فاصله اجتماعی را در پساکرونا نیز رعایت کنیم

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - سعید کیوانی: بیش از دو ماه از اعلام رسمی ورود کووید ۱۹ به کشور می‌گذرد، بیماری مرموز، مهلک و ناشناخته‌ای که همه جهان را در بر گرفته است؛ ویروس کرونا از شرق تا غرب جهان را درنوردیده و بیش از ۲۰۰ کشور به میزبانی ناخواسته‌ای فراخوانده شدند.

مبتلایان از مرز سه میلیون نفر گذشته و جان‌باختگان نیز آمار ۲۰۰ هزار نفر را به ثبت رسانده است (این آمار به سرعت در حال افزایش است و به نظر می‌رسد تا یافتن واکسن یا دارویی مؤثر، رشد آماری کرونا در صدر اخبار جهان باقی بماند) اما ایران در آستانه ورود به جمع کشورهای بالای ۱۰۰ هزار مبتلاست، درگذشتگان ایرانی هم از پنج هزار نفر عبور کرده است؛ گرچه آمار بهبودیافتگان امیدواری‌های خوبی را برای خانواده‌های نگران از آینده به وجود آورده است اما این دغدغه‌های فردی و اجتماعی تا مدت‌زمان زیادی همراه آنها خواهد ماند.

با ویروس کرونا چگونه مقابله کنیم؟ این سؤالی است که هم ذهن دولت مردان و هم مردم در قرنطینه را مَشغول کرده است.

ایران مانند بسیاری کشورها از جمله چین و ایتالیا قرنطینه را به عنوان گزینه اول انتخاب کرد اما به شرط و شروط‌های آن؛ گرچه این گزینه تا حدودی توانست به کاهش مبتلایان کمک کند اما با پایان یافتن پویش «در خانه بمانیم» های اجباری، خیلی زود آمار رو به تزاید گذاشت و خستگی کادرِ درمان کشور - که در خط مقدم مبارزه با کرونا بودند - را دوچندان کرد.

دولت اما دلایل خاص خود برای پایان دادن به قرنطینه داشت؛ تحریم‌ها، فشارهای اقتصادی، کاهش منابع درآمدی بخش‌هایی از جامعه و… از جمله این دلایل‌های خاص است.

چاره دیگری اندیشیده شد به نام «فاصله‌گذاری اجتماعی» این طرح اما با واکنش‌های فراوان آغاز شد و عملاً مردم که مدت زیادی در خانه‌ها مانده بودند، با حداقل رعایت پروتکل‌های بهداشتی روانه کوچه، خیابان و بازارها شدند.

آمار مبتلایان نسبت به دوره قرنطینه بیشتر شد و این افزایش تا آنجا پیش رفت که رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران تقاضای اعمال محدودیت‌های قبلی شد.

حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا اجرای طرح «فاصله‌گذاری اجتماعی» را محدود به زمان بروز بحران‌هایی مانند کرونا کنیم؟

قبل از پاسخ به این سوال بد نیست نگاهی به موضوع «فاصله‌گذاری اجتماعی» در منابع دانشگاهی داشته باشیم‌، دکتر علی‌اکبر فرهنگی در کتاب مبانی ارتباطات انسانی روابط انسان‌ها را بر اساس فاصله به چهار دسته تقسیم می‌کند؛ صمیمانه (intimate) شخصی (personal) اجتماعی ( social ) عمومی (public ) که به نظر می‌رسد یکی از این فاصله‌های مورد نظر این کتاب، فاصله‌گذاری اجتماعی مدنظر کارشناسان ستاد مقابله با کرونا قرار گرفته است، در این حالت انسان در فاصله‌ای بین ۱۲۰ تا ۳۶۰ سانتی‌متر در مقابل هم قرار می‌گیرند.

این فاصله اجتماعی در موارد مختلف ارتباطات اجتماعی و برای کاهش اضطراب‌های اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد (که البته در وضعیت موجود کرونایی رعایت مسائل بهداشتی هم مدنظر بوده است) این فاصله‌گذاری اجتماعی از سال‌ها قبل تقریباً در کشورهای غربی مورد پذیرش بوده است اما در کشورهای شرقی به دلایلی مانند روابط صمیمانه اجتماعی، گفت‌وگوهای چند نفره، آئین‌ها و مراسم محلی و قومی، وابستگی‌های عاطفی خیلی مورد قبول آنها نبوده است.

کرونا هم مانند خیلی از بحران‌های حادث شده در زندگی بشری این فرهنگ (فاصله‌گذاری اجتماعی) را ناخواسته وارد زندگی کرد. آنها ناگزیر به قطع ارتباطات شدند (قرنطینه) و بنا به اجبار و نیاز، به بیرون از خانه رفتند.

چه بخواهیم بپذیریم و چه نخواهیم بپذیریم، این انزوای ناخواسته و کاهش ارتباطات از نشانه‌های پساکرونا خواهد بود و مردم از این پس بنا به هر دلیلی فرهنگ ارتباطات اجتماعی خود را تغییر خواهند داد.

عادات ِ گذشته به خاطره تبدیل می‌شود و در انتخاب ِ اهداف اقتصادی، مراودات اجتماعی و آینده شغلی افراد بازنگری جدی می‌شود.

به اعتقاد نگارنده، حال که بر اساس نظر متخصصان پزشکی پیش‌بینی شده است حداقل تا پایان سال ۲۰۲۱ احتمال تولید واکسن وجود ندارد و باید با کرونا زندگی کنیم، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

فاصله‌گذاری اجتماعی علاوه بر رعایت حریم شخصی افراد، زمینه‌های آرامش اجتماعی آنان را فراهم می‌کند و از سویی دیگر، کاهش هزینه‌های درمان، استرس، ترافیک، آلاینده‌های زیست‌محیطی را به ارمغان آورده است.

پس بیاییم صبورانه و با آرامش و فراتر از استرس‌های کرونا، همیشه بنا به نیاز از خانه خارج شویم و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنیم.

*خبرنگار و فعال اجتماعی