کارشناسان هشدار میدهند که هرگونه حمله علیه نیروهای ایرانی در داخل ایران میتواند تهران را مجبور به واکنش قاطع کند و اوضاع را بهگونهای تشدید کند که میتواند ایالات متحده را وارد یک جنگ بزرگ در خاورمیانه کند.
پایگاه خبری جماران، سارا معصومی: جنگ غزه هر روز وارد مرحله تازه ای می شود که دامنه وسیع تری را هم دربرمی گیرد. هرچه در چهارماه گذشته بازیگران دولتی متفاوت در منطقه و فرامنطقه به شمول جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بر ضرورت پرهیز از گسترده شدن دامنه این جنگ در پشت تریبون ها تاکید داشتند در میدان این جنگ هر روز زمین بیشتری را درگیر خود کرده و البته نام بازیگران غیردولتی فعال در منطقه از لبنان تا سوریه و عراق را به صدر اخبار آورده است. تا شامگاه 28 ژانویه همه چیز حتی در همین میدان پرآشوب تنش در غرب آسیا کنترل شده به نظر می رسید و کاخ سفید با ترسیم کشته شدن نیروهای آمریکایی به عنوان خط قرمز ، فاصله خود را با رویارویی مستقیم با ایران حفظ کرده بود. این خط قرمز ساعاتی پیش با حمله پهپادی به پایگاه التنف در داخل خاک سوریه که مقر نظامیان آمریکایی است عملا زیر پا گذاشته شد و کشته شدن سه نظامی و زخمی شدن حداقل۳۴ پرسنل نظامی آمریکا در جریان این حمله صدای انتقادها از سیاست های سیاسی و نظامی جو بایدن را در داخل ایالات متحده بلند کرد.
تنها ساعاتی پس از حمله شبانه پهپادی به پایگاه التنف، مقاومت عراق طی بیانیههایی اعلام کرد که پایگاههای الشدادی، الرکبان و التنف را در سوریه هدف حملات خود قرار داده است. به گزارش رسانه ها، گروههای مقاومت در واکنش به حمایتهای آمریکا از تداوم جنگ غزه، همچنان در حال هدف قرار دادن پایگاههای آمریکایی در منطقه هستند.
انگشت اتهام به سمت تهران
از نخستین ساعات انجام این حمله، بلوایی در محافل سیاسی ایالات متحده به راه افتاده و انگشت اتهام به سمت تهران نشانه رفت. جو بایدن، سکاندار کاخ سفید سال رقابت انتخاباتی سختی را آغاز کرده و در این فضا اتفاقی نظیر کشته شدن سربازان آمریکایی در خارج از مرزهای این کشور می تواند بهانه خوبی در اختیار رقبای جمهوری خواه او قرار دهد. در این فضا از همان نخستین ساعات انجام حمله، رسانه های آمریکایی به نقل از یک مقام آمریکایی نوشتند که این حمله لزوما از سوی ایران صورت نگرفته است. به گزارش شبکه خبری «سیبیاس» یک مقام آمریکایی که مایل به افشای هویت خود نبود در این باره گفت: «حمایت ایران از شبه نظامیانی که به پایگاه آمریکا حمله کردند، به معنا حمله از سوی ایران نیست.»
رویترز نیز به نقل از مقامهای آمریکایی خبر داد که آنها اعتقاد ندارند که نیروهای ایرانی، خودشان حمله با پهپاد را علیه پایگاه آمریکایی در اردن انجام دادهاند.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده ساعتی پس از این حمله در حساب کاربری خود در شبکه ایکس ( توییتر سابق) نوشت: شک نکنید، ما همه عوامل این حمله را در زمان و به نحوی که خود انتخاب می کنیم پاسخگو خواهیم کرد.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نیز موضع مشابه رئیس جمهور این کشور اتخاذ کرده و گفت که ما در زمان و مکان مناسب حمله به نیروهای آمریکایی در اردن را پاسخ خواهیم داد .او در ادامه ادعاها درباره نقش ایران در این حمله را پررنگ کرده و گفت: «گروههای مسلحی که ایران از آنها حمایت میکند مسئول حملات مداوم به نیروهای آمریکایی هستند. تمام اقدامات ضروری برای حمایت از آمریکا، نیروها و منافعمان را اتخاذ خواهیم کرد».
کامالا هریس، معاون رئیس جمهور آمریکا نیز در سخنانی به این حمله واکنش نشان داده و گفت: «ما در غم از دست دادن سه نظامی آمریکایی عزادار هستیم. حمله به نیروهایمان در شمال شرق اردن از سوی گروههای مسلح تحت حمایت ایران انجام شده است. به مبارزه با تروریسم ادامه داده و تمام کسانی که مسئول حمله به نیروهایمان در شمال شرق اردن بودند را بازخواست خواهیم کرد».
در خارج از ایالات متحده، وزیر دفاع بریتانیا در واکنش به حمله اخیر به پایگاه نظامیان آمریکایی در مرز سوریه و اردن آن را محکوم کرده و البته به نوعی ایران را مقصر این حملات معرفی کرد. گرنت شاپس گفت که لندن حمله شبه نظامیان مورد حمایت ایران به مقر نظامیان آمریکایی در اردن را به شدت محکوم میکند.
تهران : کار ما نبود
با افزایش اتهام زنی ها به تهران، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه و سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد این اتهام را رد کردند.
ناصر کنعانی در این باره گفت: گروههای مقاومت در منطقه در تصمیمات و اقدامات خود از جمهوری اسلامی ایران دستور نمیگیرند و جمهوری اسلامی ایران در تصمیمات گروههای مقاومت برای نحوه حمایت از ملت فلسطین و یا دفاع از خود و مردم کشورشان در برابر هر گونه تجاوز و اشغالگری دخالتی ندارد. تکرار اتهام بیاساس به ایران، فرافکنی و نیز توطئه کسانی است که منافع خود را در کشیدن مجدد پای آمریکا به معرکهای تازه در منطقه و تحریک آن در گسترش و تشدید بحران میبینند تا از این طریق مشکلات خود را پوشش دهند.
همزمان سخنگوی دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل به وال استریت ژورنال گفت که «ایران هیچ ارتباطی با حملات مورد بحث در اردن ندارد و درگیری توسط ارتش آمریکا علیه گروههای مقاومت در عراق و سوریه آغاز شده و چنین عملیاتی بین آنها دو طرفه است.»
گسترش دامنه جنگ دامن سربازان آمریکایی را گرفت
گسترش دامنه جنگ غزه در حالی جان سربازان آمریکایی را در مرز سوریه و اردن گرفت که ایالات متحده به حمایت سرسختانه از رژیم اسرائیل ادامه داده و راه هرگونه تلاش برای برقراری آتش بس فراگیر در غزه و بازگشت نسبی آرامش به منطقه را در شورای امنیت سازمان ملل متحد سد کرده است. گروه های مقاومت در عراق و انصارالله یمن که در چند هفته اخیر مسئولیت حمله به پایگاه های آمریکایی در سوریه و عراق و کشتی های مرتبط با اسرائیل و آمریکا را در دریای سرخ بر عهده گرفته اند تاکید دارند که این حملات در پاسخ به تداوم حملات اسرائیل به نوار غزه است. با اینهمه ایالات متحده خیال وادار کردن اسرائیل به توقف جنگ در غزه را ندارد. تاکنون بیش از ۱۵۸ حمله به نیروهای ایالات متحده و ائتلاف در عراق و سوریه صورت گرفته و تا پیش از حمله شامگاه گذشته به پایگاه آمریکایی در مرز سوریه و اردن، ارتش آمریکا در روزهای گذشته به طور ضمنی مرگ دو نظامی خود را در آبهای سومالی تایید کرده بود. سنتکام اعلام کرد که ۲ تفنگدار دریایی ناپدید شده در جریان عملیات در سواحل سومالی به عنوان کشته شده طبقه بندی شدهاند.
یک مقام ارشد نظامی هفته گذشته به خبرنگاران گفت که از زمان آغاز حملات تقریباً 70 آمریکایی در نتیجه این حملات آسیب دیده اند و البته جراحت برخی بسیار جزئی بوده است.
پرسشی که از شامگاه گذشته در رسانه های آمریکایی مطرح شده این است که چرا پدافند هوایی در رهگیری پهپاد شکست خورده است. روزنامه «واشنگتن پست» به نقل از یک مقام در پنتاگون اعلام کرد که وزارت دفاع آمریکا در تلاش برای مشخص کردن دلیل شکست پدافند هوایی در پایگاه «برج 22» برای مقابله با حمله پهپادی است.
همزمان آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی خبر داد که پایگاه آمریکایی هدف قرار گرفته شده شامل نیروهای مهندسی، هوایی و خدمات پشتیبانی و امنیتی آمریکا بوده و از این پایگاه نیروهای ائتلاف برای ارائه مشاوره و کمک به نیروهای اردنی استفاده میشود.
احیای بازدارندگی، کلمه رمز جمهوری خواهان برای فشار بر بایدن
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده از ابتدای آغاز جنگ غزه با نیم نگاهی به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، حمایت تمام قد نظامی، اطلاعاتی، سیاسی و امنیتی از اسرائیل را در دستور کار این پرونده قرار داد تا رضایت لابی پرقدرت این رژیم از کمپین انتخاباتی خود را تضمین کرده باشد. سیاستی که صدای رای دهندگان مسلمان و عرب آمریکایی را بلند کرده و دامنه اعتراض های خیابانی به این رویکرد کاخ سفید را هر روز گسترده تر از پیش می کند. با اینهمه این خوش خدمتی جو بایدن هم به کمک او در رقابت های انتخاباتی جاری نیامده است. سی ان ان در گزارشی در این باره می نویسد: دولت بایدن، عمدتاً از سوی جمهوری خواهان، به دلیل عدم اقدام قوی علیه گروه های مورد حمایت ایران برای حملاتشان مورد انتقاد قرار گرفته است. سناتور لیندسی گراهام در بیانیهای روز یکشنبه پس از انتشار خبر کشته شدن سه آمریکایی، گفت: «سیاست بازدارندگی دولت بایدن علیه ایران بهشدت شکست خورده است. دولت بایدن میتواند تمام نیروهای نیابتی ایران را در خارج از مرزهایش از بین ببرد اما این کار هم مانع تجاوز ایران نخواهد شد. من از دولت بایدن میخواهم که به اهداف مهم در داخل ایران حمله کند، نه تنها به عنوان انتقام برای کشتن نیروهای ما، بلکه به عنوان اقدامی بازدارنده در برابر تجاوزات آینده.»
سناتور راجر ویکر که بالاترین رتبه جمهوری خواه در کمیته نیروهای مسلح سنا را در اختیار دارد ، روز یکشنبه خواستار واکنش مستقیم علیه اهداف ایرانی شد.
مایک راجرز، رئیس نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا با تکرار ادعاها درباره نقش ایران در این حملات گفت زمان زیادی برای مقابله با آنچه که او رژیم تروریستی در ایران خواند، هدر رفته و بایدن بایدن هم ایران و هم نیروهای نیابتی این کشور را در منطقه پاسخگو کند.
زلمی خلیلزاد نماینده پیشین امریکا برای صلح افغانستان در واکنش به حمله به مرکز نیروهای آمریکایی در مرز اردن و سوریه ادعا کرد که دولت جو بایدن نتوانسته از حملات گروههای حامی ایران در منطقه جلوگیری کند. زلمی خلیلزاد در ادامه ادعا کرده که بایدن باید خسارت سنگینی به ایران وارد کند تا بازدارندگی موثر آمریکا در برابر این کشور را احیا کند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده که اصلی ترین رقیب جو بایدن هم محسوب می شود در واکنش به کشته شدن سربازان آمریکایی گفت: «این حمله وقیحانه به ایالات متحده پیامد وحشتناک و غم انگیز دیگری از ضعف و تسلیم شدن جو بایدن است. سه سال پیش ایران ضعیف، شکسته و کاملا تحت کنترل بود. به لطف سیاست فشار حداکثری من، ایران به سختی توانست دو دلار را برای تامین مالی گروه های نیابتی خود جمع کند.»
آیا بایدن دستور حمله مستقیم به ایران را می دهد؟
سی ان ان در بخش دیگری از گزارش درباره این تحول جدید می نویسد: در میان تنشهای رو به افزایش در چندین جبهه در منطقه، مقامات آمریکایی بارها گفتهاند که نمیخواهند تنشها به یک جنگ منطقهای تبدیل شود.
سابرینا سینگ، معاون سخنگوی پنتاگون، هفته گذشته در پاسخ به این سوال که آیا پنتاگون ارزیابی کرده که نیروهای نیابتی ایران حملات خود را به نیروهای آمریکایی افزایش می دهند، گفت: «نه لزوما، نه.»
در میان دموکراتها درخواست برای اتخاذ رویکردی عاقلانه در برابر وضعیت پیش آمده در منطقه جدی تر شده است. به گزارش رویترز، ست مولتون، نماینده دموکرات، که به عنوان یک تفنگدار دریایی در چهار سفر در عراق خدمت کرده است، مخالفت با درخواست های جمهوری خواهان برای جنگ است و می گوید: بازدارندگی سخت است، جنگ بدتر است. به آنهایی که خواهان جنگ با ایران هستند می گویم که شما در حال بازی در زمین دشمن هستید. من دوست دارم پسران و دختران خودتان را برای این جنگ به میدان بفرستید. ما باید یک پاسخ راهبردی و مؤثر بر اساس شرایط و جدول زمانی خود داشته باشیم.
کارشناسان هشدار میدهند که هرگونه حمله علیه نیروهای ایرانی در داخل ایران میتواند تهران را مجبور به واکنش قاطع کند و اوضاع را بهگونهای تشدید کند که میتواند ایالات متحده را وارد یک جنگ بزرگ در خاورمیانه کند.
جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا، می گوید که حمله مستقیم در داخل ایران برای حکومت ایران به معنای اقدام برای زیر سوال بردن بقای آن خواهد بود.
چارلز لیستر از مؤسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن معتقد است که احتمالا پاسخ ایالات متحده هدف قرار دادن یک پایگاه مهم از نیروهای نیابتی یا مورد حمایت ایران در عراق و سوریه خواهد بود.
رویترز به نقل از یک مقام دفاعی ایالات متحده که نخواست نامش فاش شود، گفت: مشخص نیست که حمله به ایران چه تاثیری خواهد داشت. تا زمانی که آمریکا برای یک جنگ تمام عیار آماده نشود، حمله به ایران چه دستاوردی برای ما خواهد داشت؟
کالین کلارک، محقق ارشد در مسائل منطقه به الجزیره می گوید: این حملات نشان می دهد که یک "جنگ منطقه ای" وجود داشته است.هیچکس نمیتواند وجود این جنگ را رد کند. نیروهای آمریکایی کشته شدهاند و ایالات متحده با قاطعیت پاسخ خواهد داد، چه در ایران باشد و چه علیه نیابتهای ایران در کشورهای مختلف که در آن فعالیت میکنند.
این کارشناس مسائل منطقه در ادامه سخنانش با الجزیره ادعا می کند که تامین مالی، آموزش و تجهیز این گروه های نیابتی در منطقه با تهران است. او در ادامه می گوید: دولت بایدن تحت فشار شدیدی قرار خواهد گرفت تا نشان دهد ایالات متحده در برابر کشته شدن نیروهایش توسط نیروهای مورد حمایت ایران دست بسته نمی نشیند. اکنون این سوال مطرح می شود که این پاسخ چه شکلی خواهد داشت.