رضا عبیات مستند ساز خوزستانی و کارگردان مستند کوتاه "قهر نخل" در گفت وگو با خبرنگار مهر گفت: از وقتی که برق و کولرگازی آمد، مردم گرمای کمتری احساس کردند و کمتر تشنه می شدند و کمتر اذیت می شدند و این باعث شد ارتباط مردم با محیط طبیعی و نخل قطع شود.
عبیات افزود: جدا شدن مردم و نخل یا طبیعت باعث می شد که یک سری فرهنگ ها، آداب و رسوم و حقایق فراموش شوند. همین امر باعث منزوی شدن طبیعت و در نهایت باعث نا امیدی طبیعت شد. یکی از این موارد رسم یا میراث معنوی "قهر نخل" بود.
این کارگردان توضیح داد:مردم نمی گذاشتند نخل قهر کند و ناراحت شود. همیشه نخل مثل یکی از اعضای خانواده بود. از او دلجویی می کردند. تر و خشکش می کردند. دوستش داشتند. به او احترام می گذاشتند.
عبیات گفت: وقتی فهمیدم چنین رسمی وجود دارد تصمیم گرفتم ناگذیر هر چه زودتر این اتفاق را ثبت کنم. هر چند هنوز نخلدارهای با اصالت این کار را انجام می دهند و نمی گذارند نخل از دست آنها ناراحت شود.
وی یاداور شد: تشکر می کنم از همکاری قاسم آل کثیر که این تحقیق را خیلی ظریف انجام داد و باعث شد این کار تقریبا 2 دقیقه ای ساخته شود. هر چند این کارها باید زمانشان خیلی بیشتر از اینها باشد اما ما این مستند را صرفا برای شبکه های مجازی ساختیم و مخاطب ما مردم بود چون خیلی از مستندهایی که ساخته می شوند مخاطبانشان جشنواره است و خیلی دیده نمی شوند. مستند های خوب زیادی ساخته شد ولی دیده نشدند.
"قهر نخل" از میراث های معنوی نخلداران اهواز و دیگر شهرستان ها است. در باور مردم چنین بود که اگر به نخلی بی احترامی یا کم توجهی شود، نخل قهر می کند و ثمر نمی دهد. به همین منظور برای آشتی دادن نخل، به گفت وگو با او می نشستند و یک نفر میان نخل و نخلدار به میانجیگری می آمد تا نخل را آشتی دهند. نخل آشتی می کرد و سال بعد ثمرِ بیشتری می داد.
گفتنی است، این مستند در خانه ی تاریخی ماپار اهواز ساخته شد. نخل خانه ی ماپار که خمیدگی چشم نوازی دارد، سوژه ی این مستند کوتاه بود.
46
