بازگشت امام خمینی به ایران | در اولین روز حضور امام در وطن چه گذشت؟

با گسترش قیام مردمی و فرار شاه در  26 دی 1357، امام خمینی (س) تصمیم به بازگشت به ایران گرفتند. اوایل بهمن 57 بود که خبر تصمیم شجاعانه امام در کشور منتشر شد. هرکس که می‌شنید اشک شوق فرو می‌ریخت. مردم چهارده سال انتظار چنین روزی را کشیده بودند. اما در عین حال همه نگران جان ایشان بودند چرا که هنوز دولت دست‌نشانده شاه سرِ پا و حکومت نظامی برقرار بود. از این رو دوستان امام نیز توصیه به تعویق سفر تا تأمین شرایط داشتند. از سوی دیگر حضور امام در این شرایط در جمع میلیونها مردم به‌پاخاسته از دید امریکا به‌معنای پایان حتمی‌کار رژیم شاه بود.

موانع ورود امام خمینی(س) به ایران

اقدامات فراوانی از تهدید به انفجار هواپیما گرفته تا وقوع کودتای نظامی برای تعویق سفر ایشان صورت گرفت. حتی رئیس جمهور فرانسه واسطه شد؛ (نگاه کنید به کتاب قدرت و زندگی: خاطرات رئیس جمهور فرانسه؛ ترجمه محمود طلوعی؛ ص 545) اما امام خمینی تصمیم خویش را گرفته و طی پیامهایی به مردم ایران گفته بود می‌خواهد پس از 14 سال تبعید به ایران بازگردد و در این روزهای سرنوشت‌ساز و خطیر در کنار مردمش باشد. برای مطالعه سخنان امام خمینی درباره ورود به ایران صحیفه امام را ببینید.

همزمان با این تصمیم، دسیسه‌ها برای جلوگیری از ورود امام خمینی (س) به ایران نیز آغاز شد. ارتشبد فردوست در خاطرات خود درباره جلساتی سخن گفته که بختیار به طور روزانه تشکیل می‌داد تا برای ممانعت از ورود امام نقشه بکشد. در همین کمیسیون بود که طرح انفجار هواپیمای امام نیز مطرح شد. (نگاه کنید به کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1، ص 607)

اما بازگشت قریب الوقوع حضرت امام خمینی، بیش از همه ژنرال چهار ستارۀ امریکایی، هایزر را نگران کرده بود. او که مأمور حفظ سیستم امریکایی حکومت بود، در گزارشی که در همان روزها به وزیر دفاع آمریکا نوشت، خواستار دخالت آمریکا برای جلوگیری از عملی شدن تصمیم امام شده بود. هایزر همچنین در خاطرات خود نوشته است:

«به اعتقاد من، امریکا باید تهدید واقعی را می شناخت. خطر بالقوۀ اصلی که به فاجعه ای برای امریکا منجر می شد، بازگشت سریع [امام] خمینی به ایران بود. اگر امروز تعداد زیادی از افراد ارتش، به شاه وفادار مانده بودند، تعداد قابل توجهی هم بودند که طرفدار [امام] خمینی بودند و تعداد کمی هم کمونیست. نیروهای مسلح متقاعد شده بودند که بازگشت [امام] خمینی به معنای پایان مطلق حیات شاه است. (نگاه کنید به کتاب مأموریت در تهران، ص 178)

فعالیتهای دشمنان انقلاب به اینجا انجامیده بود که در جلسۀ شورای امنیت ملی تصمیم به بستن فرودگاه توسط فرمانداری نظامی و نیروی هوایی، گرفته شود و رادیو اعلام کرده بود: «فرودگاه مهرآباد به علت عدم آمادگی برای پذیرفتن هواپیماها بسته است.» (نگاه کنید به اعترافات ژنرال، ص 226)

با وجود تمام دسیسه‌ها، امام خمینی (س) از تصمیم خود منصرف نشدند. ایشان در روز چهارم بهمن 1357 در سخنرانی‌ای که انجام دادند، فرمودند:

«از اینکه این مدت شماها زحمت کشیدید عذر می‌خواهم. خداوند شما همه را حفظ بکند و سلامت بدارد. و ما حالا می‌رویم به این مملکت ببینیم که آیا چه می شود. هر چه که بشود هم، ما بنا داریم که برویم ... من بیعتم را از شماها برداشتم؛ عرض می‌کنم که ممکن است که آنطوری که اینها تهیه دیدند در این سفر خطر در کار باشد و من میل ندارم که به خاطر من شما خدای نخواسته در خطر بیفتید...»

حمایت گسترده مردم از ورود امام خمینی (س) به ایران

وسعت حمایت از ورود امام به کشور بسیار زیاد بود. کارمندان هواپیمایی کشوری که مدتی بود در اعتصاب به سر می بردند، با شنیدن خبر بازگشت امام، اعلام کرده بودند که یکی از هواپیماهای 747 را به نام «پرواز انقلاب» برای انتقال رهبر انقلاب، از تهران به پاریس خواهند برد. مطبوعات دربارۀ ورود امام، با تیترهای درشت می نوشتند: «ورود امام خمینی مستقیماً از رادیو و تلویزیون پخش می شود.»

بدنبال فرار شاه و خبر ورود امام، مبارزین حزب الله و انقلابیون مؤمن روحیه گرفته بودند؛ فریادهای «الله اکبر» شبانۀ آنها محکمتر از شب های گذشته بود. «کمیته برگزاری استقبال از امام» کار خود را آغاز کرده و مشغول فراهم ساختن مقدمات ورود رهبر انقلاب، بود.

تعدادی از پرسنل نیروی هوایی در اعتراض به تعطیلی فرودگاهها و لغو سفر رهبر انقلاب، طی تظاهراتی به منزل آیت الله طالقانی روانه شده بودند جمعیتی انبوه از سراسر کشور به‌سوی تهران سرازیر شدند و در تظاهرات میلیونها تن از مردم تهران شرکت کرده و خواستار باز شدن فرودگاهها بودند. جمعی از روحانیون و شخصیتهای سیاسی در مسجد دانشگاه تهران تا باز شدن فرودگاه دست به تحصن زدند. دولت بختیار پس از چند روز تاب مقاومت نیاورد و ناگزیر از پذیرفتن خواست ملت شد.

زمان ورود امام خمینی (س) به ایران

امام خمینی (س) بامداد 12 بهمن 1357 پس از چهارده سال دوری از وطن وارد کشور شد. استقبال بی‌سابقه مردم ایران چنان عظیم و غیرقابل انکار بود که خبرگزاری‌های غربی نیز ناگزیر از اعتراف شده و مستقبلین را چهار تا شش میلیون نفر برآورد کردند. ایشان به محض ورود به فرودگاه مهرآباد طی یک سخنرانی کوتاه از حمایت مردم ایران تشکر کردند. ایشان در همین سخنرانی پیروزی نهایی را در از بین بردن ریشه‌های رژیم سلطنتی دانستند و خطاب به افرادی که برای بازگرداندن شاه سابق دست و پا می‌زنند گفتند: «اگر تسلیم ملت نشوید، ملت شما را به جای خودش می‌نشاند.» برای مطالعه متن کامل این سخنرانی اینجا را کلیک کنید.

امام پس از اتمام سخنرانی خود در فرودگاه مستقیم به بهشت زهرا (س) رفتند تا در حضور خانواده شهدای انقلاب اسلامی سخنرانی تاریخی خود را ایراد نمایند. برای مطالعه همه سخنرانی‌های امام خمینی (س) در اولین روز ورودشان به ایران اینجا را ملاحظه کنید. سیل جمعیت از فرودگاه به‌سوی بهشت زهرا(س)، مزار شهیدان انقلاب اسلامی، روانه شد تا سخنان امام را بشنود. در همین سخنرانی بود که امام خمینی فرمود: «من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌کنم.» سخنرانی کامل امام خمینی (س) در بهشت زهرا را اینجا مطالعه کنید.

شاپور بختیار ابتدا این سخن را شوخی گرفته بود اما چند روز بیشتر نگذشت که در 15 بهمن 57 امام خمینی رئیس دولت موقت انقلاب را تعیین نمود. آقای مهندس مهدی بازرگان که چهره‌ای متدین و با سابقه مبارزاتی و دارای تجربه در نهضت ملی شدن صنعت نفت داشت، برای این منظور از سوی شورای انقلاب معرفی و پیشنهاد شده بود. امام خمینی در متن حکم انتصاب وی تصریح کرده بود که او را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی مأمور تشکیل کابینه برای تهیه مقدمات رفراندوم و برگزاری انتخابات نموده است.

حضرت امام از مردم ایران درخواست کرد تا نظر خود را در مورد این انتخاب اعلام کنند. سراسر کشور با برگزاری راهپیمایی‌های گسترده به حمایت از تصمیم امام پرداختند. احزاب و گروههای سیاسی که مسئولین و اعضای اندکشان به برکت قیام مردم در چند مرحله از زندانهای رژیم خلاصی یافته بودند، اینک در آستانه پیروزی ملت ادعای میراث‌خواری از انقلاب و گرفتن سهم بیشتر داشتند و از همین روزها بود که صف‌بندی علیه انقلاب اسلامی در طیفی از وابستگان رژیم شاه و ساواکیان، کمونیستها و مجاهدین خلق (منافقین) آغاز شد.

برای مطالعه بیشتر درباره نقش امام در رهبری انقلاب اسلامی پس از پیروزی، زندگینامه کوتاه امام خمینی (س) را مطالعه کنید.