این تنش به دنبال حمایت ترکیه از قطر و ارتباط آن با ایران و روسیه در راستای رسیدن به راه حلی در سوریه ایجاد شده است، علاوه بر این که عربستان از انتقاد شدید انکارا از السیسی و تایید اخوان المسلمین خشنود نیست.
ترکیه در هندسه منطقه ای بن سلمان که برای مقابله با نفوذ روز افزون ایران تلاش می کند، بازیگری اساسی بود و ولی عهد سعودی معتقد بود این دولت یک قدرت سنی بزرگ در منطقه است که می تواند وزنه سنگینی در برابر ابران باشد. با این حال، مانورهای سنی تا اندازه زیادی بر رفتار منطقه ای تاثیر دارد، تا بر شکاف میان سنی و شیعه؛ از این رو، عربستان محور اخوان المسلمین، متشکل از ترکیه و قطر را خطری ایدئولوژیک برای خود می داند.
در این میان، آنکارا به دلیل بحران حاد آن با غرب و عزلت منطقه ای نسبی اش، چاره ای جز برقراری روابط نزدیک با ایران و روسیه و امتناع از ورود به نزاع بین عربستان و ایران ندارد. این مساله به نیاز ترکیه به واردات انرژی از ایران و همچنین تمایل آن به افزایش بیشتر حجم تجارت بین دو دولت در پی رفع تحریمهای اقتصادی از ایران نیز مربوط می شود.
از دیگر دلایل تشنج بین ترکیه و عربستان بر سر تصمیم آمریکا در مورد انتقال پایتخت اسرائیل به قدس است، از یک سو عربستان برای نزدیکی بین اسرائیل و فلسطین و فشار بر آنها برای تلطیف مواضعشان هم سوی موضع آمریکا تلاش می کند و از سوی دیگر ترکیه منتقدان سیاست آمریکا در مورد قدس را رهبری می کند، تا آنجا که پیشرفتی بین عمان و آنکارا در این باره حاصل شده و سیاست هماهنگ اردن و ترکیه در رابطه با قدس نیز می تواند بر سر راه انتقال سفارت امریکا به قدس، ایجاد مشکل کند.
شکاف داخلی اهمیت ارتباط با اسرائیل علیه ایران را برای ریاض تقویت می کند و گذشته از این، سیاست خارجی که ولی عهد سعودی بر اساس آن عمل می کند، واکنش های شدیدی را در منطقه برانگیخته است و برخی از این واکنشها موجب به چالش کشیدن اسرائیل بویژه از سوی تهران و آنکارا می شود.
شکی نیست که دو دولت اسرائیل و عربستان سعودی در منطقه ایران را تهدیدی طولانی مدت برای خود می دانند. از این حیث، پایان ماه عسل سعودی-ترکی، مدخلی برای تعمیق شبکه روابط بین عربستان و اسرائیل است.
وبگاه تحلیلی 'آسیا تایمز' در گزارشی با اشاره به تلاش‌های ایران و دو کشور دیگر منطقه درخنثی کردن اقدام‌های عربستان سعودی در منطقه نوشت: خاورمیانه به تازگی شاهد دو رویداد بود به طوری‌که روز دوشنبه و در ریاض، وزیران دفاع ائتلاف نظامی ضد تروریسم به رهبری عربستان با هم دیدار کردند و روز یکشنبه نیز در تهران یک قرارداد تجاری سه جانبه بین ایران، ترکیه و قطر امضا شد.
این وبگاه با پرداختن به ائتلاف نظامی عربستان نوشت: این ائتلاف جدید نظامی به طور شتابزده نام «ناتوی عرب» گرفته ، اما نه کاملا عربی و نه یک ائتلاف است و به نظر چارچوب آن توسط پاکستان تهیه شده است.
در ادامه این گزارش با اشاره به روابط خوب کشورهای عضو ائتلاف سعودی با ایران آمده است: بیشتر کشورهای عضو ائتلاف عربستان در مغرب، آفریقا و آسیای مرکزی روابط دوستانه خود با ایران را حفظ می‌کنند و حتی پاکستان به نظر در پی بهبود روابط با ایران است.
از سویی ، رویداد روز دوشنبه در ریاض یادآور جشن‌های دو هزار پانصد ساله شاه ایران در سال 1971 میلادی بود که انتقادهای زیادی را به همراه داشت.
آسیا تایمز در ادامه نوشت: در قیاس با روز دوشنبه در ریاض، توافقنامه ایران، ترکیه و قطر در روز یکشنبه در حالی‌که رویداد کم اهمیتی نشان می‌داد، اما محتوای آن بر امنیت منطقه‌ای و بین المللی تاثیر می‌گذارد. این توافقنامه که توسط سه وزیر بازرگانی امضا شد و مبدل به تیتر نخست رسانه‌های غربی نشد، نشانگر ایجاد کار گروه مشترک برای تسهیل حمل کالا بین سه کشور برای مقابله با موانع ارسال کالا از ایران و ترکیه به قطر است.
در بخش دیگر این مطلب آمده است: در یک عرصه گسترده تر روابط حسنه در حال گسترش سه جانبه بین روسیه، ترکیه و ایران، علیه تهدید مشترک آنها آمریکا،اینک دیوار آتشی را برای تهران در مقابل انزوای منطقه‌ای فراهم می‌کند. رابطه ایران با قطر و ترکیه، دو کشور مسلمان سنی، تلاش‌های ریاض برای رنگ و لعاب دادن قومیتی به اختلاف خود با تهران را کم اثر می‌کند.
آسیا تایمز در خاتمه نوشت: ایران سابقه پیش دستی بر سعودی‌ها را با ترکیب قدرت ذهنی و تدبیر که از طریق دیپلماسی اعمال شد، دارد و به نظر اینک نیز در حال تکرار است.
با این حال، به طور اساسی اتحاد ترکیه، ایران و قطر توازن قوا بین کشورهای مسلمان در خاورمیانه را با به چالش کشاندن آشکار نقش رهبری سعودی مجددا تنظیم می‌کند.
**گروه ایرنا مقاله
از: محمدرضا یوسف نژاد خبرنگار خبرگزاری ایرنا سمنان
انتشاردهنده: جانعلی فتحی
انتهای پیام ترکیه در هندسه منطقه ای بن سلمان که برای مقابله با نفوذ روز افزون ایران تلاش می کند، بازیگری اساسی بود و ولی عهد سعودی معتقد بود این دولت یک قدرت سنی بزرگ در منطقه است که می تواند وزنه سنگینی در برابر ابران باشد. با این حال، مانورهای سنی تا اندازه زیادی بر رفتار منطقه ای تاثیر دارد، تا بر شکاف میان سنی و شیعه؛ از این رو، عربستان محور اخوان المسلمین، متشکل از ترکیه و قطر را خطری ایدئولوژیک برای خود می داند.
در این میان، آنکارا به دلیل بحران حاد آن با غرب و عزلت منطقه ای نسبی اش، چاره ای جز برقراری روابط نزدیک با ایران و روسیه و امتناع از ورود به نزاع بین عربستان و ایران ندارد. این مساله به نیاز ترکیه به واردات انرژی از ایران و همچنین تمایل آن به افزایش بیشتر حجم تجارت بین دو دولت در پی رفع تحریمهای اقتصادی از ایران نیز مربوط می شود.
از دیگر دلایل تشنج بین ترکیه و عربستان بر سر تصمیم آمریکا در مورد انتقال پایتخت اسرائیل به قدس است، از یک سو عربستان برای نزدیکی بین اسرائیل و فلسطین و فشار بر آنها برای تلطیف مواضعشان هم سوی موضع آمریکا تلاش می کند و از سوی دیگر ترکیه منتقدان سیاست آمریکا در مورد قدس را رهبری می کند، تا آنجا که پیشرفتی بین عمان و آنکارا در این باره حاصل شده و سیاست هماهنگ اردن و ترکیه در رابطه با قدس نیز می تواند بر سر راه انتقال سفارت امریکا به قدس، ایجاد مشکل کند.
شکاف داخلی اهمیت ارتباط با اسرائیل علیه ایران را برای ریاض تقویت می کند و گذشته از این، سیاست خارجی که ولی عهد سعودی بر اساس آن عمل می کند، واکنش های شدیدی را در منطقه برانگیخته است و برخی از این واکنشها موجب به چالش کشیدن اسرائیل بویژه از سوی تهران و آنکارا می شود.
شکی نیست که دو دولت اسرائیل و عربستان سعودی در منطقه ایران را تهدیدی طولانی مدت برای خود می دانند. از این حیث، پایان ماه عسل سعودی-ترکی، مدخلی برای تعمیق شبکه روابط بین عربستان و اسرائیل است.
وبگاه تحلیلی 'آسیا تایمز' در گزارشی با اشاره به تلاش‌های ایران و دو کشور دیگر منطقه درخنثی کردن اقدام‌های عربستان سعودی در منطقه نوشت: خاورمیانه به تازگی شاهد دو رویداد بود به طوری‌که روز دوشنبه و در ریاض، وزیران دفاع ائتلاف نظامی ضد تروریسم به رهبری عربستان با هم دیدار کردند و روز یکشنبه نیز در تهران یک قرارداد تجاری سه جانبه بین ایران، ترکیه و قطر امضا شد.
این وبگاه با پرداختن به ائتلاف نظامی عربستان نوشت: این ائتلاف جدید نظامی به طور شتابزده نام «ناتوی عرب» گرفته ، اما نه کاملا عربی و نه یک ائتلاف است و به نظر چارچوب آن توسط پاکستان تهیه شده است.
در ادامه این گزارش با اشاره به روابط خوب کشورهای عضو ائتلاف سعودی با ایران آمده است: بیشتر کشورهای عضو ائتلاف عربستان در مغرب، آفریقا و آسیای مرکزی روابط دوستانه خود با ایران را حفظ می‌کنند و حتی پاکستان به نظر در پی بهبود روابط با ایران است.
از سویی ، رویداد روز دوشنبه در ریاض یادآور جشن‌های دو هزار پانصد ساله شاه ایران در سال 1971 میلادی بود که انتقادهای زیادی را به همراه داشت.
آسیا تایمز در ادامه نوشت: در قیاس با روز دوشنبه در ریاض، توافقنامه ایران، ترکیه و قطر در روز یکشنبه در حالی‌که رویداد کم اهمیتی نشان می‌داد، اما محتوای آن بر امنیت منطقه‌ای و بین المللی تاثیر می‌گذارد. این توافقنامه که توسط سه وزیر بازرگانی امضا شد و مبدل به تیتر نخست رسانه‌های غربی نشد، نشانگر ایجاد کار گروه مشترک برای تسهیل حمل کالا بین سه کشور برای مقابله با موانع ارسال کالا از ایران و ترکیه به قطر است.
در بخش دیگر این مطلب آمده است: در یک عرصه گسترده تر روابط حسنه در حال گسترش سه جانبه بین روسیه، ترکیه و ایران، علیه تهدید مشترک آنها آمریکا،اینک دیوار آتشی را برای تهران در مقابل انزوای منطقه‌ای فراهم می‌کند. رابطه ایران با قطر و ترکیه، دو کشور مسلمان سنی، تلاش‌های ریاض برای رنگ و لعاب دادن قومیتی به اختلاف خود با تهران را کم اثر می‌کند.
آسیا تایمز در خاتمه نوشت: ایران سابقه پیش دستی بر سعودی‌ها را با ترکیب قدرت ذهنی و تدبیر که از طریق دیپلماسی اعمال شد، دارد و به نظر اینک نیز در حال تکرار است.
با این حال، به طور اساسی اتحاد ترکیه، ایران و قطر توازن قوا بین کشورهای مسلمان در خاورمیانه را با به چالش کشاندن آشکار نقش رهبری سعودی مجددا تنظیم می‌کند.
**گروه ایرنا مقاله
از: محمدرضا یوسف نژاد خبرنگار خبرگزاری ایرنا سمنان
انتشاردهنده: جانعلی فتحی
کپی شد
