به گزارش ایرنا گردشگری تاریخی، گردشگری طبیعی (طبیعت گردی)، گردشگری جنگ، گردشگری بیابان، گردشگری روستایی و گردشگری مذهبی را یک جا می توان در شهرستان حمیدیه تجربه کرد. شهرستان کوچک و تازه تاسیسی که در غرب اهواز قرار دارد و بیش از 130 هزار نفر جمعیت دارد.
انجمن دوستداران میراث فرهنگی تیری و انجمن دوستداران میراث فرهنگی بیان میراث، اردوی حمیدیه گردی 'از قصر تا مضیف' را برای معرفی ظرفیت ها و جاذبه های این شهرستان اجرا کردند.
منطقه (جنگ منیور) و یادمان جهاد عشایر عرب در برابر انگلیسیها، مزارع سبزیجات و گلستان حمیدیه، محوطه تاریخی تیری، قصر حمیدیه، زیارتگاه سید محسن مشعشعی، رودخانه کرخه و سدهای تاریخی نهر تیری، تثبیت کننده تاریخی کرخه (سد السن الابیض)، سد انحرافی کرخه حمیدیه، صحراگردی و دشت ماسه ای خسرج، جنگل گمبوعه و باغ گل های حمیدیه، مکان هایی بودند که در این اردو به علاقمندان معرفی شدند.
قایق سواری، ضیافت بیت الشعر (سیاه چادر) و صرف چای و قهوه عربی نیز از برنامه های این اردو بود.
مسئول انجمن دوستداران میراث فرهنگی تیری (حمیدیه) هدف از برگزاری اردوی حمیدیه گردی را معرفی ظرفیت های سرمایه گذاری میراثی، گردشگری، کشاورزی، آبی و صحرایی این شهرستان عنوان کرد.
احمد جعفری ماجد با اشاره به اهمیت گردشگری در توسعه اقتصادی هر منطقه افزود: گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان محور توسعه و تولید ثروت برای مردم آن منطقه است اما در خوزستان بسیاری از ظرفیت ها ناشناخته مانده است.
وی اضافه کرد: شهرستان حمیدیه جاذبه های گردشگری متعددی دارد که با برنامه ریزی، تدوین مسیر و نقشه مناسب می تواند جایگاه خوبی در جذب گردشگران اعم از کاروان های راهیان نور و آژانس های گردشگری داشته باشد.
*گردشگری؛ راهی برای توسعه یک شهر
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان با حضور در 'اردوی حمیدیه گردی' با بیان اینکه گردشگری می تواند محور توسعه بسیاری از شهرهای خوزستان از جمله شهرستان حمیدیه قرار گیرد، گفت: بهترین کاربری برای قصر تاریخی حمیدیه راه اندازی موزه مردم شناسی است.
خسرو نشان در گفت وگو با ایرنا، همراهی با دوستداران میراث فرهنگی در این اردو را یک اتفاق خوب توصیف کرد و افزود: این تور گردشگری یک روزه به خوبی ظرفیت های حمیدیه را در زمینه میراث فرهنگی و جاذبه های گردشگری معرفی کرده است.
وی با اشاره به بازدید از کوشک حمیدیه اظهار کرد: یک طرح جامع میراث فرهنگی و گردشگری با محوریت کوشک حمیدیه باید تهیه شود تا هم میراث منطقه و هم صنایع دستی را به درستی معرفی کند البته این مساله نیاز به مطالعات همه جانبه دارد.
نشان خاطرنشان کرد: کوشک حمیدیه با توجه به موقعیتی که دارد، یک سند زنده ارزشمند معماری به شمار می آید و لازم است برای حفاظت این بنا به ویژه تونل های زیرزمینی و سرداب های آن فکر اساسی بشود.
وی با اشاره به اینکه حمیدیه یک شهر عرب نشین و در مسیر کاروان های راهیان نور است، تاکید کرد: بهترین کاربری برای کوشک حمیدیه ایجاد یک موزه مردم شناسی با محوریت معرفی تاریخ و فرهنگ مردم عرب استان است.
به گفته وی، موزه هایی در زمینه مردم شناسی در مسجدسلیمان و آبادان ایجاد شده، اما در صورت تحقق موزه مردمشناسی با محوریت معرفی فرهنگ و تاریخ مردم عرب، این اولین موزه مردم شناسی استان در این زمینه خواهد بود.
نشان افزود: راه اندازی موزه مردم شناسی می تواند صنایع دستی منطقه را نیز رونق دهد به طور مثال بوریا بافی و حصیربافی از جمله صنایع دستی ارزشمند منطقه است و فعالان میراث فرهنگی دستبافت های محلی را که در منطقه شهرت و کاربرد داشته معرفی کرده اند.
وی اظهار کرد: محوطه وسیعی نیز در اطراف کوشک وجود دارد که می شود آن را به عنوان فضای تفریحی ساحلی به ویژه گردشگری آبی و ایستگاه قایق سواری ساماندهی کرد.
نشان افزود: پل های قدیمی اطراف قصر تاریخی و جذابیت رودخانه کرخه موقعیت بسیار مناسبی برای توسعه گردشگری منطقه فراهم می کند.
وی تاکید کرد: قصر تاریخی حمیدیه به صورت مختصر مرمت شده، که البته کمک چندانی به آن نشده است؛ اگر چه برای اختصاص اعتبار از سازمان مدیریت و برنامه ریزی برای این اثر تاریخی دیر است اما تلاش می کنیم برای انجام مطالعات جامع، اعتباری جذب کنیم.
نشان همچنین درباره وضعیت بلاتکلیف مالکیت قصر حمیدیه اظهار کرد: مالکیت این قصر با سازمان آب و برق است و حق تصمیم گیری در این رابطه با آنهاست اما من معتقدم این اثر چه در اختیار میراث فرهنگی قرار بگیرد یا نگیرد، وظیفه ماست که آن را حفظ کنیم.
وی افزود: بر اساس توافقنامه ای با سازمان آب و برق، این اثر به مدت سه سال در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته بود که از این قرار داد حدود 6 ماه باقی مانده است اما تلاش ما این است که با مذاکره با سازمان آب و برق و جلب همکاری آنها، مرمت این اثر تاریخی ادامه یابد.
نشان گفت: با توجه به اینکه سازمان آب و برق و میراث فرهنگی ، هر دو سازمان های دولتی هستند تفاوتی نمی کند که کوشک حمیدیه در اختیار کدامیک قرار گیرد اما بهتر است که بر اساس گزینه های کاربری آینده قصر (گنجینه آب یا موزه مردم شناسی) برای آن تصمیم گیری شود.
وی اضافه کرد: ما معتقدیم که موزه مردم شناسی بر اساس نیاز منطقه و ظرفیت های شهرستان حمیدیه در اولویت قرار دارد زیرا در صورت احیای این قصر، مهمترین مرکز فرهنگی منطقه خواهد بود.
نشان اظهار کرد: مسئولان باید از امکانات شهرستان و ظرفیت های بخش خصوصی برای رونق صنایع دستی و گردشگری استفاده کنند، به طور مثال سواحل کرخه و نخلستان با کمترین دخالت و با یک ساماندهی و پاکسازی ساده می تواند به تفریحگاه مناسبی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه برای شهرداری حمیدیه باید ساماندهی رودخانه کرخه و ساحل بسیار اهمیت داشته باشد، تصریح کرد: به طور نمونه ریختن نخاله در ساحل رودخانه علاوه بر اینکه منظر و چهره شهر را نازیبا می کند، برای محیط زیست نیز آسیب زاست و مانع گردشگری در اطراف رودخانه می شود.
*صحراگردی در خَسرج
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان همچنین با اشاره به برنامه برپایی سیاه چادر در صحراهای حمیدیه در این اردو گفت: صحراها یکی از ظرفیت های گردشگری این شهرستان هستند.
وی با اشاره به این که حمیدیه در مسیر کاروان های راهیان نور قرار دارد افزود: در دوران دفاع مقدس حماسه های زیادی در این شهرستان اتفاق افتاده که قابل تامل و برنامه ریزی است.
نشان تعامل رسانه ها و دوستداران میراث فرهنگی را برای توسعه گردشگری منطقه بسیار سازنده دانست و افزود: در این سفر از اعضای شورای شهر حمیدیه، شهرداری وفرمانداری حضور داشتند که می شود درباره توسعه گردشگری و میراث فرهنگی با آنها نشست هایی برگزار کرد.
وی نبود نمایندگی و اداره میراث فرهنگی در شهرستان حمیدیه را نیز یادآور شد و گفت: محدودیت در استخدام نیروی انسانی باعث شده است که نتوانیم در این شهر اداره میراث راه اندازی کنیم اما باید برای این مساله راهکاری اندیشیده شود.
نشان با تاکید بر ضرورت همکاری مدیران شهری برای توسعه گردشگری و حفاظت از آثار تاریخی حمیدیه، اظهار کرد: برای حفاظت از میراث فرهنگی و توسعه گردشگری در حمیدیه پشتیبانی مدیران ارشد استان و شهرستان و نمایندگان مجلس ضروری است.
وی افزود: محلی برای استقرار اداره میراث حمیدیه نیاز است که در صورت همکاری مدیران شهری می توانیم از نیروهای خود در سایر بخش ها و نیروهای با انگیزه سایر دستگاه های اجرایی برای راه اندازی این اداره اقدام کنیم.
*بازخوانی دو حماسه
'جهاد عشایر عرب' در تپه های 'المنیور' یکی از وقایع تاریخی است که پیش از این کمتر درباره آن صحبت می شد اما در سال های اخیر به ویژه بعد از ساخت یادمان جهاد عشایر عرب در حمیدیه مقصد بسیاری از گردشگران به ویژه کاروان های راهیان نور قرار گرفته است.
در جنگ جهانی اول که حکومت مرکزی ایران نیز اعلام بی طرفی کرده بود، علمای نجف فتوای مقابله با حرکت استعمار در اهواز دادند. در پی این فتوا، در سال 1294 جنگ سختی بین مردم عرب خوزستان و ارتش انگلیس رخ داد. مردم عرب منطقه با اسلحه های سرد مانند شمشیر، چوب، 'مگوار' و 'فاله' به مقابله با متجاوزان پرداختند.
در این مقابله اگر چه انگلیس شکست خورد، اما صدها تن از عشایر عرب در دفاع از خاک وطن کشته شدند. مزار این مجاهدان در 'گمبوعه' قرار دارد. این جنگ به 'جهاد المنیور' شهرت دارد که الهام بخش اشعار بسیاری از شاعران محلی است. یادواره گرامیداشت این شهدا نیز هر ساله برگزار می شود.
مسئول یادمان جهاد عشایر عرب در اردوی حمیدیه گردی در این باره گفت: جهاد المنیور به دلیل وابستگی حکومت به انگلیس در دوره پهلوی مسکوت مانده بود و بازماندگان همگی تبعید شده بودند اما پس از انقلاب به ویژه در سال های اخیر این واقعه تاریخی بازخوانی شده است.
سرهنگ رحیم سیاحی با اشاره به نقش مردم حمیدیه در حماسه 9 مهر 1359 در دفاع مقدس اظهار کرد: به دلیل جهاد المنیور و حماسه 9 مهر، حمیدیه به 'أم الجهادین' معروف شده است.
*از 'نی' تا 'آجر'
یکی دیگر از اماکن دیدنی حمیدیه زیارتگاهی است که به 'سید محسن' مشهور است. مردم منطقه به این مکان ارادت خاصی دارند و سالانه نذورات بسیاری را تقدیم می کنند.
سید محسن یکی از شخصیت های برجسته علمی و ادبی و شیعی است که در روستای سید عباس در حمیدیه به خاک سپرده شده است. او در واقع یکی از حاکمان دوران مشعشعیان بوده که قبل از صفویان به همگن سازی مذهبی در مناطق تحت نفوذش پرداخته است. قلمرو او را تا بغداد، بندرعباس، حسا و قطیف عربستان گسترش برشمرده اند.
گفته می شود 'سلطان محسن' یا 'سید محسن' نخستین کسی بوده که بناهای شهر حویزه را که پیش از این از 'نی' ساخته می شدند، از آجر و خشت ساخته و قلعه ای به نام 'المدینه' بنا نهاده بود.
*'تیری' در انتظار کاوش
شهرستان حمیدیه دو اثر تاریخی ثبت شده دارد. محوطه باستانی تیری به شماره 7930 در سال 1379 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شهر 'تیری' یکی از شهرهای مهم دوران میسانیان مربوط به حدود 372 سال قبل از میلاد مسیح است. وجود سدها و شواهد تاریخی بر روی رودخانه کرخه در امتداد شمالی آن، از نشانه های این شهر است. این محوطه نیازمند تحقیقات و کاوش است تا اطلاعات درباره آن بیشتر شود.
*قصر متروکه
مشهورترین اثر تاریخی حمیدیه، قصر حمیدیه (کوشک حمیدیه) است که به شماره 3980 در سال 1380 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این قصر مربوط به 'عبدالحمید' پسر شیخ خزعل بوده و اواخر دوره قاجار- اوایل دوره پهلوی است. این قصر دارای چند قسمت است از جمله بنای مرکزی، بنای زیرزمینی، بنای آبرسانی، بنای جنوب شرقی، برج دیده بانی و دیگر تاسیسات است که برخی از آنها از بین رفته اند.
این قصر در دوران جنگ تحمیلی محل استقرار سپاه بوده و اکنون در اختیار سازمان آب و برق (شرکت بهره برداری کرخه و شاوور) است.
رئیس انجمن میراث فرهنگی تیری درباره قصر حمیدیه توضیح داد: این قصر در برهه های تاریخی مختلف اثرگذاری متفاوتی داشته است به طوری که در جنگ جهانی اول و در جریان جنگ المنیور این قصر را نیز به آتش می کشند؛ در دفاع مقدس این قصر محل استقرار سپاه بوده و روایت هایی وجود دارد که حملات غافلگیرانه با استفاده از تونل های این قصر اتفاق افتاده است.
احمد جعفری ماجد افزود: این قصر در گذشته هشت هکتار وسعت داشته که اکنون در حدود 2 هکتار از آن باقی مانده و مابقی تصرف شده است.
وی همچنین درباره محوطه باستانی تیری اظهار کرد: از این محوطه آثار منقوش، مجسمه و سکه های زیادی توسط مردم پیدا شده است.
جعفری ماجد با بیان اینکه متاسفانه به دلیل تعیین نشدن محدوده این محوطه باستانی شاهد تعرض به آن هستیم اضافه کرد: با معرفی این محوطه به گردشگران و اطلاع رسانی نسبت به ارزش های تاریخی آن، می خواهیم گامی در حفظ این اثر تاریخی برداریم.
*گلستان های ناشناخته
شهرستان حمیدیه از دیرباز حاصلخیز بوده و وجود نهرها و رودخانه کرخه آن را متمایز و به یکی از قطب های کشاورزی تبدیل کرده است. سبزیجات، گندم و برنج بیشتر محصولات این شهرستان را به خود اختصاص می دهند. حمیدیه تنها شهرستانی در جنوب و غرب خوزستان است که در آن گل کشت می شود. اگر چه وسعت گلستان های حمیدیه نسبت به سال های گذشته بسیار کاهش یافته است. اکنون 6 هکتار از اراضی حمیدیه زیر کشت گل های شب بو، زنبق، همیشه بهار، جعفری، نرگس و آفتابگردان می رود.
*مسیری برای گردشگری در حمیدیه
گردشگری 'صنعت بدون دود' نیز نام گرفته است. صنعتی که با کمک مردم محلی، می تواند اقتصاد هر منطقه ای را متحول کند؛ مشروط بر آنکه دولت ها آن را به رسمیت بشناسند و نقشه راه را به صورتی طراحی کنند که مسیر گردشگران را باز کند.
حمیدیه اگر چه صنایع بزرگ را در خود جای نداده است، اما همین مساله به اضافه مزارع وسیع، نقطه قوت شهرستانی شده است که در همسایگی اهواز، توانسته هوای پاک تر و مطبوع تری داشته باشد. با این ظرفیت ها آیا دوستداران میراث فرهنگی می توانند 'صنعت بدون دود' را در حمیدیه احیا کنند؟
/6002/7151
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشاردهنده : کبری آقازری
انتهای پیام انجمن دوستداران میراث فرهنگی تیری و انجمن دوستداران میراث فرهنگی بیان میراث، اردوی حمیدیه گردی 'از قصر تا مضیف' را برای معرفی ظرفیت ها و جاذبه های این شهرستان اجرا کردند.
منطقه (جنگ منیور) و یادمان جهاد عشایر عرب در برابر انگلیسیها، مزارع سبزیجات و گلستان حمیدیه، محوطه تاریخی تیری، قصر حمیدیه، زیارتگاه سید محسن مشعشعی، رودخانه کرخه و سدهای تاریخی نهر تیری، تثبیت کننده تاریخی کرخه (سد السن الابیض)، سد انحرافی کرخه حمیدیه، صحراگردی و دشت ماسه ای خسرج، جنگل گمبوعه و باغ گل های حمیدیه، مکان هایی بودند که در این اردو به علاقمندان معرفی شدند.
قایق سواری، ضیافت بیت الشعر (سیاه چادر) و صرف چای و قهوه عربی نیز از برنامه های این اردو بود.
مسئول انجمن دوستداران میراث فرهنگی تیری (حمیدیه) هدف از برگزاری اردوی حمیدیه گردی را معرفی ظرفیت های سرمایه گذاری میراثی، گردشگری، کشاورزی، آبی و صحرایی این شهرستان عنوان کرد.
احمد جعفری ماجد با اشاره به اهمیت گردشگری در توسعه اقتصادی هر منطقه افزود: گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان محور توسعه و تولید ثروت برای مردم آن منطقه است اما در خوزستان بسیاری از ظرفیت ها ناشناخته مانده است.
وی اضافه کرد: شهرستان حمیدیه جاذبه های گردشگری متعددی دارد که با برنامه ریزی، تدوین مسیر و نقشه مناسب می تواند جایگاه خوبی در جذب گردشگران اعم از کاروان های راهیان نور و آژانس های گردشگری داشته باشد.
*گردشگری؛ راهی برای توسعه یک شهر
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان با حضور در 'اردوی حمیدیه گردی' با بیان اینکه گردشگری می تواند محور توسعه بسیاری از شهرهای خوزستان از جمله شهرستان حمیدیه قرار گیرد، گفت: بهترین کاربری برای قصر تاریخی حمیدیه راه اندازی موزه مردم شناسی است.
خسرو نشان در گفت وگو با ایرنا، همراهی با دوستداران میراث فرهنگی در این اردو را یک اتفاق خوب توصیف کرد و افزود: این تور گردشگری یک روزه به خوبی ظرفیت های حمیدیه را در زمینه میراث فرهنگی و جاذبه های گردشگری معرفی کرده است.
وی با اشاره به بازدید از کوشک حمیدیه اظهار کرد: یک طرح جامع میراث فرهنگی و گردشگری با محوریت کوشک حمیدیه باید تهیه شود تا هم میراث منطقه و هم صنایع دستی را به درستی معرفی کند البته این مساله نیاز به مطالعات همه جانبه دارد.
نشان خاطرنشان کرد: کوشک حمیدیه با توجه به موقعیتی که دارد، یک سند زنده ارزشمند معماری به شمار می آید و لازم است برای حفاظت این بنا به ویژه تونل های زیرزمینی و سرداب های آن فکر اساسی بشود.
وی با اشاره به اینکه حمیدیه یک شهر عرب نشین و در مسیر کاروان های راهیان نور است، تاکید کرد: بهترین کاربری برای کوشک حمیدیه ایجاد یک موزه مردم شناسی با محوریت معرفی تاریخ و فرهنگ مردم عرب استان است.
به گفته وی، موزه هایی در زمینه مردم شناسی در مسجدسلیمان و آبادان ایجاد شده، اما در صورت تحقق موزه مردمشناسی با محوریت معرفی فرهنگ و تاریخ مردم عرب، این اولین موزه مردم شناسی استان در این زمینه خواهد بود.
نشان افزود: راه اندازی موزه مردم شناسی می تواند صنایع دستی منطقه را نیز رونق دهد به طور مثال بوریا بافی و حصیربافی از جمله صنایع دستی ارزشمند منطقه است و فعالان میراث فرهنگی دستبافت های محلی را که در منطقه شهرت و کاربرد داشته معرفی کرده اند.
وی اظهار کرد: محوطه وسیعی نیز در اطراف کوشک وجود دارد که می شود آن را به عنوان فضای تفریحی ساحلی به ویژه گردشگری آبی و ایستگاه قایق سواری ساماندهی کرد.
نشان افزود: پل های قدیمی اطراف قصر تاریخی و جذابیت رودخانه کرخه موقعیت بسیار مناسبی برای توسعه گردشگری منطقه فراهم می کند.
وی تاکید کرد: قصر تاریخی حمیدیه به صورت مختصر مرمت شده، که البته کمک چندانی به آن نشده است؛ اگر چه برای اختصاص اعتبار از سازمان مدیریت و برنامه ریزی برای این اثر تاریخی دیر است اما تلاش می کنیم برای انجام مطالعات جامع، اعتباری جذب کنیم.
نشان همچنین درباره وضعیت بلاتکلیف مالکیت قصر حمیدیه اظهار کرد: مالکیت این قصر با سازمان آب و برق است و حق تصمیم گیری در این رابطه با آنهاست اما من معتقدم این اثر چه در اختیار میراث فرهنگی قرار بگیرد یا نگیرد، وظیفه ماست که آن را حفظ کنیم.
وی افزود: بر اساس توافقنامه ای با سازمان آب و برق، این اثر به مدت سه سال در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته بود که از این قرار داد حدود 6 ماه باقی مانده است اما تلاش ما این است که با مذاکره با سازمان آب و برق و جلب همکاری آنها، مرمت این اثر تاریخی ادامه یابد.
نشان گفت: با توجه به اینکه سازمان آب و برق و میراث فرهنگی ، هر دو سازمان های دولتی هستند تفاوتی نمی کند که کوشک حمیدیه در اختیار کدامیک قرار گیرد اما بهتر است که بر اساس گزینه های کاربری آینده قصر (گنجینه آب یا موزه مردم شناسی) برای آن تصمیم گیری شود.
وی اضافه کرد: ما معتقدیم که موزه مردم شناسی بر اساس نیاز منطقه و ظرفیت های شهرستان حمیدیه در اولویت قرار دارد زیرا در صورت احیای این قصر، مهمترین مرکز فرهنگی منطقه خواهد بود.
نشان اظهار کرد: مسئولان باید از امکانات شهرستان و ظرفیت های بخش خصوصی برای رونق صنایع دستی و گردشگری استفاده کنند، به طور مثال سواحل کرخه و نخلستان با کمترین دخالت و با یک ساماندهی و پاکسازی ساده می تواند به تفریحگاه مناسبی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه برای شهرداری حمیدیه باید ساماندهی رودخانه کرخه و ساحل بسیار اهمیت داشته باشد، تصریح کرد: به طور نمونه ریختن نخاله در ساحل رودخانه علاوه بر اینکه منظر و چهره شهر را نازیبا می کند، برای محیط زیست نیز آسیب زاست و مانع گردشگری در اطراف رودخانه می شود.
*صحراگردی در خَسرج
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان همچنین با اشاره به برنامه برپایی سیاه چادر در صحراهای حمیدیه در این اردو گفت: صحراها یکی از ظرفیت های گردشگری این شهرستان هستند.
وی با اشاره به این که حمیدیه در مسیر کاروان های راهیان نور قرار دارد افزود: در دوران دفاع مقدس حماسه های زیادی در این شهرستان اتفاق افتاده که قابل تامل و برنامه ریزی است.
نشان تعامل رسانه ها و دوستداران میراث فرهنگی را برای توسعه گردشگری منطقه بسیار سازنده دانست و افزود: در این سفر از اعضای شورای شهر حمیدیه، شهرداری وفرمانداری حضور داشتند که می شود درباره توسعه گردشگری و میراث فرهنگی با آنها نشست هایی برگزار کرد.
وی نبود نمایندگی و اداره میراث فرهنگی در شهرستان حمیدیه را نیز یادآور شد و گفت: محدودیت در استخدام نیروی انسانی باعث شده است که نتوانیم در این شهر اداره میراث راه اندازی کنیم اما باید برای این مساله راهکاری اندیشیده شود.
نشان با تاکید بر ضرورت همکاری مدیران شهری برای توسعه گردشگری و حفاظت از آثار تاریخی حمیدیه، اظهار کرد: برای حفاظت از میراث فرهنگی و توسعه گردشگری در حمیدیه پشتیبانی مدیران ارشد استان و شهرستان و نمایندگان مجلس ضروری است.
وی افزود: محلی برای استقرار اداره میراث حمیدیه نیاز است که در صورت همکاری مدیران شهری می توانیم از نیروهای خود در سایر بخش ها و نیروهای با انگیزه سایر دستگاه های اجرایی برای راه اندازی این اداره اقدام کنیم.
*بازخوانی دو حماسه
'جهاد عشایر عرب' در تپه های 'المنیور' یکی از وقایع تاریخی است که پیش از این کمتر درباره آن صحبت می شد اما در سال های اخیر به ویژه بعد از ساخت یادمان جهاد عشایر عرب در حمیدیه مقصد بسیاری از گردشگران به ویژه کاروان های راهیان نور قرار گرفته است.
در جنگ جهانی اول که حکومت مرکزی ایران نیز اعلام بی طرفی کرده بود، علمای نجف فتوای مقابله با حرکت استعمار در اهواز دادند. در پی این فتوا، در سال 1294 جنگ سختی بین مردم عرب خوزستان و ارتش انگلیس رخ داد. مردم عرب منطقه با اسلحه های سرد مانند شمشیر، چوب، 'مگوار' و 'فاله' به مقابله با متجاوزان پرداختند.
در این مقابله اگر چه انگلیس شکست خورد، اما صدها تن از عشایر عرب در دفاع از خاک وطن کشته شدند. مزار این مجاهدان در 'گمبوعه' قرار دارد. این جنگ به 'جهاد المنیور' شهرت دارد که الهام بخش اشعار بسیاری از شاعران محلی است. یادواره گرامیداشت این شهدا نیز هر ساله برگزار می شود.
مسئول یادمان جهاد عشایر عرب در اردوی حمیدیه گردی در این باره گفت: جهاد المنیور به دلیل وابستگی حکومت به انگلیس در دوره پهلوی مسکوت مانده بود و بازماندگان همگی تبعید شده بودند اما پس از انقلاب به ویژه در سال های اخیر این واقعه تاریخی بازخوانی شده است.
سرهنگ رحیم سیاحی با اشاره به نقش مردم حمیدیه در حماسه 9 مهر 1359 در دفاع مقدس اظهار کرد: به دلیل جهاد المنیور و حماسه 9 مهر، حمیدیه به 'أم الجهادین' معروف شده است.
*از 'نی' تا 'آجر'
یکی دیگر از اماکن دیدنی حمیدیه زیارتگاهی است که به 'سید محسن' مشهور است. مردم منطقه به این مکان ارادت خاصی دارند و سالانه نذورات بسیاری را تقدیم می کنند.
سید محسن یکی از شخصیت های برجسته علمی و ادبی و شیعی است که در روستای سید عباس در حمیدیه به خاک سپرده شده است. او در واقع یکی از حاکمان دوران مشعشعیان بوده که قبل از صفویان به همگن سازی مذهبی در مناطق تحت نفوذش پرداخته است. قلمرو او را تا بغداد، بندرعباس، حسا و قطیف عربستان گسترش برشمرده اند.
گفته می شود 'سلطان محسن' یا 'سید محسن' نخستین کسی بوده که بناهای شهر حویزه را که پیش از این از 'نی' ساخته می شدند، از آجر و خشت ساخته و قلعه ای به نام 'المدینه' بنا نهاده بود.
*'تیری' در انتظار کاوش
شهرستان حمیدیه دو اثر تاریخی ثبت شده دارد. محوطه باستانی تیری به شماره 7930 در سال 1379 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شهر 'تیری' یکی از شهرهای مهم دوران میسانیان مربوط به حدود 372 سال قبل از میلاد مسیح است. وجود سدها و شواهد تاریخی بر روی رودخانه کرخه در امتداد شمالی آن، از نشانه های این شهر است. این محوطه نیازمند تحقیقات و کاوش است تا اطلاعات درباره آن بیشتر شود.
*قصر متروکه
مشهورترین اثر تاریخی حمیدیه، قصر حمیدیه (کوشک حمیدیه) است که به شماره 3980 در سال 1380 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این قصر مربوط به 'عبدالحمید' پسر شیخ خزعل بوده و اواخر دوره قاجار- اوایل دوره پهلوی است. این قصر دارای چند قسمت است از جمله بنای مرکزی، بنای زیرزمینی، بنای آبرسانی، بنای جنوب شرقی، برج دیده بانی و دیگر تاسیسات است که برخی از آنها از بین رفته اند.
این قصر در دوران جنگ تحمیلی محل استقرار سپاه بوده و اکنون در اختیار سازمان آب و برق (شرکت بهره برداری کرخه و شاوور) است.
رئیس انجمن میراث فرهنگی تیری درباره قصر حمیدیه توضیح داد: این قصر در برهه های تاریخی مختلف اثرگذاری متفاوتی داشته است به طوری که در جنگ جهانی اول و در جریان جنگ المنیور این قصر را نیز به آتش می کشند؛ در دفاع مقدس این قصر محل استقرار سپاه بوده و روایت هایی وجود دارد که حملات غافلگیرانه با استفاده از تونل های این قصر اتفاق افتاده است.
احمد جعفری ماجد افزود: این قصر در گذشته هشت هکتار وسعت داشته که اکنون در حدود 2 هکتار از آن باقی مانده و مابقی تصرف شده است.
وی همچنین درباره محوطه باستانی تیری اظهار کرد: از این محوطه آثار منقوش، مجسمه و سکه های زیادی توسط مردم پیدا شده است.
جعفری ماجد با بیان اینکه متاسفانه به دلیل تعیین نشدن محدوده این محوطه باستانی شاهد تعرض به آن هستیم اضافه کرد: با معرفی این محوطه به گردشگران و اطلاع رسانی نسبت به ارزش های تاریخی آن، می خواهیم گامی در حفظ این اثر تاریخی برداریم.
*گلستان های ناشناخته
شهرستان حمیدیه از دیرباز حاصلخیز بوده و وجود نهرها و رودخانه کرخه آن را متمایز و به یکی از قطب های کشاورزی تبدیل کرده است. سبزیجات، گندم و برنج بیشتر محصولات این شهرستان را به خود اختصاص می دهند. حمیدیه تنها شهرستانی در جنوب و غرب خوزستان است که در آن گل کشت می شود. اگر چه وسعت گلستان های حمیدیه نسبت به سال های گذشته بسیار کاهش یافته است. اکنون 6 هکتار از اراضی حمیدیه زیر کشت گل های شب بو، زنبق، همیشه بهار، جعفری، نرگس و آفتابگردان می رود.
*مسیری برای گردشگری در حمیدیه
گردشگری 'صنعت بدون دود' نیز نام گرفته است. صنعتی که با کمک مردم محلی، می تواند اقتصاد هر منطقه ای را متحول کند؛ مشروط بر آنکه دولت ها آن را به رسمیت بشناسند و نقشه راه را به صورتی طراحی کنند که مسیر گردشگران را باز کند.
حمیدیه اگر چه صنایع بزرگ را در خود جای نداده است، اما همین مساله به اضافه مزارع وسیع، نقطه قوت شهرستانی شده است که در همسایگی اهواز، توانسته هوای پاک تر و مطبوع تری داشته باشد. با این ظرفیت ها آیا دوستداران میراث فرهنگی می توانند 'صنعت بدون دود' را در حمیدیه احیا کنند؟
/6002/7151
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشاردهنده : کبری آقازری
کپی شد
