پایگاه خبری جماران: روحانی به زودی برای دیدار با آبه شینزو نخست وزیر ژاپن راهی توکیو می شود. این نخستین سفر رئیس جمهور ایران به ژاپن از سال 79 (2000 میلادی) به بعد است. اولین سفر نخست وزیر ژاپن به ایران نیز بعد از 40 سال در خرداد ماه امسال انجام شده بود. از دید بسیاری از رسانه ها نخست وزیر ژاپن قصد میانجی گری بین تهران و واشنگتن را ایفا می کند. برخی نیز گفته اند سفر روحانی به توکیو در راستای «طرح ژاپن برای میزبانی حسن روحانی و مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران» انجام خواهد شد.
استقبال آمریکا از سفر روحانی به ژاپن
آبه با بیان اینکه کشورش در حال برنامه ریزی برای سفر «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران به توکیو است، گفت: با پیگیری مداوم و گفت و گو به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای کاهش تنش‌ها و دستیابی به ثبات در منطقه ادامه خواهیم داد. خبرگزاری کیودو ژاپن به نقل از منابع دیپلماتیک گفته است که آمریکا از ژاپن خواسته است تا نتیجه دیدار روحانی با شینزو آبه در سفر احتمالی رئیس جمهوری ایران به ژاپن را به اطلاع آمریکا هم برساند.
کیودو می نویسد: با نظرداشت احتمال انجام شدن این سفر، آبه از روحانی خواهد خواست که ایران به تعهداتش در توافق هسته ای پایبند باشد ایران برای اینکه بتواند از تحریم ها خلاصی یابد و فشارهای اقتصادی علیه این کشور پایان یابد، بخشی از تعهداتش را درچارچوب توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی کاهش داده است. در سفر آبه به تهران بعضی رسانه ها از نقش میانجی گری وی بین تهران و واشنگتن سخن گفته بودند. با این حال مقامات ژاپنی موضوع میانجی گری را رد کردند.
سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت وگو با تلویزیون ژاپن اظهار امیدواری کرده بود که سفر احتمالی رئیس جمهوری اسلامی ایران در اواخر این ماه به ژاپن، به تقویت روابط اقتصادی کمک کند. عراقچی به شبکه ان. اچ. کی ژاپن گفت: تمهیدات لازم برای تعیین تاریخ سفر دکتر روحانی انجام شده است و امیدوارم به زودی در این زمینه تصمیم گیری شود. وی گفت: ژاپن شریک اقتصادی و ارائه دهنده فناوری به ایران است که همواره یکی از تأمین کنندگان مهم نفت ژاپن بوده است.
ابوالفتح: تهران و واشنگتن به میانجی نیازی ندارند
در همین زمینه، امیرعلی ابوالفتح، تحلیل گر مسائل بین الملل در گفت و گو با خبرنگار جماران گفت: من تصور می کنم نه ایران و نه آمریکا نیازی به میانجی ندارند. میانجی برای زمانی است که طرف سومی تلاش کند دیدگاه طرفین را به هم نزدیک کند؛ آن هم در شرایطی که طرفین یا نمی خواهند و یا قادر نیستند که به تفاهم برسند. در حالی که در مواضع ایران و همچنین آمریکا به قدری شفافیت وجود ارد که اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد نیازی به میانجی نیست.
این کارشناس آمریکا افزود: آقای ترامپ مواضعش را کاملا آشکارا بیان کرده و می کند؛ آقای روحانی هم همینطور. از این جهت من تصور نمی کنم باز شدن گره روابط ایران و آمریکا حتما نیازی به یک واسطه داشته باشد. برجام همین را نشان می داد؛ مسیر مذاکرات زمانی شروع شد که نامه ای از طرف باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا به رهبری آمد. اوباما در آن نامه مواضع آمریکا را مشخص کرده بود و رهبری هم اجازه برقراری تماس برای تفاهم را صادر کردند.
این تحلیل گر سیاست خارجی با بیان اینکه همه کشورها علاقه مند هستند که در این زمینه کمک کنند و شانس خود را امتحان کنند افزود: قضیه آنقدر پیچیده نیست که ما معتقد باشیم حتما از طرف ژاپن به ایران یا از ایران به ژاپن باید سفری صورت بگیرد و یا اینکه فرانسوی ها، عمانی ها یا عراقی ها پا پیش بگذارند. ایالات متحده اگر فشار حداکثری خود را کاهش دهد و بپذیرد که همزمان با مذاکراتی که می خواهد انجام دهد تحریم ها برداشته شود مساله به راحتی حل می شود؛ آقای روحانی هم گفته است که اگر آمریکایی ها تحریم ها را بردارند می توانیم با آمریکایی ها مذاکره کنیم. این نیازی به واسطه و میانجی یا پادرمیانی ندارد.
تقلیل گفتگوهای تهران و توکیو به «روابط ایران و آمریکا»، لطمه زننده است
ابوالفتح در ارتباط با نقش ژاپن گفت: ژاپن هم شریک بسیار مهم و تاثیرگذاری برای ایالات متحده آمریکا و هم کشوری است که با ایران همکاری داشته است. ژاپن در ایران ک مقبولیت دارد. این کشور در خلیج فارس و منطقه خاور میانه به آرامش نیاز دارد و وابسته به امنیت در خلیج فارس است. بنابراین تلاش می کند از ظرفیت خود استفاده کند اما همه سفر آقای آبه به تهران یا آقای روحانی به توکیو حول ارتباط با موضوع آمریکا و برجام نیست، بلکه باید در آن روابط دو جانبه، همکاری های اقتصادی، سرمایه گذاری های مشترک، یا ترسیم چشم انداز بهتری از همکاری ها در آینده را نیز در نظر گرفت.
این کارشناس آمریکا در پایان تاکید کرد: تقلیل دادن سفر نخست وزیر ژاپن به ایران - که برای نخستین بار بعد از انقلاب انجام می گرفت - یا دومین سفر رئیس جمهور ایران به توکیو صرفا به روابط ایران و آمریکا، لطمه زننده است. بلکه باید دیگر موضوعات را هم ببینیم. در کنار سفر آقای روحانی به توکیو می تواند قراردادهای متعددی امضا شود که به گسترش روابط ایران و ژاپن کمک می کند. بنابراین هم باید مسائل مربوط به ایران و آمریکا و هم روابط دوجانبه ایران و ژاپن را در نظر گرفت. البته رسانه ها علاقه مند هستند که به بخش اول متمرکز شوند، آنها گمانه زنی هایی می کنند و حتی زمان هایی را مطرح می کنند که چه بسا این سفر بتواند گره در روابط تهران و واشنگتن باز کند. اما من به شخصه خیلی امیدوار نیستم که این اتفاق بخواهد در توکیو رخ دهد.
