به گزارش ایرنا، نبود کارگاه های فراوری و بازار فروش سبب می شود تا دلالان هر کیلوگرم گیاه دارویی باریجه را در سمنان 2 میلیون ریال خریداری و در کشور های خارجی تا 80 میلیون ریال بفروشند، چرا برای این مشکل کشاورزان تدبیر نمی شود تا دست واسطه ها کوتاه شود؟
این دردی است که کشاورزان دیگر محصولات نیز از آن می نالند و حل این مشکل فراگیر را از مسوولان امر خواستار هستند.
سمنان خاستگاه تولید گیاه باریجه در کشور است و بیش از 30 هزار هکتار از مراتع مستعد استان در سالهای اخیر به کشت این گیاه رفته است اما به دلیل کنترل نشدن بازار و وجود دلالان حاصل تمام زحمات باریجه کاران از بین می‌برد.
باریجه که در ارتفاع 600 تا سه هزار و 500 متری می روید و زمان برداشت آن اواسط تابستان تا اواسط پاییز است، بیشتر در استان های خراسان، تهران و سمنان می روید.
بیشترین باریجه استان از مراتع شهرستان های سمنان، آرادان و گرمسار برداشت می شود و در این میان شهرستان آرادان به عنوان یکی از مناطق مستعد رویش باریجه کشور تولید 20 درصد این محصول را در اختیار دارد.
سال گذشته از مراتع استان سمنان بیش از 12 تُن باریجه برداشت شد.
البته این گیاه مرتعی علاوه بر آرادان در بخش آبخیز مناطق اروانه، شهمیرزاد، امامزاده عبدالله، تویه دروار، آشتی، پادرایج، جوین، هوا فرسو، گچ چال، دشت بو، دشت پرور، شکار چال گرمسار، رامه بالا و پایین، نمک دره، گرجه ای جند، لزورگان، قالی باف، عبدل آباد و سیر هم می روید.
به گفته کارشناسان ، تنوع گیاهان دارویی در سمنان با 10 کشور قاره اروپا برابری می‌کند و تنوع طبیعت در اقلیم این استان بسیار منحصر به فرد است و در جهان کمتر منطقه ای یافت می‌شود که چنین خاستگاهی برای گیاهان دارویی باشد.
استان سمنان بیش از پنج میلیون هکتار عرصه مرتعی دارد که علاوه بر باریجه ، گیاهان دارویی مانند گل محمدی، کتیرا، آویشن و انواع میوه های جنگلی در آن می روید.
مسوولان امر معتقدند، با وجود برخورداری سمنان از این ظرفیت اقتصادی قابل توجه، به دلیل نبود واحدهای فرآوری ، واحدهای صنعتی تولید کننده انواع مواد غذایی و بهداشتی مکمل گیاهان دارویی، بی میلی مرتع داران و کشاورزان به کشت باریجه و از سوی دیگر سوء استفاده های دلالان و خرید این گیاهان با قیمت اندک و فروش آن در بازارهای جهانی و سودهای دلاری را به همراه داشته است.
در بسیاری از کشورهای جهان، صنعت مرتبط با ظرفیت های بومی برای افزایش اشتغال ایجاد می شود اما به نظر می رسد ایران و استان سمنان که خاستگاه تولید باریجه است از این جرگه عقب مانده و به دلیل نبود مدیریتی صحیح و اصولی پای دلالان به فروش باریجه در سمنان همیشه باز شده است.
به اعتقاد کارشناسان، سمنان با برخورداری از پنج میلیون هکتار مرتع حاصلخیز با کاشت گیاه باریجه و راه اندازی واحدها تولیدی و فرآوری سالانه 20 میلیارد دلار برای کشور گردش مالی داشته باشد اما این رویا همچنان برای کشاورزان غیرقابل دسترس به نظر می رسد.
همچنین دغدغه بازاریابی و فروش محصول باریجه از جمله مسایل مهمی است که افراد شاغل در این بخش با آن مواجه‌ اند و به گفته تعدادی از باریجه کاران این محصول بعد از شیره گیری مدت ها در خانه می ماند و مشتری ندارد و دلالان با قیمت های بسیار کم از مرتعداران و عشایر خریداری می کنند.

**باریجه سمنان بازار فروش ندارد
یکی از بهره برداران باریجه در سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : منطقه بالادست سمنان سرشار از گیاهان دارویی خودرو از جمله باریجه است و در سال‌ های اخیر نیز با همکاری مسوولان برای توسعه این گیاهان در مراتع اقدامات شایسته انجام شده است.
جلال میرکو گفت: باریجه کمتر از یک دهم بازار فروش تولیدکنندگان منطقه خریداری و با قیمت بیشتری فروخته می‌شود و این امر نشان دهنده ورود دلالان در بازار باریجه سمنان است.
وی خاطرنشان کرد : کاشت باریجه در مراتع بسیار سخت است و بهره برداری شیرابه آن به مدت زمان زیادی نیاز دارد اما در بعضی از مواقع می بینیم دلالان با بی انصافی این محصول را با قیمت بسیار اندک از مرتعداران خریداری می کنند.
میرکو ادامه داد : واحد بسته بندی و تولیدی در استان در این بخش باید راه اندازی شود و اگر این طرح در سمنان انجام نشود نشان دهنده مدیریت اشتباه مسوولان امر است.
این بهره بردار باریجه اضافه کرد : تا 2 ماه دیگر فصل برداشت باریجه در استان آغاز می شود و از اکنون باریجه سمنان در بازار خریداری ندارد و از مسوولان می خواهیم برای بازار فروش این محصول چاره بیندیشند.

** قطب تولید باریجه واحد فرآوری ندارد
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آرادان در گفت و گو با ایرنا افزود : راه اندازی واحدهای بسته بندی و فرآوری گیاه دارویی باریجه برای افزایش اشتغال و جلوگیری از مهاجرت در 20 روستای این شهرستان ضروری است.
میرحسین شاه حسینی گفت : این شهرستان ظرفیت تولید سالانه بیش از 20 تن شیرابه باریجه را دارد که باید با راه اندازی فرآوری این گیاه دارویی ارزشمند زمینه افزایش اشتغال پایدار را فراهم کرد.
وی بیان داشت : در سال 96 بیش از 150 کیلوگرم بذر باریجه با همکاری سازمان های مردم نهاد در مراتع آرادان کشت شد و براساس برآوردهای اولیه بخش قابل توجه ای از این گیاهان دارویی برای باردهی رویش دارند.
شاه حسینی اضافه کرد : در سمنان شیره باریجه به ازای یک کیلوگرم 2 میلیون ریال به فروش می رسد در حالی که اگر صنعت و فرآوری برای بسته بندی این محصول در آرادان ساماندهی شود می توان هر 100 گرم از این گیاه دارویی را به قیمت چهار میلیون ریال به فروش رساند.

**مسوولان فقط وعده می دهند
یکی از بهره برداران گیاه باریجه در مهدیشهر در گفت و گو با ایرنا افزود : سال‌ هاست به کشت گیاهان دارویی به خصوص باریجه در مناطق ییلاقی این شهرستان مشغول هستم و با توجه خواص درمانی و قیمت قابل توجه باریجه، اما طرح کارآفرینی در این بخش در این مناطق شکل نمی گیرد.
سمیه منصوری ادامه داد : اگر به معنی واقعی به تولید و برداشت باریجه در استان توجه شود شاید 10 درصد بیکاران سمنان کاهش یابد اما در سالهای گذشته برای رونق کسب و کار در این بخش فقط وعده می دهند و کار خاصی انجام نمی دهند.
وی با بیان این که فاصله قیمت‌ خرید و فروش باریجه یکی از دغدغه اصلی مرتعداران است، گفت: در بخش مهدیشهر سالانه سه تن شیره باریجه تولید می شود که دلالان درآمد دلاری و سرسام آوری از این محصول کسب می کنند درحالی که بهره بردار خرج نگهداری خود را هم در نمی آورد.
منصوری تصریح کرد : بهره بردار با هزاران زحمت گیاه باریجه را برداشت می‌کند، اما دلالان را از ما به قیمت 2 میلیون ریال خریداری و در بازار با قیمت 80 میلیون ریال به فروش می‌رساند.

** باریجه کاران سمنان بی انگیزه اند
کارشناس گیاهان دارویی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود: نبود واحدهای فرآوری و بسته بندی حلقه مفقوده تولید گیاهان دارویی برای افزایش اشتغال و رونق کسب و کار در این استان است.
سید ابوالفضل ولیئی گفت : کشت گیاهان دارویی در کشور موضوع جدیدی بوده و به عنوان یکی از طرح های محوری، اقتصاد مقاومتی مطرح شده است .
وی کشت باریجه برای بهره برداران زا از نظر اقتصادی بسیار به صرفه دانست و خاطرنشان کرد: استان سمنان در تولید باریجه جایگاه خاصی دارد و از این توانمندی می توان برای درآمدزایی و ایجاد اشتغال جوامع محلی استفاده کرد.
ولیئی اضافه کرد : با توجه به حلقه مفقوده در چرخه تولید تا مصرف گیاهان دارویی ،این گیاهان به صورت خام و بدون فرآوری از ایران به کشورهای عربی منتقل و با چند برابر قیمت به کشورهای اروپایی صادر می شوند و این امر باریجه کاران سمنان را برای تولید بی انگیزه کرده است.
این کارشناس منابع طبیعی بیان داشت : اجرای طرح کشت گیاه باریجه که با مشارکت مردم بومی و مرتعداران محلی با هدف بهره برداری اصولی از منابع ملی و به منظور کاستن فشار چرای دام بر اراضی مرتعی با توجه به کمبود آب در استان در 2 سال گذشته آغاز شده است.

**باریجه کاران تعاونی ندارند
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : راه اندازی تعاونی باریجه کاران به منظور افزایش اشتغال و شناسایی و ساماندهی مراتع مساعد برای کاشت این محصول دارویی در استان سمنان ضروری است.
علی اکبر عباسی راد گفت : کشت گیاهان دارویی ظرفیتی جدید برای افزایش اشتغال پایدار در استان سمنان است که با راه اندازی تعاونی می توان، بخش قابل توجهی از بیکاری جوانان در مناطق روستایی را برطرف کرد.
وی اظهارداشت : راهبرد دولت تدبیر و امید توجه به افزایش محصولات داخلی است که کشت گیاهان دارویی مانند باریجه، می تواند در سطح کلان به رونق اقتصادی در کشور منجر شود.
عباسی راد ادامه داد : مناطق شرق، غرب و مرکز دامغان به دلیل برخورداری از آب و هوای سرد و ارتفاعات کوهستانی برای کشت گیاه باریجه مستعد است و در سال گذشته در منطقه دیباج و تویه دروار شهرستان به صورت نمونه، گیاه دارویی باریجه کشت شده است.
وی افزود : ارایه تسهیلات به دامداران و سرمایه گذاران می تواند از اقدامات مؤثر برای افزایش کشت گیاه باریجه در استان سمنان باشد و در درازمدت با راه اندازی فرآوری تبدیل گیاهان دارویی، می توان از صادرات این محصولات خام ارزشمند به خارج از کشور جلوگیری شود.

**برنامه اصولی برای کشت باریجه تدوین شود
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : توسعه کشت گیاه باریجه در این استان نیازمند تدوین برنامه اصولی و اجرایی است.
علی اصغر جلالی بیان داشت : برای موفق شدن و دستیابی به نتیجه مطلوب در طرح کاشت گیاه باریجه نیازمند بسته اجرایی شامل کاشت، داشت و برداشت و بسته حمایتی شامل صادرات و فرآوری هستیم.
وی با بیان این که بخش گیاهان دارویی نیازمند مدیریت و متولی مشخص است ، اظهارداشت : کشت باریجه در مراتع با هدف بازسازی، احیا و توسعه در سمنان در دستور کار قرار گرفته و سازگاری گونه با طبیعت ،حفظ گونه های گیاهی در حال انقراض و داشتن بالاترین صرفه اقتصادی از شاخص های انتخاب باریجه برای کشت است.
به گفته این مسوول در استان بیش از 100 گونه گیاه دارویی می روید و گیاه باریجه به دلیل داشتن صرفه اقتصادی و سازگاری با طبیعت به دلیل مرتعی بودن در حال انقراض بودن این گونه گیاهی در اولویت کشت قرار گرفته است.
جلالی خاطرنشان کرد : گیاه باریجه در ارتفاعات 2 هزار متری رشد می کند و در بیشتر نواحی استان به خصوص آرادان ،مهدیشهر و سرخه این ظرفیت وجود دارد که باید تدابیر اندیشید تا گشت این گیاهان در استان بیش از گذشته توسعه یابد.
معاون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان یادآور شد : سال گذشته 38 منطقه و امسال 12 منطقه مناسب و سازگار برای رویش گیاه باریجه دارای متولی و بهره بردار شناسایی شده است.
جلالی ادامه داد : از 208 هزار هکتار سامانه مرتعی استان سمنان، سهم رویش گیاه باریجه 26 هزار هکتار است که از این سطح حدود 10 هزار هکتار در طرح احیا قرار گرفته است.

** باریجه کاری بیکاری را در سمنان کاهش می دهد
مشاور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : این استان یکی از مناطق مستعد کشت باریجه در مناطق مرکزی کشور است که می توان با ساماندهی و مشارکت مردم و کاشت این گیاه دارویی ، زمینه رونق اقتصادی منطقه را فراهم کرد.
علیرضا رهایی گفت : حفظ و نگهداری از مراتع در اولویت کاری اداره منابع طبیعی قرار دارد که می توان با کاشت گیاه باریجه زمینه اشتغال پایدار مردم همجوار مناطق ییلاقی شهرستان سمنان را فراهم کرد.
وی اظهارداشت : می توان با تولید انبوه باریجه زمینه صادرات این گونه های ارزشمند را به کشورهای همجوار فراهم کنیم.
وی خاطرنشان کرد: با ساماندهی مرکز مطالعه و احداث پژوهشگاه های گیاهی در اداره کل منابع طبیعی با آزمایش خاک و برنامه ریزی های مدون بهره برداری شاهد رونق اقتصادی در سطح کلان بود.
مشاور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان با بیان این که بذر باریجه یکی از بهترین نوع گیاهان دارویی است ، گفت : با همکاری و مشارکت مردم در سال گذشته در 120 هکتار از اراضی و مراتع استان ، طرح حفاظت ازجنگل صورت گرفت.
به گزارش ایرنا، باریجه گیاهی از خانواده چتریان است و این گیاه در نوع اشکی تا پنج درصد و در نوع عسلی تا 30 درصد اسانس دارد.
باریجه گیاهی است که تنها یک بار گل می دهد و گل های آن زرد رنگ و به صورت چتر مرکب است و از تمام اندام های گیاه بوی تند و مخصوصی به استشمام می رسدو ریشه آن در زمین مانند چغندر قند و به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه است.
با بریدن لایه‌ای نازک از این ریشه، مایعی صمغ مانند به رنگ شیر بیرون می‌ زند که در اثر گذشت زمان که در اصطلاح مدار خوانده می‌شود به زرد و سپس قرمز تغییر رنگ می‌دهد. ابزاری که برای بهره برداری از این گیاه استفاده می‌شود عبارتست از: تیشه برای کندن پای آن که در اصطلاح به این عمل 'پاورداری' گفته می‌شود. تیغی دسته دار و به شکل داس با دسته‌ای چوبی و بلند به اندازه 40 سانتی متر برای بریدن لایه‌ای نازک از روی ریشه که در اصطلاح اهل فن بِبُرّی (با تشدید را) خوانده می‌شود.
کاربرد اصلی آن را می توان در صنایع غذایی به عنوان طعم و عطر دهنده معرفی کرد و خواص درمانی آن شامل اثرات نیرو بخش، ضد تشنج، دفع درد معده، مقوی معده و ترمیم کننده زخم های سطحی است. همچنین اثرات شیر افزا، ضد عفونی کننده، مقوی رحم و ملین آن گزارش شده است.
همچنین امروزه باریجه بیشتر به عنوان طعم دهنده در محصولات غذایی مانند نوشابه های غیر الکلی و فرآورده های گوشتی و یا معطر کننده مصرف دارد. بنابر اعتقاد دامداران مصرف بوته باریجه به وسیله حیوانات اهلی در تولید شیر آنها مؤثر است و در افزایش شیر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
باریجه در تهیه عطر و ادوکلن مصرف فراوانی در کشورهای مختلف جهان دارد. باریجه یک ماده مهم در تثبیت عطرها است و در فرآورده های آرایشی و بهداشتی نیز مورد مصرف است و مصارف صنعتی باریجه در تهیه نوعی چسب مخصوص (چسب الماس) است.
به گزارش ایرنا، از 9.7 میلیون هکتار وسعت استان سمنان، 55 درصد نواحی بیابان و خشک، 38.5 درصد مراتع، 2 درصد اراضی کشاورزی و 3.6 درصد جنگل است و سه هزار گونه گیاهی در استان شناسایی شده که بیش از یکصد گونه این گیاهان از خواص دارویی برخوردار است.
6026/7339
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.