پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: واکنش مقامات کشورهای مختلف به سخنرانی ترامپ در هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل نشان از انزوای دولت آمریکا در سطح بین المللی داشت و این انزوا هر دلیلی که داشته باشد در شرایط فعلی می تواند به نفع ایران و رابطه ایران با دیگر کشورهای دنیا از جمله اتحادیه اروپا باشد. رفتار و مواضع اخیر صدر اعظم آلمان، نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور فرانسه نیز فرضیه فاصله گرفتن دولت های اروپایی از دولت آمریکا را تقویت کرد.
با کارشناسان مسائل بین المللی، دلایل این انزوای دولت ترامپ و تأثیر آن در ارتباط ایران با اتحادیه اروپا و موفقیت ایران در مواجهه با تحریم های دولت آمریکا علیه کشورمان را بررسی کردیم و راه هایی که کشورهای اروپایی می توانند به ایران کمک کنند تا تحریم های آمریکا را بی اثر کند در این گفت و گوها مطرح شد.
علی بیگدلی در گفت و گو با خبرنگار جماران ، در خصوص انزوای دولت آمریکا در فضای بین المللی اظهار داشت: رفتار ترامپ و بخش افراطی جمهوری خواهان که به دنبال هدف دیگر و منافع اقتصادی آمریکا هستند، متحدین سنتی خود را دلگیر کرده که رفتار مرکل و سخنرانی مکرون در سازمان ملل حکایت از همین موضوع دارد.
این کارشناس مسائل بین المللی با بیان اینکه اتحادیه اروپا به تنهایی قادر نیست در برابر آمریکا مقاومت کند، تصریح کرد: 28 درصد از سرمایه صنایع سنگین و هشت درصد صنایع الکترونیکی اروپا در اختیار کمپانی های آمریکایی است و به همین دلیل وقتی در دوره قبل ما را تحریم کردند آمریکا از همین وسیله استفاده و اروپا را مجبور کرد ایران را تحریم کند. الآن هم اگر شرکت هایی مثل توتال ایران را رها می کنند از ترس این است که مبادا بازار آمریکا را از دست بدهند.
وی با اشاره به سخنان وزیر امور خارجه کشورمان مبنی بر اینکه اگر اروپا به تعهداتش عمل نکند ما هم از برجام بیرون می آییم، گفت: زدن این حرف نشان می دهد که وزیر امور خارجه ما اطمینان ندارد از اینکه اتحادیه اروپا بتواند شبکه مالی مستقلی را، بر خلاف منافع آمریکا، بر روی ایران باز کند. با توجه به اینکه اتحادیه اروپا سه شرط حقوق بشر، کنترل موشک ها و عدم دخالت ایران در کشورهای منطقه را برای ما گذاشته، به نظر نمی رسد که اتحادیه اروپا به تعهداتش عمل کند.
بیگدلی تأکید کرد: تا جایی که ممکن است ما باید در برجام بمانیم. برای اینکه از برجام خارج شدن ما یک اجماع بین المللی علیه ما به وجود می آورد و اتحادیه اروپا را هم از دست خواهیم داد و یکپارچگی میان آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ما شکل خواهد گرفت. اگر تهدید کنیم که از برجام بیرون می رویم چیزی را به نفع ما تغییر نمی دهد. من همیشه گفته ام که ما نباید اتحادیه اروپا را از دست بدهیم و الآن هم همین نظر را دارم.
وی یادآور شد: آمریکایی ها تلاش می کنند موضوع ایران را به یک پدیده بین المللی تبدیل کنند و شاید تا حدودی هم موفق بوده اند؛ حداقل در محدوده ای از جغرافیای سیاسی این موفقیت به دست آمده که الآن کره جنوبی، ژاپن و هند دارند میزان دریافت نفت از ما را کاهش می دهند؛ در اروپا به این شکل نبوده ولی شرکت های خصوصی مثل توتال بیرون رفته اند. اگر ما اتحادیه اروپا را هم رها کنیم اجماع بین المللی علیه ما سریعتر شکل می گیرد و چهار منبعی که قبلا ما را تحریم کردند دوباره ما را تحریم می کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه تصمیم گیری در این مقطع خیلی سخت است، گفت: ما در شرایطی قرار گرفته ایم که اگر یک قدم هم اشتباه برداریم خیلی سخت خواهد شد. یعنی خروج ما از برجام نفعی برای ما ندارد. بر خلاف چیزی که مردم تصور می کنند، مشکل الآن ما اقتصادی نیست و سیاسی است؛ یعنی مشکلات سیاسی ما منشأ به وجود آمدن مشکلات اقتصادی شده است و ما باید برای حل مشکلات سیاسی راهکار عملی داشته باشیم. اگر ما قصد رها شدن از چالش های اقتصادی را داریم باید در رفتارهای سیاسی خود تجدید نظر کنیم.
از سوی دیگر حسن بهشتی پور در گفت و گو با خبرنگار جماران در مورد انزوای دولت آمریکا در فضای بین المللی اظهار داشت: پیش از اینکه تحت تأثیر رفتار ایران باشد این سیاست های ترامپ بوده که این انزوا را برای دولت آمریکا در پی داشته است. وقتی می گوییم منزوی شده یعنی اینکه کشورها به صورت داوطلبانه با آمریکا همراهی نمی کنند. مثلا وقتی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد اکثریت قاطع کشورها مخالف مواضع او بودند. این امر در سخنرانی های وزیر خارجه روسیه، ترزا می، مکرون و سایر مقامات دیگر کاملا مشهود بود.
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: واقعیت این است که مسئولین کشور ما الآن در مسائل بین المللی به صورت پخته و سنجیده موضع می گیرند و با زبان بین المللی و در چهارچوب هنجارهای شناخته شده در حقوق بین الملل صحبت می کنند. این باعث می شود که از یک طرف بهانه دست طرف مقابل نمی آید که در گذشته از این بهانه ها استفاده می کردند تا دیگران را با خودشان همراه کنند؛ از طرف دیگر هم متقاعدسازی تا حدود زیادی انجام می شود. یعنی بیان مسئولین ایرانی به گونه ای است که می تواند افکار عمومی و نمایندگان کشورهای مختلف را متقاعد کند. این ویژگی ها باعث می شود که انزوای دولت آمریکا تشدید شود.
وی یادآور شد: موضوع دیگری که باید به آن توجه شود این است که ایالات متحده یک قدرت هژمون در سطح بین المللی است و متأسفانه هم از نظر نظامی و هم از نظر اقتصادی امکاناتی را در سطح بین المللی دارد که می تواند نظراتش را به کشورهای دیگر دیکته کند. لذا این یک واقعیت است که آمریکا در انزوا قرار گرفته، اما دلیل مشهود نبودن این انزوا در زندگی کسانی که زندگی آنها تحت تأثیر تحریم ها قرار دارد این است که آمریکا از امکانات و نفوذ سیاسی و اقتصادی بین المللی استفاده و عملا کشورهای دیگر را مجبور می کند که شرکت های آنها با آمریکا همراه شوند. این امر اثرات انزوا را تا حدی کاهش می دهد. اگر چنین قدرتی وجود نداشت این انزوا در خنثی کردن سیاست های آمریکا علیه ایران تأثیر می گذاشت.
بهشتی پور افزود: در گذشته به دلیل اینکه متأسفانه ما در انزوای بین المللی قرار داشتیم و یک سری پرونده سازی ها علیه ما انجام شده بود که منجر به قطعنامه شده بود. در آنجا دست ما بسته بود ولی الآن فضاسازی های منفی از بین رفته و از یک طرف هم امکاناتی را داریم که می توانیم با اتکای به آن افکار عمومی دنیا را با خودمان همراه کنیم. اینکه این افکار عمومی در کاهش یا مدیریت و کم اثر کردن تحریم ها چقدر می تواند به ایران کمک کند، یکی از موضوعات مهمی است که ما در بحث دیپلماسی عمومی باید در دستور کار قرار دهیم.
وی در خصوص میزان تأثیر ساز و کارهایی که اتحادیه اروپا برای همکاری با ایران در حال طراحی است، گفت: چون شرکت های مؤثر اروپایی در این موضوع از سیاست های دولتشان تبعیت نمی کنند نمی توان امیدوار بود. اگر اتحادیه اروپا بانک ها و یا شرکت هایی را ایجاد کند و یا مأموریت دهد که با آمریکا معامله نداشته باشند و فقط با ایران و سایر کشورها مبادله کنند شاید راهگشا باشد.
این کارشناس مسائل بین المللی ادامه داد: اگر اروپایی ها تضمین هایی برای سرمایه گذاری در ایران ارائه دهند می توان به برجام امیدوار بود. ولی چون نفوذ اروپایی ها روی شرکت های بزرگ کم است به صراحت نمی شود بگوییم می توانند این کار را انجام دهند یا نمی توانند. باید منتظر باشیم و ببینیم انجام می دهند یا نمی دهند. اگر انجام دهند قطعا به نفع ما است. من نمی خواهم بدبین باشم؛ چون جامعه نیاز دارد که ما بگوییم اتحادیه اروپا شاید بتواند کاری انجام دهد. ولی تردید دارم که اتحادیه اروپا بتواند بانک و یا شرکت بیمه ای را ایجاد کند که با ایران مبادله کند و ترسی از جریمه های آمریکا نداشته باشد، اگر چنین کند، می تواند موفق باشد که چنین سیاستی را در مقابل ایران اعمال کند.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص واکنش ایران به عدم موفقیت اتحادیه اروپا در تضمین منافع ایران، گفت: ایران به جای خروج از برجام بهتر است که اجرای برجام را به حالت تعلیق درآورد. یعنی بگویند من همچنان خودم را به اجرای برجام ملزم می دانم اما اجرای آن را تا زمانی که اروپا تمهیداتش را عملی کند معلق می گذارم. به نظر من این راهکاری است که از یک طرف می توانیم همچنان اعتبار برجام را حفظ کنیم و از طرف دیگر به آنها هم بگوییم تا زمانی که اقدام عملی انجام نداده اید ما هم برجام را اجرا نخواهیم کرد.
