امروزه مشکلات محیط زیستی روبه‌رشد بوده و فعالان و دوستداران محیط زیست ایده‌های مختلفی برای حفظ اکوسیستم پیشنهاد می‌کنند. با اینکه تلاش‌های بی‌شماری به‌منظور حفظ زمین از فاجعۀ زیست‌محیطی صورت گرفته است، اما تهدید اکوسیستم از جهات مختلف همچنان ادامه داشته و ممکن است درنهایت موجب از بین رفتن آن شود.
شاید فکر کنیم وظیفۀ فعالان محیط زیست است که اکوسیستم را حفظ کنند، اما نمی‌توانیم به این بهانه از زیربار مسئولیت شانه خالی کنیم. این وظیفۀ همۀ انسان‌هاست که جلوی تخریب زمین و طبیعت آن‌را بگیرند. البته در چند سال اخیر اقدامات زیادی توسط سازمان‌های مربوطه در زمینۀ آموزش و اطلاع‌رسانی این موضوع صورت گرفته است که می‌توان به یکی از آخرین اقدامات سازمان حفاظت از محیط زیست در تفاهم با وزارت آموزش‌وپرورش به انتشار کتاب انسان و محیط زیست در پایۀ یازدهم دبیرستان اشاره کرد.
کتابی که سعی دارد تا با رویکردی مسئله‌محور دانش‌آموزان را با ابعاد مختلف محیط زیست و مشکلاتی که آن‌را تهدید می‌کند، آشنا سازد. دانش‌آموزان دبیرستان غیردولتی نمونۀ بسیج استان زنجان روز گذشته طی یک اردوی یک‌روزه که با هدف ترویج و آموزش فرهنگ جمع‌آوری و جلوگیری از ریختن زباله در طبیعت و محیط زیست و نیز مشاهدۀ نزدیک آن‌ها از وضعیت نگران‌کننده و مناظر تأمل‌برانگیز ناشی از بی‌توجهی مردم به محیط زیست و بی‌مسئولیتی انسان‌ها درخصوص جمع‌آوری زباله‌های شخصی هنگام تفریح و تفرج، به منطقۀ گاوازنگ زنجان رفته و به‌طور نمادین در مزار شهدای گمنام نیز حضور یافتند و به آموزش عملی این درس پرداختند.
پریا محمدی، دبیر درس انسان و محیط زیست درخصوص دفن زباله، بدون رعایت مسائل زیست‌محیطی و اینکه این مسئله چه تهدیداتی ازنظر بهداشتی، زیباشناسی و اقتصاد و ... برای محیط زیست و اقلیم دارد، به مردم‌نو گفت: امروزه ازبین بردن زباله به روش‌های استاندارد و عاری از هرگونه آلودگی حرف اول را در عرصۀ بازیافت در کشورهای پیشرفته می‌زند. درصورتی‌که ازبین‌بردن زباله به‌صورت استاندارد و برنامه‌ریزی‌شده باشد، می‌تواند علاوه‌بر کاهش آلودگی زیست‌محیطی، راه‌حلی برای جلوگیری از اتلاف منابع طبیعی و معدنی نیز باشد. متأسفانه در کشور ما بحث بازیافت زباله به جایگاهی که باید داشته باشد، نرسیده است و در اکثر استان‌ها زباله‌ها در فاصلۀ نه‌چندان دوری از محدودۀ شهری و به‌صورت تفکیک‌نشده دفن می‌شود و شیرابۀ ناشی از این زباله‌ها، نه‌تنها خاک، بلکه سفره‌های آب زیرزمینی را نیز دچار آلودگی می‌کند و باعث شروع یک چرخۀ ناسالم می‌شود.
مضاف بر آنکه حمل‌ونقل به مکان مناسب برای دفن زباله نیز مستلزم صرف هزینه‌های بسیار است. علاوه‌بر مسئله بهداشت می‌توان این مسئله را از منظر زیبایی‌شناسی نیز بررسی کرد، بدین‌صورت که وجود زباله در هر منطقه‌ای علاوه‌بر مسئله بهداشت، آن منطقه را از لحاظ بصری ناخوشایند و حتی بوی نامطبوع آن زباله‌ها، باعث ایجاد حس نامطلوب برای مردم آن منطقه می‌شود. در مثالی بارز می‌توان به منطقۀ گاوازنگ زنجان اشاره کرد، نظر به اینکه تنها منطقۀ گردشگری در داخل شهر زنجان گاوازنگ است، به‌نظر می‌رسد ریختن زباله در این مکان کاری ناخوشایند بوده که نتیجه نبود آگاهی لازم و فرهنگ‌سازی مناسب است.
شهرداری به‌عنوان نهادی که وظیفۀ جمع‌آوری زباله‌ها را برعهده دارد می‌تواند با اندک سرمایه‌گذاری اولیه درخصوص فرهنگ‌سازی و تأسیس کارخانۀ بازیافت زباله، نقشی مؤثر در کاهش آلودگی محیط‌زیست ایفا کند.
در زمینۀ محیط زیست با مشکل فرهنگ‌سازی مناسب مواجهیم
این دبیر ادامه داد: به‌نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با مشکلی به نام «فرهنگ‌سازی مناسب» مواجه شده‌ایم، به‌همین‌دلیل در حوزۀ آموزش با تعریف کتابی باعنوان «انسان و محیط‌زیست» سعی بر آن شده که دانش‌آموزان را نسلی آگاه و مدبّر تربیت کنیم.
در این کتاب به معرفی سرمایه‌های طبیعی پرداخته شده‌است و راهکارهای استفاده درست و حفظ طبیعت را آموزش می‌دهد. از آنجایی‌که فقط مطالعه مطالب درسی بدون توجه به جنبۀ عملی آن نمی‌تواند به‌تنهایی مثمر‌ثمر واقع شود بر آن شدیم تا اردویی را باعنوان «حفاظت از محیط زیست-بخش جمع‌آوری زباله» برای دانش‌آموزان برگزار کنیم تا بتوانند در کنار آموزش تئوری، تجربۀ عملی برای حفظ محیط زیست را داشته باشند.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا منطقۀ گاوازنگ و مزار شهدای گمنام را انتخاب کرده‌اید، گفت: در واقع انتخاب این مکان علاوه‌بر اینکه حالتی نمادین دارد، کوهنوردی، آموزش عملی درس انسان و محیط زیست و عرض ارادات به شهدای گمنام را نیز به‌همراه دارد.
* روزنامه مردم نو، 1397،12،21.
3088/6085
انتهای پیام شاید فکر کنیم وظیفۀ فعالان محیط زیست است که اکوسیستم را حفظ کنند، اما نمی‌توانیم به این بهانه از زیربار مسئولیت شانه خالی کنیم. این وظیفۀ همۀ انسان‌هاست که جلوی تخریب زمین و طبیعت آن‌را بگیرند. البته در چند سال اخیر اقدامات زیادی توسط سازمان‌های مربوطه در زمینۀ آموزش و اطلاع‌رسانی این موضوع صورت گرفته است که می‌توان به یکی از آخرین اقدامات سازمان حفاظت از محیط زیست در تفاهم با وزارت آموزش‌وپرورش به انتشار کتاب انسان و محیط زیست در پایۀ یازدهم دبیرستان اشاره کرد.
کتابی که سعی دارد تا با رویکردی مسئله‌محور دانش‌آموزان را با ابعاد مختلف محیط زیست و مشکلاتی که آن‌را تهدید می‌کند، آشنا سازد. دانش‌آموزان دبیرستان غیردولتی نمونۀ بسیج استان زنجان روز گذشته طی یک اردوی یک‌روزه که با هدف ترویج و آموزش فرهنگ جمع‌آوری و جلوگیری از ریختن زباله در طبیعت و محیط زیست و نیز مشاهدۀ نزدیک آن‌ها از وضعیت نگران‌کننده و مناظر تأمل‌برانگیز ناشی از بی‌توجهی مردم به محیط زیست و بی‌مسئولیتی انسان‌ها درخصوص جمع‌آوری زباله‌های شخصی هنگام تفریح و تفرج، به منطقۀ گاوازنگ زنجان رفته و به‌طور نمادین در مزار شهدای گمنام نیز حضور یافتند و به آموزش عملی این درس پرداختند.
پریا محمدی، دبیر درس انسان و محیط زیست درخصوص دفن زباله، بدون رعایت مسائل زیست‌محیطی و اینکه این مسئله چه تهدیداتی ازنظر بهداشتی، زیباشناسی و اقتصاد و ... برای محیط زیست و اقلیم دارد، به مردم‌نو گفت: امروزه ازبین بردن زباله به روش‌های استاندارد و عاری از هرگونه آلودگی حرف اول را در عرصۀ بازیافت در کشورهای پیشرفته می‌زند. درصورتی‌که ازبین‌بردن زباله به‌صورت استاندارد و برنامه‌ریزی‌شده باشد، می‌تواند علاوه‌بر کاهش آلودگی زیست‌محیطی، راه‌حلی برای جلوگیری از اتلاف منابع طبیعی و معدنی نیز باشد. متأسفانه در کشور ما بحث بازیافت زباله به جایگاهی که باید داشته باشد، نرسیده است و در اکثر استان‌ها زباله‌ها در فاصلۀ نه‌چندان دوری از محدودۀ شهری و به‌صورت تفکیک‌نشده دفن می‌شود و شیرابۀ ناشی از این زباله‌ها، نه‌تنها خاک، بلکه سفره‌های آب زیرزمینی را نیز دچار آلودگی می‌کند و باعث شروع یک چرخۀ ناسالم می‌شود.
مضاف بر آنکه حمل‌ونقل به مکان مناسب برای دفن زباله نیز مستلزم صرف هزینه‌های بسیار است. علاوه‌بر مسئله بهداشت می‌توان این مسئله را از منظر زیبایی‌شناسی نیز بررسی کرد، بدین‌صورت که وجود زباله در هر منطقه‌ای علاوه‌بر مسئله بهداشت، آن منطقه را از لحاظ بصری ناخوشایند و حتی بوی نامطبوع آن زباله‌ها، باعث ایجاد حس نامطلوب برای مردم آن منطقه می‌شود. در مثالی بارز می‌توان به منطقۀ گاوازنگ زنجان اشاره کرد، نظر به اینکه تنها منطقۀ گردشگری در داخل شهر زنجان گاوازنگ است، به‌نظر می‌رسد ریختن زباله در این مکان کاری ناخوشایند بوده که نتیجه نبود آگاهی لازم و فرهنگ‌سازی مناسب است.
شهرداری به‌عنوان نهادی که وظیفۀ جمع‌آوری زباله‌ها را برعهده دارد می‌تواند با اندک سرمایه‌گذاری اولیه درخصوص فرهنگ‌سازی و تأسیس کارخانۀ بازیافت زباله، نقشی مؤثر در کاهش آلودگی محیط‌زیست ایفا کند.
در زمینۀ محیط زیست با مشکل فرهنگ‌سازی مناسب مواجهیم
این دبیر ادامه داد: به‌نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با مشکلی به نام «فرهنگ‌سازی مناسب» مواجه شده‌ایم، به‌همین‌دلیل در حوزۀ آموزش با تعریف کتابی باعنوان «انسان و محیط‌زیست» سعی بر آن شده که دانش‌آموزان را نسلی آگاه و مدبّر تربیت کنیم.
در این کتاب به معرفی سرمایه‌های طبیعی پرداخته شده‌است و راهکارهای استفاده درست و حفظ طبیعت را آموزش می‌دهد. از آنجایی‌که فقط مطالعه مطالب درسی بدون توجه به جنبۀ عملی آن نمی‌تواند به‌تنهایی مثمر‌ثمر واقع شود بر آن شدیم تا اردویی را باعنوان «حفاظت از محیط زیست-بخش جمع‌آوری زباله» برای دانش‌آموزان برگزار کنیم تا بتوانند در کنار آموزش تئوری، تجربۀ عملی برای حفظ محیط زیست را داشته باشند.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا منطقۀ گاوازنگ و مزار شهدای گمنام را انتخاب کرده‌اید، گفت: در واقع انتخاب این مکان علاوه‌بر اینکه حالتی نمادین دارد، کوهنوردی، آموزش عملی درس انسان و محیط زیست و عرض ارادات به شهدای گمنام را نیز به‌همراه دارد.
* روزنامه مردم نو، 1397،12،21.
3088/6085
کپی شد
