سید حسن خمینی: حجاب سیاست بر ابعاد شخصیت امام سایه انداخته است/ امام حتی در حوزه ای که تمام عظمتش را از نام ایشان دارد، آنگونه که باید شناخته نمی شود

پایگاه خبری جماران، روزبه علمداری: یادگار امام با تأکید بر اینکه امام یک شخصیت ذو ابعاد است، گفت: امام به خصوص در عرفان عملی کارهای بزرگی دارند که مغفول مانده و حجاب سیاست بر ابعاد شخصیت امام سایه انداخته است. بی تردید امام در بحث های فقه و اصول مظلوم واقع شده؛ حتی در حوزه ای که تمام عظمتش را از نام ایشان دارد، آنگونه که باید شناخته نمی شود.

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در اولین پیش همایش «بررسی مبانی و رویکردهای فلسفی امام خمینی(س)» که صبح امروز در دانشگاه ادیان و مذاهب در قم برگزار شد، طی سخنانی گفت: اصل همت دانشگاه ادیان بر اینکه بحث فلسفه امام را وجهه همت خودشان در یک بحث تحقیقی مفصل قرار بدهند، کار بسیار ارزشمندی است.

یادگار امام با اشاره به اینکه امام یک شخصیت ذو ابعاد است، تصریح کرد: مرحوم آقای شیخ مهدی حائری خاطره بسیار شیرینی برای من تعریف می کرد و می گفت، «من سال های آغازین دهه 50 در کانادا بودم و داشتم کتاب فتوحات مکیه را می خواندم و یک جای آن را هر چه خواندم نفهمیدم. از آنجا نامه ای برای امام به نجف فرستادم و گفتم که من فکر می کنم اگر در این جهان خاکی یک نفر باشد که آراء ابن عربی را بداند، شما هستید».

وی ادامه داد: بر اساس گفته ی آن مرحوم در ادامه نامه، امام خاطره ای برای شان خاطره ای به این مضمون نقل کرده بودند که یک روز در مدرسه فیضیه داشتم «فتوحات» می خواندم؛ یکی از بزرگان قم که معروف به دانش در فلسفه مشاء بود وارد شد و به امام گفت اینها چیست؟ ایشان گفته بودند عرفان است. او گفته بود اینها را می شود بی استاد خواند؟ امام پاسخ داده بودند در ارتباط با شما با استادش هم محل تأمل است.

سید حسن خمینی اظهار داشت: آقای شیخ مهدی حائری می گفت در پاسخ نامه به پدر ما محبت داشتند؛ امام نسبت به مرحوم شیخ خیلی بی تاب بودند. تعریف کرد که من را یاد آن روزها انداختی و بعد هم در ارتباط با بحث فتوحات نکاتی بود و بعد نوشته بودند، اما خاطره آن کتاب فتوحات نبود و «فصوص» بود؛ چون اگر فتوحات بود، جواب غلیظ تر بود.

وی افزود: به هر حال امام یک فیلسوف صدرایی است و در طبقه بندی صدرائیان قرار می گیرد. ولی در مباحث معرفت شناسی هم که احیانا در بعضی مباحثشان باشد، مباحث فلسفی که رنگ و بوی عرفان نداشته باشد، امام را بیشتر باید از مباحث جلد اول اصول شناخت. آنجا بیشتر رد پای اندیشه معرفت شناسانه امام شناخته شده است و در آنجا اتفاقا به نظر من دو نفر از اصولی های شیعه قطعا اگر در فلسفه تعمق می کردند، تحولات بزرگی رخ می داد. یعنی می توانستند یک ملاصدرای دوم  یا حتی یک بوعلی سینا در مباحث معرفت شناسی و حتی مباحث معارف شناسانه را به تغییر بنیادین بیاورند.

یادگار امام ادامه داد: یکی از آنها مرحوم سید محمدحسین اصفهانی است که بی تردید ذهن جوّالی در حوزه های معرفت شناسی دارد و یکی هم مرحوم امام است. البته امام به خصوص در عرفان عملی کارهای بزرگی دارند که مغفول مانده و حجاب سیاست بر ابعاد شخصیت امام سایه انداخته است. بی تردید امام در بحث های فقه و اصول مظلوم واقع شده؛ حتی در حوزه ای که تمام عظمتش را از نام ایشان دارد، آنگونه که باید شناخته نمی شود؛ و در حوزه فلسفه اسلامی بیشتر.

وی تأکید کرد: این بحث را بسیار پررنگ باید پیش ببریم. البته بحث غلوّ نداریم؛ دایره علم دایره غلوّ نیست و بحث خودش را دارد. بحث پیش همایش بسیار کار خوبی بود و محوریت هم طبیعتا با دانشگاه ادیان است و دوستان مؤسسه هم همه نوع کمک می کنند. ان شاء الله یک نهضتی را بشود در زمینه ابعاد ناشناخته امام در حوزه علوم عقلی پیش برد. به نظرم کار بسیار بزرگی است و ان شاء الله نتایج خوبی هم داشته باشد.

ابوالحسن نواب: امام می فرمایند مهمترین مسأله اسلام «اخلاق» است

ای کاش یک دهم تجلیلی که پاکستانی ها از محمدعلی جناح، بنیانگذار پاکستان، می کنند را ما از امام می کردیم

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب نیز در سخنانی گفت: من هفته گذشته پاکستان بودم؛ من 40 سال است که مسافر پاکستان هستم و امسال دو بار رفته ام. پاکستان جای بسیار مهمی است و ما متأسفانه نفهمیده ایم؛ تا چشم طرف آبی نباشد چیزی در فکر ما نمی رود. 250 میلیون مسلمان، معتقدترین ملت به اسلام، گوهری در جوار ما است و ما نشناخته ایم.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب تأکید کرد: امام در نجف خیلی برای افغانستانی ها احترام قائل بود. این چه وضعی است که ما اینقدر خودبین و متکبر شده ایم؛ «هنر نزد ایرانیان است و بس»؟! این شعر گمراه کننده ترین و بی ادبانه ترین شعر ایران است. الآن به شما بگویم که آینده اسلام برای پاکستان است و بزرگترین کشور اسلامی می شود؛ بالاترین رشد جمعیت را در جهان اسلام دارد و چون زبانش انگلیسی است در تمام مجامع جهانی نفوذ کرده اند؛ یعنی سازمان ملل، بانک جهانی و یونسکو پر از پاکستانی است. لذا این کشور آینده روشنی دارد.

وی افزود: ای کاش یک دهم تجلیلی که پاکستانی ها از محمدعلی جناح، بنیانگذار پاکستان، می کنند را ما از امام می کردیم. دانشگاه زنانه آنها به نام فاطمه جناح، خواهر محمدعلی جناح، است. من معتقدم خیلی در رابطه با امام قصور و تقصیر دارم و ان شاء الله خدا ما را ببخشد.

نواب در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص همایش «بررسی مبانی و رویکردهای فلسفی امام خمینی(س)» گفت: این اجلاس یک اجلاس بین المللی درباره افکار فلسفی امام است. من خواهش می کنم هر پیشنهاد و برنامه ای به ذهن شما می رسد را مطرح کنید. من همین ماه با پاپ ملاقات دارم و آنجا مطرح می کنم که چند فیلسوف آنجا را هم برای همکاری دعوت کنیم تا بتوانیم اجلاس آینده را قوی کنیم.

وی اظهار داشت: علامه طباطبایی برای معالجه به اروپا تشریف بردند و فرمودند راه نفوذ اسلام به غرب از راه فلسفه، اخلاق و عرفان می گذرد. ما اسلام را  تعطیل کرده ایم؛ از بچگی به ما می گفتند اسلام اعتقادات، اخلاقیات و احکام است ولی الآن فقط فقاهت مطرح است. واقعا فقاهت دارد کمر ما را می شکند و نابودمان می کند. چون اصل اسلام اخلاق و اعتقادات و 30 درصد آن احکام است ولی الآن همه چیز شده است. یکی از آقایان یک جزوه 20 صفحه ای درآورده بود که تمام اختلاف فتوای فقهای شیعه است؛ آن وقت فقه همه چیز شده و همه چیز نابود شده است.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب یادآور شد: امام در مقدمه چهل حدیث می فرمایند شیطان هم اعتقاداتش درست بود و هم فقاهت بلد بود؛ مشکل اصلی شیطان «اخلاق» بود؛ استکبارش بود که «خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ». امام در همان مقدمه چهل حدیث می فرمایند که مهمترین مسأله اسلام «اخلاق» است؛ اما این را تعطیل کرده ایم. با اخلاق می شود به دنیا وارد شد؛ به فکر، راه و خط امام برگردیم. هر جای سخن امام را باز می کنیم تازه است و واقعا ما نسبت به امام قصور داریم.

تقوی: متأسفانه استادانی که در حوزه درس داده باشند و امتداد علمی امام باشند را نداریم

حجت الاسلام و المسلمین کاظم تقوی نیز در این همایش با اشاره به اینکه علامه شهید ‌حاج آقا مصطفی شخصیت ذو ابعادی بوده،  گفت: ایشان دارای بعد علمی در عرصه های علوم عقلی و علوم نقلی، بعد معنوی و سیر و سلوکی و بعد سیاسی و مبارزاتی  بود که ساواک او را «خمینی دوم» نامید و پس از پدر تبعیدش کرد.

مدیر تحقیقات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) با بیان اینکه  این شخصیت جامع محصول سه مولفه است، تصریح کرد:استعداد بسیار زیاد، حافظه فوق العاده و جدیت و تلاش پیگیر و فراوان، این سه مولفه است. اینها برداشت یا ادعای بنده نیست و اینجا هم فرصت تفصیل نیست؛ معاصران و هم بحث های او به تفصیل مطالب را بیان کرده اند.

وی افزود: حضرت امام از سال های اولیه حضور در حوزه علمیه قم در کنار تحصیل، تدریس مرتب و ممتدی داشتند. یعنی در کارنامه علمی امام به راحتی 50 سال تدریس هست. امام در تحصیل و تدریس علوم عقلی و نقلی را به موازات هم داشتند؛ در تألیف آثار، یک دوره غیب داشتند که آثار عرفانی و فلسفی و یک دوره شهادت که  آثار فقه و اصولی بود. ولی پیش از دهه 20 اطلاعات اندکی از تفسیر درس های امام و شاگردانش داریم.

تقوی اظهار داشت: ادعای بنده این است که در میان شاگردان امام تنها کسی که در این سطح نماینده و نمایاننده شخصیت جامع علمی امام هست، حاج آقا مصطفی است؛ پس کسانی که می خواهند برای این همایش مقاله بنویسند به آثار حاج آقا مصطفی مراجعه کنند. یعنی کسانی که عرفان و فلسفه را در مقام تدریس یا آثار و کتاب های علمی آنها بخواهیم پیگیری کنیم، در حد نادر است و متأسفانه استادانی که در حوزه درس داده باشند و امتداد علمی امام باشند را نداریم؛ شاگردان فقه و اصولی زیاد داریم.

پارسانیا: امام خمینی(س) به جریان فلسفی مدرن بی توجه نبود

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا هم در سخنانی اظهار داشت: موضع و جایگاه فلسفی امام خمینی در حوزه معاصر در تداوم تاریخی فلسفه اسلامی باید دیده و تحلیل شود. کرسی تدریس فلسفه ایشان قبل از حضور علامه طباطبایی و قبل از انتقال تدریس ایشان از فقه و اصول به فلسفه متفرق بود و برخی شاگردان ایشان درباره اینکه ایشان وقت خود را صرف حوزه های فقهی کردند، افسوس می خوردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: اگر موضع امام در جریان های فلسفی جهان اسلام دیده شود، ایشان امتداد حکمت مشاء و اشراق و متعالیه است. ایشان در عرفان هم اساتید بزرگی داشتند و این نشان از اهتمام امام خمینی به «عرفان» است.  حکمت صدرایی حاصل امتزاج جریان های معرفتی قبلی است و فرصتی که در دوران صفویه با جریانات حدیث و عرفان به وجود می آید. این امتزاجی که صدرالمتالهین ایجاد کرده است در تداوم کار فلسفی جهان اسلام و در عین حال منحصر بفرد است. و امام خمینی سعی در رعایت این امتزاج داشتند.

وی با بیان اینکه آثار عرفانی امام خمینی برجسته تر از آثار فلسفی ایشان است، گفت: فلسفه همواره در تعامل با جریان های رقیب حدیثی، کلامی، تفسیری و مانند اینها رشد پیدا کرده است اما در دوران معاصر فلسفه اسلامی با جریان های فلسفی جهان مدرن تعامل و گفت وگوی جدی نداشته است. حوزه در دوران امام راحل توانست چراغ تداوم جریان فلسفی را روشن نگاه دارد اما ایشان بی توجه به جریان های فلسفی غرب نیست و اوج این کار را در نامه ایشان به گورباچف می توان دید. ایشان در این نامه نشان می دهند که به نقاط عطف فلسفه مدرن توجه دارند.

پارسانیا به نقاط عطف جریان فلسفه مدرن اشاره کرد و گفت: یکی با جریان عقل گرایی ناسیونالیسم دکارتی و روشنگری اوست که عقل را به عنوان قوه انسانی می شناسد. مسأله شهود و شهود عقلی که وحی را فیلسوفان مسلمان در این حوزه تبیین می کردند و متون مقدس در حاشیه این مسئله و نقل در امتداد او مرجعیت علمی پیدا می کرد، در دکارت بی معناست. لذا متون مقدس و کتاب مقدس از مرجعیت علمی خارج می شود و عقل مفهومی سقف معرفت روشنگرانه بشر می شود.

وی ادامه داد: وقتی معرفت عقلی، عقبه شهودی خود را از دست می دهد، توجیه هستی شناختی و ارتباطش با واقع قطع می شود درواقع زیرپای خود را قطع کرده است. وقتی معرفت عقلی فرصت روشنگرانه خود را از دست می دهد، شناخت حس تجربی هم شاخه ای که باید در او بنشیند و مستقر شود، از دست می دهد و به دنبال او رویکردهای پست مدرن به وجود می آید و عقلانیت به جای عقل می نشیند. هیچ تمدنی در هیچ دوره تاریخی مانند تمدن امروز اینگونه اظهار فقدان عقل و روشنگری نداشته است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نکته دومی که در این نامه روی آن دست می گذارند، شهود عقلی است و به شیخ اشراق و ابن عربی اشاره می کند و اینجا اجازه نمی دهد که عقل به شناخت عقلی مفهومی رسوخ کند. نفس را حاقّ شهود واقعیتی می داند که حسّی نیست. امام خمینی(س) در این نامه، ظرفیت عقلانیت و فلسفه اسلامی در مواجهه با جریان های فلسفی مدرن را نشان داده است.

غفوریان: امام خمینی(س) در زنده نگاه داشتن علوم عقلی در حوزه تاثیرگذار بود

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام محمدرضا غفوریان هم در سخنانی در این همایش اظهار داشت: از اواسط دوره قاجار، حوزه های فلسفی عموما از اصفهان به تهران منتقل شدند بویژه در زمان ناصرالدین شاه که تهران از نظر سیاسی اهمیت پیدا کرد، حوزه های فلسفی و عالمان تلاشگر همچون آیت الله زنوزی و فرزند ایشان آقاعلی مدرس در این حوزه به تهران آمدند.

عضو هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر اظهار داشت: از زمانی که حوزه علمیه قم تأسیس شد، بزرگان و استادان علوم عقلی به قم آمدند که دو نفر از آنان برجسته بودند و امام خمینی(س) با آنها ارتباط داشت؛ یکی مرحوم میرزاعلی اکبر یزدی است که نه تنها در فلسفه و عرفان بلکه در ریاضیات و نجوم و علوم مختلف تبحر دارد هرچند آثار کمی از ایشان باقی مانده است. امام خمینی مرقوم داشتند که در زمان کمی، ریاضیات را نزد مرحوم میرزاعلی اکبر یزدی فرا گرفتند. در لابلای آثار امام خمینی ردپایی از ریاضیات و هندسه را به خوبی می توان دید.

وی ادامه داد: استاد دیگر حوزه در زمینه علوم عقلی، مرحوم آیت الله رفیعی قزوینی بود که امام خمینی مدت قابل توجهی در درس شرح منظومه ایشان شرکت کرده بود و دیگری هم مرحوم آیت الله شاه آبادی است که بیشتر مبحث وجوه معنوی و عرفان را از ایشان استفاده می کردند. مرحوم رفیعی قزوینی سالهای طولانی در قم نبودند. مرحوم شاه آبادی هم مدت کمی در قم بودند و به تهران رفتند. از اواسط دهه اول قرن 14 هجری شمسی، امام خمینی، تدریس علوم عقلی را از منطق تا شرح منظومه و البته کتب عرفانی را در حوزه داشتند.

غفوریان یادآور شد: گزارشی از تعداد شاگردان ایشان در آن سال ها در دست نیست اما برخی شاگردان در صحیفه امام آمده است بویژه دو نامه ای که برای مرحوم میرزا جواد حجت همدانی که در سال 1314 نوشتند و یا نامه ای که برای مرحوم سید ابراهیم مقبره ای خوئی که سال 1317 نوشتند. امام خمینی فرمودند که برای اینها علوم عقلی و معارف و فلسفه و عرفان تدریس کردم. توجه داشته باشید که امام خمینی سال 1314، 34 سال داشتند و در این سن، شاگردانی داشته و تدریس می کردند. مخصوصا تقریرات مرحوم آیت الله سید عبدالغنی موسوی اردبیلی، درس های عقلی امام را زنده کرده است.

وی بیان داشت: وقتی علامه طباطبایی به قم آمدند و درس های ایشان کم کم رونق یافت، امام خمینی(س) درس های عمومی علوم عقلی رسمی نداشتند گرچه برای مرحوم حاج آقا مصطفی درس خصوصی داشتند. در دهه های آغاز تاسیس حوزه علمیه قم تا اواخر دهه 20، مهمترین و در برهه هایی تنهاترین استاد برجسته علوم عقلی چه عرفان نظری و چه عرفان عملی، امام خمینی (س) است که شاگردان بی شماری را تربیت کردند.

عضو هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر در بخش دیگری از سخنان خود گفت: شیوه امام خمینی چه در فقه و اصول و چه در علوم عقلی این بود که درس ها را می نوشتند. در فلسفه و عرفان، کتاب های مختلف عمدتا عرفانی هستند از شرح منظومه، شرح دعای سحر، مصباح الهدایه تا تحقیقات فصوص و مصباح الانس و چهل حدیث و سر الصلوه و جنود جهل و عقل. اما اثری که بتوان خالص تر و فلسفی تر در نظر گرفت، همین کتاب متنی بسیار مهم «طلب و اراده» است.

وی اظهار داشت: در کارهای فلسفی مقداری سهل ممتنع راجع به امام خمینی صحبت کردند چون گرایش ایشان اینقدر به عرفان نظری و اعتقاد ایشان به این مباحث پررنگ است که گویا خودشان هم نمی توانست در یک مسئله فلسفی آرام بگیرد و مانند دیگر فیلسوفان صحبت کند و لذا یک مسئله فلسفی را کامل نکرده به سمت مسائل عرفانی می رود. امام خمینی تام و تمام به حکمت متعالیه معتقد بود. امام خمینی(س) در آثار خود بویژه شرح منظومه ربط مطالب را به قدری عمیقتر ذکر کرده که در آثار دیگر عرفا به این صورت کمتر می توان یافت.

غفوریان افزود: کتاب «چهل حدیث» را برخی به عنوان کتاب اخلاقی نگاه می کنند درحالیکه اینگونه نیست؛ هم اخلاق است، همه فلسفه و هم عرفان است. «برهان فطرت» امام در شرح حدیث جنود جهل و عقل، در طلب و اراده و جاهای دیگر مطرح می کنند. اصل مطلب برای آیت الله شاه آبادی است اما دقت و پختگی امام به این برهان از موارد کم نظیر دقت نظر استاد در یک رشته را نشان می دهد.

وی در ادامه سخنان خود به نمونه هایی از تسلط امام خمینی بر منطق و ابتکارات و نوآوری های ایشان در مباحث فلسفی اشاره کرد و ابراز داشت: امام خمینی از بدو تاسیس حوزه تا اواخر دهه 20 در زنده نگاه داشتن علوم عقلی تاثیرگذار بود. مشکلی که در آثار امام وجود دارد این است که استخراج مسائل فلسفی و به آخر رساندن مسئله سخت است چون ایشان اینقدر شیفته مباحث عرفانی بود که نمی توانست در مسائل فلسفی آرام بگیرد و نتایج عرفانی خود را مطرح نکند.

صاحبی: حوزه به مبانی فلسفی و عرفانی امام خمینی توجه ندارد

حجت الاسلام و المسلمین باقر صاحبی نیز در این همایش گفت: امام خمینی و مبانی فلسفی و عرفانی او در این عصر مظلوم واقع شده است و حتی می توان ادعا کرد بسیاری از آثار امام راحل از حیث علمی تاکنون ناشناخته است. تاکنون حتی یک مقاله در خصوص اندیشه فلسفی، عرفانی و کلامی امام خمینی(س) در جشنواره علامه حلی نوشته نشده است و این مایه تأسف است که حوزه به مبانی فلسفی و عرفانی امام خمینی(س) توجه ندارد. درحالی که حوزه علمیه هرجا با فلسفه، عقلانیت و عرفان همراه شد و بستر را برای طلاب فراهم کرد، آن زمان از حیث شریعت پیشرفت کرد. هرجا حوزه علمیه با فلسفه و عرفان همراهی نکرد و ضدیت به خرج داد، آن زمان از حیث پیشرفت شریعت ماند و متوقف شد.

استاد فلسفه و عرفان حوزه علمیه افزود: امام خمینی(س) می فرماید تفسیر قرآن باید با ابزار فلسفی و عرفانی صورت بگیرد و تفسیر سلوکی و قوی ایشان هم مظلوم است. فلسفه امام خمینی(س) در بین مکاتب فلسفی جایگاه ویژه دارد اما استقراء تام مبانی فلسفی امام در خدمت معارف اسلامی قرار می گیرد و به نوعی فلسفه امام خمینی، فلسفه عقلی، ذوقی و شرعی است. امام خمینی هویت و ماهیت فلسفه اسلامی را با همه سرمایه های پیشین عموم فلاسفه ارتقا بخشیده و همراهی عقل و شهود و معارف را آنچنان شفاف تقریر کرده که قرآن و شهود و نقل در نظم واحدی قرار می گیرند.

وی اظهار داشت: تسلط فوق العاده و تبحر امام این امکان را داده که هنگام قلم زدن در عرصه فلسفه و دستیابی به اهداف بزرگتر بتواند سطحی برتر از فلسفه ارائه دهد. امام خمینی(س) به فلسفه مشاء و اشراق آشنایی کامل دارد ضمن آنکه از فیلسوفان یونان قبل از اسلام هم در آثار خود نام می برد. مراجعه و تحلیل های امام خمینی در موضوعات فلسفی نشان می دهد که مراجعه امام به آراء مکتب مشاء بیشتر از باب رعایت سیر تاریخی و آگاهی دادن به پیشینه بحث است.

صاحبی ادامه داد: امام خمینی(س) راه حل فهم آیات الهی و روایات را آشنایی با حکمت صدرایی می داند و این موضوع را در کتاب «چهل حدیث» به صراحت بیان می کند. امام خمینی(س) یکی از شارحان و مروجان حکمت متعالیه در عصر حاضر است و حکمت صدرایی را با مشرب عرفانی تفسیر می کند. این نکته قابل توجه است که ملاصدرا مباحث عرفانی را در خدمت فلسفه قرار می دهد اما امام خمینی مباحث فلسفی را در خدمت عرفان قرار می دهد.

وی در بخش دیگر سخنان خود گفت: امام خمینی(س) یک فیلسوف آزاداندیش در فلسفه است که همواره تلاش می کند که نوآوری داشته باشد. ایشان تعبد و تقلید در مسائل فلسفی و اعتقادی را قبول ندارد و مرز میان کلام و فلسفه و عرفان را به خوبی رعایت کرده است. تقدم عقلی بر نقلی و توجه به قرآن و حدیث از روش های تحلیلی فلسفی امام خمینی(س) بود. امام در فلسفه و تطبیق آن با دین به مطالب خیلی عمق داده است.

استاد فلسفه و عرفان حوزه علمیه به ابتکارات و نوآوری های امام خمینی(س) در فلسفه اشاره کرد و افزود: سراسر آثار امام خمینی تفسیر قرآن و احادیث اهل بیت(ع) است. امام خمینی(س) خادم شریعت است و تمام آثار ایشان نه برای عرض اندام و خودنمایی بلکه در راستای خدمت به شریعت است. دو سوم آثار امام خمینی(س) مباحث توحید است. امام خمینی(س) آثار و کارکردهای توحید را بیان می کند.

شریعتمداری: اندیشه های عرفانی و فلسفی امام مغفول مانده است

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و  المسلمین حمیدرضا شریعتمداری هم در پیش همایش «بررسی مبانی و رویکردهای فلسفی امام خمینی(س)، گفت: خود را به دلیل وقوع انقلاب اسلامی و نیز تحولات فکری و معاصر مدیون امام خمینی می دانیم بویژه تحولاتی که در حوزه علمیه قم رخ داد که اگر اندیشه ها و راهبردهایشان نبود، الان در این نقطه نبودیم. این تحول آفرینی امام خمینی مرهون ایمان راسخ و ثبات قدم ایشان بوده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه درخصوص مبانی فقهی امام خمینی کارهای زیادی صورت گرفته است، گفت: خاستگاه فکری امام راحل اندیشه های عرفانی و فلسفی ایشان است که مغفول مانده است و باید رویکرد و ابعاد فلسفی امام راحل تبیین شود. این پیش همایش، زمینه سازی و راه اندازی یک حرکت علمی است که بعد فلسفی امام را بگشاییم و عرصه های شایسته کار و تحقیق را بشناسیم و بشناسانیم و میزان اهتمام امام راحل به فلسفه را بشناسانیم.

همایش بررسی مبانی و رویکردهای فلسفی امام خمینی بهمن 1402 برگزار می شود

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود صادقی نیز طی سخنانی در این همایش گفت: برگزاری این همایش با توجه به مغفول ماندن ابعاد اندیشه های فلسفی امام خمینی(س) از سال 97 کلید خورد. این همایش به همت دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب و همکاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی برگزار می شود.

عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی با بیان اینکه پیش بینی شده که  این همایش بهمن ماه 1402 برگزار شود، افزود: دبیرخانه همایش 15 اسفندماه راه اندازی خواهد شد و کمیته علمی تشکیل می گردد. براساس برنامه، فراخوان مقالات دراردیبهشت ماه داده خواهد شد و ترتیبی داده شده است که مقالات پذیرش شده در همایش، نمایه شود و در صورت اهمیت علمی محتوا به زبان های دیگر ترجمه خواهد شد.