خانه به دوشی مستأجران و تلاطم بازار مسکن

به گزارش جماران، ایرنا نوشت: خانه اساسی ترین نیاز هر شهروند است و این روزها مستاجران یا همان خوش‌نشین های گذشته، برای پیدا کردن خانه مناسب و با اجاره و رهن منصفانه امیدی ندارند.

نبود خانه مناسب، افزایش مبلغ رهن و اجاره، نبود تمایل مالکان در خصوص قبول مستاجران دارای فرزند، امکانات حداقلی برخی واحدهای مسکونی، در دسترس نبودن خانه های نوساز، خانه به دوشی مستأجران و تلاطم بازار مسکن را در پی داشته است.

البته نبود نظارت در بازار مسکن مساله امروز و دیروز نیست و سال ها است که موجران و مستاجران در نبردی نفس گیر بر سر اجاره بها و خانه مبارزه می کنند. در سال های گذشته خصوصا در دوران همه گیری کرونا، سازش هایی در بازار مسکن برای رفاه حال مستاجران و حل نگرانی ها صورت گرفت، اما عمر این سازش ها بر خلاف کرونا، کوتاه بود.

طبق آمارهای اعلامی، از هر پنج نفر در کشور ۲ نفر مستاجر هستند و در ۱۰ سال گذشته با افزایش نرخ اجاره نشینی در جامعه حدود ۳۷ درصد خانوارهای کشور در مسکن های استیجاری سکونت دارند. در برخی مناطق تنها در ۲ ماه گذشته میزان رهن و اجاره مسکن ۶ برابر افزایش داشت و پرداخت این مبالغ از عهده بسیاری از خانواده ها خارج است.

نگاهی به قیمت ها

زمستان ۱۴۰۰، بر اساس قیمت های ارائه شده از سوی مالکان مسکن، برای اجاره یک واحد مسکونی ۶۰ تا ۸۰ متری با عمر ۱۰ تا ۲۵ ساله در مناطق معمولی سمنان بین ۵۰ تا ۸۰ میلیون تومان ودیعه و ماهانه حدود ۶۰۰ هزار تا ۲.۵ میلیون تومان برای اجاره بها نیاز بود.

برخی از این واحدها تک‌خوابه و بدون انباری یا پارکینگ هستند و اگر متقاضی اجاره مسکن با مساحت حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر و امکانات بیشتر باشید نیاز به حدود ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان ودیعه و ماهانه ۲ تا ۳ میلیون تومان اجاره بها است.

اکنون برای اجاره یک واحد ۶۰ تا ۷۵ متری عموما تک خوابه در مجتمع ها و جایی جز مرکز شهر و محله های معروف، به ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان ودیعه و ماهانه ۱.۵ تا سه میلیون تومان اجاره نیاز است.

این مبالغ را برای خانه هایی با متراژ بالاتر و دارای امکاناتی مانند پارکینگ، انباری، آسانسور افزیش دهید. مالکان به بهانه وضعیت مطلوب و معمول خانه های خود مانند حتی نقاشی و رنگ دیوارها، جنس و کیفیت کابینت ها و نوع سیستم گرمایشی یا سرمایشی به مبالغ اجاره اضافه می کنند.

نرخ گذاری یکسانی در قیمت گذاری اجاره بها مسکن وجود ندارد و مالکان بر اساس دخل و خرج زندگی خود، اجاره را تعیین می کنند. افزایش هزینه های جاری زندگی در ۲ ماه گذشته سبب بالا بردن اجاره و ودیعه مسکن شد و موجران پوشش هزینه های خود را به جیب مستاجران گره زدند.

طرح هایی مانند فرزندآوری بدون پشتوانه حمایتی در حوزه مسکن

مرتضی شرفیه یکی از مستاجران شاکی از اوضاع مسکن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: تبلیغات فرزندآوری و طرح های تشویقی برای تولد فرزندان سوم و چهارم هر روز از تلویزیون و رادیو پخش می شود اما در جامعه خبری از طرح حمایتی مثلا در حوزه مسکین در این زمینه وجود ندارد.

وی با اشاره اجاره بهای خانه اش اضافه کرد: موعد قرارداد اجاره خانه ۸۰ متری واقع در مسکن مهر نیمه تیرماه به پایان رسید و صاحبخانه برای تمدید قرار ۷۰ میلیون ودیعه و اجاره ماهانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزارتومانی طلب کرده است و پاسخ درخواست کاهش مبلغ اجاره و رهن را با جمله"  اگر نمی‌خواهی تخلیه کن" داد.  

این مستاجر ادامه داد: با وجود فرزندان ۱۰ و پنجساله ام، پیدا کردن خانه سخت است و مالکان به بهانه وارد نشدن خسارت تمایلی به معامله با ما ندارند و از طرفی با پول رهن خانه ۸۰ متری باید خانه ای ۶۵ متری اجاره کنم.

شرفیه، درخواست رهن کامل از سوی مالکان و سختگیری های داشتن فرزند را چالش های اجاره نشینی تابستان ۱۴۰۱ در سمنان می داند.

خرید خانه محال شده است

فائزه بلند و همسرش نیز مستاجرانی با کفش های آهنین زنگ زده ای هستند که در مسیر پیدا کردن سقفی برای خود در واحدهای مشاوران املاک شهر جست وجو می کنند. این زوج با گلایه از وضعیت مسکن می گویند: افزایش هزینه های زندگی چاره ای جز کم کردن مخارج ضروری و غیر ضروری نمی گذارد.

بلند ادامه داد: توان مالی ما تنها به اجاره خانه ۷۰ متری می رسد و بسیاری از خانه ها به دلیل رعایت نکردن دیگر مستاجران، به تعمیرات یا رنگ نیاز دارد در حالیکه مالکان حاضر به تقبل هزینه برای جبران این مسایل و آماده کردن خانه برای اجاره جدید نیستند.

وی افزود: برخی مشاوران املاک با مستاجران همکاری نمی کنند به گونه ای که حتی بخش بیشتر کمیسیون خود را به دلیل دوستی یا منفعت طلبی از مستاجران دریافت می کنند.

بلند اظهار داشت: در چندسال گذشته وضعیت اقتصادی و مسکن خرید خانه را محال کرد و اکنون وضعیت اجاره بها، اجاره‌نشینی را نیز دشوار ساخته است.

ساخت مسکن های دولتی دردی از اجاره نشینی دوا می کند؟

دولت های مختلف برحسب نیازسنجی های خود هر بار با طرح های مسکن مانند مسکن مهر، نهضت ملی مسکن و اقدام ملی مسکن وارد بازار مسکن شدند.این طرح ها فرصت صاحبخانه‌ شدن بسیاری از افراد را با شرایط عالی و معقول نیز فراهم کرد، گرچه انتقاداتی نیز به این طرح ها از سوی منتقدان و کارشناسان وارد شد.

در هر صورت ساخت مسکن زمان بر است و هر روز با ازدواج و مهاجرت های شغلی نیاز به خانه افزایش می یابد. نظارت بر بازار مسکن، تشکیل کارگروه ارزیابی و قیمت گذاری ودیعه و اجاره بها، ساماندهی برنامه های اینترنتی خرید و فروش، کنترل مشاوران املاک و برخورد جدی با نابسامانی بازار اجاره مسکن، تا آماده شدن و عرضه مسکن های دولتی ضروری است، هر چند که متقاضیان مسکن های دولتی محدود هستند و بازار اجاره بها هر روز رونق بیشتری می گیرد.

در میان تلاطم زندگی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی، اجاره نشینی دیگر خوش نشینی نیست و مستاجران خسته، ناتوان و درمانده تر از هر زمان دیگری به دنبال سقفی یکساله هستند.

سقفی که معلوم نیست تا یکسال آینده امکان قرض گرفتنش را دارند یا نه.