پایگاه خبری جماران؛ در چند هفته اخیر با اخراج یا قطع همکاری با برخی اساتید دانشگاه در کشور از طرفی، و تشدید مهاجرت نخبگان از سویی دیگر رو به رو بودیم.
در این خصوص خبرنگار جماران با محمدعلی محسنی بندپی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مجلس به گفت و گو نشست که مشروح آن در پی می آید:
نظر شما در مورد اخراج اساتید و موج مهاجرت نخبگان چیست؟
هفته‌ی قبل یکی از موضوعات مورد بحث در فراکسیون مستقلین ولایی مجلس شورای اسلامی، بحث خروج و اخراج اساتید بود. اگر چه شاید اخراج اساتید در برخی از دانشگاه‌ها که طی چند هفته اخیر سر و صدا کرده است و ما منتظر هستیم وزیر علوم تشریف بیاورند و شفاف سازی کنند. اما در بحث خروج اساتید؛ یک مورد اخراج اساتید از دانشگاه و دیگری خروج اساتید از کشور بوده که به مراتب از اخراج اساتیدی که اخیرا برای آن سر و صدا شده است هم حساسیت و هم لطمه آن بیشتر است.
در حال حاضر ۱۳ الی ۱۲ سال است که استاد تمام دانشگاه هستم؛ در رشته‌های پزشکی یا غیر پزشکی می‌بینید که فرد باید ۱۲ سال تحصیل کنند که دیپلم بگیرد و بعد از آن ۴ سال برای لیسانس تحصیل کنند که بعد از ۱۷ سال باید فوق لیسانس بگیرد و ۴ سال برای پی اچ دی بخواند که جمعا ۲۱ سال می‌شود که تا این جا فقط استاد یار صفر می‌شود، و سپس برای دانشیار ۴ سال و همین میزان باید بماند از دانشیاری به استادی برسد که ۲۹ الی ۳۰ سال می‌شود و ۷ سالی هم که دوران کودکی فرد است و مجموعا ۳۷ طول می‌کشد. این‌ها زمانی است که همه متمرکز بر کار تخصصی علمی بشوند که معمولا ممکن است خیلی از دانشگاه‌ها شرایط استاد یاری و دانشیاری را سخت می‌گیرند، چرا که ما بعضا رکود ۱۰ الی ۱۵ ساله برای ارتقا یک رتبه به رتبه دیگر داریم و برای استاد تمام که من هم عضو هیئت ممیزه دانشگاه هستم، ما معمولا هر کسی را استاد نمی‌کنیم. چون یک فردی باید باشد که جامع الشرایط باشد. صرفا مقالات و اچ ان دکس مطرح نیست، بلکه خیلی از موارد را باید داشته باشد.
40 سال طول می کشد که افراد به جایگاه استاد تمام برسد و ما راحت اجازه می دهیم از قطار خلقت پیاده شوند!
خیلی‌ها را بازنشسته کرده بودند
تیمی از خبرگان تشکیل شود و جلوی خروج نخبگان و اساتید کشور را بگیرند
شما ۴۰ سال زحمت می‌کشید که به جایگاه استاد تمام برسید و ما چقدر راحت اجازه می‌دهیم این افراد به دلایل مختلفی از قطار خلقت پیاده شوند! در مورد دلایل اخراج برخی از اساتید که اخیرا صحبت آن بود باید با تعمق بیشتری به این موضوع بپردازیم؛ وزارت علوم و وزارت بهداشت- چرا که قبلا هم اوایل دولت در وزارت بهداشت اتفاقی افتاد که خیلی‌ها را بازنشسته کرده بودند - امور خارجه و اطلاعات و وزارت کشور، باید تیمی از خبرگان را تشکیل دهند و با تحلیل و بررسی ابتدا جلوی خروج نخبگان و اساتید کشور را بگیرند. شما برای این که جراح زبر دستی که توانمندی‌های خاصی داشته باشد را بخواهید تربیت کنید، هزینه‌های بسیار سنگینی را لازم دارد.
ما سال گذشته در لایحه بودجه ۱۴۰۲ زمانی که برای اساتید سقف ۵۵ میلیون تومان را گذاشته بودند که من عضو کمیسیون بهداشت و درمان بودم و با معاون توسعه مدیریت منابع وزارت بهداشت صحبت کردم که از ۲۲ هزار و ۸۰ هیئت علمی وزارت بهداشت تنها ۱۷۰ نفر از مرز ۵۵ میلیون می‌گذشتند، گفتم میانگین افزایش این مبلغ اگر ۵ میلیون باشد ۸۵۰ میلیون تومان می‌شود و ۸۵۰ میلیون را اگر ضرب در ۱۲ کنید ۱۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است که این مبلغ به دست آمده در لایحه بودجه که در نظر گرفته بودند عددی نیست، شاید قیمت یک دستگاه سی تی اسکن هم نشود، ما برای ۱۰ میلیارد تومان نه تنها حاضر شدیم انگیزه را در اساتیدی که عمر خود را برای این کار گذاشتند بگیریم، بلکه انگیزه را از جوان‌ترها گرفتیم افرادی که برای این که به کرسی خوبی در دانشگاه‌ها برسند خیز برداشتند آن‌ها هم می‌گویند ما به ۳۰ میلیون تومان برسیم.
خیلی راحت افرادی که می‌توانند برای کشور خدمت کنند را از دست می‌دهیم
به یکی از دوستان که خود را بازنشسته کرد گفتم، شما خیلی می‌توانستید به مردم خدمت کنید، به من گفتند، «بین حقوق بازنشستگی و سقفی که شما و مجلس برای من تعیین کردید سه میلیون تومان اختلاف است و نمی‌ارزد برای این مبلغ کار کنم».این انسان از نظر علمی و اجرایی خیلی قوی بود و ما خیلی راحت این افرادی که با کمترین خطا و بهره‌وری بیشتر می‌توانند برای کشور خدمت کنند را از دست می‌دهیم.
آمریکا، کانادا و اروپا و کشورهای توسعه یافته مانند جاروبرقی تمام نخبگان ما را می‌مکیدند
درد ما این است که امروز سنگاپور، هنگ کنگ، کره جنوبی، ترکیه، امارات، عمان و قطر جوان‌های ما را می‌برند
می‌گویند ما یک بار حق زندگی کردن داریم و این ما هستیم که تصمیم می‌گیریم کجا و با چه کیفیتی زندگی کنیم
آن سوی را باید دید که ما چگونه از در دروازه رد نمی‌شویم؟ از آن طرف می‌بینیم که کشورهایی مانند آمریکا، کانادا و اروپا و کشورهای توسعه یافته که سال‌ها مانند جاروبرقی تمام نخبگان ما را می‌مکیدند و می‌بردند اما امروز درد ما این است که سنگاپور، هنگ کنگ، کره جنوبی، ترکیه، امارات، عمان و قطر با نشان دادن درهای سبز جوان‌های ما را می‌برند و با حقوق‌هایی که اصلا قابل قیاس نیست! آن وقت این‌ها می‌مانند و می‌گویند ما یک بار حق زندگی کردن داریم و این ما هستیم که تصمیم می‌گیریم کجا و با چه کیفیتی زندگی کنیم، این کیفیت را اگر ما تعیین نکنیم این‌ها جستجو می‌کنند، من چند مدت قبل با تعدادی از نخبگان جلسه داشتم که می‌گفتند، «حتی موضوع زبان را برداشتند و می‌گویند شما فقط تشریف بیاورید ما فقط به مدرک شما نیاز داریم و زبان را بعد می‌توانید اینجا بعدا آموزش ببینید». یعنی شاهد هستیم که آن‌ها همه شرایط لازم را برداشته اند.
من فکر می‌کنم چند وزارتخانه‌ای که عرض کردم با قید فوریت باید به این موضوع بپردازند؛ چرا که امروز بحث خروج نخبگان و اساتید ما و تنها دندان پزشکان، پزشکان و دارو سازان و ... نیستند بلکه فراتر از این‌ها رفته است، نیروهای فنی ما هم نیز خارج می‌شوند و این یک تهدید جدی برای توسعه آینده کشور است.
مسئولی که می گوید برای آنهایی که می خواهند بروند بلیط می گیریم در حال خیانت است
و این در حالی است که رهبری چندین بار فرمودند مهاجرت نخبگان یک نوع خیانت محسوب می‌شود
ما همین الان مسئولانی را داشتیم که در سال گذشته مصاحبه کرده بودند ما برای آنهایی که می‌خواهند بروند بلیط می‌گیریم! این مسئول آشکارا در حال خیانت است و بر خلاف منویات مقام معظم رهبری در حال حرکت است و به خون شهیدان و جانبازانی که سلامتی خود را برای بقا و استمرار این نظام دادند خیانت می‌کند و هم چنان در عرصه قدرت است.
ما مهاجرت پرستاران را از زمان کرونا شاهد بودیم که در صحبت‌های خود به آن اشاره کردید چرا تا امروز هیچ راهکاری ارائه نشده و آیا در مجلس این موضوع مطرح شده است؟
در کمیسیون بهداشت و درمان احتمال اینکه به این موضوع به طور جدی‌تر بپردازیم وجود دارد والبته مطرح نیز کردیم؛ من با دکتر شهریاری و همکاران هیات رئیسه، بهداشت و درمان در مورد این موضوع و نیز آزار و اذیت معلولانی که در مراکز نگهداری افراد دارای معلولیت هستند پرداختیم و قرار شد به این موضوع به زودی بپردازیم.
جذب هیئت علمی در دانشگاه ساز و کار خاصی دارد
هیچ گاه نمی‌بینید در دانشگاه‌ها رئیس دانشگاه و یا وزیر اراده کند یک نفر را جذب کنند
ما امروز شاهد هستیم که افراد غیر علمی در دانشگاه حضور پیدا می‌کنند؛ مثلا در دانشگاه شریف. این را چگونه تلقی می‌کنید؟
هم جذب و هم خروج اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها قوانین خاص خود را دارد. فردی که رکود علمی دارد و با توجه به تعهداتی که دارد مشخص است که باید از دانشگاه خارج شود. وقتی فراخوان برای یک رشته‌ای داده می‌شود، از سراسر کشور جوانان شرکت می‌کنند و آدم لذت می‌برد گرچه شاهد هستیم در حال حاضر خانم‌ها گوی سبقت را از آقایان ربوده اند و بین افرادی که نخبگان علمی ما هستند ۲ الی ۳ نفر را انتخاب می‌کنیم و این‌ها به ترتیب نمره علمی و شایستگی‌هایی که دارند بعد از ارزیابی مسائل تعهد و اخلاقی و... این فرد را جذب می‌کنند. شما هیچ گاه نمی‌بینید در دانشگاه‌ها رئیس دانشگاه و یا وزیر اراده کند یک نفر را جذب کنند؛ جذب هیات علمی در دانشگاه ساز و کار خاصی دارد و همچنین ما در دانشگاه کمیته‌ای به نام «کمیته جذب» داریم.
یعنی شما معتقدید ما با جوّ رسانه ای در خصوص جذب این افراد خاص مواجهیم؟
احتمالا.
