزن املاح عبوری از ایستگاه گتوند بین 4 تا 11 میلیون تن در سال متغیر بوده است.

•  پس از آبگیری سد گتوند، املاح ورودی از حوضه ی میانی، که قبل از آبگیری به دلیل مخلوط شدن با آب رودخانه ی کارون کیفیت آب رودخانه را کاهش می داد ،در لایه های پایین مخزن قرار می گیرد . به این دلیل کیفیت آب لایه ی بالای مخزن همواره بهتر از کیفیت رژیم طبیعی رودخانه می باشد.

•  پس از آبگیری سد گتوند، کیفیت آب خروجی از سد، ،به طور کامل تحت کنترل بوده و بهتر از کیفیت متوسط دراز مدت آن ، رهاسازی شده است.

•  گرچه اندیشه ی تخلیه ی نمک جمع شده در کف مخزن به محلی خارج از مسیر رودخانه از اولویت‌های مطرح همه‌ی دست اندرکاران و مدیران طرح می باشد که در حال مطالعه و بررسی است. اما، به دلیل تثبیت شرایط مخزن، ضرورت تعجیلی واضطراری برای این مساله وجود ندارد.  

متاسفانه گزارش‌هایی غیر کارشناسانه، با سیاه نمایی، قلب واقعیت ها وعنوان‌های مغرضانه از قبیل زنگ نابودی کشاورزی در منطقه، کوه ها و گنبدهای بزرگ نمکی و فاجعه و بحران تصویری کاملا غیرواقعی و تشویش آمیز به خوانندگان خود ارائه داده است.

در پایان ،خاطر نشان می سازد اطلاع رسانی صحیح و نقد موشکافانه یکی از نیازهای اساسی جامعه ی سالم می باشد اما تشویش اذهان عمومی و جریحه دار کردن احساسات مردم با استفاده از اخبار بی پایه و تفسیرهای غیرکارشناسانه ،تنها منجر به اتخاذ تصمیم‌های عجولانه،  تحت فشار موج کاذب ایجاد شده، خواهد شد. همان گونه که همواره شاهد هستیم ، نتیجه ی این نوع اقدام معضل ها و دشواری‌های بزرگ‌تری برای جامعه به ارمغان می‌آورند.