به گزارش ایرنا، روند رو به رشد جهانی شدن، یکی از پدیده‌های قابل توجه در سال‌های اخیر بوده که ایران نیز به منظور گسترش صادرات غیرنفتی به سازمان تجارت جهانی (WTO) پیوسته و اکنون عضو ناظر این سازمان است و یکی از صنایع مهمی که بدین‌منظور باید مورد مطالعه قرار گیرد صنعت فرش دستبافت است که بر اساس آمار مرکز ملی فرش ایران، فرش دستبافت ایرانی سال گذشته به 22 کشور جهان صادر شده است.
زنجانی‌ها از بهترین و ماهرترین بافندگان فرش دستبافت بوده و سابقه بافت فرش ابریشمی در این استان به حدود 40 سال قبل برمی‌گردد اما بنا بر اعلام معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، بیشتر فرش‌های تولیدی زنجان در حوزه ابریشم به نام قم و تبریز به فروش می‌رسد و در واقع این استان‌ها به نام خود برند ایجاد کرده‌اند.
به گفته امیرعلی مسیبی، برندسازی فرش‌های «قلتوق»، «بیدگینه» و «خمسه» زنجان از چند سال قبل پیگیری و البته ثبت کشوری شده اما ثبت جهانی آن به مشکل خورده است.
** نبود سرمایه‌گذار، علت اصلی فروش فرش زنجان در قم است
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان علت اصلی فروش فرش دستبافت زنجان به نام قم را نبود سرمایه‌گذار این صنعت در زنجان عنوان کرد و گفت: اغلب سرمایه‌گذاران این حوزه در قم بوده و در زنجان، سرمایه‌گذاری کرده اند و با پرداخت دستمزد به بافنده، وی را موظف می‌کنند تا فرش را پس از اتمام به سرمایه‌گذار تحویل دهد. شورای مزد فرش زنجان نیز متشکل از پنج نفر و زیر نظر این اتحادیه اقدام به قیمت‌گذاری فرش می‌کند.
جعفر نجفی با بیان این که 90 درصد فرش دستبافت استان از این طریق فروخته می‌شود، افزود: 10 درصد باقی‌مانده که سرمایه از خودشان بوده و اقدام به تهیه نقشه، ابریشم و سایر وسایل کرده و فرش می‌بافند نیز به دلیل نبود خریدار در زنجان، فرش خود را در قم به فروش می‌رسانند.
وی با بیان این که بازار فرش در زنجان تا 10 سال پیش، خوب بود و همه برای خود می‌بافتند و جهت فروش در مغازه‌ها جمع می‌شد، خاطرنشان کرد: اگر مانند 10 سال پیش، سرمایه‌گذار بومی استان بوده و در داخل استان انبار داشته باشد مشتری از خارج از استان به زنجان آمده و حتی اگر لازم شد برای خرید فرش دستبافت زنجان چند روزی هم در استان می‌ماند تا جنس مورد علاقه خود را بخرد و سپس عملیات مربوط به صادرات را در تهران انجام دهد.
نجفی، بازار فرش دستبافت در زنجان را در حال حاضر، نامناسب توصیف کرد و گفت: 60 درصد فعالان حوزه فرش در 10 سال گذشته به دلیل وضعیت نامطلوب بازار، تغییر شغل داده و از آن 40 درصد باقی‌مانده هم همانطور که گفته شد 90 درصد برای سرمایه‌گذار بافته و 10 درصد باقی‌مانده هم فرش خود را در قم یا تهران می‌فروشند و فرش ابریشم زنجان از آن استان‌ها صادر می‌شود.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان ادامه داد: زنجانی‌ها بهترین بافندگان فرش ابریشم هستند و تمام فرش‌هایی که از قم صادر می‌شود حاصل دست بافندگان زنجانی است.
نجفی در خصوص مشکلات قالیبافان زنجانی گفت: طبق سرشماری سال 87 توسط اداره فرشِ اداره کل وقت بازرگانی استان زنجان 67 هزار نفر برای پوشش بیمه تامین اجتماعی، شناسایی شد اما شمار بیمه‌شدگان به دلیل تغییر شغل به 23 هزار نفر رسید.
وی افزود: هرچند امکان سوء استفاده در بین بیمه‌شدگان وجود دارد اما متاسفانه بنا به دلایلی بیمه‌شدگان واقعی را نیز به صورت متوالی حذف کردند و اکنون تنها 3 هزار نفر باقی مانده است.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان با بیان این که تامین اجتماعی، قالیبافان را خانه خراب کرده است، تصریح کرد: طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، تامین اجتماعی حق بازرسی در مورد بیمه فرشبافان را نداشته و بازرسی مربوط به سازمان صنعت، معدن و تجارت و این اتحادیه است.
وی ادامه داد: این قانون به‌رغم ابلاغ، اجرا نمی‌شود و تامین اجتماعی کار خودش را می‌کند و با سلیقه‌ای عمل کردن، سبب حذف بیمه‌شدگان به دلایل نامعلوم می‌شود.
نجفی اضافه کرد: با تلاش و پیگیری فراوان و رایزنی با نمایندگان استان، فرش دستبافت زنجان را تا محل مجلس شورای اسلامی برده و نمایشگاهی برگزار کردیم که نمایندگان از آن بازدید کرده و فرش ابریشم زنجان را مورد تحسین قرار دادند اما نبود سرمایه‌گذار و اوضاع نامطلوب بازار، فرش زنجان را گمنام کرده است.
** فرش دستبافت زنجان، نفس‌های آخر را می‌کشد
یک فعال حوزه فرش دستبافت گفت: برخلاف آمارهای ارائه‌شده، الان صادرات فرش نداریم و فقط خرید و فروش در بازار داخلی انجام می‌شود.
مهدی رضایی علت فروش فرش زنجان در خارج از این استان را نبود حمایت دانست و خاطرنشان کرد: بافندگان زنجانی هراندازه هم که ماهر، خوش‌دست و دارای دستان طلایی باشند وقتی در داخل استان، حمایت نمی‌شود، فرش زنجان در خارج از این استان به فروش می‌رسد.
وی افزود: وقتی فردی غریبه در زنجان سرمایه‌گذاری کرده و وسایل مربوط به فرش را خودش تهیه می‌کند طبیعی است که اجازه نمی‌دهد با نام و برند زنجان باشد و برند شهر خود که معمولا قم است را روی فرش گذاشته و با نام قم می فروشد.
رضایی ادامه داد: در نتیجه، مشکل از پایه شروع می‌شود که همان سرمایه‌گذاری و حمایت از بافندگان است. اگر سرمایه‌گذار از استان خودمان باشد این مشکل پیش نمی‌آید.
این فعال حوزه فرش دستبافت با بیان این که بی‌خیالی و کم توجهی کار دستمان داده است، گفت: تعداد محدودی سرمایه‌گذار حوزه فرش در زنجان وجود دارد اما چون اسم و برند زنجان، قیمت فرش را تنزل می‌دهد فرش بافته‌شده را قبل از شست‌وشو به قم می‌فروشد تا از آنجا صادر شود.
وی تصریح کرد: زنجانی‌ها فقط بافنده خوبی بوده و بهترین نقشه‌ها، تغییرات نقشه‌ها و کپی‌برداری از آن‌ها از قم آمده و لذا برند آن معتبر شده است.
رضایی با بیان این که قیمت فرش دستبافت ابریشم طی یک سال اخیر 3 برابر و فرش افشار 1.5 برابر افزایش پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: با این حال چون صادرات فرش وجود ندارد و فقط خرید و فروش داخلی انجام می‌شود و آن هم به دلیل گرانی و پایین آمدن قدرت خرید، استقبال چندانی ندارد که این امر سبب کاهش تولید می‌شود.
فعال حوزه فرش دستبافت با بیان این که عامه مردم نمی‌توانند فرش دستبافت بخرند و تنها 10 درصد توان خرید دارند افزود: در صورتی که این میزان نیز اشباع شده و مصرف داخلی نباشد رکود، ایجاد شده و خرید و فروش به صفر نزدیک می‌شود.
وی ادامه داد: از طرفی هم به‌رغم افزایش قیمت‌ها به دلایلی مانند میل به راحت‌طلبی، کاهش تعداد فرزندان حتی در خانوارهای روستایی و عوارضی مانند کمردرد، ضعف چشم‌ها، آرتروز گردن و دست سبب شده تا تعداد بافندگان کاهش یابد که با این روند تا چند سال آینده این هنر از بین می‌رود و الان هم نفس‌های آخر را می‌کشد.
رضایی گفت: فرش دستبافت زنجان مانند کلاف سر در گم شده و باید با ساماندهی بافندگان، آزاد شدن صادرات، تغییر و مدرن شدن نقشه‌ها مانند شهرهای دیگر به‌روز باشیم.
وی در خصوص بیمه قالیبافان با بیان این که این طرح، دردی را دوا نکرد، گفت: بیمه تامین اجتماعی خوب است اما در صورتی که برای اصل بافنده باشد چون برخی فرش‌های بافته‌شده ایرادهای زیادی دارند. پس در کنار بیمه باید آموزش قالیبافان، انجام تست مهارت قالیبافی و سنجش خروجی نیز انجام می‌شد که نیازمند حمایت و هزینه کردن دولت است.
** فروش فرش زنجان در قم، مرسوم شده است
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستبافت زنجان نیز با بیان این که در کل، مرسوم شده و فرش ابریشم زنجان به قم می‌رود، گفت: علت، این است که تولید اولیه فرش ابریشم در قم بوده و صادرات نیز از آنجا انجام می‌شود.
محمد پارسا افزود: در زنجان، فرش ابریشم در فروشگاه‌ها پیدا نمی‌شود چون بلافاصله پس از اتمام به قم رفته و خریدار مخصوص و صادرکننده مخصوص در آنجا دارد به همین دلیل فرش ابریشم در زنجان به بازار نمی‌رود.
وی با بیان این که بافنده منسجم در زنجان وجود ندارد، خاطرنشان کرد: فقط تعدادی کارگاه فرشبافی در زنجان وجود داشته و تکی‌ها هم به قم انتقال داده می‌شوند در حالی که اگر از زنجان صادر شود در درآمد گمرک موثر بوده و با نام و برند زنجان خواهد بود.
پارسا در خصوص فرش افشار نیز گفت: پشم‌ها انواع مختلفی دارد که از سایر شهرها می‌آید و درخواست کرده‌ایم که پشم دباغی را جمع کنند چون کیفیت فرش را پایین می‌آورد اما به دلیل برخی منفعت‌ها اجرا نشده و به راحتی وارد بازار می‌شود چون سود بالایی دارد.
وی گفت: فرش افشار زنجان در داخل استان خرید و فروش شده و در تهران شست‌و شو و از آنجا صادر می‌شود.
** اولویت مرکز ملی فرش، اشتغالزایی است
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: دیدگاه و اولویت مرکز ملی فرش ایران تولید، فروش، اشتغالزایی و صادرات کالای ایرانی است و این که فرش به نام کدام استان باشد مهم نیست.
سیدمحسن جعفری با بیان این که فرش ابریشم قم، برند شده است، خاطرنشان کرد: تا حدودی تبریز و کاشان هم سرآمد شده‌اند که آن‌ها هم از سبک قم، تبعیت کرده و از نظر کیفیت با آن برابری می‌کنند.
وی با بیان این که ضرورتی بر اصرار به نام یک استان نیست، افزود: حتی اگر بگوییم فرش زنجان با قم برابری می‌کند باز هم ممکن است تاثیر منفی گذاشته و خریدار با شنیدن نام استان‌های مختلف با قیمت متفاوت بخواهد بخرد که در آن صورت از ارزش فرش زنجان کاسته می‌شود. در نتیجه مهم این است تولیدکننده، پول بیشتری به دست بیاورد.
جعفری، موضوع دیگر را تقسیم‌بندی گمرک در ارزیابی فرش ابریشم خواند و اظهار داشت: 4 نقطه تبریز، قم، کاشان و اصفهان برای فرش دستبافت، تعریف شده که کارشناسان گمرک با ارزیابی در هنگام صادرات، قیمت‌گذاری می‌کنند و چون فرش زنجان دارای سبک قم است در رده فرش‌های آن استان، ارزیابی و قیمت‌گذاری می‌شود.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان ادامه داد: فرش پشمی نیز به صورت گسترده بافته می‌شود که توسط کارشناسان گمرک به 2 منطقه، تقسیم‌بندی شده و نرخ مشخصی دارد.
وی با بیان این که تولیدکننده داخلی استان هم وجود دارد، گفت: اما عمده سرمایه‌گذاران از قم هستند و مواد اولیه از آن جا تامین و در زنجان بافته می‌شود و در نهایت از طریق عامل فروش به قم می‌رسد. داخلی ها هم برای این که گران بفروشند فرش خود را به قم می‌برند.
جعفری در خصوص بازرسی از بافندگان فرش، نسبت به بیمه تامین اجتماعی، تصریح کرد: مرجع تشخیص قالیبافان، اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان و سازمان صنعت، معدن و تجارت بوده و نسبت به بازرسی، چیزی در قانون نیامده است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان افزود: کاهش بیمه‌شدگان 2 علت دارد؛ یکی عدم تامین اعتبار از سوی دولت و دیگری سخت‌گیری بیش از اندازه تامین اجتماعی که هم اتحادیه و هم ما نسبت به این موضوع، انتقاد داریم.
وی با بیان این که از ابتدای سال 93 متقاضی جدید پذیرش نمی‌کنیم، ادامه داد: ورودی نداریم و خروجی هم می‌دهیم. طبیعی است که تعداد بیمه‌شدگان کاهش پیدا می‌کند.
جعفری با اشاره به این که در پایان سال 92 تعداد بیمه‌شدگان تامین اجتماعی در بخش قالیبافی، 500 هزار نفر در سطح کشور بود، گفت: در حالی که اعتباری که دولت برای بیمه‌شدگان در نظر گرفته بود کفاف 250 هزار نفر را می‌کرد. بر این اساس در پایان سال 92 تعداد بیمه‌شدگان زنجانی 21 هزار نفر بود که اعتبار مربوطه برای 10 هزار و 500 نفر کفاف می‌کرد.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با انتقاد از تامین اجتماعی، افزود: شدت و نحوه بازرسی‌ها تا حدودی زیاد است که موجب حذف بیمه‌شدگان می‌شود.
وی با اشاره به این که اکنون تعداد بیمه‌شدگان قالیبافی از 21 هزار نفر به 5 هزار نفر کاهش یافته است، تصریح کرد: با افزایش حداقل حقوق‌ها حق بیمه‌ها نیز به رغم محدودیت اعتباری دولت، افزایش یافت. ضمن این که 1500 نفر نیز به بازنشستگی رسیده و از چرخه پوشش بیمه خارج شدند، 2500 نفر نیز در مشاغل دیگر، مشغول شده و از شغل جدید بیمه شدند و تعدادی هم به دلیل عدم پرداخت به موقع و ابطال قرارداد در طی سال‌های 94 تا 97 از چرخه خارج شده‌اند.
جعفری ادامه داد: تعدادی از قالیبافان نیز چون استانداردی برای قالیبافی تعریف شده و میزان بافت را مشخص کرده است به عنوان بافنده قبول ولی به عنوان شاغل در قالیبافی جهت پوشش بیمه پذیرفته نیستند و این‌ها مهم‌ترین دلایل کاهش بیمه‌شدگان است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان یادآور شد: طبق بررسی‌ها از سال 93 که کاهش بیمه‌شدگان قالیبافی آغاز شده متاسفانه تامین اجتماعی استان زنجان از حیث حذف و ریزش بیمه‌شدگان با 65 درصد ریزش در رتبه سوم کشور قرار دارد.
جعفری در خصوص تسهیلات حوزه فرشبافی نیز گفت: سیاست‌گذاری این تسهیلات برای ایجاد اشتغال است یعنی به کسی پرداخت شود که دار قالی آویخته و خرج زندگی را می‌دهد اما ممکن است سوء استفاده هم بشود.
وی افزود: طبق ضوابط، صدور گواهی مهارت از سوی اتحادیه بافندگان، ثبت نام متقاضی در سامانه تسهیلات مشاغل خانگی و صدور معرفی‌نامه جهت اخذ وام از سوی سازمان صمت، مراحل اخذ تسهیلات است.
جعفری با بیان این که متقاضیان تسهیلات قالیبافی، 2 قشر هستند که حمایت لازم از هر 2 عمل می‌آید، تصریح کرد: قشر اول، افرادی هستند که برای تهیه ابزار فرشبافی و قشر دوم، افرادی هستند که جهت تامین مخارج زندگی، دار قالی آویخته‌اند که متولی هر 2 مورد، اتحادیه است و ما آن‌ها را می‌شناسیم.
9556/6085
انتهای پیام زنجانی‌ها از بهترین و ماهرترین بافندگان فرش دستبافت بوده و سابقه بافت فرش ابریشمی در این استان به حدود 40 سال قبل برمی‌گردد اما بنا بر اعلام معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، بیشتر فرش‌های تولیدی زنجان در حوزه ابریشم به نام قم و تبریز به فروش می‌رسد و در واقع این استان‌ها به نام خود برند ایجاد کرده‌اند.
به گفته امیرعلی مسیبی، برندسازی فرش‌های «قلتوق»، «بیدگینه» و «خمسه» زنجان از چند سال قبل پیگیری و البته ثبت کشوری شده اما ثبت جهانی آن به مشکل خورده است.
** نبود سرمایه‌گذار، علت اصلی فروش فرش زنجان در قم است
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان علت اصلی فروش فرش دستبافت زنجان به نام قم را نبود سرمایه‌گذار این صنعت در زنجان عنوان کرد و گفت: اغلب سرمایه‌گذاران این حوزه در قم بوده و در زنجان، سرمایه‌گذاری کرده اند و با پرداخت دستمزد به بافنده، وی را موظف می‌کنند تا فرش را پس از اتمام به سرمایه‌گذار تحویل دهد. شورای مزد فرش زنجان نیز متشکل از پنج نفر و زیر نظر این اتحادیه اقدام به قیمت‌گذاری فرش می‌کند.
جعفر نجفی با بیان این که 90 درصد فرش دستبافت استان از این طریق فروخته می‌شود، افزود: 10 درصد باقی‌مانده که سرمایه از خودشان بوده و اقدام به تهیه نقشه، ابریشم و سایر وسایل کرده و فرش می‌بافند نیز به دلیل نبود خریدار در زنجان، فرش خود را در قم به فروش می‌رسانند.
وی با بیان این که بازار فرش در زنجان تا 10 سال پیش، خوب بود و همه برای خود می‌بافتند و جهت فروش در مغازه‌ها جمع می‌شد، خاطرنشان کرد: اگر مانند 10 سال پیش، سرمایه‌گذار بومی استان بوده و در داخل استان انبار داشته باشد مشتری از خارج از استان به زنجان آمده و حتی اگر لازم شد برای خرید فرش دستبافت زنجان چند روزی هم در استان می‌ماند تا جنس مورد علاقه خود را بخرد و سپس عملیات مربوط به صادرات را در تهران انجام دهد.
نجفی، بازار فرش دستبافت در زنجان را در حال حاضر، نامناسب توصیف کرد و گفت: 60 درصد فعالان حوزه فرش در 10 سال گذشته به دلیل وضعیت نامطلوب بازار، تغییر شغل داده و از آن 40 درصد باقی‌مانده هم همانطور که گفته شد 90 درصد برای سرمایه‌گذار بافته و 10 درصد باقی‌مانده هم فرش خود را در قم یا تهران می‌فروشند و فرش ابریشم زنجان از آن استان‌ها صادر می‌شود.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان ادامه داد: زنجانی‌ها بهترین بافندگان فرش ابریشم هستند و تمام فرش‌هایی که از قم صادر می‌شود حاصل دست بافندگان زنجانی است.
نجفی در خصوص مشکلات قالیبافان زنجانی گفت: طبق سرشماری سال 87 توسط اداره فرشِ اداره کل وقت بازرگانی استان زنجان 67 هزار نفر برای پوشش بیمه تامین اجتماعی، شناسایی شد اما شمار بیمه‌شدگان به دلیل تغییر شغل به 23 هزار نفر رسید.
وی افزود: هرچند امکان سوء استفاده در بین بیمه‌شدگان وجود دارد اما متاسفانه بنا به دلایلی بیمه‌شدگان واقعی را نیز به صورت متوالی حذف کردند و اکنون تنها 3 هزار نفر باقی مانده است.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت زنجان با بیان این که تامین اجتماعی، قالیبافان را خانه خراب کرده است، تصریح کرد: طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، تامین اجتماعی حق بازرسی در مورد بیمه فرشبافان را نداشته و بازرسی مربوط به سازمان صنعت، معدن و تجارت و این اتحادیه است.
وی ادامه داد: این قانون به‌رغم ابلاغ، اجرا نمی‌شود و تامین اجتماعی کار خودش را می‌کند و با سلیقه‌ای عمل کردن، سبب حذف بیمه‌شدگان به دلایل نامعلوم می‌شود.
نجفی اضافه کرد: با تلاش و پیگیری فراوان و رایزنی با نمایندگان استان، فرش دستبافت زنجان را تا محل مجلس شورای اسلامی برده و نمایشگاهی برگزار کردیم که نمایندگان از آن بازدید کرده و فرش ابریشم زنجان را مورد تحسین قرار دادند اما نبود سرمایه‌گذار و اوضاع نامطلوب بازار، فرش زنجان را گمنام کرده است.
** فرش دستبافت زنجان، نفس‌های آخر را می‌کشد
یک فعال حوزه فرش دستبافت گفت: برخلاف آمارهای ارائه‌شده، الان صادرات فرش نداریم و فقط خرید و فروش در بازار داخلی انجام می‌شود.
مهدی رضایی علت فروش فرش زنجان در خارج از این استان را نبود حمایت دانست و خاطرنشان کرد: بافندگان زنجانی هراندازه هم که ماهر، خوش‌دست و دارای دستان طلایی باشند وقتی در داخل استان، حمایت نمی‌شود، فرش زنجان در خارج از این استان به فروش می‌رسد.
وی افزود: وقتی فردی غریبه در زنجان سرمایه‌گذاری کرده و وسایل مربوط به فرش را خودش تهیه می‌کند طبیعی است که اجازه نمی‌دهد با نام و برند زنجان باشد و برند شهر خود که معمولا قم است را روی فرش گذاشته و با نام قم می فروشد.
رضایی ادامه داد: در نتیجه، مشکل از پایه شروع می‌شود که همان سرمایه‌گذاری و حمایت از بافندگان است. اگر سرمایه‌گذار از استان خودمان باشد این مشکل پیش نمی‌آید.
این فعال حوزه فرش دستبافت با بیان این که بی‌خیالی و کم توجهی کار دستمان داده است، گفت: تعداد محدودی سرمایه‌گذار حوزه فرش در زنجان وجود دارد اما چون اسم و برند زنجان، قیمت فرش را تنزل می‌دهد فرش بافته‌شده را قبل از شست‌وشو به قم می‌فروشد تا از آنجا صادر شود.
وی تصریح کرد: زنجانی‌ها فقط بافنده خوبی بوده و بهترین نقشه‌ها، تغییرات نقشه‌ها و کپی‌برداری از آن‌ها از قم آمده و لذا برند آن معتبر شده است.
رضایی با بیان این که قیمت فرش دستبافت ابریشم طی یک سال اخیر 3 برابر و فرش افشار 1.5 برابر افزایش پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: با این حال چون صادرات فرش وجود ندارد و فقط خرید و فروش داخلی انجام می‌شود و آن هم به دلیل گرانی و پایین آمدن قدرت خرید، استقبال چندانی ندارد که این امر سبب کاهش تولید می‌شود.
فعال حوزه فرش دستبافت با بیان این که عامه مردم نمی‌توانند فرش دستبافت بخرند و تنها 10 درصد توان خرید دارند افزود: در صورتی که این میزان نیز اشباع شده و مصرف داخلی نباشد رکود، ایجاد شده و خرید و فروش به صفر نزدیک می‌شود.
وی ادامه داد: از طرفی هم به‌رغم افزایش قیمت‌ها به دلایلی مانند میل به راحت‌طلبی، کاهش تعداد فرزندان حتی در خانوارهای روستایی و عوارضی مانند کمردرد، ضعف چشم‌ها، آرتروز گردن و دست سبب شده تا تعداد بافندگان کاهش یابد که با این روند تا چند سال آینده این هنر از بین می‌رود و الان هم نفس‌های آخر را می‌کشد.
رضایی گفت: فرش دستبافت زنجان مانند کلاف سر در گم شده و باید با ساماندهی بافندگان، آزاد شدن صادرات، تغییر و مدرن شدن نقشه‌ها مانند شهرهای دیگر به‌روز باشیم.
وی در خصوص بیمه قالیبافان با بیان این که این طرح، دردی را دوا نکرد، گفت: بیمه تامین اجتماعی خوب است اما در صورتی که برای اصل بافنده باشد چون برخی فرش‌های بافته‌شده ایرادهای زیادی دارند. پس در کنار بیمه باید آموزش قالیبافان، انجام تست مهارت قالیبافی و سنجش خروجی نیز انجام می‌شد که نیازمند حمایت و هزینه کردن دولت است.
** فروش فرش زنجان در قم، مرسوم شده است
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستبافت زنجان نیز با بیان این که در کل، مرسوم شده و فرش ابریشم زنجان به قم می‌رود، گفت: علت، این است که تولید اولیه فرش ابریشم در قم بوده و صادرات نیز از آنجا انجام می‌شود.
محمد پارسا افزود: در زنجان، فرش ابریشم در فروشگاه‌ها پیدا نمی‌شود چون بلافاصله پس از اتمام به قم رفته و خریدار مخصوص و صادرکننده مخصوص در آنجا دارد به همین دلیل فرش ابریشم در زنجان به بازار نمی‌رود.
وی با بیان این که بافنده منسجم در زنجان وجود ندارد، خاطرنشان کرد: فقط تعدادی کارگاه فرشبافی در زنجان وجود داشته و تکی‌ها هم به قم انتقال داده می‌شوند در حالی که اگر از زنجان صادر شود در درآمد گمرک موثر بوده و با نام و برند زنجان خواهد بود.
پارسا در خصوص فرش افشار نیز گفت: پشم‌ها انواع مختلفی دارد که از سایر شهرها می‌آید و درخواست کرده‌ایم که پشم دباغی را جمع کنند چون کیفیت فرش را پایین می‌آورد اما به دلیل برخی منفعت‌ها اجرا نشده و به راحتی وارد بازار می‌شود چون سود بالایی دارد.
وی گفت: فرش افشار زنجان در داخل استان خرید و فروش شده و در تهران شست‌و شو و از آنجا صادر می‌شود.
** اولویت مرکز ملی فرش، اشتغالزایی است
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: دیدگاه و اولویت مرکز ملی فرش ایران تولید، فروش، اشتغالزایی و صادرات کالای ایرانی است و این که فرش به نام کدام استان باشد مهم نیست.
سیدمحسن جعفری با بیان این که فرش ابریشم قم، برند شده است، خاطرنشان کرد: تا حدودی تبریز و کاشان هم سرآمد شده‌اند که آن‌ها هم از سبک قم، تبعیت کرده و از نظر کیفیت با آن برابری می‌کنند.
وی با بیان این که ضرورتی بر اصرار به نام یک استان نیست، افزود: حتی اگر بگوییم فرش زنجان با قم برابری می‌کند باز هم ممکن است تاثیر منفی گذاشته و خریدار با شنیدن نام استان‌های مختلف با قیمت متفاوت بخواهد بخرد که در آن صورت از ارزش فرش زنجان کاسته می‌شود. در نتیجه مهم این است تولیدکننده، پول بیشتری به دست بیاورد.
جعفری، موضوع دیگر را تقسیم‌بندی گمرک در ارزیابی فرش ابریشم خواند و اظهار داشت: 4 نقطه تبریز، قم، کاشان و اصفهان برای فرش دستبافت، تعریف شده که کارشناسان گمرک با ارزیابی در هنگام صادرات، قیمت‌گذاری می‌کنند و چون فرش زنجان دارای سبک قم است در رده فرش‌های آن استان، ارزیابی و قیمت‌گذاری می‌شود.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان ادامه داد: فرش پشمی نیز به صورت گسترده بافته می‌شود که توسط کارشناسان گمرک به 2 منطقه، تقسیم‌بندی شده و نرخ مشخصی دارد.
وی با بیان این که تولیدکننده داخلی استان هم وجود دارد، گفت: اما عمده سرمایه‌گذاران از قم هستند و مواد اولیه از آن جا تامین و در زنجان بافته می‌شود و در نهایت از طریق عامل فروش به قم می‌رسد. داخلی ها هم برای این که گران بفروشند فرش خود را به قم می‌برند.
جعفری در خصوص بازرسی از بافندگان فرش، نسبت به بیمه تامین اجتماعی، تصریح کرد: مرجع تشخیص قالیبافان، اتحادیه صنف تولیدکنندگان و بافندگان و سازمان صنعت، معدن و تجارت بوده و نسبت به بازرسی، چیزی در قانون نیامده است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان افزود: کاهش بیمه‌شدگان 2 علت دارد؛ یکی عدم تامین اعتبار از سوی دولت و دیگری سخت‌گیری بیش از اندازه تامین اجتماعی که هم اتحادیه و هم ما نسبت به این موضوع، انتقاد داریم.
وی با بیان این که از ابتدای سال 93 متقاضی جدید پذیرش نمی‌کنیم، ادامه داد: ورودی نداریم و خروجی هم می‌دهیم. طبیعی است که تعداد بیمه‌شدگان کاهش پیدا می‌کند.
جعفری با اشاره به این که در پایان سال 92 تعداد بیمه‌شدگان تامین اجتماعی در بخش قالیبافی، 500 هزار نفر در سطح کشور بود، گفت: در حالی که اعتباری که دولت برای بیمه‌شدگان در نظر گرفته بود کفاف 250 هزار نفر را می‌کرد. بر این اساس در پایان سال 92 تعداد بیمه‌شدگان زنجانی 21 هزار نفر بود که اعتبار مربوطه برای 10 هزار و 500 نفر کفاف می‌کرد.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با انتقاد از تامین اجتماعی، افزود: شدت و نحوه بازرسی‌ها تا حدودی زیاد است که موجب حذف بیمه‌شدگان می‌شود.
وی با اشاره به این که اکنون تعداد بیمه‌شدگان قالیبافی از 21 هزار نفر به 5 هزار نفر کاهش یافته است، تصریح کرد: با افزایش حداقل حقوق‌ها حق بیمه‌ها نیز به رغم محدودیت اعتباری دولت، افزایش یافت. ضمن این که 1500 نفر نیز به بازنشستگی رسیده و از چرخه پوشش بیمه خارج شدند، 2500 نفر نیز در مشاغل دیگر، مشغول شده و از شغل جدید بیمه شدند و تعدادی هم به دلیل عدم پرداخت به موقع و ابطال قرارداد در طی سال‌های 94 تا 97 از چرخه خارج شده‌اند.
جعفری ادامه داد: تعدادی از قالیبافان نیز چون استانداردی برای قالیبافی تعریف شده و میزان بافت را مشخص کرده است به عنوان بافنده قبول ولی به عنوان شاغل در قالیبافی جهت پوشش بیمه پذیرفته نیستند و این‌ها مهم‌ترین دلایل کاهش بیمه‌شدگان است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان یادآور شد: طبق بررسی‌ها از سال 93 که کاهش بیمه‌شدگان قالیبافی آغاز شده متاسفانه تامین اجتماعی استان زنجان از حیث حذف و ریزش بیمه‌شدگان با 65 درصد ریزش در رتبه سوم کشور قرار دارد.
جعفری در خصوص تسهیلات حوزه فرشبافی نیز گفت: سیاست‌گذاری این تسهیلات برای ایجاد اشتغال است یعنی به کسی پرداخت شود که دار قالی آویخته و خرج زندگی را می‌دهد اما ممکن است سوء استفاده هم بشود.
وی افزود: طبق ضوابط، صدور گواهی مهارت از سوی اتحادیه بافندگان، ثبت نام متقاضی در سامانه تسهیلات مشاغل خانگی و صدور معرفی‌نامه جهت اخذ وام از سوی سازمان صمت، مراحل اخذ تسهیلات است.
جعفری با بیان این که متقاضیان تسهیلات قالیبافی، 2 قشر هستند که حمایت لازم از هر 2 عمل می‌آید، تصریح کرد: قشر اول، افرادی هستند که برای تهیه ابزار فرشبافی و قشر دوم، افرادی هستند که جهت تامین مخارج زندگی، دار قالی آویخته‌اند که متولی هر 2 مورد، اتحادیه است و ما آن‌ها را می‌شناسیم.
9556/6085
کپی شد
