عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تبیین نقش بیگانگان در مدیریت اساسی ایران در زمان پهلوی، استقلال سیاسی جمهوری اسلامی ایران را بی نظیر خواند و گفت: ما در عرصه های دیگر از جمله عرصه نظامی نیز به اقتدار خوبی دست یافته ایم. ولی در زمینه اقتصادی به دلیل اینکه برنامه های ما بومی و اسلامی نبوده و بر اساس مبانی غربی شکل گرفته است، موفقیت های چندانی به دست نیاورده ایم. البته با تکیه بر توان نخبگان داخلی و با استفاده از اقتصاد مقاومتی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در این زمینه نیز می توانیم موفق شویم.
حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی مقدم در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» را محوری ترین شعار امام خمینی (س) و مردم قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دانست و در مورد میزان دستیابی به ابعاد مختلف این شعار، اظهار کرد: هر کدام از قسمت های این شعار از ابعاد مختلف قابل طرح است. به طور مثال استقلال را از ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی، علمی و دیگر ابعاد باید در نظر گرفته و شرایطی که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در آن قرار داشتیم را با شرایط کنونی مقایسه کنیم.
رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید بر اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران کشوری وابسته بود، تصریح کرد: تا زمان افول قدرت بریتانیا، ایران از بعد سیاسی به این کشور وابسته بود. بعد از افول بریتانیا نیز ایالات متحده آمریکا بالا آمد و ایران هم وابسته به آمریکا شد. شاهد این وابستگی این بود که بعد از رو به زوال گذاشتن سلسله قاجاریه، دولت بریتانیا در ایران مداخله کرده و شاه ایران را برگزید.
وی یادآور شد: امام خمینی (س) در یکی از سخنرانی های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نقل می کنند که «در رادیو دهلى- که مربوط به انگلیس ها بود- گفتند که ما رضا شاه را آوردیمش سر کار و بعد از اینکه خیانت کرد او را بردیم!» (صحیفه امام، جلد 3، صفحه 507) این وابستگی ایران به بریتانیا را به خوبی نشان می دهد.
نقش بیگانگان در مدیریت اساسی کشور در زمان پهلوی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: رضا خان در حالی پادشاه ایران شد که برای پادشاهی او نه تنها از مردم عادی، بلکه از نخبگان جامعه هم نظری خواسته نشد. حتی مجلسین شورا و سنا نیز در این امر نقشی نداشتند. البته بعدا صورت ظاهری درست کردند. بعد از به قدرت رسیدن رضا خان مجلس شورای ملی به قانون اساسی اصلاحیه زد و رضا خان را پادشاه ایران شناخت. اما وقتی که بریتانیا دید که رضاخان در جنگ جهانی دوم پیشروی های آلمان را دنبال می کند و نوعی حمایت از آلمان دارد، او را از ایران به آفریقای جنوبی و جزیره موریس برد؛ که آفریقای جنوبی هم مستعمره انگلیس بود.
وی تأکید کرد: برای روی کار آمدن فرزندش محمدرضا نیز روشن ترین نشان وابستگی خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست است. او در کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» آورده که محمدرضا در اتاق کار خودش خطاب به من گفت که فردا صبح به جلوی سفارت انگلیس برو و از وابسته امنیتی سفارت کسب تکلیف کن. یعنی در این حد از وابستگی که شاه یک کشور از سفیر بریتانیا تکلیف بخواهد. او هم می گوید این کار را کردم و آن فرد در جواب گفت که تا وقتی محمدرضا نقشه پیش روی آلمان را در اتاق خودش نصب کرده و دنبال می کند و رادیو آلمان را گوش می دهد نمی تواند روی حمایت های ما حساب کند. این حکایت از اطلاعات دقیق آنها از اتاق کار محمدرضا شاه دارد.
مصباحی مقدم ادامه داد: فردوست می گوید وقتی من خبر را برای محمدرضا بردم چنگ زد نقشه را کند و رادیو را هم بست. گفت که فردا صبح سؤال کن و بگو حالا تکلیف من چیست؟ وقتی پرسیم جواب داد که ما باید با متحدینمان که دولت های روسیه و آمریکا باشند در مورد جانشینی رضا شاه مشورت کنیم. 10 روز از این ماجرا گذشت و محمدرضا بلاتکلیف بود. پس از 10 روز اعلام کردند که اکنون می تواند روی حمایت ما حساب کند. یعنی او را به پادشاهی ایران به رسمیت می شناسند. این نشان نقش بیگانه در رهبری و مدیریت اساسی این کشور در آن زمان است.
استقلال سیاسی جمهوری اسلامی بی نظیر است
وی استقلال سیاسی جمهوری اسلامی ایران را بی نظیر خواند با تأکید بر اینکه هیچ کشوری در جهان به استقلال ایران نداریم، گفت: ما به جایگاهی از قدرت سیاسی و استقلال سیاسی رسیده ایم که بر مسائل بین المللی و منطقه ای اثرگذار هستیم. نقش ما در منطقه روشن است. تأثیری که امروز نظام جمهوری اسلامی بر عراق، سوریه، افغانستان، لبنان، یمن، بحرین و شرق و شمال آفریقا دارد نشان دهنده قدرت سیاسی فوق العاده ای است که ایران در اثر انقلاب اسلامی و اتکای به مردم و آرای مردم پیدا کرده است.
پیش از انقلاب مردم هیچ نقشی در مناسبات سیاسی کشور نداشتند
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن بیان اینکه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مردم هیچ نقشی در مناسبات سیاسی کشور نداشتند، تصریح کرد: امام خمینی (س) تأکید داشتند که حتی لیست نمایندگان مجلسین از سفارت خانه ها می آید و این نمایندگان نماینده مردم نیستند.(رجوع کنید به صحیفه امام، جلد 5، صفحه 8) اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اصل نظام جمهوری اسلامی با رأی 98.2 درصدی مردم شکل گرفت. قانون اساسی را نمایندگان خبرگان منتخب ملت نوشتند. این قانون پس از اتمام به همه پرسی گذاشته شد. در تجدید نظر قانون اساسی نیز همین روال طی شد.
وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین اولین انتخابات ریاست جمهوری با آرای مردم شکل گرفت؛ و تا کنون 9 مجلس و 11 رئیس جمهور با انتخاب مردم روی کار آمده است. خبرگان رهبری با انتخاب مردم روی کار می آیند و رهبر ما هم منتخب منتخبان مردم است. شوراهای اسلامی شهر و روستا هم منتخبان مردم هستند. این یعنی یک نظام کاملا مردم سالار که اسلام محتوا و جمهوریت شکل آن نظام است.
عواملی که ایران را ژاندرم خلیج فارس کرده بود
مصباحی مقدم در مورد استقلال نظامی نیز یادآور شد: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران عضو ناتو و ارتش ایران یک ارتش فوق العاده مدرن و مجهز با آموزش آمریکایی - انگلیسی - ایتالیایی بود. چون نیروی دریایی ما را انگلیس و ایتالیا آموزش می دادند و با تجهیزات انگلیسی و آمریکایی عنوان ژاندارم خلیج فارس را به دست آورده بود.
وی در توضیح چگونگی قدرت نظامی ایران در زمان طاغوت گفت: من در بندرعباس با دریادار مدنی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد ملاقاتی داشتم. در این ملاقات از او پرسیدم که ایران در زمان شاه از نظر قدرت نظامی در چه شرایطی بود؟ اظهار داشت که ایران را انقدر مجهز کرده بودند که بتواند در مقابل هجوم ناگهانی اتحاد جماهیر شوروی به مدت 3 روز تنگه هرمز و خلیج فارس را باز نگه دارد و جلوی تصرف کشتی های تجاری و نفتکش های شوروی را به خلیج فارس و تنگه هرمز بگیرد؛ تا در طی این 3 روز ناتو بتواند خودش را به منطقه برساند. من سؤال کردم آیا چنین قدرتی را داشت؟ و او پاسخش منفی بود.
ارتش شاهنشاهی در عین اقتدار وابسته بود
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز ارتش شاهشاهی را در عین اقتدار، وابسته دانست و اظهار کرد: این قدرت نظامی در حدی نبود که بتواند 3 روز در مقابل اتحاد جماهیر شوروی مقاومت کند. اما این ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی 8 سال در مقابل اتحاد شوروی، ایالات متحده آمریکا، ناتو و کشورهای عربی که در حمله به ایران از صدام حمایت می کردند، ایستاد.
وی تأکید کرد: تجهیزات، هواپیما، تانک و توپ های روسی در کنار مشاورانی از این کشور به طور مستقیم و علاوه بر آن سوپر اتانداردهای فرانسوی، هواپیماهای اطلاعاتی و شناسایی آمریکایی، بمب های شیمیایی آلمانی و سربازهای 27 کشور عربی در جنگ با ایران به صدام کمک می کردند. ولی ایران در مقابل آنها توانست مقاومت کند و با قدرت از سرزمینش دفاع کرده و حتی یک وجب از زمین خودش را به دشمن ندهد.
دستگیری سربازان آمریکایی یکی از جلوه های اقتدار نظامی جمهوری اسلامی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به دستگیری چند روز پیش سربازان آمریکایی توسط نیرویی دریایی سپاه پاسداران، ادامه داد: یکی از جلوه های اقتدار نظامی ایران را چند روز پیش شاهد بودیم؛ که با نزدیک شدن 2 ناوچه آمریکایی سربازان آن توسط نیروی دریایی سپاه دستگیر و بدون به کار بردن حتی یک فشنگ دست آنها به نشانه تسلیم بالای سرشان برده شد؛ تا اینکه آنها در یک گفت و گو و مذاکره آنها آزاد شدند. این نشانه دهنده اقتدار نظامی کشور ما است.
وی افزود: الآن هم می بینیم کنگره آمریکا در صدد این است که تجهیزات موشکی ما را محدود کند. البته چنین توانی را ندارد. این قدرت نظامی در شرایط تحریمی به وجود آمده که هیچ کشور جهان به ما سلاح، امکانات، مهمات و یا آموزش نظامی و فناوری های نظامی نداده است.
پیش از انقلاب صنعت مستقل نداشتیم
مصباحی مقدم بعد دیگر استقلال را استقلال اقتصادی بیان و با تأکید بر اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران جولانگاه شرکت های خارجی بود، گفت: در آن دوره به طور عمده تولیدات کشور ما مونتاژ و به عبارت دیگر سرنخ همه این تولیدات خارج از کشور بود. ما صنعت مستقلی نداشتیم. به طور مثال ما در دوران طاغوت صنعت ریخته گری و یا ذوب فلز نداشتیم. اقتصاد کشور ما در خدمت قدرت های اقتصادی مهم دنیا از آمریکا و اروپا بود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ما صنایع بزرگی همچون ذوب آهن و آلومینیوم را دنبال کردیم و قدرت اقتصادی ما به جایی رسید که یک صنعت مستقل داشته باشیم. البته نمی توانیم بگوییم به استقلال دست پیدا کردیم. چون با استقلال فاصله زیادی داریم.
یکی از وابستگی های ما وابستگی اندیشه اقتصادی است
وی با بیان اینکه ما در استقلال اقتصادی نیازمند به کار بسیار زیادی هستیم، تصریح کرد: یکی از وابستگی های ما وابستگی اندیشه اقتصادی است؛ که کمتر کسی روی این مسأله توجه و تأمل می کند. به عبارت دیگر دانش آموختگان اقتصاد که از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی کشور ما را با نظریات خودشان هدایت می کنند از نظر فکری به اندیشه اقتصادی غربی وابسته هستند. متأسفانه نتوانسته ایم دانشمندانی داشته باشیم که خود بیاندیشند و در عین داشتن استقلال علمی و فکری طرحی نو دراندازند؛ تا ما شاهد شکل گیری یک اقتصاد مستقل با بنیان های فکری مستقل باشیم.
رئیس پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به سؤالی در مورد راهکار اصلاح بنیان های فکری اقتصاددانان ایران، ضمن تأکید بر اینکه این امر نیازمند به یک کار جدی در زمینه علمی رشته اقتصاد است، اظهار کرد: همین علما و اندیشمندانی که بی واسطه و یا با واسطه تحصیل کردگان غرب هستند، باید با قبول اینکه ما نیازمند به بومی و اسلامی اندیشیدن هستیم، در اندیشه ها و افکار خودشان تجدید نظر کرده و با یک کار جمعی و مشترک عزم خود را برای داشتن یک الگوی مستقل جزم کنند.
وی با یادآوری رهنمودهای مقام معظم رهبری در زمینه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، گفت: اگر ما به دنبال دست یافتن به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باشیم، استقلال علمی و فکری برای شکل گیری استقلال اقتصادی ظهور می کند. چون استادان ما دانش اقتصاد را دارند، نیاز نداریم که در این مورد از نقطه صفر شروع کنیم. مهم این است که بنیان های فکری آنها بر اساس بومی و اسلامی فکر کردن در عرصه اقتصاد بازنگری شود. امروز خوشبختانه با رشد و بالندگی که در این عرصه در کشور و دانشگاه های ما پدید آمده استادان ما دارای این ظرفیت شده اند.
انتقاد مصباحی مقدم از مبانی برنامه های توسعه
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سؤالی در مورد میزان موفقیت در اجرای برنامه های توسعه و سند چشم انداز 20 ساله، تأکید کرد: مطالعه موفقیت در اجرای برنامه ها کار خوبی است. اما مسأله ای که من مطرح می کنم عمیق تر از این است. من می گویم مبانی آن برنامه ها بر اساس اندیش های مستقل شکل نگرفته بود. این برنامه ها مبتنی بر اندیشه های اقتصادی نوکلاسیک و برخی از آنها بر اساس مکتب کینز بود.
وی افزود: مشکل این است که ما نمی توانیم با اندیشه های اقتصادی وارداتی بدون اینکه با شرایط بومی ما منطبق شود کشور را به قدرت اقتصادی برسانیم. پس ما نیازمند به بازنگری در زیربناهای فکری و الگوها هستیم. اتفاقا اقتصاد مقاومتی که حاصل رهنودهای مقام معظم رهبری و اندیشه های نخبگان داخلی است، گام بزرگی به سمت دست یافتن به این الگو است. پس باید این باور در جامعه ما به وجود آید که می توانیم بر اساس اقتصاد مقاومتی برنامه ریزی کنیم. بعد ارزیابی کنیم که آیا برنامه های ما برنامه های موفقی بوده یا نبوده است. البته در بخشی از نخبگان جامعه ما این باور پدید آمده است.
مصباحی مقدم ضمن تأکید بر اینکه ما باید در الگوی خودمان یک تغییر جدی بدهیم، خاطر نشان کرد: دهه اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما از الگوی نیمه سوسیالیستی و دهه دوم از یک الگوی نیمه لیبرالیستی استفاده کردیم. دهه سوم نیز در این زمینه آشفتگی وجود داشت. پس باید در اواخر دهه چهارم به بنیان هایی دست پیدا کنیم که آن بنیان ها نه شرقی نه غربی و بر گرفته از مبانی اندیشه اسلامی و تمدن ایرانی باشد. اگر چنین شد و با اتکا بر فکر نخبگانمان می توانیم ادعای استقلال اقتصادی کنیم.
وی با بیان اینکه استقلال به معنای خودکفایی در تولید همه کالاها نیست، گفت: استقلال به معنای این است که ما روی فکر و نیروی نخبه داخلی خودمان اتکا کنیم و الگوی بومی داشته باشیم. یعنی باید به داشته های خودمان از قبیل نیروی انسانی و امکانات تکیه کنیم. ما الآن از سرمایه ملی خود آنچنان که باید استفاده نکرده ایم. اگر از سرمایه ملی خودمان در منابع طبیعی از جمله زمین، آب و معادن و از جمله نفت و گاز درست استفاده کنیم، یک قدرت اقتصادی بزرگ به دست می آوریم.
نباید دور کشورمان دیوار بکشیم
این استاد اقتصاد دانشگاه تأکید کرد: اینکه می گوییم نباید چشم ما به بیرون باشد به معنای گرفتن نیرو و گرفتن قدرت است. البته مانعی ندارد که برای تبادل، چشم ما به بیرون باشد. بالأخره ما نباید دور کشورمان دیوار بکشیم. کما اینکه نباید دور اندیشه های خودمان هم دیوار بکشیم. همان طور که تبادل اندیشه در علم و فناوری بسیار به جا است، در اندیشه ها و امکانات اقتصادی هم تبادل به جا است. مثل اینکه ما تولیداتی داشته باشیم و صادر کنیم و تولیداتی را که دیگران ارزان تر تولید می کنند وارد کنیم.
وی ادامه داد: ولی نباید وابسته به سرمایه خارجی باشیم که وابستگی به سرمایه خارجی همان قدر زیان بار است که وابستگی به اندیشه خارجی زیان بار است. ولی وقتی که قدرت اقتصادی پیدا کرده ایم تبادل اطلاعات، معلومات، فناوری ها، دانش و تبادل محصولات و خدمات فنی و مهندسی بسیار بسیار به جا است. آنجا از موضع یک کشور برابر با کشورهای دیگر می توانیم وارد تجارت و تبادل شویم.
....................................................................
گفت وگو: سجاد انتظاری
