به گزارش ایرنا، پدیده خشکی سدها چند سالی است در کشور به تدریج افزایش بافته است و در این میان سد شاهچراغی دامغان هم از این پدیده در امان نبوده و به ویژه در فصل تابستان در حسرت آب فریاد می زند.
به باور کارشناسان، کمی بارش ، خشکسالی، استفاده غیر مجاز و بی رویه کشاورزان از آب ورودی و مدیریت نشدن اصولی آب در حوضه های آب ریز ، عظمت این سد مهم را در آینده نزدیک با چالش جدی مواجه می کند.
اکنون به دلایل متعدد حجم ورودی به این سد نسبت به دوره بلند مدت 10 ساله 70 درصد کاهش یافت و با ادامه این روند حیات بیش از 20 هزار کشاورز دامغان به خطر می افتد.
این سد در 12 کیلومتری شمال شهر دامغان و در کنار تنگه ای موسوم به بز پل و مجاور کوه چکل شیر و بر روی رود خانه چشمه علی بسته شده و هدف از ساخت سد، انتقال آب رودخانه چشمه علی جهت آبیاری قسمتی از اراضی دشت جنوبی و کنترل و جلوگیری سیلاب های شمالی و در آینده جهت تامین کمبود آب آشامیدنی این شهر بوده است.
سد دامغان آب مورد احتیاج اراضی زراعی حدود هزار و 500 هکتار را که از نظر کشاورزی مستعد و حاصل خیز است ، تامین می کند.
سد شهید شاهچراغی دامغان از نوع شنی با هسته رسی است که ارتفاع آن از کف رودخانه 57 متر و ظرفیت آبگیری آن 40 میلیون متر مکعب است، طول تاج 227 متر و ارتفاع آن از سطح دریا هزار و 500 متر و طول مسیر آب پشت سد حدود 6 کیلومتر است. این سد در سال 1383 به بهره برداری رسید.
دامغان دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است و دست کم از هزار و 100 حلقه چاه کشاورزی، آشامیدنی و صنعتی در شهرستان دامغان بهره برداری می‌شود و 81 درصد از این آب ها در بخش کشاورزی، 11 درصد در بخش آب آشامیدنی شهری و روستایی و هشت درصد هم در بخش صنعت مصرف می شود.
**میزان ورودی و خروجی آب سد دامغان همخوانی ندارد
فرماندار دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : آب ورودی سد شاهچراغی این شهرستان به دلیل کاهش بارش ها در ماه های گذشته 70 درصد کاهش یافته است.
علی اصغر مجد آب پشت این سد را 9 میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت : برداشت بی رویه و نا متعارف از بالادست سد یکی از مهمترین عوامل کاهش ورودی آب است.
وی اظهارداشت : میزان ورودی آب به سد با خروجی آن همخوانی ندارد و گرمای شدید هوا و تبخیر، باعث شد تا سطح آب کاهش یابد.
وی اصلاح الگوی مصرف آب و مدیریت منابع را 2 اولویت این فرمانداری در مواجهه با مشکل کم آبی برشمرد و گفت: 60 درصد از چاه های آب کشاورزی منطقه مجهز به کنتور هوشمند هستند و باید در آینده نزدیک بقیه چاه ها به این کنتور مجهز شوند.
مجد تصریح کرد : بخش قابل توجه از آب سد شاهچراغی از رودخانه های جاری در منطقه چشمه علی تامین می شود که به دلیل برداشت غیر قانونی در مسیر جریان آب، مقداری از این منابع ارزشمند هدر می رود.
** برداشت بی رویه آب متوقف شود
مدیر امور منابع آب دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : برداشت بی رویه اهالی روستاهای بالادستی دلیل اصلی کاهش جریان آب سطحی در سد مخزنی دامغان است و باید با اتخاذ تصمیماتی راهبردی این روند هرچه سریع تر متوقف شود.
علی شاهرودی گفت : خشکسالی های اخیر استفاده بی رویه و اجرای روش سنتی برداشت از منابع آبی در کشاورزی، دلیل کاهش منابع آب سطحی و همچنین سد مخزنی این شهرستان شده است.
وی ادامه داد : اکنون با خشکسالی پی در پی ، کاهش نزولات جوی، برداشت بی رویه از منابع آبی با افت محسوس سطح آب زیرزمینی در این شهرستان روبه هستیم.
شاهرودی به تدابیر لازم برای رفع کمبود آب در دامغان اشاره و اضافه کرد : می توان با نصب کنتور هوشمند بر روی چاه ها، شناسایی و پر کردن چاه های غیرمجاز، جلوگیری و برخورد با متخلفان برداشت بی رویه از منابع و جلوگیری از اضافه برداشت، ایجاد طرح های تغذیه مصنوعی و مطالعات انتقال آب از سرشاخه های شمالی می تواند کمبود آب را جبران کرد.
** دامغان 30 میلیون لیتر مکعب کسری آب دارد
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با ایرنا افزود : کسری مخزن آب در این شهرستان به دلیل افت محسوس سطح آبهای زیرزمینی 30 میلیون لیتر است.
ابوالفضل حسن بیگی با اشاره به این که به دلیل برداشت های بی رویه هر ساله شاهد کاهش و افت آب های سطحی به میزان 55 سانتی متر در دشت دامغان هستیم، گفت : انتقال آب از سرشاخه های شمالی شهرستان از اولویت های مهم در تامین آب است و پیش بینی می شود در افق 1410، دامغان نیازمند 37 میلیون متر مکعب آب است.
وی با بیان این که کمبود منابع و افت ذخیره آبهای سطحی چالش اساسی در این منطقه است، ادامه داد : براساس گزارش ایستگاه های باران سنجی، دامغان در چهار ماهه سال جاری حدود 70 درصد با کاهش بارندگی روبرو بود و پیش بینی می شود امسال حداقل بین 60 تا 65 درصد کاهش بارندگی را نسبت به میانگین سال های قبل تجربه کند.
حسن بیگی با بیان این که نیاز آبی دشت دامغان به ویژه مصرف آب آشامیدنی و صنعت یک نیاز جدی است، گفت : انتقال آب از سرشاخه های شمالی شهرستان به داخل دامغان یکی از اولویت های مهم است.
وی اجرای شبکه آبیاری و زهکشی پایین دست دامغان، احداث سد مخزنی دامغان، احداث پنج طرح تغذیه مصنوعی و احداث بند خاکی را از جمله اقدامات این شهرستان در سال گذشته اعلام و اضافه کرد: برای کنترل و مدیرت کمبود آب و استفاده بهینه از آب های موجود، طرح تعادل بخشی نیز در این شهرستان اجرایی شده است.
این نماینده مجلس تصریح کرد : توجه به سد مخزنی دامغان، تغییر الگوی کشت، تامین سهم آورده دولت در بخش صندوق حمایت از بخش کشاورزی، ایجاد زیرساخت های لازم برای سرمایه گذاری در معادن جنوب دامغان، در کاهش هدر رفت و صرفه جویی بهینه مصرف آب تاثیر بسزایی دارد.
**کاهش حجم آب سد دامغان بی سابقه است
مدیر امور منابع آب دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : حجم آب این سد شهرستان به دلیل برداشت غیرمجاز از آبخوان های انتقال و خشکسالی کاهش یافت.
علی شاهرودی گفت : حجم ذخیره آب سد بیش از 20 میلیون متر مکعب است که اکنون به دلیل مشکلات متعدد به کمتر از نصف کاهش یافته است.
وی اظهارداشت : کاهش چشمگیر حجم آب این سد نسبت به چند سال گذشته بی سابقه بوده و مهمترین علت این کاهش محسوس، خشکسالی و حفرهای چاههای غیرمجاز است.
وی ادامه داد : سد شهید شاهچراغی مهمترین منبع تامین آب در شهرستان های دامغان و مناطق همجوار است و باید با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه از ادامه این روند جلوگیری کرد.
وی بیان داشت : چالش کمبود آب در بسیاری از مناطق استان سمنان و دامغان فرا بحرانی است و باید علاوه بر مدیریتی منسجم و قوی برای رفع اینگونه مشکلات ، صرفه جویی در مصرف انرژی مدنظر مردم قرار گیرد.
** افزایش ورودی آب گِل آلود به سد شاهچراغی
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای سمنان در گفت وگو با ایرنا افزود : آب گل آلود و غیرقابل استفاده سد شهید شاهچراغی با بیش از 50 درصد افزایش، به 6.5 میلیون متر مکعب رسید.
محمدرضا خاموشی گفت : در حالی که ظرفیت حداکثری آب گل آلود و غیر قابل استفاده این سد، در طراحی های اولیه چهار میلیون متر مکعب پیش بینی شده بود، به دلیل ورود سیلاب های فصلی ، 2.5 میلیون متر مکعب به این میزان اضافه شده است.
وی با اشاره به کاهش یک هزار واحدی آبدهی چشمه علی دامغان، تصریح کرد : این چشمه تنها حوزه آبریز سد شهید شاهچراغی است و ظرفیت آبدهی آن اکنون به حدود 300 لیتر در ثانیه رسیده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای سمنان افزود : بخش قابل توجه ای از این آبدهی، در مسیر رودخانه چشمه علی با 13 آبراه فرعی صرف آبدهی زمین های کشاورزی و باغ ها شده و تنها 40 تا 60 لیتر از این میزان وارد سد شهید شاهچراغی می شود.
به گفته مسوولان نیمی از 26 دشت استان سمنان در محدوده بحرانی قرار گرفته و برداشت آب در آن ها ممنوع است ،13 دشت دیگر وضعیت مطلوبی ندارند.
در سمنان یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب آب در سال تولید می شود و کسری آب در این استان سالانه حدود 450 میلیون مترمکعب است.
شهرستان دامغان بیش از 90 هزار نفر جمعیت دارد.
استان سمنان هشت شهرستان و بیش از 700 هزار نفر جمعیت دارد و کم آبی یکی از چالشهای اساسی این استان به شمار می رود.
60267339
انتهای پیام به باور کارشناسان، کمی بارش ، خشکسالی، استفاده غیر مجاز و بی رویه کشاورزان از آب ورودی و مدیریت نشدن اصولی آب در حوضه های آب ریز ، عظمت این سد مهم را در آینده نزدیک با چالش جدی مواجه می کند.
اکنون به دلایل متعدد حجم ورودی به این سد نسبت به دوره بلند مدت 10 ساله 70 درصد کاهش یافت و با ادامه این روند حیات بیش از 20 هزار کشاورز دامغان به خطر می افتد.
این سد در 12 کیلومتری شمال شهر دامغان و در کنار تنگه ای موسوم به بز پل و مجاور کوه چکل شیر و بر روی رود خانه چشمه علی بسته شده و هدف از ساخت سد، انتقال آب رودخانه چشمه علی جهت آبیاری قسمتی از اراضی دشت جنوبی و کنترل و جلوگیری سیلاب های شمالی و در آینده جهت تامین کمبود آب آشامیدنی این شهر بوده است.
سد دامغان آب مورد احتیاج اراضی زراعی حدود هزار و 500 هکتار را که از نظر کشاورزی مستعد و حاصل خیز است ، تامین می کند.
سد شهید شاهچراغی دامغان از نوع شنی با هسته رسی است که ارتفاع آن از کف رودخانه 57 متر و ظرفیت آبگیری آن 40 میلیون متر مکعب است، طول تاج 227 متر و ارتفاع آن از سطح دریا هزار و 500 متر و طول مسیر آب پشت سد حدود 6 کیلومتر است. این سد در سال 1383 به بهره برداری رسید.
دامغان دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است و دست کم از هزار و 100 حلقه چاه کشاورزی، آشامیدنی و صنعتی در شهرستان دامغان بهره برداری می‌شود و 81 درصد از این آب ها در بخش کشاورزی، 11 درصد در بخش آب آشامیدنی شهری و روستایی و هشت درصد هم در بخش صنعت مصرف می شود.
**میزان ورودی و خروجی آب سد دامغان همخوانی ندارد
فرماندار دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : آب ورودی سد شاهچراغی این شهرستان به دلیل کاهش بارش ها در ماه های گذشته 70 درصد کاهش یافته است.
علی اصغر مجد آب پشت این سد را 9 میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت : برداشت بی رویه و نا متعارف از بالادست سد یکی از مهمترین عوامل کاهش ورودی آب است.
وی اظهارداشت : میزان ورودی آب به سد با خروجی آن همخوانی ندارد و گرمای شدید هوا و تبخیر، باعث شد تا سطح آب کاهش یابد.
وی اصلاح الگوی مصرف آب و مدیریت منابع را 2 اولویت این فرمانداری در مواجهه با مشکل کم آبی برشمرد و گفت: 60 درصد از چاه های آب کشاورزی منطقه مجهز به کنتور هوشمند هستند و باید در آینده نزدیک بقیه چاه ها به این کنتور مجهز شوند.
مجد تصریح کرد : بخش قابل توجه از آب سد شاهچراغی از رودخانه های جاری در منطقه چشمه علی تامین می شود که به دلیل برداشت غیر قانونی در مسیر جریان آب، مقداری از این منابع ارزشمند هدر می رود.
** برداشت بی رویه آب متوقف شود
مدیر امور منابع آب دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : برداشت بی رویه اهالی روستاهای بالادستی دلیل اصلی کاهش جریان آب سطحی در سد مخزنی دامغان است و باید با اتخاذ تصمیماتی راهبردی این روند هرچه سریع تر متوقف شود.
علی شاهرودی گفت : خشکسالی های اخیر استفاده بی رویه و اجرای روش سنتی برداشت از منابع آبی در کشاورزی، دلیل کاهش منابع آب سطحی و همچنین سد مخزنی این شهرستان شده است.
وی ادامه داد : اکنون با خشکسالی پی در پی ، کاهش نزولات جوی، برداشت بی رویه از منابع آبی با افت محسوس سطح آب زیرزمینی در این شهرستان روبه هستیم.
شاهرودی به تدابیر لازم برای رفع کمبود آب در دامغان اشاره و اضافه کرد : می توان با نصب کنتور هوشمند بر روی چاه ها، شناسایی و پر کردن چاه های غیرمجاز، جلوگیری و برخورد با متخلفان برداشت بی رویه از منابع و جلوگیری از اضافه برداشت، ایجاد طرح های تغذیه مصنوعی و مطالعات انتقال آب از سرشاخه های شمالی می تواند کمبود آب را جبران کرد.
** دامغان 30 میلیون لیتر مکعب کسری آب دارد
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با ایرنا افزود : کسری مخزن آب در این شهرستان به دلیل افت محسوس سطح آبهای زیرزمینی 30 میلیون لیتر است.
ابوالفضل حسن بیگی با اشاره به این که به دلیل برداشت های بی رویه هر ساله شاهد کاهش و افت آب های سطحی به میزان 55 سانتی متر در دشت دامغان هستیم، گفت : انتقال آب از سرشاخه های شمالی شهرستان از اولویت های مهم در تامین آب است و پیش بینی می شود در افق 1410، دامغان نیازمند 37 میلیون متر مکعب آب است.
وی با بیان این که کمبود منابع و افت ذخیره آبهای سطحی چالش اساسی در این منطقه است، ادامه داد : براساس گزارش ایستگاه های باران سنجی، دامغان در چهار ماهه سال جاری حدود 70 درصد با کاهش بارندگی روبرو بود و پیش بینی می شود امسال حداقل بین 60 تا 65 درصد کاهش بارندگی را نسبت به میانگین سال های قبل تجربه کند.
حسن بیگی با بیان این که نیاز آبی دشت دامغان به ویژه مصرف آب آشامیدنی و صنعت یک نیاز جدی است، گفت : انتقال آب از سرشاخه های شمالی شهرستان به داخل دامغان یکی از اولویت های مهم است.
وی اجرای شبکه آبیاری و زهکشی پایین دست دامغان، احداث سد مخزنی دامغان، احداث پنج طرح تغذیه مصنوعی و احداث بند خاکی را از جمله اقدامات این شهرستان در سال گذشته اعلام و اضافه کرد: برای کنترل و مدیرت کمبود آب و استفاده بهینه از آب های موجود، طرح تعادل بخشی نیز در این شهرستان اجرایی شده است.
این نماینده مجلس تصریح کرد : توجه به سد مخزنی دامغان، تغییر الگوی کشت، تامین سهم آورده دولت در بخش صندوق حمایت از بخش کشاورزی، ایجاد زیرساخت های لازم برای سرمایه گذاری در معادن جنوب دامغان، در کاهش هدر رفت و صرفه جویی بهینه مصرف آب تاثیر بسزایی دارد.
**کاهش حجم آب سد دامغان بی سابقه است
مدیر امور منابع آب دامغان در گفت و گو با ایرنا افزود : حجم آب این سد شهرستان به دلیل برداشت غیرمجاز از آبخوان های انتقال و خشکسالی کاهش یافت.
علی شاهرودی گفت : حجم ذخیره آب سد بیش از 20 میلیون متر مکعب است که اکنون به دلیل مشکلات متعدد به کمتر از نصف کاهش یافته است.
وی اظهارداشت : کاهش چشمگیر حجم آب این سد نسبت به چند سال گذشته بی سابقه بوده و مهمترین علت این کاهش محسوس، خشکسالی و حفرهای چاههای غیرمجاز است.
وی ادامه داد : سد شهید شاهچراغی مهمترین منبع تامین آب در شهرستان های دامغان و مناطق همجوار است و باید با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه از ادامه این روند جلوگیری کرد.
وی بیان داشت : چالش کمبود آب در بسیاری از مناطق استان سمنان و دامغان فرا بحرانی است و باید علاوه بر مدیریتی منسجم و قوی برای رفع اینگونه مشکلات ، صرفه جویی در مصرف انرژی مدنظر مردم قرار گیرد.
** افزایش ورودی آب گِل آلود به سد شاهچراغی
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای سمنان در گفت وگو با ایرنا افزود : آب گل آلود و غیرقابل استفاده سد شهید شاهچراغی با بیش از 50 درصد افزایش، به 6.5 میلیون متر مکعب رسید.
محمدرضا خاموشی گفت : در حالی که ظرفیت حداکثری آب گل آلود و غیر قابل استفاده این سد، در طراحی های اولیه چهار میلیون متر مکعب پیش بینی شده بود، به دلیل ورود سیلاب های فصلی ، 2.5 میلیون متر مکعب به این میزان اضافه شده است.
وی با اشاره به کاهش یک هزار واحدی آبدهی چشمه علی دامغان، تصریح کرد : این چشمه تنها حوزه آبریز سد شهید شاهچراغی است و ظرفیت آبدهی آن اکنون به حدود 300 لیتر در ثانیه رسیده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای سمنان افزود : بخش قابل توجه ای از این آبدهی، در مسیر رودخانه چشمه علی با 13 آبراه فرعی صرف آبدهی زمین های کشاورزی و باغ ها شده و تنها 40 تا 60 لیتر از این میزان وارد سد شهید شاهچراغی می شود.
به گفته مسوولان نیمی از 26 دشت استان سمنان در محدوده بحرانی قرار گرفته و برداشت آب در آن ها ممنوع است ،13 دشت دیگر وضعیت مطلوبی ندارند.
در سمنان یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب آب در سال تولید می شود و کسری آب در این استان سالانه حدود 450 میلیون مترمکعب است.
شهرستان دامغان بیش از 90 هزار نفر جمعیت دارد.
استان سمنان هشت شهرستان و بیش از 700 هزار نفر جمعیت دارد و کم آبی یکی از چالشهای اساسی این استان به شمار می رود.
60267339
کپی شد
