به گزارش ایرنا، مشکلات خشکسالی ادامه شرایط زندگی و تولیدات محصولات دامی را برای سه هزار خانوار عشایر سمنان سخت کرده است در حالی که آنان 50 درصد گوشت قرمز این استان را تامین می کنند.
عشایر ریشه دارترین و شاخص ترین گروه هستند که بر مبنای تلاش و ظرفیت های داخلی، مظهر اقتصاد مقاومتی در عرصه تولید بوده و هستند ولی باید نیازهای آنان برای رونق تولیداتی که به تامین امنیت غذایی گره خورده است توجه شود.
درون زا بودن تولیدات عشایر آنان را به بسیاری از منابع و مسایل وابسته کرده است که این منابع تحت تاثیر شرایط آب و هوایی هستند، منابع آبی، مراتع و مناسب بودن مسیر کوچ از عمده ترین عوامل تاثیرگذار بر زندگی عشایر است که در سال های اخیر بر اثر خشکسالی باعث تاثیر بر زندگی و عملکرد آنان شده است و برای جبران این تاثیر دولت تدبیر و امید با تخصیص منابع مالی به دنبال رفع مشکلات عشایر بوده است.
به گفته کارشناسان، استان سمنان در منطقه خشک کشور قرار گرفته است و باید بپذیریم که دچار کمبود شدید آب هستیم.
کمترین بارش باران در استان سمنان در سال زراعی 1377 - 1378 در 30 سال گذشته به میزان 11.2 میلی متر در سال 1377 بوده در حالی که در سال زراعی گذشته 8.9 میلی متر بارندگی ثبت شد، از سوی مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران، امسال 6 استان کشور از جمله سمنان، آمار بلند مدت 30 ساله کاهش بارندگی خود را شکستند.
براساس آمار سازمان امور عشایری، مقایسه جمعیت استان های کشور طی دوره های 1377 و 1387 نشان می دهد که سمنان رتبه اول کشور را در شاخص افزایش سهم جمعیت عشایر نسبت به سایر استان ها داشته است که گویای ظرفیت مطلوب استان در این شاخص است.
خشکسالی در بخش عشایر آثاری مانند فقر منابع مرتعی، افت وزن دام، کاهش باروری و تلف شدن دام در مسیر کوچ را به همراه دارد که ضرر و زیان قابل توجهی به عشایر وارد می کند.
بر اساس برآورد مسوولان امر، مجموع خسارت خشکسالی به عشایر استان در سال گذشته 910 میلیارد ریال بوده که مربوط به هزینه های آبرسانی ناشی از خشکسالی، اجرای طرح های بهبود منابع آبی، تلفات دام، افت وزن و کاهش باروری دام و کم‌رونقی مراتع می شود.
عشایر استان سمنان در سه هزار و 181 خانوار یک میلیون و 70 هزار راس دام سبک دارند که 65 درصد از کل دام های سبک استان را شامل می شود، این عشایر سالانه 9 هزار و 330 تن گوشت قرمز به ارزش سه هزار و 600 میلیارد ریال و 6 هزار و 400 تن لبنیات به ارزش 330 میلیارد ریال تولید می‌کنند.
عشایر استان با جمعیت 15 هزار نفری، ظرفیتی هستند که در صورت توجه لازم برای جبران آثار خشکسالی از طریق تامین علوفه، کمک به کوچ با تلفات و هزینه کمتر، آبرسانی به موقع و ارزان، کمک به رفع تصرف مراتع و ایل راه ها، می توانند با افزایش تولید خودکفایی و استقلال بیشتری ایجاد کنند.
توجه به عشایر که بخش مهمی از تولید مواد پروتئینی شامل گوشت و لبنیات را بر عهده دارند، از ابتدا مد نظر دولت تدبیر و امید قرار گرفت و به ویژه در ارایه تسهیلات به جایگاه خوبی رسید، در توانمندی عشایر همین بس که با داشتن 24 میلیون راس دام 195 هزار تن گوشت کشور و 35 درصد محصولات صنایع دستی کشور را تولید می‌کنند و 59 درصد سطح کشور در حوزه قلمرو عشایر است.
مطلوب بودن شرایط برای تامین علوفه و تغذیه لازم برای دام مهمترین دغدغه تاریخی عشایر بوده است که در سال های اخیر به علت خشکسالی های متوالی و کاهش منابع آبی، از سوی دولت تلاش شده تا اهداف تعیین شده برای تولید گوشت در این بخش دچار مخاطره نشود.
آب مورد نیاز عشایر سمنان از 130 چشمه، قنات و چاه تامین می شود و خشکسالی و کاهش آب دهی 10 تا 100 درصدی حدود نیمی از منابع آبی آنان یکی از معضلات عشایر استان سمنان در بخش تولید است.
**واقعیت خشکسالی بخش عشایر بیان نمی شود
نایب رییس هیات مدیره شرکت تعاونی عشایر مهدی شهر در گفت و گو با ایرنا افزود: ضعف مستندسازی یکی از اصلی ترین مشکلات عشایر غیور استان در بیان آسیب واقعی خشکسالی است.
بهمن نورانی افزود : یکی از آثار خشکسالی در بخش دام عشایر نشانه های خود را بروز می دهد، برآورد تلفات دام عشایر مهدی شهر به عنوان مهمترین ایل استان در بهار 97 حدود سه هزار راس است.
وی با اشاره به آثار منفی خشکسالی در بخش های مختلف زندگی عشایر، خاطرنشان کرد : تا پیش از بارندگی های بهار 97 بر اساس برآورد کلی حدود سه هزار راس از دام های استان به خاطر شرایط ناشی از خشکسالی تلف شدند.
نورانی هر چادر عشایر را یک واحد تولیدی دانست که در صورت توجه می تواند به رونق اقتصادی جامعه کمک کند ، گفت : همان طور که در کشور به واحدهای صنعتی کمک می شود، باید به عشایر به عنوان یکی از ریشه دارترین قشرهای تولیدی توجه بیشتری شود.
وی تاکید کرد : عملکرد عشایر به طور مستقیم با امنیت غذایی جامعه گره خورده است و فعالیت عشایر ضمن اهمیت حاکمیتی، در تولید فرآورده های خام دامی مانند گوشت، شیر و محصولات لبنی به صورت مستقیم مورد استفاده جامعه است.
وی کاهش شدید وزن دام، فقر مراتع در اثر خشکسالی، مشکلات تامین آب در مسیر کوچ، و بالابودن هزینه های تامین علوفه از جمله مهمترین مشکلات فراروی عشایر برشمرد.
نایب رییس هیات مدیره شرکت تعاونی عشایر مهدی شهر، عملکرد بیمه در قبال عشایر را ضعیف توصیف کرد و گفت: عملکرد ضعیف بیمه در قبال خسارت های خشکسالی در عشایر باعث سلب اعتماد آنان شده و اکنون 60 تا 70 درصد عشایر سمنان رغبتی به بیمه کردن دام خود ندارد.
**شدت خشکسالی در بخش عشایر سمنان متفاوت است
رییس اداره امور عشایر شاهرود در گفت و گو با ایرنا افزود: شدت تاثیر خشکسالی در مناطق مختلف متفاوت است در برخی نقاط 80 درصد و در جای دیگر حدود 100 درصد است اما به طور میانگین 80 درصد مراتع خسارت دیده اند.
رضا نقی زاده با بیان این که خشکسالی پدیده ای نوظهور نبوده و سالیان بسیاری زندگی عشایر منطقه را تحت تاثیر خود قرار داده است ، افزود : پارسال از پاییز تا زمستان در مناطق عشایری بارش باران انجام نشد.
وی اظهارداشت : سال گذشته در اندک نقاط استان هم که بارش های ناچیزی بارید ، وزش باد شدید و طوفان شن آن را بی تاثیر کرد.
وی با اشاره به وارد شدن بیشترین خسارت به مراتع بیارجمند و طرود، یادآور شد : این 2 منطقه 76.4 درصد عشایر شهرستان را در خود جای داده است و به همین دلیل مراتع آن ها برای تعلیف دام جوابگو نیستند و از آن جایی که در فصل قشلاق عشایر از نقاط دیگر استان در این بخش ها ساکن می شوند، کمبود علوفه بیشتر احساس می شود.
** فقر مراتع سمنان نگران کننده است
یکی از دامداران عشایر سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : به علت خشکسالی در سال های متوالی و نبود بارندگی، مراتع ییلاقی و قشلاقی فقیر شدند و ما برای تامین نهاده های دامی با مشکل مواجه شدیم.
محمد پروری افزود : قیمت بالای علوفه مردم عشایر را فلج کرده است به گونه ای که آن ها مجبورند برای تامین و خریداری نهاده های دامی مانند جو، تفاله، کاه نصف گوسفندان را بفروشند تا بتوانند آذوقه مابقی دام را تامین کنند.
وی اظهارداشت : نمی دانم مسوول خشکسالی های اخیر در بخش عشایری سمنان کیست اما از مسوولان استان می خواهم برای رفع این چالش اقدام کنند.
این دامدار عشایر سمنان بیان داشت : اقداماتی که در زمینه توزیع علوفه انجام می شود خیلی رضایت بخش نیست و باید در این زمینه اقدام اساسی انجام شود.
وی ادامه داد : عشایر با توجه به خشکسالی ها و کم شدن رویش علوفه در مراتع با مشکلات بسیاری در تامین نیاز دام مواجه اند به طوری که برای جبران علوفه دام ها مجبورند بره ها را به صورت نارس به فروش برسانند.
وی اضافه کرد : گاهی عشایر مجبور می شوند که علوفه را به صورت آزاد خریداری کنند و حتی عده ای از آن ها برای تامین مخارج زندگی در روستاهای اطراف کارگری می کنند.
**منابع آبی بخش عشایر سمنان محدود است
مدیرکل امور عشایری سمنان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به معضل شدید کمبود آب برای عشایر استان سمنان، افزود: حدود نیمی از منابع آبی عشایر استان از 10 تا 100 درصد دچار بحران خشکسالی و افت سطح آب است.
حمیدرضا حسینی گفت: 40 تا 45 درصد از منابع آبی عشایر سمنان در منطقه خارتوران بخش بیارجمند شهرستان شاهرود قرار دارد که بین 10 تا 100 درصد دچار بحران کم آبی است.
وی با بیان این که کاهش بارش ها در سال 96 تاثیر بسیار بدی بر منابع آبی عشایر در نقاط مختلف استان داشته است : عمده عشایر استان شامل عشایر مهدی شهر و شاهرود برای دوره قشلاق در منطقه خارتوران مستقر می شوند که بیشتر قنات ها و چشمه های این منطقه دچار افت آب دهی و بحران کم آبی است.
حسینی بیان کرد : اجرای طرح های بهسازی منابع آبی عشایر در استان از مدت ها قبل برنامه ریزی شده و سعی بر این بوده تا افت آب دهی منابع کاهش یابد و در نقاطی از 40 درصد افت به 10 درصد کاهش یافته تا به این ترتیب مشکل عشایر از این لحاظ کاهش یابد.
وی با اشاره به اجرای 19 طرح اداره کل امور عشایری استان سمنان در سال 96 با محوریت بهسازی و تامین منابع آب تصریح کرد : این طرح ها با هدف تامین آب در نقاط مختلف استان از طریق مرمت چشمه ها و قنات ها، نوکنی چاه های موجود، ایجاد منابع رو زمینی و زیر زمینی و انتقال آب به حوزه استقرار عشایر به بهره‌برداری رسیده است.
مدیرکل امورعشایری سمنان گفت: برای اجرای این طرح ها 6 میلیارد ریال هزینه شده است و 57 شغل به صورت مستقیم و 113 شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد کرده است.
وی با توجه به تاثیر خشکسالی و کاهش بارندگی در تامین علوفه عشایر ، افزود: در پی فقر مراتع به ویژه در مناطق قشلاقی به خاطر کمبود بارندگی، با هدف تامین علوفه، تعلیف دستچین آغاز شد.
مدیرکل امور عشایری استان سمنان ادامه داد: 10 هزار تن جو یارانه دار و پنج هزار و 500 تن جو مدت دار در بین عشایر استان توزیع شد و تا 15 هزار و 500 تن علوفه تا پایان دوره قشلاقی عشایر به صورت متناوب توزیع می شود.
حسینی احداث دیوار ساحلی در حجم 400 مترمکعب در دهستان دوزهیر شهرستان سمنان را دیگر طرح های مقابله با کم‌آبی برای عشایر برشمرد و گفت : این طرح با یک میلیارد ریال اعتبار و در قالب تامین آب آشامیدنی و جلوگیری از فرسایش آبی اجرایی شده است.
حسینی اظهارداشت : دیگر طرح شاخص برای تامین آب عشایر استان در دهستان چاشم شهرستان مهدی شهر بود که شامل تعریض، ایجاد پل و احداث آب نما با یک میلیارد ریال هزینه می شود.
مدیرکل امور عشایری استان سمنان با اشاره به بحران کم آبی مناطق عشایری به ویژه در بخش جنوبی شهرستان های استان سمنان، یادآور شد : امسال به علت کمبود آب و بحران منابع آبی، چهار میلیون متر مکعب آبرسانی سیار به این مناطق انجام شده که مناطق خارتوران در جنوب شاهرود بیشترین هدف این آبرسانی بوده است.
**خشکسالی910 میلیارد ریال به عشایر سمنان خسارت زد
رییس سازمان امور عشایری کشور در گفت و گو با ایرنا افزود: پیامدهای خشکسالی در برخی از استان های کشور قابل توجه است و این معضل فراگیر به بخش های مختلف عشایر استان سمنان 910 میلیارد ریال خسارت وارد کرد که باید برای جبران آن تدابیری اندیشید.
کرمعلی قندالی افزود: تسهیلات ماده های 10 و 12 برای کمک به عشایر در جبران خسارت خشکسالی 383 میلیارد ریال است و در سمنان 65 درصد این میزان جذب شده است.
وی با اشاره به خسارت افت وزن دام عشایر استان در اثر فقر مراتع ناشی از کاهش بارندگی و خشکسالی، گفت : افت وزن دام ها به طور متوسط در عشایر استان بین 15 تا 30 درصد برآورد می‌شود.
وی اضافه کرد : 40 میلیارد ریال برای تامین سرمایه در گردش و نقدینگی عشایر به منظور تهیه علوفه و سایر هزینه‌ها برای عشایر به تازگی ابلاغ شده که در شهرستان ها توزیع شد و 27 میلیارد ریال نیز از ماه آینده ابلاغ می‌شود.
قندالی بیان داشت: برآورد می شود تا پایان سال 97 به میزان 25 میلیون لیتر آبرسانی به عشایر استان در نقاط مختلف انجام شود.
رییس سازمان امور عشایری کشور با اشاره به در حال تدوین بودن طرح های بهبود شرایط منابع آبی عشایر استان برای اجرا در سال 97، افزود : سال 96 حدود 40 میلیارد ریال طرح به منظور بهبود شرایط چشمه ها و قنات های مربوط به عشایر در نظر گرفته شده بود که 20 میلیارد ریال از آن تخصیص یافت.
وی با اشاره به وجود چهار هزار و 500 کیلومتر ایل راه در استان، گفت: در طرح ثبت مرحله به مرحله ایل راه های استان فرآیند برداشت کلی انجام شده است.
**کمبود آب مهمترین دغدغه عشایر است
نماینده اتحادیه عشایر استان سمنان در گفت و گو با ایرنا، تأمین علوفه و آب را از مهمترین نیازهای اصلی عشایر برشمرد و گفت : در سال جاری به دلیل خشکسالی، عشایر استان دچار مشکلاتی در بحث تأمین آب، علوفه و تولید و فروش محصولات دامی شده اند.
سید علی اکبر شاهورانی افزود : دام های استان برای تغذیه در سال 97 نیازمند حدود 40 هزار تن علوفه است و منابع تأمین علوفه از طریق تعاونی ها و ارایه تسهیلات و بخشی با پشتیبانی امور دام استان است.
وی با اشاره به این که عمده‌ترین محصولات و تولیدات دامی عشایر گوشت قرمز است، اظهارداشت : حدود 50 درصد گوشت قرمز استان و 25 درصد گوشت مورد نیاز بازار کشور از طریق عشایر استان تأمین می‌شود.
نماینده اتحادیه عشایر استان سمنان ادامه داد : سمنان در بحث تولید گوشت قرمز بزرگترین تولید کننده دام سبک و تولید گوشت باکیفیت سالم در کشور است.
شاهورانی اضافه کرد : بحث تأمین آب و علوفه در مسیر کوچ و به ویژه در مناطق میان بند از مهمترین نیازهای عشایر استان است.
وی بیان کرد : در اختیار گذاشتن علوفه مدت دار به عشایر راهکاری برای جلوگیری از ذبح دام مولد و کاهش خسارات جبران ناپذیر برای کشور و جامعه عشایری استان است.
وی اظهارداشت : جامعه عشایری استان بدون چشم داشت برای افزایش تولید تلاش می‌کنند و انتظار دارند با وجود آمدن شرایط خشکسالی، برای از بین رفتن مولدهای دام آنان تلاش شود.
**80 درصد دام عشایر به صورت دستی تعلیف شد
رییس اداره امور عشایر شهرستان شاهرود در گفت وگو با ایرنا با بیان این که به دلیل فقر مراتع و کم آبی پارسال 80 درصد دام عشایر به صورت دستی غذا داده شدند، تاکید کرد: تغییر شکل کوچ از زمینی به ماشینی، لاغر شدن دام ها و کاهش تولیدات گوشتی و لبنی از دیگر چالش های ایجاد شده به واسطه کمبود بارش است.
رضا نقی زاده میزان کاهش سطح منابع آبی در دسترس عشایر شهرستان را 70 تا 90 درصد ذکر کرد و گفت: 400 حلقه چاه آب مالداری، 250 دهانه چشمه و 70 رشته قنات در مناطق عشایری با افت شدید سطح آب رو به رو شده اند.
وی ادامه داد : از سال گذشته تاکنون 12 میلیون لیتر آبرسانی توسط اداره امور عشایر استان انجام شده و از آن جایی که 845 خانوار از این منابع استفاده می کنند، این وضعیت نگران کننده است.
نقی زاده اضافه کرد: 200 میلیون ریال برای احیای قنات بیارجمند هزینه شده و اکنون دبی این قنات به حالت نخست بازگشته و در مورد بخش بسطام نیز به دلیل بارندگی های خوب بهاره، نگرانی ها برطرف شده است.
**پنج تانکر به عشایر سمنان آبرسانی می کنند
مدیرکل امور عشایر سمنان در ارتباط با ایجاد جان پناه و تانکر آبرسانی به منظور تأمین آب عشایر سمنان افزود : با توجه به وضعیت خشکسالی حاکم بر استان تقاضا شده ناوگان حمل و نقل و تانکر آبرسانی با تأمین اعتبار از سازمان مدیریت برنامه‌ریزی استان در راستای تقویت برآیند.
حمیدرضا حسینی ادامه داد: به دنبال ارایه راهکار و گنجاندن اعتباری در این بحث هستیم تا در سال 97 ، 2 تانکر آبرسانی دیگر تامین و به سامانه های مستقر عشایر آبرسانی شود.
مدیرکل امور عشایر استان سمنان با بیان این که در زمان حاضر پنج تانکر آبرسانی در نقاط مختلف استان مستقر هستند ، افزود : به لحاظ حجم توزیع، پیش بینی می شود حدود 31 میلیون لیتر آبرسانی به صورت سیار در مسیر کوچ گران عشایر و در سامانه استقرار عشایر، توزیع شود.
وی ادامه داد : توزیع 31 میلیون لیتر آب با توجه به پنج تانکر آب کفایت نمی کند و باید از ظرفیت بخش خصوصی بهره گرفت.
در استان سمنان سالانه حدود یک میلیارد و 250 میلیون متر مکعب آب تولید می شود و سالانه کمبود مخزن در این استان حدود 350 میلیون متر مکعب است، در این استان حدود 90 درصد آب در بخش کشاورزی، حدود 6 درصد در بخش آشامیدنی و حدود چهار درصد در بخش صنعت و خدمات مصرف می‌شود.
6026/7339
انتهای پیام عشایر ریشه دارترین و شاخص ترین گروه هستند که بر مبنای تلاش و ظرفیت های داخلی، مظهر اقتصاد مقاومتی در عرصه تولید بوده و هستند ولی باید نیازهای آنان برای رونق تولیداتی که به تامین امنیت غذایی گره خورده است توجه شود.
درون زا بودن تولیدات عشایر آنان را به بسیاری از منابع و مسایل وابسته کرده است که این منابع تحت تاثیر شرایط آب و هوایی هستند، منابع آبی، مراتع و مناسب بودن مسیر کوچ از عمده ترین عوامل تاثیرگذار بر زندگی عشایر است که در سال های اخیر بر اثر خشکسالی باعث تاثیر بر زندگی و عملکرد آنان شده است و برای جبران این تاثیر دولت تدبیر و امید با تخصیص منابع مالی به دنبال رفع مشکلات عشایر بوده است.
به گفته کارشناسان، استان سمنان در منطقه خشک کشور قرار گرفته است و باید بپذیریم که دچار کمبود شدید آب هستیم.
کمترین بارش باران در استان سمنان در سال زراعی 1377 - 1378 در 30 سال گذشته به میزان 11.2 میلی متر در سال 1377 بوده در حالی که در سال زراعی گذشته 8.9 میلی متر بارندگی ثبت شد، از سوی مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران، امسال 6 استان کشور از جمله سمنان، آمار بلند مدت 30 ساله کاهش بارندگی خود را شکستند.
براساس آمار سازمان امور عشایری، مقایسه جمعیت استان های کشور طی دوره های 1377 و 1387 نشان می دهد که سمنان رتبه اول کشور را در شاخص افزایش سهم جمعیت عشایر نسبت به سایر استان ها داشته است که گویای ظرفیت مطلوب استان در این شاخص است.
خشکسالی در بخش عشایر آثاری مانند فقر منابع مرتعی، افت وزن دام، کاهش باروری و تلف شدن دام در مسیر کوچ را به همراه دارد که ضرر و زیان قابل توجهی به عشایر وارد می کند.
بر اساس برآورد مسوولان امر، مجموع خسارت خشکسالی به عشایر استان در سال گذشته 910 میلیارد ریال بوده که مربوط به هزینه های آبرسانی ناشی از خشکسالی، اجرای طرح های بهبود منابع آبی، تلفات دام، افت وزن و کاهش باروری دام و کم‌رونقی مراتع می شود.
عشایر استان سمنان در سه هزار و 181 خانوار یک میلیون و 70 هزار راس دام سبک دارند که 65 درصد از کل دام های سبک استان را شامل می شود، این عشایر سالانه 9 هزار و 330 تن گوشت قرمز به ارزش سه هزار و 600 میلیارد ریال و 6 هزار و 400 تن لبنیات به ارزش 330 میلیارد ریال تولید می‌کنند.
عشایر استان با جمعیت 15 هزار نفری، ظرفیتی هستند که در صورت توجه لازم برای جبران آثار خشکسالی از طریق تامین علوفه، کمک به کوچ با تلفات و هزینه کمتر، آبرسانی به موقع و ارزان، کمک به رفع تصرف مراتع و ایل راه ها، می توانند با افزایش تولید خودکفایی و استقلال بیشتری ایجاد کنند.
توجه به عشایر که بخش مهمی از تولید مواد پروتئینی شامل گوشت و لبنیات را بر عهده دارند، از ابتدا مد نظر دولت تدبیر و امید قرار گرفت و به ویژه در ارایه تسهیلات به جایگاه خوبی رسید، در توانمندی عشایر همین بس که با داشتن 24 میلیون راس دام 195 هزار تن گوشت کشور و 35 درصد محصولات صنایع دستی کشور را تولید می‌کنند و 59 درصد سطح کشور در حوزه قلمرو عشایر است.
مطلوب بودن شرایط برای تامین علوفه و تغذیه لازم برای دام مهمترین دغدغه تاریخی عشایر بوده است که در سال های اخیر به علت خشکسالی های متوالی و کاهش منابع آبی، از سوی دولت تلاش شده تا اهداف تعیین شده برای تولید گوشت در این بخش دچار مخاطره نشود.
آب مورد نیاز عشایر سمنان از 130 چشمه، قنات و چاه تامین می شود و خشکسالی و کاهش آب دهی 10 تا 100 درصدی حدود نیمی از منابع آبی آنان یکی از معضلات عشایر استان سمنان در بخش تولید است.
**واقعیت خشکسالی بخش عشایر بیان نمی شود
نایب رییس هیات مدیره شرکت تعاونی عشایر مهدی شهر در گفت و گو با ایرنا افزود: ضعف مستندسازی یکی از اصلی ترین مشکلات عشایر غیور استان در بیان آسیب واقعی خشکسالی است.
بهمن نورانی افزود : یکی از آثار خشکسالی در بخش دام عشایر نشانه های خود را بروز می دهد، برآورد تلفات دام عشایر مهدی شهر به عنوان مهمترین ایل استان در بهار 97 حدود سه هزار راس است.
وی با اشاره به آثار منفی خشکسالی در بخش های مختلف زندگی عشایر، خاطرنشان کرد : تا پیش از بارندگی های بهار 97 بر اساس برآورد کلی حدود سه هزار راس از دام های استان به خاطر شرایط ناشی از خشکسالی تلف شدند.
نورانی هر چادر عشایر را یک واحد تولیدی دانست که در صورت توجه می تواند به رونق اقتصادی جامعه کمک کند ، گفت : همان طور که در کشور به واحدهای صنعتی کمک می شود، باید به عشایر به عنوان یکی از ریشه دارترین قشرهای تولیدی توجه بیشتری شود.
وی تاکید کرد : عملکرد عشایر به طور مستقیم با امنیت غذایی جامعه گره خورده است و فعالیت عشایر ضمن اهمیت حاکمیتی، در تولید فرآورده های خام دامی مانند گوشت، شیر و محصولات لبنی به صورت مستقیم مورد استفاده جامعه است.
وی کاهش شدید وزن دام، فقر مراتع در اثر خشکسالی، مشکلات تامین آب در مسیر کوچ، و بالابودن هزینه های تامین علوفه از جمله مهمترین مشکلات فراروی عشایر برشمرد.
نایب رییس هیات مدیره شرکت تعاونی عشایر مهدی شهر، عملکرد بیمه در قبال عشایر را ضعیف توصیف کرد و گفت: عملکرد ضعیف بیمه در قبال خسارت های خشکسالی در عشایر باعث سلب اعتماد آنان شده و اکنون 60 تا 70 درصد عشایر سمنان رغبتی به بیمه کردن دام خود ندارد.
**شدت خشکسالی در بخش عشایر سمنان متفاوت است
رییس اداره امور عشایر شاهرود در گفت و گو با ایرنا افزود: شدت تاثیر خشکسالی در مناطق مختلف متفاوت است در برخی نقاط 80 درصد و در جای دیگر حدود 100 درصد است اما به طور میانگین 80 درصد مراتع خسارت دیده اند.
رضا نقی زاده با بیان این که خشکسالی پدیده ای نوظهور نبوده و سالیان بسیاری زندگی عشایر منطقه را تحت تاثیر خود قرار داده است ، افزود : پارسال از پاییز تا زمستان در مناطق عشایری بارش باران انجام نشد.
وی اظهارداشت : سال گذشته در اندک نقاط استان هم که بارش های ناچیزی بارید ، وزش باد شدید و طوفان شن آن را بی تاثیر کرد.
وی با اشاره به وارد شدن بیشترین خسارت به مراتع بیارجمند و طرود، یادآور شد : این 2 منطقه 76.4 درصد عشایر شهرستان را در خود جای داده است و به همین دلیل مراتع آن ها برای تعلیف دام جوابگو نیستند و از آن جایی که در فصل قشلاق عشایر از نقاط دیگر استان در این بخش ها ساکن می شوند، کمبود علوفه بیشتر احساس می شود.
** فقر مراتع سمنان نگران کننده است
یکی از دامداران عشایر سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود : به علت خشکسالی در سال های متوالی و نبود بارندگی، مراتع ییلاقی و قشلاقی فقیر شدند و ما برای تامین نهاده های دامی با مشکل مواجه شدیم.
محمد پروری افزود : قیمت بالای علوفه مردم عشایر را فلج کرده است به گونه ای که آن ها مجبورند برای تامین و خریداری نهاده های دامی مانند جو، تفاله، کاه نصف گوسفندان را بفروشند تا بتوانند آذوقه مابقی دام را تامین کنند.
وی اظهارداشت : نمی دانم مسوول خشکسالی های اخیر در بخش عشایری سمنان کیست اما از مسوولان استان می خواهم برای رفع این چالش اقدام کنند.
این دامدار عشایر سمنان بیان داشت : اقداماتی که در زمینه توزیع علوفه انجام می شود خیلی رضایت بخش نیست و باید در این زمینه اقدام اساسی انجام شود.
وی ادامه داد : عشایر با توجه به خشکسالی ها و کم شدن رویش علوفه در مراتع با مشکلات بسیاری در تامین نیاز دام مواجه اند به طوری که برای جبران علوفه دام ها مجبورند بره ها را به صورت نارس به فروش برسانند.
وی اضافه کرد : گاهی عشایر مجبور می شوند که علوفه را به صورت آزاد خریداری کنند و حتی عده ای از آن ها برای تامین مخارج زندگی در روستاهای اطراف کارگری می کنند.
**منابع آبی بخش عشایر سمنان محدود است
مدیرکل امور عشایری سمنان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به معضل شدید کمبود آب برای عشایر استان سمنان، افزود: حدود نیمی از منابع آبی عشایر استان از 10 تا 100 درصد دچار بحران خشکسالی و افت سطح آب است.
حمیدرضا حسینی گفت: 40 تا 45 درصد از منابع آبی عشایر سمنان در منطقه خارتوران بخش بیارجمند شهرستان شاهرود قرار دارد که بین 10 تا 100 درصد دچار بحران کم آبی است.
وی با بیان این که کاهش بارش ها در سال 96 تاثیر بسیار بدی بر منابع آبی عشایر در نقاط مختلف استان داشته است : عمده عشایر استان شامل عشایر مهدی شهر و شاهرود برای دوره قشلاق در منطقه خارتوران مستقر می شوند که بیشتر قنات ها و چشمه های این منطقه دچار افت آب دهی و بحران کم آبی است.
حسینی بیان کرد : اجرای طرح های بهسازی منابع آبی عشایر در استان از مدت ها قبل برنامه ریزی شده و سعی بر این بوده تا افت آب دهی منابع کاهش یابد و در نقاطی از 40 درصد افت به 10 درصد کاهش یافته تا به این ترتیب مشکل عشایر از این لحاظ کاهش یابد.
وی با اشاره به اجرای 19 طرح اداره کل امور عشایری استان سمنان در سال 96 با محوریت بهسازی و تامین منابع آب تصریح کرد : این طرح ها با هدف تامین آب در نقاط مختلف استان از طریق مرمت چشمه ها و قنات ها، نوکنی چاه های موجود، ایجاد منابع رو زمینی و زیر زمینی و انتقال آب به حوزه استقرار عشایر به بهره‌برداری رسیده است.
مدیرکل امورعشایری سمنان گفت: برای اجرای این طرح ها 6 میلیارد ریال هزینه شده است و 57 شغل به صورت مستقیم و 113 شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد کرده است.
وی با توجه به تاثیر خشکسالی و کاهش بارندگی در تامین علوفه عشایر ، افزود: در پی فقر مراتع به ویژه در مناطق قشلاقی به خاطر کمبود بارندگی، با هدف تامین علوفه، تعلیف دستچین آغاز شد.
مدیرکل امور عشایری استان سمنان ادامه داد: 10 هزار تن جو یارانه دار و پنج هزار و 500 تن جو مدت دار در بین عشایر استان توزیع شد و تا 15 هزار و 500 تن علوفه تا پایان دوره قشلاقی عشایر به صورت متناوب توزیع می شود.
حسینی احداث دیوار ساحلی در حجم 400 مترمکعب در دهستان دوزهیر شهرستان سمنان را دیگر طرح های مقابله با کم‌آبی برای عشایر برشمرد و گفت : این طرح با یک میلیارد ریال اعتبار و در قالب تامین آب آشامیدنی و جلوگیری از فرسایش آبی اجرایی شده است.
حسینی اظهارداشت : دیگر طرح شاخص برای تامین آب عشایر استان در دهستان چاشم شهرستان مهدی شهر بود که شامل تعریض، ایجاد پل و احداث آب نما با یک میلیارد ریال هزینه می شود.
مدیرکل امور عشایری استان سمنان با اشاره به بحران کم آبی مناطق عشایری به ویژه در بخش جنوبی شهرستان های استان سمنان، یادآور شد : امسال به علت کمبود آب و بحران منابع آبی، چهار میلیون متر مکعب آبرسانی سیار به این مناطق انجام شده که مناطق خارتوران در جنوب شاهرود بیشترین هدف این آبرسانی بوده است.
**خشکسالی910 میلیارد ریال به عشایر سمنان خسارت زد
رییس سازمان امور عشایری کشور در گفت و گو با ایرنا افزود: پیامدهای خشکسالی در برخی از استان های کشور قابل توجه است و این معضل فراگیر به بخش های مختلف عشایر استان سمنان 910 میلیارد ریال خسارت وارد کرد که باید برای جبران آن تدابیری اندیشید.
کرمعلی قندالی افزود: تسهیلات ماده های 10 و 12 برای کمک به عشایر در جبران خسارت خشکسالی 383 میلیارد ریال است و در سمنان 65 درصد این میزان جذب شده است.
وی با اشاره به خسارت افت وزن دام عشایر استان در اثر فقر مراتع ناشی از کاهش بارندگی و خشکسالی، گفت : افت وزن دام ها به طور متوسط در عشایر استان بین 15 تا 30 درصد برآورد می‌شود.
وی اضافه کرد : 40 میلیارد ریال برای تامین سرمایه در گردش و نقدینگی عشایر به منظور تهیه علوفه و سایر هزینه‌ها برای عشایر به تازگی ابلاغ شده که در شهرستان ها توزیع شد و 27 میلیارد ریال نیز از ماه آینده ابلاغ می‌شود.
قندالی بیان داشت: برآورد می شود تا پایان سال 97 به میزان 25 میلیون لیتر آبرسانی به عشایر استان در نقاط مختلف انجام شود.
رییس سازمان امور عشایری کشور با اشاره به در حال تدوین بودن طرح های بهبود شرایط منابع آبی عشایر استان برای اجرا در سال 97، افزود : سال 96 حدود 40 میلیارد ریال طرح به منظور بهبود شرایط چشمه ها و قنات های مربوط به عشایر در نظر گرفته شده بود که 20 میلیارد ریال از آن تخصیص یافت.
وی با اشاره به وجود چهار هزار و 500 کیلومتر ایل راه در استان، گفت: در طرح ثبت مرحله به مرحله ایل راه های استان فرآیند برداشت کلی انجام شده است.
**کمبود آب مهمترین دغدغه عشایر است
نماینده اتحادیه عشایر استان سمنان در گفت و گو با ایرنا، تأمین علوفه و آب را از مهمترین نیازهای اصلی عشایر برشمرد و گفت : در سال جاری به دلیل خشکسالی، عشایر استان دچار مشکلاتی در بحث تأمین آب، علوفه و تولید و فروش محصولات دامی شده اند.
سید علی اکبر شاهورانی افزود : دام های استان برای تغذیه در سال 97 نیازمند حدود 40 هزار تن علوفه است و منابع تأمین علوفه از طریق تعاونی ها و ارایه تسهیلات و بخشی با پشتیبانی امور دام استان است.
وی با اشاره به این که عمده‌ترین محصولات و تولیدات دامی عشایر گوشت قرمز است، اظهارداشت : حدود 50 درصد گوشت قرمز استان و 25 درصد گوشت مورد نیاز بازار کشور از طریق عشایر استان تأمین می‌شود.
نماینده اتحادیه عشایر استان سمنان ادامه داد : سمنان در بحث تولید گوشت قرمز بزرگترین تولید کننده دام سبک و تولید گوشت باکیفیت سالم در کشور است.
شاهورانی اضافه کرد : بحث تأمین آب و علوفه در مسیر کوچ و به ویژه در مناطق میان بند از مهمترین نیازهای عشایر استان است.
وی بیان کرد : در اختیار گذاشتن علوفه مدت دار به عشایر راهکاری برای جلوگیری از ذبح دام مولد و کاهش خسارات جبران ناپذیر برای کشور و جامعه عشایری استان است.
وی اظهارداشت : جامعه عشایری استان بدون چشم داشت برای افزایش تولید تلاش می‌کنند و انتظار دارند با وجود آمدن شرایط خشکسالی، برای از بین رفتن مولدهای دام آنان تلاش شود.
**80 درصد دام عشایر به صورت دستی تعلیف شد
رییس اداره امور عشایر شهرستان شاهرود در گفت وگو با ایرنا با بیان این که به دلیل فقر مراتع و کم آبی پارسال 80 درصد دام عشایر به صورت دستی غذا داده شدند، تاکید کرد: تغییر شکل کوچ از زمینی به ماشینی، لاغر شدن دام ها و کاهش تولیدات گوشتی و لبنی از دیگر چالش های ایجاد شده به واسطه کمبود بارش است.
رضا نقی زاده میزان کاهش سطح منابع آبی در دسترس عشایر شهرستان را 70 تا 90 درصد ذکر کرد و گفت: 400 حلقه چاه آب مالداری، 250 دهانه چشمه و 70 رشته قنات در مناطق عشایری با افت شدید سطح آب رو به رو شده اند.
وی ادامه داد : از سال گذشته تاکنون 12 میلیون لیتر آبرسانی توسط اداره امور عشایر استان انجام شده و از آن جایی که 845 خانوار از این منابع استفاده می کنند، این وضعیت نگران کننده است.
نقی زاده اضافه کرد: 200 میلیون ریال برای احیای قنات بیارجمند هزینه شده و اکنون دبی این قنات به حالت نخست بازگشته و در مورد بخش بسطام نیز به دلیل بارندگی های خوب بهاره، نگرانی ها برطرف شده است.
**پنج تانکر به عشایر سمنان آبرسانی می کنند
مدیرکل امور عشایر سمنان در ارتباط با ایجاد جان پناه و تانکر آبرسانی به منظور تأمین آب عشایر سمنان افزود : با توجه به وضعیت خشکسالی حاکم بر استان تقاضا شده ناوگان حمل و نقل و تانکر آبرسانی با تأمین اعتبار از سازمان مدیریت برنامه‌ریزی استان در راستای تقویت برآیند.
حمیدرضا حسینی ادامه داد: به دنبال ارایه راهکار و گنجاندن اعتباری در این بحث هستیم تا در سال 97 ، 2 تانکر آبرسانی دیگر تامین و به سامانه های مستقر عشایر آبرسانی شود.
مدیرکل امور عشایر استان سمنان با بیان این که در زمان حاضر پنج تانکر آبرسانی در نقاط مختلف استان مستقر هستند ، افزود : به لحاظ حجم توزیع، پیش بینی می شود حدود 31 میلیون لیتر آبرسانی به صورت سیار در مسیر کوچ گران عشایر و در سامانه استقرار عشایر، توزیع شود.
وی ادامه داد : توزیع 31 میلیون لیتر آب با توجه به پنج تانکر آب کفایت نمی کند و باید از ظرفیت بخش خصوصی بهره گرفت.
در استان سمنان سالانه حدود یک میلیارد و 250 میلیون متر مکعب آب تولید می شود و سالانه کمبود مخزن در این استان حدود 350 میلیون متر مکعب است، در این استان حدود 90 درصد آب در بخش کشاورزی، حدود 6 درصد در بخش آشامیدنی و حدود چهار درصد در بخش صنعت و خدمات مصرف می‌شود.
6026/7339
کپی شد
