تغذیه بخش مهمی از سلامتی همه کودکان است به‌خصوص برای کودکان مبتلا به سرطان که تحت‌درمان هستند، بیشتر اهمیت دارد.
جی پلاس، طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) سرطان خون یکی از شش سرطان شایع در کودکان است و در صورت تشخیص به موقع درصد بهبودی آن به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد. زمانی سرطان در بدن شروع می‌شود که تقسیم سلول‌ها از کنترل خارج شوند. سلول‌های هر قسمت از بدن می‌توانند تقریبا به سرطان تبدیل شوند. سرطان خون در کودکان به وجود می‌آید از سلول‌هایی شروع می‌شود که به طور معمول به انواع مختلف سلول‌های خونی تبدیل می‌شوند.
تشخیص علائم اولیه سرطان خون دشوار است. همچنین، ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. سرطان خون علاوه بر کودکان، نوجوانان را نیز درگیر می‌کند.
سرطان خون باعث ایجاد سلول‌های سفید خون در مغز استخوان فرد شده و سپس این سلول‌ها از طریق جریان خون عبور کرده و تولید سلول‌های خونی سالم را سرکوب می‌کنند. تشخیص سرطان خون در یک کودک می‌تواند امری ترسناک باشد، اما میزان بقا بیماران را افزایش می‌دهد.
درمان سرطان خوش خیم و بد خیم با شیمی درمانی
ابوالقاسمی، رئیس انجمن خون و سرطان کودکان اظهار کرد: سرطان خون، اولین سرطان شایع کودکان زیر ۱۵ سال است پس از آن، سرطان عصبی مرکزی، سرطان غدد لنفاوی و سرطان کلیه است و سرطان‌های بافت نرم نیز در مراحل بعد قرار می‌گیرند.
او افزود: ابتلا به سرطان خون یک موضوع شناخته نشده است که در ۱۰۰ هزار کودک زیر ۱۵ سال، ۴ نفر از این کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند. علت این بیماری بسته به محیط نبوده و بیشتر به تغییرات ژن‌ها بستگی دارد که ممکن است جهش‌های یونی، قبل از تشکیل نطفه یا بعد از تشکیل نطفه رخ داده باشد.
ابوالقاسمی ادامه داد: در سرطان خون احتمال دارد عوامل محیطی در آن نقش داشته باشند، اما اکثر عوامل ناشناخته هستند که تعداد محدودی از آنها شناخته شده‌اند. برخی از ژن‌ها نسبت به ابتلا به سرطان خون استعداد دارند. اکثر کسانی که به سرطان خون مبتلا می‌شوند، این نوع ژن را ندارند و زمانی که سرطان خون بروز می‌کند، معمولا علائم این بیماری با علائم دیگر بیماری‌های ویروسی و عفونی فرق می‌کند مثل تب، درد‌های استخوانی، کاهش اشتها و همچنین لکه‌های پوستی به صورت کبود در بدن بیمار ایجاد می‌شود.
او بیان کرد: تشخیص بیماری سرطان خون ساده است. پزشکان و متخصصان عمومی با معاینه و مشاهده علائم اولیه و در نهایت با انجام آزمایش‌هایی مانند آزمایش مغز و استخوان توسط متخصصان خون، به این این بیماری پی می‌برند.
رئیس انجمن خون و سرطان کودکان تصریح کرد: هر ساله باتوجه به پیشرفت علم، میزان بهبودی و تغییر در شیوه نامه‌ها و امکاناتی که بتوانیم شیمی درمانی را انجام دهیم در کشور، در حال گسترش است. ابتلا به سرطان خون در کودکان دختر و پسر هیچ تفاوتی ندارند و در هر دو گروه به یک میزان است. اساس درمان بیماری سرطان خون در کودکان، تنها شیمی درمانی است.
او ادامه داد: شیمی درمانی در برخی بیماران شدیدتر و دربرخی بیماران سرطان خون خفیف‌تر است. طول مدت درمان بیماران سرطان خون طولانی بوده و حدود ۵ الی ۶ هفته است که بعد از این مدت بیمار دوباره به پزشک مراجعه کرده و از پاک شدن مغز استخوان خود آگاه می‌شود. در نهایت پزشک برای از بین بردن سلول‌های مخفی که در بدن وجود دارد با دارو‌های دیگری درمان را انجام می‌دهیم.
ابوالقاسمی تصریح کرد: برای شدت دادن به درمان، تزریقاتی در داخل مایع نخایی انجام می‌دهیم تا سلول‌هایی که در داخل مغز وجود دارد از بین بروند. شیمی درمانی نه تنها سلول‌های بدخیم را از بین می‌برد، بلکه سلول‌های خوش خیم را که در مغز استخوان است، از بین می‌برد و مجدد بازسازی می‌شوند؛ البته ممکن است بیمار در آن مدت دچار بروز عفونت، خونریزی و کم خونی شود.
او گفت: سرطان خون در ۳۰ سال گذشته حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد بهبودی به بیماران برمی‌گشت، اما در حال حاضر با استفاده از شیمی درمانی و دارو‌های تولید شده، حدود ۸۰ درصد بهبودی به بیماران سرطان خون برمی‌گشت.
کودکان مبتلا به سرطان نباید گرسنه بمانند
نرگس جوزدانی، رژیم شناس و متخصص تغذیه با اشاره به تغذیه بیماری سرطان خون در کودکان گفت: اصولی کلی در انواع سرطان ها یکسان است، اما در بیماری سرطان خون در کودکان به گفته پزشکان باید افراد دارای سرطان خون در طول روز حداقل پنج واحد میوه و سبزی مصرف کنند و غلات و حبوبات را در دستور غذایی خود به کار ببرند و در وعده های غذایی از پروتئین های کم چرب مثل مرغ، ماهی، گوشت بوقلمون و لبنیات کم چرب استفاده کنند.
او افزود: بهتر است از سبزیجات و به خصوص مرکبات توجه بیشتر و از کاهو، اسفناج و بروکلی در این دوران بیماری حتما استفاده شود.
این متخصص تغذیه ادامه داد: سبزیجاتی که دارای خاصیت‌های متفاوتی مثل ضد التهاب و ضد میکروبی بودن دارند به خصوص سبزیجاتی که به رنگ سبز تیره و قرمز هستند در طی دوران درمان می‌تواند کمک کننده باشد.
جوزدانی بیان کرد: کودکانی که دچار سرطان خون هستند حتما غذایشان را ۴ تا ۶ وعده کوچک در طول روز استفاده کنند زیرا این کودکان نباید در طول روز گرسنه بمانند. مایعاتی که کودکان سرطانی مصرف می‌کنند باید مایعات غنی باشد مانند سوپ و آب میوه‌های طبیعی.
او افزود: نوشیدن آب برای این کودکان بسیار مفید است، به خصوص آبی که آمیخته با دیگر مواد مغزی و دارای پروتئین مثل زنجبیل باشد، زیرا با کمبود آب در بدن این کودکان منجر به حالت تهوع در آنها می‌شود.
این رژیم شناس و متخصص تغذیه با اشاره به وعده‌های غذایی کودکان سرطان خون بیان کرد: والدین کودکان سرطان خون می‌توانند خامه، آب گوشت و یا آب مرغ به غذاهای کودکانشان اضافه کنند زیرا باید غذای آنها نرم باشد تا در هضم دچار مشکل نشوند. تنوع غذایی در وعده های روزانه این کودکان باید رعایت شود تا دچار بی اشتهایی نشوند.
جوزدانی تصریح کرد: اگر کودک مبتلا به سرطان خون در مرحله حاد بیماری ، یعنی در وضعیت و مرحله شیمی درمانی یا در بیمارستان بستری است حتما از میوه و سبزیجات نرم و غذاهای پخته شده باید استفاده کند. در وعده صبحانه اگر به کودک تخم مرغ داده می‌شود باید کاملا پخته باشد. والدین بیماران سرطانی باید از لبنیات غیر پاستوریزه دوری کنند. وعده های غذایی این کودکان رأس ساعت داده شود، چون گرسنگی برای آنها اصلا خوب نیست.
