پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: مدیر مؤسسه بانوان قرآنپژوه با تأکید بر اینکه ما نمیتوانیم نقش زنان در انقلاب را نادیده بگیریم، گفت: خیلی از خانوادههای مذهبی تعصبات بسیار قدیمی و خشکی دارند و این قابل انکار نیست. ولی دختران و پسران جوان این خانوادهها با توجه به دنیای امروز، نمیتوانند رهرو این خانوادهها باشند. چون بسیاری از اینها تحصیلکرده و آشنا به مسائل روز هستند و واقعا روشهای فکری پدر و مادرها و یا قدیمیها را نمیپسندند و بنابراین از فرهنگ دینی، قرآنی و اسلام دور میشوند و متأسفانه فکر میکنند که اسلام دین تعصب است، در حالی که واقعا این طور نیست. همه ما میدانیم که هیچ تعصبی در اسلام وجود ندارد و حتی «لا إِکراهَ فِی الدِّینِ» آیه قرآن است.
مشروح گفتوگوی خبرنگار جماران با زکیه عبداللهیان را در ادامه میخوانید:
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه، از چه سالی و با چه هدفی کلید خورد؟
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه، دهه 80 در اوج توسعه فرهنگی کشور کلید خورد و اولین دوره آن سال 1382 در دوران دولت آقای خاتمی با حضور رئیس جمهور برگزار شد. این همایش تکریم و تجلیل از بانوان قرآنی در همه حوزهها و رشتههای قرآنی، با محوریت «پژوهش و هنر قرآنی» است. یعنی تکریم میشوند خانمهایی که حافظ، داور، مربی، مفسر، مبلّغ، پژوهشگر و هنرمند هستند. البته حضور خانمهای پژوهشگر و هنرمند قرآنی کمی از این همایش پررنگتر است.
از همه کشورهای دنیا در طول برگزاری همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه به ایران تشریف آورند؛ یعنی این همایش با حضور مهمانانی از کشورهای روسیه، کانادا، آمریکا، چین، افغانستان، عراق، کشورهای حاشیه خلیج فارس و بسیاری از کشورها خانمهای که مبلغ و در حقیقت مروّج قرآن و معارف قرآنی بودند و و همچنین حضور رئیس جمهور، رؤسای مجلس شورای اسلامی و مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران همراه بوده است.
دوره هفتم این همایش بینالمللی در حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی با عنوان «گنج معرفت» برگزار شده و چهار هزار نفر از بانوان قرآنی سراسر کشور خدمت مقام معظم رهبری رفتیم و اولین دیدار بانوان قرآنی کشور با ایشان بود و بعد از آن هم اتفاق نیفتاد. مقام معظم رهبری در این همایش وجود بانوان قرآنپژوه را موهبت بزرگ الهی دانستند و خطاب به بانوان و ما گفتند که کار قرآن قطعا بسیار گسترده است و نقش مادران در خانواده و تربیت فرزندان قرآنی را بسیار مهم و پررنگ دانستند.
همچنین ایشان در دیداری که با اعضای برگزارکننده و شورای راهبردی و سیاستگذاری همایش بانوان قرآنپژوه داشتند، فرمودند که این کار حتما از حسنات شما محسوب میشود و این یک کار بینظیر در جمهوری اسلامی ایران است. یعنی بعد از گذشت 21 سال به صورت مستند و متقن میتوانیم اعلام کنیم که حضور بانوان در حوزههای مختلف قرآنی مثل تفسیر، حفظ، روخوانی، قرائت، هنر و بسیاری از رشتههای قرآنی میان کشورهای جهان اسلام بینظیر و کمنظیر هست و جمهوری اسلامی ایران واقعا برای بانوان در این زمینه بینظیر و کمنظیر کار کرده است.
علاوه بر بحثهای دینی و فرهنگی، بانوان ایران در زمینه سیاسی تمام عرصههای انقلاب اسلامی هم حضور پررنگی داشتهاند. نظر شما در این خصوص چیست؟
واقعا ما نمیتوانیم نقش زنان در انقلاب را نادیده بگیریم. بانوان در انقلاب اسلامی و بعد از انقلاب در صحنهها بسیار ظهور و بروز داشتند. اگر ما به جایگاه زنان در دنیا دقت کنیم، بیتوجهیهایی در زمینه حقوق زنان میبینیم و بعضا تعرضاتی به حقوق زنان وارد بوده است. وضعیت اسفبار زنان در لبنان و غزه را شاهد هستیم؛ وحشیانهترین رفتار تاریخ به دست وحوش داعش در عراق را مشاهده میکنیم و همچنین بیقانونیها و کمتوجهیها در زمینه زنان افغانستان را همه متوجه هستند.
ولی بعد از انقلاب زنان در ایران واقعا نقش و جایگاه خاصی پیدا کردند و در بسیاری از صحنهها حضور داشتهاند؛ از صحنه آموزش و پرورش و آموزش عالی تا حوزه تولید، بهداشت و صحنههای مختلف سیاسی، نمایندگی مجلس، دولت، و نقش بیبدیل آنها در حوزه قرآنی بسیار پررنگ بوده است. امروزه میتوانیم به طور متقن اعلام کنیم که پرچم اسلام و قرآن به دست این زنان برافراشته است و این بانوان هستند که در خانوادهها و تربیت نسل واقعا قرآن را زنده نگه داشتهاند و اسلام را به فرزندان خودشان و نسل جدید معرفی میکنند.
نکته مهم دیگری که در همایش بانوان قرآنپژوه وجود دارد، شناسایی بانوان قرآنی در همه حوزهها است. طی این 20 و چند سال بانک اطلاعاتی و تشکیلات بسیار خوبی در مؤسسه بانوان قرآنپژوه برای بانوان تشکیل شده است.
همایش بانوان قرآنپژوه چه فعالیتهای حاشیهای و جانبی داشته است؟
در کنار همایش بانوان قرآنپژوه و از برکات این همایش کارهای دیگری هم انجام شده است. مهمترین کاری که در سایه این همایش انجام شده، جمعآوری 23 هزار عنوان پایاننامه و پژوهش قرآنی بانوان بوده است. این آمار بسیار بینظیر یا کمنظیر در جمهوری اسلامی ایران است. برگ افتخار و سند بسیار افتخارآمیزی برای نظام جمهوری اسلامی ایران است این حجم از کار قرآنی که توسط بانوان انجام شده و ثانیا جمعآوری اینها که تمام این پایاننامهها و پژوهشها در مؤسسه موجود است و بانوان، حوزویان و دانشگاهیان میتوانند استفاده کنند.
کار دیگری که به برکت همایش بانوان قرآنپژوه انجام شده، برگزاری نمایشگاهها و جشنوارههای هنری قرآنی است. ما سعی کردهایم که بعد از برگزاری این همایش بینالمللی، هنرمندان خانم را به سمت خلق آثار هنری قرآنی سوق بدهیم. بسیاری از هنرمندان خانم که در حوزههای مختلف هنرهای تجسمی اعم از رشتههای مختلف خوشنویسی، مینیاتور، معرق، مشبک و کار فلزات در رشتههای مختلف فعال بودند و کارهای هنری انجام میدادند و از اساتید بسیار برجسته هستند، آثارشان را به سمت خلق آثار هنری قرآنی سوق دادهاند.
هر ساله «جشنواره هنری بانوی ایرانی، هنرمند قرآنی» را برگزار میکردیم که نمایش این آثار بود و در پایان هم به آثار برگزیده با حضور مسئولین و مقامات عالیرتبه شهر تهران و کشور جوایزی اهدا میشد. این کار هم بسیار گسترده و کمنظیر بود. آثار اینها در کتاب نفیسی به نام «تفسیر جمال» چاپ و به گالریها، سفارتخانهها و نگارخانههای هنری سراسر دنیا ارسال شد و بسیار مورد استقبال کشورهای دیگر قرار گرفت.
خاطرم هست که وقتی مجمع شهرداران کل دنیا در استرالیا بود و آن موقع شهردار تهران جناب آقای دکتر قالیباف بودند، این کتاب را هم به عنوان یک سوغاتی از طرف ایران به شهرداران دنیا اهدا کرده بودند. ایشان میگفتند تنها چیزی که مورد استقبال واقع شد و از ما خواستند و بسیار تعجب کرده بودند، این کتاب تفسیر جمال بود که در حقیقت آثار هنری بانوان ایرانی را نشان میدهد. این کتاب در حقیقت خط بطلانی بود بر نگرشی که کشورهای دنیا و مخصوصا کشورهای غربی به زن ایرانی دارند.
یکی از کارهای مهم دیگری که در سایه همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه برگزار شد و از برکات این همایش بود، شناسایی محافل خانگی قرآنی بانوان است؛ که از ابتدای سال 1402 این کار آغاز شد. در حقیقت شروع اولیه آن 10 سال پیش به صورت آزمایشی در مناطق 13، 18 و 21 تهران زده شده و محافل خانگی آنها شناسایی شده بود. این طرح به صورت گسترده از سال پیش دنبال شد.
محافل خانگی قرآن که توسط خود خانمها و بدون وابستگی به ارگان و یا سازمانی شکل میگیرد یعنی از مراسم جزءخوانی تا ذکر ائمه اطهار(ع) به صورت مستمر در خانهها توسط خود بانوان برگزار میشود، توسط مؤسسه بانوان قرآنپژوه شناسایی شد. الآن بیش از 1500 محفل خانگی در تمام مناطق 22 گانه تهران شناسایی و تمامی آنها ثبت شدهاند و در سامانهای که برای این کار طراحی شده نگهداری میشوند.
تمام نیازهایی که این محافل دارند احصا و نیازسنجی شده و بیشتر این محافل در مناطق مختلف تهران تجهیز شدهاند به هر آنچه که برای برپایی یک محفل قرآنی نیاز هست. البته خیلی از محافل چیزی نمیخواستند و واقعا تجهیز بودند. بقیه آنها به قرآن، رحل، مفاتیح، صحیفه سجادیه(ع)، نهج البلاغه و سیستم صوتی تجیهیز شده و فقط کار شناسایی نبوده است.
مهمترین نکتهای که این محافل دارند، اعزام مبلّغ به روز حوزوی بوده است. خیلی از محافل قرآنی شهر تهران با مبلّغهای قدیمی و کسانی که تحصیلات آکادمیک ندارند و بسیار سنتی اداره میشد. ما سعی داشتیم اینها را شناسایی کنیم و چون جوانان رفت و آمد دارند، برای رفع شبهات و پاسخ به مسائلی که خانمها در زمینه قرآن و علوم و معارف دینی دارند، مبلّغ به روز حوزه علمیه به این محافل اعزام کنیم تا از اشاعه خرافهپرستی و همچنین معلومات قدیمی در این محافل جلوگیری کنیم.
همزمان برای محافل در تمامی مناطق شهر تهران کلاسهای آموزشی برگزار میکنیم و خود بنده بازدید کردهایم. راجع به فضائل و مناقب سوره مبارکه یاسین یک طرح گستردهای داشتیم. در حقیقت مسابقه برگزار کردیم و الآن خیلی از اینها حافظ سوره یاسین هستند.
پارسال تقریبا در اواسط این طرح که ما محافل قرآنی بانوان را شناسایی میکردیم، همایش بسیار بزرگی به نام «اخلاق و معنویت» با حضور 1700 نفر از بانوان محفلدار و مبلّغ شهر تهران برگزار شد و جناب آقای دکتر قالیباف ریاست محترم مجلس شورای اسلامی به آن مراسم تشریف آوردند. در این همایش از 20 نفر بانوان پیشکسوت و سابقهدار محفلدار و مبلّغ شهر تهران تکریم کردیم؛ خانمهایی که بیش از 30، 40 سال منزلشان را بدون هیچ چشمداشت و وابستگی به جایی در اختیار قرآن قرار دادهاند.
یعنی همایش «اخلاق و معنویت» هم در سایه همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه برگزار شد و امسال همزمان با شانزدهمین دوره همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه، دومین همایش بانوان محفلدار و مبلّغ شهر تهران نیز ان شاء الله در برج میلاد برگزار میشود.
21 سال پیش که ما این کار را شروع کردیم، فکر میکردیم که یکی، دو، سه همایش برگزار میکنیم و این بانوان تمام میشوند ولی هر سال که پیشتر میرویم، انگار که یک قطرهای در دریا بوده و الحمدلله سوق و پیشروی بانوان به سمت فعالیتهای قرآنی واقعا بینظیر یا کمنظیر است و هر سال ما تعداد بسیار زیادی از خانمها داریم که واقعا شایسته تکریم هستند.
شاخصهای بانوان قرآنپژوه در بخش تکریم همایش بانوان قرآنپژوه چیست؟
خانمهایی که در همایشهای مختلف تکریم میشوند، از حوزههای مختلف قرآنی هستند. ما سعی داریم که تمام حوزههای قرآنی را احصا و خانمها را شناسایی کنیم. در طول سال از جاهای مختلف رزومهها و بیوگرافیهای این خانمها میآید و بعد داوری میشود؛ توسط دو شورای سیاستگذاری و راهبردی که ما از خانمهای داور تشکیل دادهایم.
جزء قوانین این همایش هست که حتما بانوان قرآنی اهل سنت هم تکریم شوند و حتما یکی از خانمهای نابینای حافظ یا قاری تکریم میشود و این طور هم نیست که فقط از شهر تهران باشند؛ از نقاط دور افتاده مثل زابل، بم، اهواز و جاهای دور از مرکز حتما خانمهایی داریم که فعال در حوزه قرآنی هستند و تکریم میشوند.
شاخصه دیگری که امسال این همایش در بخش بینالملل دارد این است که از «زنان قرآنی حوزه مقاومت» تکریم میکند. با توجه به بحثی که از جبهه مقاومت داریم و دلاوری و دلیری مسلمانان در این خطه، جا دارد که ما هم دین کوچکی در این همایش ادا کنیم و یادی داشته باشیم از بانوانی که دلاورانه ایستادهاند و مقاومت کردهاند. از خانمهای قرآنی محور مقاومت در فلسطین، لبنان، یمن، عراق و سوریه شناسایی کردهایم و در شرف شناسایی هستیم؛ که در بخش بینالملل همایش بانوان قرآنپژوه تکریم و تجلیل میشوند.
همان طور که اشاره داشتید، 21 سال است که شما در حوزه بانوان قرآنی تلاش میکنید. به نظر شما این تلاشهای شما رفتار اجتماعی دختران ما را قرآنیتر کرده و جلوههای رفتار قرآنی را در میان آنها میبینیم؟
یکی از آثار مهمی که همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه داشته، اثری است که در بین بانوان قرآنی، نسل جوان و دختران جوان دارد. همان طوری که عرض کردم، بسیاری از بانوانی که تکریم میشوند از شهرهای دورافتاده هستند که واقعا هیچ توجه و شناختی روی این بانوان نیست. وقتی ما این خانمها را شناسایی میکنیم، انگار یک دریچه نورانی در زندگی آنها باز و روشن میشود.
تقریبا همه این خانمها که به تهران میآیند و بر میگردند، توجهات به سوی آنها زیادتر میشود. وقتی به شهر خودشان بر میگردند، مخصوصا خانمهایی که اهل سنت هستند و خانمهایی از روستاهای زابل داشتهایم که در حیطه خودشان فعالیت قرآنی میکردند، چون همایش بینالمللی است و با حضور مقامات عالیرتبه کشور برگزار میشود، بالتبع صدا و سیما و رسانهها به این همایش توجه دارند. وقتی که همایش تمام میشود، با این خانمها مصاحبه و پخش میکنند و مردم اینها را میشناسند. چون عموما شهرهای کوچک هم هستند، مردم تازه اینها را میشناسند و بیشتر استقبال میکنند.
یعنی در حقیقت گشایشی در امور قرآنی این خانمها میشود. این از اول هم یکی از اهداف اصلی مدنظر ما بوده که غیر از شناسایی این بانوان، ما آنها را بشناسانیم. حتی من ارتباط دارم با خیلی از خانمهایی که از خارج کشور میآیند. یک خانم چینی وقتی به پکن برگشته بود، میگفت عجیب و غریب است زنانی که حتی مسلمان نبودند و دیدند که من به ایران آمدهام و تکریم شدهام، مسلمان شدهاند و دارند قرآن یاد میگیرند. این یکی از نکات بسیار بارز و اصلی است.
در بخش محفلداران هم همین طور بوده است. وقتی که ما این محفلها را شناسایی کردیم، خیلی از این خانمها با من تماس داشتند و گفتند که ما به هیچ جایی وابسته نیستیم و واقعا میدانیم که این خانمها بدون وابستگی به نهاد، ارگان، سازمان و بسیار مردمی دارند این محفلها را پیش میبرند و پرچم اسلام و قرآن را زنده نگه داشتهاند. خیلی از این خانمها گفتند جلسات ما شلوغتر میشود؛ وقتی میبینند همسایگان و دختران جوان میبینند که ما مورد توجه هستیم و جلسه را تجهیز کردهایم، بیشتر استقبال شده است.
مبلّغهایی که ما به محافل میفرستیم، بسیار به روز و آشنا با ادبیات و زبان جوانان هستند. وقتی اینها میروند، بیشتر مردم جذب میشوند و مخصوصا قشر جوان و دختران جوان انگیزه پیدا میکنند که در آنها شرکت کنند. من تمام اینها را از آثار و برکات انجام همایش بانوان قرآنپژوه میدانم.
همایش بانوان قرآنپژوه تنها همایشی است که در جمهوری اسلامی ایران در حوزه زنان با این قدمت برگزار میشود. خیلی از جشنوارهها و مسابقات دولت از اول انقلاب برگزار میشود ولی در این سطح و با این قدمت که 21 سال است انجام میگیرد، تقریبا مشابه ندارد. این آثار و برکات خودش را در حوزه دختران جوان، زنان و مبلّغین داشته و ما هر روز شاهد استقبال این خانمها هستیم.
چرا اصرار دارید برنامههای شما به صورت مردمی برگزار شود و تا جای ممکن از حمایت دولت و جاهای دیگر برخوردار نباشد؟
این همایش و مؤسسه بانوان قرآنپژوه کاملا مردمی است و توسط خود خانمها اداره میشود. شاید سؤال بسیاری از دوستان این باشد که بحث مالی همایش چطور است و باید بگویم به صورت کاملا مردمی و با کمک خیرین این داستان محافل و کارهای قرآنی مؤسسه برقرار است و به هیچ نهاد یا سازمانی وابسته نیست. در دیدار خصوصی که با مقام معظم رهبری داشتیم، بحث مردمی بودن برای ایشان بسیار مهم بود و تأکید کردند که این همایش هیچ وقت به دولت یا جای دیگری وابسته نباشد و به صورت مردمی و مردم نهاد برگزار شود و یکی از نقاط افتخار ما هم این است که به صورت مردمی توانستهایم 21 سال این همایش را برگزار کنیم.
خیلیها فکر میکنند که این همایش به سازمان اوقاف یا سازمان تبلیغات مربوط است ولی این طور نیست. مؤسسه بانوان قرآنپژوه یک مؤسسه کاملا مردمی است و تمام این فعالیتها توسط خود خانمها و شورای راهبردی مؤسسه انجام میشود.
مبلّغان به روزی که شما به آن تأکید داشتید، احتمالا از میان طلبههای حوزه علمیه خواهران انتخاب میشوند. نوع گزینش این افراد و همکاری با حوزه علمیه خواهران برای این موضوع را توضیح بفرمایید.
مؤسسه بانوان قرآنپژوه از ابتدای راهاندازی ارتباط تنگاتنگی داشته با حوزههای علمیه خواهران و دانشگاههایی که علوم دینی دارند؛ مثل دانشگاه قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده اصول الدین و دانشگاههای دیگری که خانمها در آنجا علوم دینی تحصیل میکنند. ما تقریبا با تمام حوزههای علمیه سراسر کشور و مخصوصا تهران در ارتباط هستیم. تمام اینها مبلّغین را به ما معرفی میکنند و تمام مبلّغینی که ما به محافل قرآنی بانوان اعزام میکنیم، آموزش دیده حوزههای علمیه هستند و بیشتر آنها تحصیلات دانشگاهی هم دارند.
الآن بیش از 30 حوزه علمیه تهران با ما همکاری میکنند که الحمدلله روز به روز تعداد آنها افزوده میشود و مبلّغهای جوان را هم برای شرکت در همایش، هم برای تکریم و هم برای اعزام معرفی میکنند. یقینا مبلّغینی که ما اعزام میکنیم باید مورد تأیید مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران و یا حوزههای علمیه باشد. مهمترین هدفی که از اعزام مبلّغین داریم، جلوگیری از اشاعه خرافهپرستی و علوم دینی نامأنوس یا معلومات بسیار قدیمی و سنتی خانمهایی است که به صورت سنتی بعضا در جنوب شهر دیدهام که خیلی رواج دارد.
جدای از بحث خرافه و به تعبیر شما علوم دینی نامأنوس، مشکل دیگری که به نظر میرسد برخی افراد مذهبی با آن مواجه هستند، نوعی تندروی در اجرای دستورات دینی است. برای تلطیف تندرویهای مذهبی که بعضا در خانوادهها یا محافل دیده میشود و یا اصلاح اطلاعات غلطی که احتمالا این افراد دارند، چطور توسط مبلّغین اعزامی شما اقدام میشود؟
همان طور که میدانید خیلی از خانوادههای مذهبی تعصبات بسیار قدیمی و خشکی دارند و این قابل انکار نیست. ولی دختران و پسران جوان این خانوادهها با توجه به دنیای امروز، نمیتوانند رهرو این خانوادهها باشند. چون بسیاری از اینها تحصیلکرده و آشنا به مسائل روز هستند و واقعا روشهای فکری پدر و مادرها و یا قدیمیها را نمیپسندند و بنابراین از فرهنگ دینی، قرآنی و اسلام دور میشوند و متأسفانه فکر میکنند که اسلام دین تعصب است در حالی که واقعا این طور نیست. همه ما میدانیم که هیچ تعصبی در اسلام وجود ندارد و حتی «لا إِکراهَ فِی الدِّینِ» آیه قرآن است.
نکته مهمی که در این بین وجود دارد و فکر میکنم که مسئولیت ما را زیاد میکند، این است که این جوانها را به سمت اسلام واقعی و اسلام رحمت سوق بدهیم. واقعا جوانان الآن ما تعصباتی از خانوادههای قدیمی دیدهاند و فکر میکنند همه چیز بسته است و در حقیقت جای رشد ندارند ولی ما میتوانیم این اسلام را ظهور و بروز بدهیم.
بسیاری از مبلّغین ما پاسخگویی به شبهات و روشنگری دارند. حتی من به مبلّغین میگفتم نوع پوششتان را طوری انتخاب کنید که جوانپسند باشد. این بسیار نکته مهمی است که جوانان الآن ما باید طوری آموزش ببینند که به سمت معارف اسلام شوق داشته باشند و اسلام واقعی به آنها معرفی شود و اسلامی نباشد که در طول سالها تعصبات روی آن سایه داشته است.
ما با همکاری سازمان زنان انقلاب اسلامی دوره آموزش داریم که به مبلّغین روشهای روشنگری جوانان را یاد میدهند. بازخوردی که ما از این محافل داشتیم این بود که مراجعه دختران جوان بیشتر شده بود و واقعا دوست داشتند. یعنی خانمهایی که سن آنها از میانسال کمتر است، بچه به بغل میآمدند و میگفتند ما صحبتهای این خانم را دوست داریم. اما چیزی که مطمئنا میتوانم بگویم این است که دیگر نمیشود جوانان را با روشهای قدیمی آموزش داد و باید به سمت آموزشهای نو برویم.
برای برگزاری این همایش با چه نهادها یا سازمانهای دیگری همکاری دارید؟
همواره نهادها و ارگانهای مختلف همکار برگزاری همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه بودهاند. مؤسسه بانوان قرآنپژوه که قبلا زیرمجموعه مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع) قم بود، این همایش را برگزار میکرد و با سازمان امور خیریه، سازمان تبلیغات، وزارت ارشاد، شهرداری تهران، شبکه قرآن سیما، خبرگزاری قرآنی ایکنا، رادیو قرآن و نهادهای مختلف در طول برگزاری دستی بر آتش این همایش داشتهاند و این همایش را با همکاری مؤسسه بانوان قرآنپژوه برگزار میکردند. امسال اتحادیه تشکلهای قرآنی استان تهران و کنگره دائمی فلسطین نیز با ما همکاری دارند و همایش شانزدهم که با دومین همایش اخلاق و معنویت همراه است و ان شاء الله ششم دی ماه در برج میلاد برگزار میشود.
در اینجا باید یاد کنم از دبیر فقید این همایش جناب آقای دکتر احمد احمدی که سالهای مختلف هدایت این همایش را بر عهده داشتند و اکنون در بین ما نیستند. اگر هدایتهای روشنگرانه این حکیم فرزانه نبود، واقعا شاید در این جایگاه نبودیم. همچنین از اول برگزاری این همایش مادر بزرگوارم سرکار خانم موسوی و پدر بزرگوارم حجتالاسلام و المسلمین عبداللهیان همواره همراه و حامی این همایش و در واقع برگزارکننده آن بودهاند. ما دو نفر به همراه مادرم 23 سال پیش مؤسسه بانوان قرآنپژوه را راه انداختیم و پا به پای هم پیش آمدیم و به اینجا رسیدیم.
یکی از افراد دیگری که باید اینجا از آنها یاد کنم، مرحوم علامه محمدرضا حکیمی است که از افراد بسیار تأثیرگذار در این همایش بودند و ایشان در توصیف همایش بانوان قرآنپژوه فرمودند که این همایش در عالم اسلام بینظیر است؛ و خیلی به برگزاری این همایش علاقه داشتند. همچنین حضرت آیتالله معرفت، مرحوم علامه عسکری و آیات عظام جوادی آملی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، سبحانی و نوری همدانی همواره به این همایش لطف داشتهاند و با مکتوبات خودشان راهگشای این همایش بودهاند.