پسته ایران در سال های اخیر با توجه به افزایش قیمت از جمله مواد خوراکی لوکس در سبد خانوارها شناخته می‌شود.
هم اکنون، کشور ایران حدود ۵۰۰ هزار هکتار باغ پسته دارد که طبق اعلام جهاد کشاورزی، بیش از ۹۰ درصد آن بارور است.
تولید سالانه پسته در ایران، با توجه به وضعیت آب و هوایی و شرایط اقلیمی این محصول، متغیر است در حالی که باتوجه به آمارهای وزارت جهاد کشاورزی، میزان تولید پسته در سال جاری بین ۲۲۰ تا ۲۵۰ هزار تن پیش‌بینی می‌شود.
صادرات یکی از نقاط قوت کشور است که علاوه بر ارزآوری، به اقتصاد کشاورزان نیز کمک می‌کند.
حجم تولید شده این محصول در کشور مازاد بر مصرف داخل است و از این رو باید صادرات این محصول مورد توجه ویژه قرار گیرد.
طبق آمارهای موجود در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۱۴۸ هزار تن پسته به ارزش یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار صادر و ۳۰ هزار تن از این محصول به مصرف داخلی رسید.
به طور متوسط ۸۰ درصد پسته تولیدی کشور به خارج کشور صادر و ۲۰ درصد باقیمانده در داخل کشور مصرف می‌شود.
صادرات امری مهم برای کشور است اما در کنار آن باید به باغداران نیز توجه ویژه شود و این افراد را با فرهنگ سازی و ایجاد سازوکاری مناسب به سمت فرآوری و حذف واسطه ها در امر صادرات حرکت داد.
با افزایش قیمت پسته در سال های اخیر، باغداران به سمت فروش تازه این محصول سوق پیدا کردند، در حالی که با فرآوری نکردن این محصول ارزآوری آن به حداقل کاهش می‌یابد.
امروز باید باغداران را بیش از گذشته با اهمیت و میزان ارزش اقتصادی ناشی از فرآوری و صادرات پسته آشنا کرد تا به مرور، فرهنگ فرآوری در کشور نهادینه شود.
پسته در حالی در بسیاری از شهرهای کویری به ویژه استان های سمنان و کرمان تولید می‌شود که علیرغم وجود مرکزهای فرآوری فراوان، پسته تولیدی از شهرها خارج و به صورت تازه در استان های دیگر فروخته می‌شود و یا توسط تاجران صادر می‌شود.
حال با توجه به این آمار و ارقام و بررسی وضعیت صادرات این محصول، شرایط اقتصادی مطلوب‌تر برای باغداران موضوع اصلی است که باید به آن پرداخت.
اغلب کشاورزان خرده به دلیل نقدینگی ناشی از فروش پسته تازه، به این امر اقدام می‌کنند که در این صورت سود حاصل از فرآوری و فروش این محصول به تاجران و دلالان تعلق می‌گیرد. در حالی که می‌توان با اندکی صبوری و فرآوری پسته تازه، آن را به پسته خشک تبدیل و به قیمت مناسب‌تر در بازارهای داخلی به فروش رساند و یا آن را برای صادرات به تاجران واگذار کرد که در این صورت، سود ناشی از فرآوری پسته به کشاورزان تعلق می‌گیرد.
امروز بسیاری از باغداران کلان کشور به این موضوع توجه داشته و از فروش تازه پسته خود ممانعت می‌کنند تا بتوانند با فرآوری آن، پسته خشک را در فرصت‌های مناسب و بازار بهتر به فروش برسانند چرا که برای فروش پسته تازه پس از برداشت تنها چند روز فرصت باقی است اما می‌توان پسته خشک را با شرایط مناسب تا ماه‌ها به خوبی نگهداری کرد.
استان سمنان نیز یکی از قطب‌های تولید پسته کشور و جهان است که ۲۳ هزار هکتار باغ پسته دارد و ۱۷ هزار هکتار از آن در شهرستان دامغان است.
پسته دامغان از لحاظ کیفیت، تنوع ارقام و میزان تولید در جهان به خوبی شناخته می شود که در سال جاری به گفته کارشناسان تا ۳۰ هزار میلیارد ریال تولید ثروت دارد.
این میزان تولید ثروت در حالی است که بیش از ۵۰ درصد پسته دامغان تازه فروشی می‌شود که می‌توان با فرآوری این میزان پسته در ۱۰۸ ترمینال فرآوری صنعتی و نیمه صنعتی، نقدینگی آن را تا میزان بسیار زیادی افزایش داد.
در حال حاضر ۶ درصد سطح زیرکشت پسته کشور در دامغان قرار دارد و به طور میانگین، این شهرستان ۱۷ درصد از برداشت کل پسته ایران را به خود اختصاص می‌دهد.
۹۸۵۶/۷۴۰۸
