استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین با بین این که شوراها نهاد بسیار مهمی برای تثبیت فرایند دموکراسی در سطوح پایین جامعه است، گفت: ما اگر بخواهیم یک شورای منسجم و کارآمد در شهر و روستا داشته باشیم، اولین لازمه آن هم افزایی و همدلی اعضا است. بر همین اساس بهترین کاری که مردم می توانند انجام دهند این است که به «لیست« رای دهند.
فرهاد درویشی در گفت و گو با خبرنگار جماران، در خصوص اهمیت و جایگاه شورای شهر رو روستا در کشور، گفت: شورا نهاد بسیار مهمی برای نهادینه سازی فرایند دموکراسی در سطوح پایین جامعه است. هدف قانون گزار در اصل 100 قانون اساسی که مرتبط با شوراهای شهرو روستا و نحوه انتخاب آن ها و... است، تشکیل یک پارلمان محلی ست تا از طریق این پارلمان مردم متکفل امور خودشان باشند و نسبت به آنچه در اطراف خودشان وجود دارد احساس مسئولیت کنند.
وی ادامه داد: در واقع این اصل و این قانون می خواهد شرایطی را به وجود بیاورد که مثلاً امکان حضور و مشارکت زنان یا جوانان در عرصه های تصمیم گیری های سیاسی، اجتماعی اقتصادی و... فراهم شود و شورا ها محلی باشد برای تمرین، و تجربه آموزی این قشر از جامعه تا بعدا در حلقه ها و سطوح بالاتر کارایی بیشتری داشته باشند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین با تاکید بر این که به هر حال کسی امروز در ضرورت و اهمیت این نهاد تردیدی ندارد، ابراز داشت: هر چند به نظر من قانون شورا امروز دیگر جواب گو نیست و مجلس شورای اسلامی باید متناسب با شرایط روز به اصلاح و تکمیل قانون شورا ها بپردازد، اما در حد خودش همین قانون و وظایف و اختیاراتی که بر عهده شورا ها گذاشته شده است، می تواند کارایی داشته باشد. یعنی شورا ها در حال حاضر هم می تواند سیاست گذاری کنند، بر امور مختلف نظارت داشته باشند و تا حدودی کارها را با مدیریت یکپارچه پیش ببرند. اما در این قانون خلاء هایی نیز دیده می شود که باید نمایندگان مجلس شورای اسامی با مشورت شورای شهرها و روستا های مختلف این کاستی ها را شناسایی و قانون مرتبط با آن را تصویب یا اصلاح کنند؛ تا با ایجاد یک شورا ی کارآمد در سطح شهرها رو روستاها نوعی رفاه، نشاط و آرامش را برای شهروندان به وجود بیاید.
وی خاطرنشان کرد: اما متاسفانه امروز آن جایگاهی که شوراها در سطح کشور باید داشته باشند را ندارند. بخشی از این موضوع به کم تجربگی ما، ضعف قانون و بخشی از آن هم به مخالفت و نارضایتی برخی افراد و جریان ها از پیشبرد امور با رای اکثریت است. شوراها در حال حاضراز نقاط ضعف اساسی رنج می برند.
این استاد علوم سیاسی اولین نقطه ضعف شوراهای امروز را تقلیل یافتن جایگاه آن ها به ناظر شهرداری دانست و تصریح کرد: در حالی که شهرداری فقط یکی از دستگاه های تحت نظر شورا ها است و شوراها وظایف بسیار وسیع تری را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: مسئله دیگر به سیاست زدگی و شیوع باند بازی و جناح گرایی برمی گردد که از نتایج آن رسوخ معضل بزرگ فساد و بده بستان هایی برخی از اعضای شوراها با نهاد های بیرونی است. یکی دیگر از نقاط ضعف نداشتن برنامه جامع، مدیریت یکپارچه شهری و کم توجهی به مقولات مهمی چون حاشیه نشینی، محیط زیست، گردشگری شهری و... در شهر های بزرگ برمی گردد.
درویشی تأکید کرد: من تصور می کنم ما اگر بخواهیم یک شورای منسجم و کارآمد در شهر و روستا داشته باشیم لازمه آن چند چیز است که یکی از آن ها انسجام، هم افزایی و همدلی اعضا است. بر همین اساس بهترین کاری که مردم می توانند انجام دهند این است که به لیست رای دهند. اولین و ساده ترین مزیت این کار این است که افرادی که به صورت لیست وارد شورا می شوند، از قبل هماهنگی نسبی با یکدیگر دارند و ورود به شورا مانند دوره های گذشته تازه اول منازعه و دعوایشان نیست. ما اگر به یک لیستی رأی دهیم که به فرض برنامه ضعیفی دارد بهتراز این است که به افراد متعدد از لیست ها مختلف رای دهیم و چهار سال شاهد عدم هماهنگی و نزاع آن ها باشیم.
وی اضافه کرد: نکته دیگر برنامه دار بودن و هدفمند بودن خود شوراها، ارتباط مستمر، مستقیم و غیر مستقیم با شهروندان برای جلب مشارکت شهروندان در تصمیم سازی ها، آینده نگری و تفکر استراتژیک داشتن شورا ها است. من اعتقاد زیادی به سپردن شورا ها به متخصصین صرف ندارنم، این دوگانه سیاسی –تخصصی، دوگانه درستی نیست. ما باید افرادی را انتخاب کنیم یا در لیست قرار دهیم که در درجه اول از تفکر سیاسی برخوردارند و در دل آن تفکر سیاسیشان متخصص حوزه خاصی هستند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه امام خمینی(ره) قزوین مورد دیگر را استقلال رای اعضای شورا ها دانست و تاکید کرد: شورای شهر نباید تحت تاثیر باندهای قدرت و ثروت بیرون از شورا باشند. در شوراهای شهر باید مکانیزمی برای مبارزه بی امان با فسادهای درونی و بیرونی این نهاد پیشبینی شود. این شورا باید با نهادها و دستگاه های ذیربط هماهنگی و همکاری داشته باشند و همدیگر را ختثی نکنند.
وی در پایان با بیان این که نهایتاً شورای شهرباید خودش را در مقابل شهروندان پاسخ گو بداند و این گونه نباشد تا این که رأی را گرفت دیگر با مردم تا چهار سال دیگر کاری نداشته باشد، گفت: این موضوع از طریق ارتباط مستمر با مردم امکان پذیر است و از طرف دیگر خود آن جریان هایی سیاسی که این لیست ها را ارائه می دهند انصافاً باید به این لیست هایی که ارائه داده اند متعهد باشند و بعد از رأی آوری این ها را رها نکنند؛ یعنی در طول دوره میزان پیشرفت برنامه ها و عملکرد آن ها را مورد ارزیابی و نقد قرار دهند.
گفت و گو از: فرهاد فتحی
