به نتیجه رسیدن برجام کار بزرگی بود/ ارتقاء اعتبار خبرگان به نفع نظام است/ حمله به سفارت عربستان گل به خودی بود/ نباید به افراطیون میدان دهیم

آیت الله قربانعلی دری نجف آبادی عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، نماینده ولی فقیه در استان مرکزی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی در سابقه کاری خود نمایندگی 4 دوره (اول، دوم، چهارم و پنجم) مجلس شورای اسلامی را دارد. از جمله دیگر افتخارات دری نجف آبادی این است که نماینده اسبق امام خمینی (س) در استان چهارمحال بختیاری بوده است.

خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران به بهانه سی و هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت و گویی با آیت الله قربانعلی دری نجف آبادی انجام داده است؛ تا ویژگی های انتخابات و مجلسین شورای اسلامی و خبرگان رهبری از نظر امام خمینی (س) را از ایشان که در 4 دوره مجلس شورای اسلامی حضور داشته و هم اکنون عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری است و همچنین در زمان حیات امام خمینی (س) نمایندگی امام در چهارمحال بختیاری را بر عهده داشته جویا شود. متن این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

هنوز با افقی که برای آرمان ها فکر می کردیم خیلی فاصله داریم

مهمترین دغدغه و نگرانی شما، به عنوان کسی که جزو سابقون انقلاب اسلامی به حساب می آید و پس از پیروزی انقلاب اسلامی جایگاه های مختلف داشته است، برای مردم و ادامه راه انقلاب چیست؟

شاید دغدغه اصلی این باشد که به نظر من آرزوها و آرمان های ما در رابطه با تحقق آرمان های عدالت خواهانه امام و ارزش های متعالی انقلاب با آنچه که در مقام عمل اتفاق افتاده فاصله دارد.

ما آرمان های بسیار بزرگی داشته و داریم. شهدای ما آرمان های بسیار بزرگی داشتند. بزرگان، مراجع، علما و ما ملت بزرگ ما از 26 دی ماه 34 که فدائیان اسلام به شهادت رسیدند و در طول 25 سال بعد از کودتای 28 مرداد تا جریان انقلاب اسلامی ما آرمان های بسیار بزرگی داشتند. آن آرمان ها آرمان های حاکمیت اسلام، عدالت، کرامت، اخلاق و ارزش های متعالی اسلام است. افقی که ما برای آرمان ها فکر می کردیم با چیزی که در مقام عمل در این نزدیک به 4 دهه گذشته اتفاق افتاده هنوز خیلی فاصله دارد.

بنابر این باید تلاش کنیم که آن آرمان ها چه از نظر اعتقادی، اخلاقی و عملی در درون خانواده بزرگ جمهوری اسلامی ایران و چه در عرصه منطقه ای و جهان اسلام هرچه بیشتر با شاخص های عملیاتی لباس عمل بپوشد و عینیت پیدا کند.

گاهی مقام معظم رهبری هم در سالگرد رحلت امام معیارهایی را به عنوان شاخص های خط امام ذکر می کند. فرض کنید که عدالت خواهی یکی از آنها است. این خودش خیلی مهم است. اخلاق، معنویت و استقلال همه جانبه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین فرهنگ عمیق دینی، اسلامی و ولایی و خودباوری و اتکای به نفس معیارهای دیگری در این زمینه است.

شاید من کمی توقعم زیاد باشد ولی انتظار ما قبل از پیروزی انقلاب اسلامی که به دنبال انقلاب و امام می رفتیم این بود که در یک دهه و یا 2 دهه خیلی از این آرزوها عملی شود.

نباید فقط نیمه خالی لیوان را ببینیم

با توجه به اینکه 37 سال از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است، چرا نتوانستیم به این آرمان ها دست پیدا کنیم و یا نزدیک شویم؟

نمی خواهم بگویم که فقط قسمت خالی لیوان را ببینید و قسمت پر را نبینید. این دور از انصاف است و نباید از من چنین چیزی نقل شود. دوندگی و تلاش ما به عنوان یکی سرباز از سال 42 تا الآن تفاوت نکرده است. یعنی همان طوری که در سال 42 به دنبال انقلاب می دویدیم، تلاش می کنیم. من به جای دیگر کاری ندارم. شما می توانید کارنامه تغییر را در همین استان مرکزی دنبال کنید؛ که کارنامه قابل قبول و قابل ارائه ای است. یکی از کارهای بزرگ ما تأسیس حوزه علمیه خاتم الأنبیا است.

البته به این معنا نیست که ضعف و ایراد نداریم. اما انتظار من این است که همه جمعیت کشور هرکس سهم خودش را ایفا کند. اگر 10 درصد از مردم سهم ایفا کنند را کافی نمی دانم. دلم می خواهد که همه سهم خودشان در جریان انقلاب و آرمان هایی همچون عدالت خواهی ایفا کنند.

بنابر این نظر من این است که بین آرمان ها با واقعیت خارجی، یعنی بین شرایط مطلوب با شرایط موجود خیلی فاصله است. ممکن است اگر بگوییم به شرایط مطلوب رسیدیم دیگر تلاش نکنیم. بنابر این باید جهاد همه جانبه ای را تدبیر کنیم. البته در طی این سال ها شاید می توانستیم 10 تا 15 درصد بهتر از این عمل کنیم. شاید برای این کار به سازمان دهی نیروها نیاز داشتیم.

انتقاد از عدم اجرای برنامه های توسعه

یعنی در این 37 سال گذشته نتوانستیم نیروهای انقلابمان را سازماندهی کنیم؟

یعنی ما برای این کار برنامه ریزی نکردیم و استراتژی روشن نداشتیم. ما قانون اساسی، مجلس، دولت و رهبری داشتیم، برنامه نیز تصویب کردیم. اما در مقام عمل هیچ وقت این برنامه ها بیش از 60 درصد تحقق پیدا نکرده است. همان طور که بودجه های سنواتی ما هم تحقق پیدا نکردند. به طور مثال ما رشد 8 درصدی تولید ناخالص ملی را در نظر گرفته بودیم. این در حالی است که در طول این 37 سال هیچ سالی ما 8 درصد رشد نداشتیم. پس ما بی خود می نویسیم. در مورد رقم بیکاری نیز در برنامه ها رقم 12 تا 14 درصد را در نظر گرفته بودیم. مخصوصأ در تحصیل کرده ها این رقم برای ما قابل قبول نیست.

بنابراین مدیریت کلان به این شکل جواب نمی دهد. این امر به یک سازماندهی و برنامه ریزی همه جانبه لازم دارد تا ما بتوانیم سال به سال یک قدم هم در جهت اهداف برنامه توسعه و الگوی چشم انداز 20 ساله و هم آرمان های امام و قانون اساسی برداریم. الآن باید از دولت بپرسیم که چه برنامه ای برای این کارها دارد؟ دولت باید در این زمینه جواب بدهد.

به نظر من نوع نوشتن برنامه ها یکی از دلایل عدم اجرا شدن آنها است.

بخشی از این مسأله که برنامه های غیر عملیاتی نوشته می شود به دولت و مجلس شورای اسلامی بر می گردد.

من می گویم که ما باید بر سر چند مسأله هدفگذاری کنیم. یکی از این مسائل اشتغال است. اگر می خواهیم مشکل خانواده ها را حل کنیم باید ضمن برنامه ریزی برای حل این مسائل با قدرت و عزم ملی برای تحقق برنامه ها حرکت کنیم.

تجربه کشورهای دنیا نشان داده است که اگر به این برنامه ریزی درستی داشته باشیم می توانیم موفق شویم. به طور مثال چین در 30 سال گذشته رشد بین 9 تا 13 درصد را تجربه کرده و امروز جایگاه بزرگی در کشورهای دنیا پیدا کرده است. در مورد اشتغال نیز دولت چین باید برای یک میلیارد و 350 میلیون نفر برنامه ریزی کند در حالی که ما می خواهیم برای 2 تا 5 میلیون نفر اشتغال ایجاد کنیم. بنابر این می توانیم این کار را انجام دهیم.

به نتیجه رسیدن برجام کار بزرگی بود

اشاره کوتاهی به دولت فعلی کردید. ارزیابی شما از فعالیت هایی که دولت یازدهم در عرصه اقتصادی، سیاسی و دیگر عرصه ها داشته است چیست؟

به نظر می رسد این دولت تا الآن بیشتر همتش به نتیجه رسیدن برجام بوده است. کار اصلی دولت تا اینجا این بود و در مجموع کار بزرگی هم انجام دادند. حالا اینکه در پسا برجام چه اتفاقاتی پیش بیاید بحث دیگری است. تا اینجا زحمت زیادی کشیده شده است. البته مقام معظم رهبری، مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی نیز کمک کردند تا برجام به جایی برسد که تحریم ها برداشته شدند و دیگر ما به شورای امنیت نمی رویم. این قدم خیلی بزرگی است.

موفقیت دولت موفقیت کل نظام است

من با آقای دکتر روحانی یک رفاقت دیرینه و از روی اعتقاد دارم. موفقیت ایشان موفقیت کل نظام است. آرزو می کنیم در عرصه اقتصادی نیز موفق باشند. اگر از ما هم کاری ساخته باشد کمک می دهیم که ایشان موفق باشند. همه باید این وظیفه را انجام دهیم. یعنی بدون تردید وظیفه قانونی و اخلاقی همه ما است که به دولت کمک دهیم تا اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری و سیاست های پس از برجام از جمله اشتغال سالم و مولّد، رشد اقتصادی، رشد صادرات غیر نفتی و همچنین استفاده از ظرفیت های کشور برای حل معضل بیکاری و مشکل کارخانه ها و واحدهای صنعتی و غیر صنعتی محقق شود.

بنابراین به دلیل اینکه عزت دولت عزت همه ما، قدرت دولت قدرت همه ما و قدرت اقتصادی کشور قدرت همه ما است، ما دلمان می خواهد که اقتصاد کشورمان با تکیه بر منابع داخلی یک اقتصاد قدرتمند، فعال، پویا و زنده باشد و بتواند در عرصه جهانی عرض اندام کرده و با حضور، تولیدات و فرهنگمان بازار های جهانی را تسخیر کند. نه اینکه دیگران بازار های ما را تسخیر کنند. این دیدگاه من است و محکم پای آن ایستاده ام. پای دیدگاه خود نیز محکم ایستاده ام.

با تکیه بر منابع داخلی اقتصاد را شکوفا کنیم

به نظر شما دولت چگونه می تواند اقتصاد را متحول کند؟ آیا به شرایط آرمانی نزدیک خواهد شد؟

اقتصاد ما به تأکید بر روی سرمایه ها و منابع داخلی نیاز دارد و باید از داخل اقتصادمان شکوفا شود. برای این کار باید همه ظرفیت های داخلی را به کار بگیریم. اگر ظرفیت های خارجی هم به کمک ما بیاید و بتوانیم از تجارب، تکنولوژی و سرمایه گذاری واقعی آنها استفاده کنیم، بسیار خوب است. اما اگر بنا باشد ما نفت بفروشیم و دلار حاصل از آن را به کالاهای مصرفی تبدیل کنیم در دراز مدت جواب نمی دهد. حاصل آن رونق بازارها و تولید دیگران است در حالی که بازار داخلی خودمان مشکل دارد. به طور مثال ما در استان مرکزی نزدیک به 3 هزار واحد صنعتی داریم که با کمتر از 40 درصد ظرفیت کار می کنند. همچنین 23 شهرک صنعتی داریم که وضعیت نا به سامانی دارند.

از زمان روی کار آمدن دولت جدید اتفاق بهتری برای این شهرک های صنعتی رخ نداده است؟

به دلیل دلیل تحریم ها و مشکل نقدینگی و ارز رشد آنها منفی بوده است.

برجام تأثیر معجزه گونه نخواهد داشت

حل شدن مناقشات بین المللی کشور چقدر می تواند در رفع مشکلات داخلی به ما کمک کند؟

اگر آن سیاست هایی که گفتم محقق نشود این حل شدن ها خیلی تأثیر معجزه گونه ای نخواهد گذاشت.

یعنی باید بیشتر توجه ما معطوف به داخل باشد؟

100 درصد باید توجه ما برنامه ریزی، تدبیر، مدیریت، امکانات، فرصت ها و نیروی انسانی داخلی باشد. دیگران ممکن است 15 تا 20 درصد مؤثر باشند؛ اما در عمل نمی تواند معجزه کند.

متأسفانه ما گاهی خوب امتحان ندادیم. فرض کنید ما در دولت قبل 700 میلیارد دلار فروش نفت داشتیم. در آن شرایط یک دلار هم برای ما خیلی مهم بود. البته تجربه طولانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همین طور بوده است.

ما هرچه به توانمندی ها و ظرفیت های داخلی کشور خودمان اتکا کنیم قطعا مؤثر خواهد بود. به طور مثال روی توان موشکی، هسته ای و بهداشت و درمان خودمان کار کردیم. ما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعلی را نداشتیم. در مجالس اول و دوم شورای اسلامی 2 بار در این مورد مصوبه تصویب کردیم. الآن در بخش پزشکی و سلامت رشد قابل توجهی داشتیم. بنابر این هرچه بیشتر روی منابع انسانی، طبیعی، جغرافیایی، کشاورزی، دریایی و غیره داخلی کار کنیم توفیق ما قطعی خواهد بود.

البته به 2 صورت می توان با منابع خارجی برخورد کرد. صورت اول برخورد مصرفی و تجملی است که نه تنها جواب نمی دهد بلکه مشکل ما را بیشتر هم می کند. اما در صورتی که این منابع خارجی تبدیل به انرژی و توانمندی داخلی شود می تواند مؤثر باشد.

تدبیرها باید جدی تر باشد

افق آینده را چطور پیش بینی می کنید؟

به نوع عملکرد دولت بر می گردد. من دلم می خواهد موفق باشند و برایشان آرزوی توفیق دارم. باید همت کنند و تدبیرها یک مقدار جدی تر باشد. اما اگر بودجه جاری ما با این روند پیش رود، این دولت از پس بودجه جاری خود نیز بر نمی آید. امسال بیش از 180 هزار میلیارد تومان بودجه کشور بوده که بیش از 170 هزار میلیارد تومان آن صرف بودجه جاری شد. این روند بودجه جاری روند کمرشکنی است. در بخش دیگر که مربوط به فعالان اقتصادی است نیز حادثه خاصی اتفاق نیافتاده است. برای بودجه 270 هزار میلیارد تومانی سال آینده نیز به همین صورت است.

با توجه به تأکید امام روی نقش مردم، نقش مردم در پیروزی انقلاب اسلامی و روند جریاناتی که ما در این چند سال طی کردیم را چطور می بینید و در آینده باید چطور باشد؟

در مورد نقش مردم باید بهترین تعبیر یا بهترین جمله را در جملات امام(س) جستجو کرد. امام بارها بر این مسأله تأکید کرده است که ما خادم و خدمتگزار مردم هستیم. «رهبر ما آن طفل دوازده ساله اى است که با قلب کوچک خود که ارزشش از صدها زبان و قلم ما بزرگتر است، با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید.» (صحیفه امام، جلد 14، صفحه 13)

علی رغم همه فشارها مردم ما خوب امتحان دادند

بنابراین نقش مردم نقش بی بدیلی است. مردم ما الحق و الانصاف خوب امتحان دادند؛ و موجب سرفرازی اسلام و اهل بیت (علیهم السلام) شدند. مردم ما در 8 سال دفاع مقدس، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در سایر عرصه ها از جمله راهپیمایی های روز قدس، 9 دی و 22 بهمن با عظمت حاضر می شوند.

ما به طور میانگنی هر سال یک انتخابات داشتیم. سال 88، 40 میلیون نفر پای صندوق های رأی حاضر شدند و به یک نفر 13 میلیون و به یک نفر دیگر 24 میلیون رأی دادند. البته مسائل بعد از این انتخابات مناسب نبود. اما اینکه 40 میلیون نفر پای صندوق های رأی حاضر شدند و نظر خودشان را اعلام کردند در دنیا کم سابقه و یا بی سابقه است.

37 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی باز مردم در عرصه های مختلف حضورشان را به نمایش می گذارند. از جمله ای عرصه ها دفاع از حرم اهل بیت (علیهم السلام) است. چند روز پیش تشییع و مراسم یادبود شهید مدافع حرم محمد زهره وند در شهر اراک بود. این مراسم با شکوه فراوان و با حضور جمعیت کثیری از مردم شهر برگزار شد.

بنابراین الحق و الانصاف مردم ما بسیار ارزشمند و قابل تقدیر عمل کردند و می کنند. این مردم به دین، اهل بیت (علیهم الاسلام) و قرآن و البته به خاطر امام خمینی (س)، مقام معظم رهبری، مراجع، بزرگان، علمای دین، و به خاطر شهدا و عزت و شرف خودشان با تمام وجود در این صحنه ها حضور داشته و دارند. حدود 4 دهه از عمر انقلاب اسلامی می گذرد باز می بینیم مردم علی رغم همه تحریم ها و فشارهایی که از جانب آمریکا، آل سعود و دیگران وارد می شود با روحیه فداکاری و ایثار وفاداری خود را به اسلام و اهل بیت (علیهم السلام) نشان می دهند.

مردم فساد یک نفر را به پای نظام نمی گذارند

چه راهکار هایی وجود دارد که رابطه تنگاتنگی که بین نظام و مردم وجود دارد همچنان تنگاتنگ باقی بماند و شود؟

باید به همان وصایای حضرت امام را عمل کنیم. یعنی رده های مختلف مسئولان کشور باید الگوی عملی برای اجرای احکام اسلام، قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) باشند. یعنی همه نقش سلمان، مقداد، عمار، اباذر و مالک اشتر را ایفا کنیم البته این شرمندگی است من می گوییم ولی بهترین راه این است که اعتماد مردم به مسئولان نظام به جای 100 درصد بیش از 100 درصد باشد.

مسئولین نظام نیز، یعنی کسانی که برای دولت، دستگاه قضایی، مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری انتخاب می شوند باید به معنای واقعی خداباور، دین باور، قانع، ساده زیست، ضد فساد، ضد استکبار، ضد صهیونیسم، ولایتمدار و مردم دوست باشند. این امر می تواند اثر خودش را بر روی مردم داشته باشد. یعنی وقتی مردم ببینند رده های مختلف مسئولان نظام وفادار و متعهد هستند، اگر یک نفر هم در یک گوشه ای فاسد باشد آن یک نفر را به حساب کل نمی گذارند و به جریان کلی نظام اعتماد می کنند.

حالا کشور ما همینطور است. یعنی مردم به مقام معظم رهبری و مراجع عالی قدر اعتماد کامل دارند. این اعتماد خیلی مؤثر و بزرگترین سرمایه است. این اعتماد بزرگترین سرمایه ملی است. اعتماد ملی بزرگترین سرمایه دولت، مجلس شورای اسلامی و روحانیت است. باید هرچه بیشتر این اعتماد را تقویت کنیم و نباید آسیب ببیند. البته باید در دانشگاه ها و جاهای دیگر بازگو شود تا این احساس همه جا به عنوان یک احساس اعتقادی، اخلاقی و دینی مطرح باشد. این کار خیلی مهم است.

همه همت مسئولان وحدت، انسجام و اقتدار ملی باشد

با توجه به اینکه یکی از جلوه های حضور مردم انتخابات است و بیشترین انتخابات در زمان حیات حضرت امام صورت گرفت، به نظرتان شاخص های انتخابات در نظر امام (س) چه بود؟

پیام حضرت امام به همان مجلس اول پیام خیلی گویایی بود. پیام های بعدی ایشان هم همه پیام های گویایی است. همچنین در وصیت نامه سیاسی عبادی حضرت امام ملاک های که لازم است راجع به مجلس و خبرگان وجود دارد.

2 مورد در کلام امام مهمتر است، نخست ساده زیستی و قناعت که مسأله بسیار مهمی است و دیگری وحدت کلمه. بنابراین برای عناصری که می خواهند به مجلس بروند یا هر جای دیگر باید قناعت و ساده‌زیستی برایشان الگو باشد. همه همّ و غم آنها این باشد که وحدت، انسجام و اقتدار ملی را تقویت کنند و گفتار و کردارشان موجب نشود که دشمنان سوء استفاده کنند یا به وحدت ملی آسیب برسانند چون بزرگترین مؤلفه قدرت ما بعد از رهبری و اسلام وحدت ملی است. این قدرت باید روز به روز تقویت شود و نباید آسیب ببیند.

منافع و مصالح ملی برای مجلس اصل باشد

بنابراین مجلس آینده باید مجلسی باشد که همه منافع و مصالح ملی و نیز اسلام برای آن اصل باشد. این خیلی مهم است که فرد فرد نمایندگان باید مدرس باشند، کار مدرس را انجام دهند و خلأ مدرس را پر کنند. امام زندگی و سیره مدرس را به عنوان یکی از الگوهای خود انتخاب کرده بود. این امر باید برای مجلس شورای اسلامی الگو باشد.

برخوردهای ضد اخلاقی با سیره امام در تضاد است

رابطه مجلس با دولت و دولت با مجلس در انتخاب وزرا و رأی دادن به وزرا در نظارت، استیضاح و هر قدم دیگری که می خواهند بردارند، باید برخوردار از سلامت اعتقادی، اخلاقی، گفتاری و رفتاری باشد و از هر گونه گفتار و کردار و رفتار چالش زا و یا چالش افزا پرهیز شود. نصیحت و استیضاح حق نمایندگان است، اما برخوردهای ضداخلاقی با سیره امام خمینی (س) در تضاد است. ایشان تاکید می کرد اگر پشت تریبون مجلس و یا در رادیو و تلوزیون به کسی اهانت شد، باید به او حق داده شود تا از خودش دفاع کند. این خیلی حرف مهمی است که امام زده است. معنایش این است که یک نماینده ولو تریبونش آزاد است و هر چیزی که می خواهد بگوید، اما او حق ندارد که به کسی و یا یک جریانی توهین و اهانت کند یا آب به آسیاب دشمن بریزد.

من تأکید می کنم که رابطه دولت با مجلس نباید به چالش های خلاف اخلاق یا سیاسی و غیره کشیده شود. رابطه دولت و مجلس نباید به چالش های گروهی، باندی و فرقه ای کشیده شود. امام خمینی (س) روی این مسأله خیلی حساس بود و سعی می کرد رابطه دولت با مجلس یک رابطه درست باشد. خود ایشان یک تجربه از زمان محمدرضا شاه و از زمان مرحوم مدرس در برخورد با رضاخان داشت. امام می فرمود من پای مجلسی رفتم که مرحوم مدرس در آن مجلس بوده است. مشخص می‌شود که قبل از سال 1307 امام به مجلس رفته است یعنی زمانی که تنها 24 یا 25 سال سن داشت، به تهران رفته و در مجلس حاضر شده است.

مجلس اول خصوصیات ویژه ای داشت که بعدها رنگ باخت

یکی از فرمایشات مهم امام درباره مجلس این است که «نمایندگان مجلس خلاصه و عصاره ملت اند» (صحیفه امام، جلد 20، صفحه 279). سؤال این است که چه در مورد مجلس شورای اسلامی و چه در مورد مجلس خبرگان، چه شرایط اجتماعی و سیاسی باید به وجود بیاید که عصاره ملت تشکیل و این فرمایش امام محقق شود؟

بله امام خمینی (س) در این زمینه سخنان مهمی داشتند. ایشان تعبیر جالب دیگری داشتند که «این مجلس فراهم آمده از الله اکبرهای مردم است.» (صحیفه امام، جلد 14، صفحه 370) مجلس اول هم موقعیت ویژه ای داشت و متأسفانه بعدها کمی رنگ باخت. در هر صورت یکی بحث قانون و قانون گذاری است و دیگری اینکه ما به شیوه های غربی بپردازیم و بخواهیم با پول و غیرپول موقعیت برای خودمان درست کنیم. یعنی در هر صورت به مجلس برویم حال به صورت باندی و جناحی باشد یا به صورت شخصی. بنابراین باید فکر کنیم که مجلس کانون تصمیم گیری حکیمانه برای مسائل عالیه ملت و نظام است. می خواهد این کشتی با عظمت را در این دنیای طوفانی به پیش ببرد. پس بحث این نیست که من و یا آن یکی جیبمان را پر کنیم و یا باندی بخواهد به قدرت برسد.

جریان های سیاسی به حفظ مصالح کشور بیاندیشند

اشاره شما به یحث پول های کثیف است که چندی پیش مطرح شد؟

خلاصه بحث این است که ما بتوانیم خدمتگزاران خوبی برای نظام باشیم.

مردم را هم باید آگاهی داد که مردم تحت تأثیر عوامل انحرافی قرار نگیرند و تحت تأثیر تبلیغات پر آب و رنگ قرار نگیرند. باید ملاک ها برای مردم مهم باشد و بر اساس ملاک ها افراد را انتخاب کنند. پس قوانین جای خودش و دستگاه نظارتی و اجرایی در جای خود قرار دارند و جریان های سیاسی هم که می خواهند نامزد معرفی کنند، نخست بیاندیشند که مصالح کشور چگونه حفظ می شود؟ نبینند چه کسی باند و رفیق آنها است یا نه و یا چه کسی در مجلس به من رأی می دهد یا نه؟ اگر رسانه ها و صدا و سیما برای مردم خوب تقریر کنند متوجه مسائل هستند.

اما کسانی که تبلیغ می کنند، حتی صدا و سیما باید خیلی هوشیارانه عمل کنند. باید هر چه بیشتر روی ملاک ها تأکید کنند و هیچ کدام فریب بعضی از آب و رنگ ها و تبلیغات باندی، گروهی و جناهی را نخورند. یعنی مصالح کشور برایشان اصل باشد. جریان هایی که می‌خواهند کاندیدا معرفی کنند نیز باید بر اساس مصالح کشور عمل کنند. آنها نباید نگاه کنند که یک شخصی در باند آنها هست با نیست. باید مصالح کشور برای همه ما اصل باشد. این معنای امانتداری است. همه ما باید امانتدار باشیم چنانچه امام سجاد (ع) فرمود: «اگر شمشیر و یا خنجر که با آن شمشیر یا خنجر سر مقدس سیدالشهدا را از بدن جدا کردند پیش من امانت گذاشتند من به امانت خیانت نمی کنم.» بنابراین همه باید امانتدار باشیم و باید حفظ امانت کنیم.

علی رغم اینکه امام خمینی (س) انقلاب اسلامی را یک انقلاب فرهنگی می دانست، ما بعضا شاهد بداخلاقی هایی در رقابت های انتخاباتی هستیم. ارزیابی شما از این رفتارها چیست و چطور باید از این فضا فاصله بگیریم؟

دری نجف آبادی: باید برای آنهایی که به عنوان کاندیدا معرفی می شوند و یا معرفی می کنند و آنهایی که رأی می دهند ملاک هایی همچون شخصیت، کرامت نفس، تقوا، تعهد، خدمتگزاری، امانتداری و تجربه را مدنظر داشته باشند. بنابراین اگر افرادی باشند که خدایی نکرده شخصیت اعتقادی و اخلاقی آنها دچار آسیب است. شورای نگهبان و دستگاه های نظارتی و دستگاه های اخلاقی نباید اجازه ورورد به آنها بدهند؛ و باید سلب صلاحیت آنها را اعلام کند.

رسانه ها خطر جریان های نفوذی را گوشزد کنند

در فضای انتخابات حتی در مورد چهره های موجه انقلاب اسلامی بعضی تخریب‌ها در حال اتفاق است، چه کاری باید صورت داد تا از این فضا فاصله بگیریم؟

تخریب ها و فتنه انگیزی ها دو حالت دارد. یک زمان بیگانه ها، اجانب، منافقان و فراری ها که کم هم نیستند و با نظام مسأله داشتند و اکنون به اروپا، آمریکا و کانادا و یا به استرالیا رفتند، کارشکنی کرده و مسأله سازی می کنند. خیلی از آنها برای رادیوها، تلویزیون‌ها و ماهواره های بیگانه، که کم هم نیستند، برای تخریب مزدوری می کنند.

البته مردم ما هم تا حدود زیادی نسبت به موضوع آگاه هستند. در عین حال صدا و سیما و دیگر رسانه ها تا جایی که توان دارند باید روشنگری و افشاگری کرده و خطر این جریان های نفوذی را گوشزد کنند. آنها باید جریان های تفرقه افکن، فتنه گر و یا جریان‌های بیماری که از کاه کوه می سازند، که متأسفانه کم هم نیستند، را آشکار سازند.

بخش دیگر تخریب گران و مزدوران به داخل بر می گردد. اگر افراد داخلی ابزار دست خارجی ها باشند باید همان مهر باطلی که بر آنها زده ایم باید روی اینها نیز زد. اما اگر انسان هایی هستند که غرض ندارند و اشتباه می کنند، قضیه متفاوت است.

خبرگان گنجی برای شرایط ویژه

با توجه به اینکه شما عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری هستید، رقابت ها برای انتخابات خبرگان و نتیجه بررسی صلاحیت ها را چگونه ارزیابی می کنید؟

بیشتر اعتراض هایی که درباره بحث های مربوط به صلاحیت وجود دارد، علمی و طلبگی است. البته شرایط کاندیداهای خبرگان 5 شرط مهم دارد که یکی از آنها فقاهت است. الحمدالله زمینه خوبی است. حساب خبرگان از مجلس شورای اسلامی جدا است. ما نباید حساب مجلس خبرگان را با مجلس شورای اسلامی یکی بدانیم. در مجلس شورای اسلامی یک محاسبات دیگری است زیرا یکی می خواهد به بودجه، اقتصاد و دردهای اجتماعی مردم برسد.

این در حالی است که خبرگان یک گنجی برای شرایط ویژه و استثنائی که اگر خدای نکرده حادثه ای مانند حادثه زمان حضرت امام خمینی (س) اتفاق افتاد، خبرگان بتواند تصمیم بگیرد که آن تصمیمشان همان طور که در 27 سال گذشته یک تصمیم مورد قبول ملت بوده و روز به روز ملت ما نسبت به این تصمیم هوشیارتر و قدرشناس تر می شود، اگر 10 و یا 20 سال بعد نیاز شد خبرگان چنین تصمیم بگیرند، دوباره تصمیمشان همین طور صحیح باشد و وقتی خبرگانی تصمیم می گیرند، تصمیمی باشد که همه روی سر بگذارند و همه مراجع قم و نجف، مردم، نخبگان، فرهیختگان و همه اقشار سیاسیون غیر سیاسیون به آن آفرین بگویند. بنابراین هرچه تعداد کاندیداها به گونه ای باشد که کسانی که شایستگی لازم و خبرویت، بصیرت، آگاهی لازم و شناخت لازم را دارند و حرفشان در جامعه حرف متاع و مورد اعتماد است و مردم به حرف آنها اعتماد ویژه دارند، بتوانند حضور یابند.

جمهوری اسلامی 2 عنوان مستقل نیست و یک حقیقت است

انتخابات در رأی و نظر امام چه ویژگی هایی داشت و چه نمایندگانی باید در مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری انتخاب شوند که ویژگی ها و شاخصه های مورد نظر امام را داشته باشند؟

امام در رفراندوم سال 58 بر جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد تأکید داشت. جمهوری اسلامی 2 عنوان مستقل نیست که ما جمهوری را از غرب و شرق و اسلام را از اسلام گرفته باشیم. جمهوری اسلامی مضاف و مضاف الیه و یک حقیقت است. جمهوریت از اسلام برخواسته است. جمهوریت ظرفی برای پیاده شدن اسلام است. یا به تعبیری اسلام ظرف است و باید در قالب جمهوریت ریخته شود. بنابر این نظر امام این بود که مردم نقش دارند و این اسلام در این مجموعه ریخته و کارهای عملی و برنامه ای را باید انجام دهد.معنای این حضور مردم، اعتماد مردم است. همین مردم باید نمایندگان مورد نظرشان را با توجه به شرایط و شایستگی ها انتخاب کنند تا مفهوم جمهوری اسلامی ایران که در شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بود محقق شود.

نمایندگان مجلس نباید ذره ای از اهداف امام فاصله بگیرند

از دیگر شعارهای اصلی ما «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» بود. نمایندگانی که برای مجلسین شورای اسلامی و خبرگان انتخاب می شوند باید پیاده کننده و مجری باشند. یعنی نباید ذره ای از هدف های امام فاصله بگیرند. سوگندی هم که در اصل 67 قانون اساسی آمده که من در مقابل قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد می کنم به آن سوگند هم لباس عمل بپوشد. بنابر این باید سعی کنیم مجلسی را که امام می خواسته یعنی مجلسی مردمی، اسلامی، انقلابی، متعهد، عدالت خواه، ضد استکبار، ضد صهیونیسم، ضد استبداد، ضد تجملات تشکیل دهیم.

ویژگی های مثبت و منفی زیادی دارد. بخواهیم از بیانات امام دربیاوریم شاید 100 ویژگی مثبت باید داشته باشد و 100 ویژگی سلبی را نباید داشته باشد. به این معنا که ضد استکبار، ضد استبداد، ضد صهیونیسم بوده و وحدت امت اسلام برایش مهم باشد. در عین حال نیابد تفرقه انگیزی، فرقه گرایی و طایفه گرایی کنند. اینها نکاتی بود که در بیانات امام مکرر در مکرر به عناوین مختلف قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دوران جنگ تحمیلی و مجالس اول و دوم همه این نکات را چه در سخنرانی ها و چه در پیام ها و وصیت نامه عبادی-سیاسی خود امر فرمودند.

خسارت نیامدن برخی بزرگان به مجلس خبرگان

یکی از تفاوت های عمده انتخابات مجلس خبرگان این دوره با انتخابات قبلی خبرگان حضور مجتهدین جوان در این انتخابات است. ارزیابی شما از حضور مجتهدین جوان در این مجلس خبرگان چیست؟

اعضای مجلس خبرگان شخصیت های مورد اعتماد نظام، روحانیت، مراجع عالی قدر قم و نجف و وفادار به آرمان های امام و رهبری هستند و جوان و پیر بودنشان مسأله دوم است. مسأله اول حفظ اصول، شاکله و شاخص ها است. بعضی از بزرگان وجودشان در مجلس خبرگان نعمت، برکت و مؤثر است و نیامدشان نیز ممکن است خسارت باشد. ممکن است در صورت حضور در مجلس خبرگان نیز خیلی نتوانند فعال باشند. اما آنها برای کشور یک وزنه به حساب می آیند و 50 سال در خدمت نظام و اسلام بودند. آنها شخصیت های محترم، شناخته شده و ارکان نظام هستند. اگر در مجلس خبرگان هم نباشند مثل مراجع می مانند حالا رده دوم مراجع هستند. بنابر این ما هرچه مجلس خبرگان و اعتبار خبرگان و اعتماد ملی به آن را ارتقا ببخشیم به نفع نظام است.

من در دوره های قبل خدمت بعضی از این آقایان مثل آیت الله جوادی، آیت الله مظاهری، آیت الله سید جعفر کریمی رسیدم و از آنها برای حضور دعوت کردم. من دوره اول با اینکه از چهارمحال بختیاری ثبت نام کرده بودم برادرم مدارک آقای امینی را گرفتند. خودم نیز در تلویزیون اصفهان سخنرانی کرده و گفتم به آقای امینی رأی می دهم.

این در حالی است که جوانان بسیار فاضلی در حوزه های علمیه قم و شهرهای دیگر هستند که آنها هم می توانند در مجلس خبرگان حضور داشته باشند. ما نمی خواهیم راه را بر دیگران سد کنیم. حتما نباید راه را بر دیگران سد کنیم. اما مجلس خبرگان باید هرچه وزین تر باشد و شخصیت های معتبرتر و مورد احترام تر حضور داشته باشند چون فردا می خواهند یک تصمیم خیلی تأثیرگذار بگیرند.

خدا رحمت کند مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی را بعد از تصمیمی که راجع به آیت الله خامنه ای گرفتند ایشان خدمت مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی رفته و عرض کرده بودند که 10 مجتهد مسلم مثل آیت الله مکارم یا آیت الله سبحانی و فاضل و یا بزرگان دیگر مثل آیت الله مشکینی در مجلس خبرگان بوده و رأی دادند. این برای خود شخصیتی مثل آیت الله العظمی گلپایگانی هم حجت شرعی است. یعنی حجت بر همگان تمام است.

در مجلس خبرگانی که 88 نفر شخصیت مورد احترام ملت، حوزه های علمیه و مراجع عالی قدر حضور دارند، آیت الله سیستانی و مراجع قم و آیات دیگر می گویند تصمیمات این طور شخصیت ها در هوا و هوس نیست و تحت تأثیر عوامل غیر الهی تصمیم نگرفتند. یک انگیزه بیشتر نداشتند آن انگیزه ادای وظیفه ادای تکلیف و ادای دین به اسلام است. این خیلی مهم است.

نسبت به حضور زنان و جوانان در خبرگان حساسیت ندارم

بنابر این من با اینکه زنی شایستگی داشته باشد و به مجلس خبرگان بیاید مخالفت ندارم. این امر منع قانونی ندارد. اما در درجه اجتهاد باید شرایط لازم را داشته باشد. در مورد جوانان نیز باید بگویم که جوان تعریف خاصی ندارد. قرآن در مورد اصحاب کهف می گوید «إنه کان فتیتا» جوان بودند. جوانمرد بودند. این در حالی است که روایات ما می گوید آنها جوان نبودند. مثل شما که به یک معنا جوان نیستید. اگر بخواهیم جوان 25 یا 26 ساله بگوییم. آنها فکر، روح و اراده شان جوان بود. آقای سید حسن نصرالله الآن جوان است. البته جوان 50 و چند ساله است.

جوانانی که مراجع هم قبولشان دارند ...

من اصلا حساسیت ندارم. می خواهم بگویم جوانی اینجا معنای دیگری پیدا می کند. یک تعریف دیگر پیدا می کند. بله حتما افراد با نشاط و وظیفه شناس حضور داشته باشند که البته نهایتا باید از تأیید شورای نگهبان بگذرند.

حمله به سفارت عربستان گل به خودی بود

یکی دیگر از ویژگی های انتخابات دور بودن از افراط ها و تفریط ها است. چه کاری باید انجام دهیم که انتخابات ما از فضای افراط ها دور بوده و طبق نظر امام بتواند مجلسی را رقم بزند که در رأس امور است؟

افراط و تفریط در هر جامعه ای انحراف است. جامعه اسلامی تعادل حکیمانه، خردمندانه و خداپسندانه لازم دارد. مثلا در حادثه شهادت شیخ نمر باقر النمر دنیای اسلام داشت مقابل این جنایت آل سعود یک جبهه می شد، بعضی افراد افراطی شبانه به سفارت عربستان حمله کردند. مثل دروازه بانی که گل وارونه به خودمان زدند. این اقدام آنها را تحریک کرد تا بعد از این همه جنایت در منا و حوادث دیگر از جمله حمله یه یمن و بحرین به جای بدهکار بودن طللبکار شوند.

آنها به دلیل جنایات مختلفی که در طول 5 سال گذشته در بحرین و یک سال گذشته در یمن کردند و با استفاده از بمب های خوشه ای این همه آدم کشتند، همچنین به دلیل حمایت هایی که در عراق و سوریه از داعش داشنند و فتنه ای که در لبنان در حمایت از جریان 14 مارس به پا پا کردند، زیر فشار افکار عمومی بوده و دنبال بهانه می گشتند. به خاطر یک اشتباه یا یک تجزیه و تحلیل غلط، کودکانه، افراطی بیانیه 58 ماده ای علیه ما دادند.

نباید به افراطیون میدان دهیم

بنابر این افراط و تفریط ها 100 درصد نه تنها نتیجه مثبت ندارد بلکه نتیجه منفی می دهد. تجربه 40 ساله من این است که با قاطعیت می گویم، ما نباید میدان را دست آدم های افراطی و تفریطی بدهیم. اگر ما سهل انگاری کردیم حتما یک عده افراد افراطی و تفریطی کار دست ما می دهند. اگر ما وظیفه خود را درست و قاطع انجام ندادیم، افراطیون و تفریطیون میدان داری می کنند.

بنابر این حق این است که دولت، مجلس شورای اسلامی، روحانیون و دیگر اقشار وظایفمان را با قاطعیت و با صلابت و دور از افراط و تفریط انجام دهیم تا میدان برای افراد افراطی باز نشود. در غیر این صورت میدان برای آنها باز می شود و آنها خدای ناکرده می خواهند بینی اش را پاک کنند چشمش را کور می کنند. البته ما وظیفه داریم تا جایی که ممکن است توجیه و ارشاد کنیم.

این جلسه های کمیته ها، شب نشینی ها و گعده هایی که لیدرهایی مثل همین ماجرا پیدا می کنند، به این لیدرها نباید میدان داد. این لیدرها باید در چهارچوب ضوابط و قوانین حرکت کرده و خدای ناکرده از رهبر معظم انقلاب جلوتر نروند. سوره حجرات سراسر درس است. در این سوره آمده است که « یا ایها الذین آمنوا لاتقدموا بین یدی الا و رسوله» یعنی نباید از پاپ کاتولیک تر شد. جلوی دست خدا و پیغمر راه نرویم و بخواهیم پیشی بگیریم. این گناه است و آثارش هم می بینیم واقعا این کار غلطی بوده که انجام دادند. این کار غلط به ضرر منافع جمهوری اسلامی تمام شد. حالا ممکن است آنها ندانسته فکر کنند کار خوبی می کنند. من نمی گویم مستقیم و دستگاه های قضایی این را باید بگویند ولی شاید غیر مستقیم خود آل سعود هم دست داشته باشند. ما نباید خدای ناکرده به این مسائل دامن بزنیم که قطعا به مصلحت ما و جامعه ما نیست.

باید همه تلاش کنیم در چارچوب قانون، موازین شرعی، سخنان امام و فرمایشات رهبری حکیمانه و خردمندانه پاسخگو باشیم. ما به اختیار خودمان مجاز نیستیم هر کاری را انجام دهیم.

کلام آخر

در هر صورت به نظر من دو موضوع بسیار مهم باید در دستور کار همه به ویژه دولتمردان و نخبگان قرار گیرد و با تمامی وجود برای تحقق و ارتقای آن برنامه ریزی، سازمان دهی و تدبیر شود. یکی از این موضوعات فرهنگ و هویت عظیم اسلامی، انقلابی و ولایی ملت بزرگ و شهید پرور ایران اسلامی است.

موضوع دیگری که باید به آن توجه شود اقتصاد نیرومند، خوداتکا، فعال و پویا ر عرصه داخلی و بین المللی است که بهترین الگوی آن در سیاست های اقتصاد مقاومتی به طور کامل آمده است.

دولت محترم باید برای این دو موضوع مهم و سرنوشت ساز همت نموده و ملت را برای عملیاتی نمودن آن بسیج کند که رمز موفقیت و پیروزی است.

گفت و گو: سجاد انتظاری و رضا ذبیحی