آیین طوق جامه کردن، اصلی ترین آیین ماه محرم در شهرستان دامغان است که سابقه برگزاری این آیین به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد.
طوق جامه کردن در لغت در بعضی موارد طوق جامع کردن نیز بیان می‌شود زیرا طوق‌ها معمولا از نقاط مختلف محله‌ها جمع آوری شده و در حسینیه جمع می‌شوند، اما اصطلاح صحیح تر و درست تر همان جامه کردن است.
طبق رسم گذشتگان، حسینیه ای که در آن طوق، جامه دار می شد به صورت کتبی و با ارسال دعوت نامه ای از تکیه ها و دسته جات عزاداری شهر دعوت به عمل می آورد که در برنامه شرکت کنند، حسینیه ها نیز این دعوت را پذیرفته و با دسته ای از عزاداران خود در برنامه حضور پیدا می کردند.
این آیین معنوی و سنتی از صبح روز ششم محرم آغاز شده و تا روز یازدهم ادامه دارد که در پی آن یکی از باشکوه ترین مراسم های محرم در دامغان برگزار می‌شود.
در ابتدای برگزاری این آیین، از صبح‌دم ابتدا دسته ای با طبل، سنج و شیپور به داخل حسینیه وارد می شود و اعلام می کند که هیات ها در راه هستند و سپس دسته زنجیرزنی هیات ها با مداحی، سینه‌زنی و علم های خود در محل حسینیه حضور پیدا می کنند.
هنگام ورود هیات ها ، ابتدا علم های هر هیات جلوی درب حسینیه توقف کرده و با خم شدن خود به حسینیه ادای احترام کرده و پس از کسب اجازه وارد می شوند.
پس از آن هیات های عزاداری یک به یک وارد حسینیه می شوند و آخرین هیات نیز طوق های جامه شده را به صورت خوابیده و بر روی دست،وارد حسینیه می کنند. ورود طوق ها به حسینیه همراه باسوگواری و ریختن اشک ماتم و ذکر «وای حسین(ع) کشته شد» انجام می شود.
در گذشته، چوب طوق ها از سر طوق ها که معمولا فلزی بود جدا بوده و آن ها را بر روی طبق هایی قرار می دادند و روی آنها را پارچه هایی می انداختند سپس در زمان طوق جامه کردن، به همین شکل وارد حسینیه می شدند و هنگامی که روضه طوق خوانده می شد، چلّه ها و چوب ها را به هم متصل کرده و پارچه ها را به دور طوق می بستند.
فرماندار شهرستان دامغان در خصوص این آیین به خبرنگار ایرنا گفت: ایجاد شور حسینی در جامعه یکی از پیامدهای این آیین باشکوه است که ریشه در باور و اعتقادات اهالی منطقه دارد.
علی اصغر مجد اضافه کرد: تمامی تدابیر لازم در شورای ترافیک برای نظم و امنیت هیات ها در این مراسم در نظر گرفته شده است.
وی اظهار داشت:هیات های عزاداری و هیات امنای تکیه و حسینیه ها در پرشورتر برگزار شدن این آیین و عزاداری سرور و سالار شهیدان ابا عبدالله الحسین(ع) نقش به سزایی را ایفا می کنند.
وی افزود: این آیین در ۲ نوبت صبح و عصر از روز ششم محرم در هشت تکیه و حسینیه دامغان اجرا می شود و در روز دهم با حضور ۱۵ هیات عزاداری شهرستان از حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) آغاز و در فردوس رضا ختم می شود.
مجد گفت: یکی دیگر از آیین های مذهبی، بی نظیر و باشکوه در پایان دهه محرم، آیین عزاداری روز یازدهم است که طبق آیین هرساله، بیش از ۳۰ هیات از روستاهای دامغان از تکیه ابوالفضل (ع) تا بکیربن اعین با حضور دسته‌ها و علم ها در خیابان به عزاداری می پردازند.
فرماندار دامغان تصریح کرد: تمامی این اقدامات و برپایی سنت های چندین ساله در راستای زنده نگهداشتن ایام محرم و سوگواره اباعبدالله الحسین (ع) است.
یکی از طبل زنان این آیین در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: از ۱۸ سالگی تا کنون که به سن ۳۰ سال رسیده ام، هر سال در مراسم طوق جامه کردن شرکت می کنم.
مرتضی سلیمی اضافه کرد: سالهاست که خود و طبلم را وقف محرم کرده و هر روز صبح و عصر با ارادت به خاندان عصمت و طهارت، در آیین طوق جامه کردن شرکت می کنم.
وی ادامه داد: شکوه و عظمت این مراسم و حضور مردم از روز ششم تا روز عاشورا به اوج خود می رسد.
این جوان ۳۰ ساله ادامه داد: فرزند یک ساله ای دارم که امیدارم بتوانم او را حسینی تربیت کرده و در آینده در این آیین شرکت کند.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان گفت: برگزاری این آیین، به نوعی وحدت و همدلی بین هیات های عزاداری و هیات امنای مساجد، تکایا و حسینیه ها را فراهم می کند و نمادی از همدلی سوگواران حسینی در شهر دامغان است.
حجت الاسلام حسین صبوری افزود: آیین طوق جامه کردن در دامغان از صبح روز ششم محرم در حسینیه حضرت ابوالفضل (ع)آغاز و به ترتیب تا روز یازدهم محرم به میزبانی حسینیه و تکایای دیگر شهر ادامه پیدا می کند.
وی اضافه کرد: هیات های زینبیه، امامزاده علی (ع)، حسینیه حضرت ابوالفضل(ع)، امامزاده موسی بن جعفر(ع)، تکیه خوریا، حسینیه محله امام، حسینیه شاهزاده علی اکبر(ع)درقلعه و معصوم زاده در این آیین حضور دارند.
به گفته صبوری، در این آیین هشت هیات از تکیه و حسینیه های شهر حضور دارند که در هر بار برگزاری، یک هیات میزبان هفت هیات دیگر شهرستان است.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی دامغان تصریح کرد: در آیین طوق جامه کردن روز ششم محرم در حسینیه حضرت ابوالفضل(ع)، بیش از ۳۰۰ راس گوسفند و یکهزار مرغ و خروس به نیت ادای نذورات و اعلام ارادت و نیاز سوگواران و عزاداران در عزای سیدالشهدا(ع) در جلوی علم ها قربانی می شود..
شهرستان دامغان دارای ۳۸ امامزاده و بقاع متبرکه است که تعداد ۲۵۰ نفر عضوهیات امنای این اماکن هستند.
۹۸۵۶/۷۴۰۸
