سیامک عباسپور روز دوشنبه در گفت وگو با ایرنا بیان کرد: کار لایروبی، تثبیت سواحل فرسایشی و ترمیم سیل‌بند در خوزستان تا پیش از سیلاب احتمالی در شهرستان‌های اهواز، خرمشهر، دزفول، هویزه، دشت آزادگان، باوی، شوشتر، شادگان و شوش اجرا می‌شود.
وی با اشاره به تلاش‌هایی که برای تامین اعتبار ساماندهی نقاط بحرانی در حال انجام است، ادامه داد: ۲۶ بازه بحرانی در رودخانه‌های کرخه، کارون و دز در اولویت قرار دارد که در صورت تامین اعتبار لایروبی و تثبیت می‌شود.
عباسپور نقاط فرسایشی در رودخانه‌های خوزستان را ۱۳۵ بازه بیان کرد و افزود: برای لایروبی نقاط بحرانی رودخانه‌های خوزستان حدود ۱۷ هزار میلیارد ریال و برای تثبیت بازه‌های فرسایشی بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که به دلیل کمبود اعتبارات، فقط می‌توانیم بحرانی‌ترین نقاط را در اولویت کاری قرار دهیم.
لایروبی نیمی از جزیره شادی
مدیر دفتر لایروبی و ماشین‌آلات سازمان آب و برق خوزستان با تشریح برنامه‌های امسال ساماندهی رودخانه‌های خوزستان بیان کرد: در رودخانه کارون در مقطع اهواز و خرمشهر لایروبی و نی‌زدایی بخشی از رودخانه آغاز شده است.
وی اضافه کرد: برداشت بخشی از رسوب پارک «جزیره شادی» و نی‌زدایی حدفاصل پل سوم تا پل هفتم اهواز از تیر گذشته آغاز شده که تا پایان آبان به اتمام می‌رسد.
عباسپور ادامه داد: در سیل اخیر ۷۰۰ هزار مترمکعب رسوب در «جزیره شادی» انباشته شد که به تناسب اعتبار تخصیص یافته، بر اساس تعهدات و میزان اعتبار مقرر شده بود که ۳۰۰ هزار مترمکعب از رسوبات اطراف این جزیره برداشته شود که تاکنون ۲۳۰ هزار مترمکعب از این رسوب‌ها لایروبی شده است.
وی از راه‌اندازی یک دستگاه لایروب بزرگ در اهواز خبر داد و افزود: علاوه بر رسوب‌برداری جزیره شادی، لایروبی با این دستگاه با استفاده از منابع داخلی از هفته گذشته آغاز شده و مقرر است که از پل کابلی اهواز به پایین، جزیره‌های موجود در رودخانه جمع‌آوری شود که این عملیات تا زمانی که بتوانیم اعتبار را تامین کنیم (حداقل تا پایان آبان) ادامه می‌یابد.
عباسپور با بیان اینکه طرح لایروبی و ساماندهی کارون در بازه‌های بحرانی از اوایل دهه ۸۰ آغاز شده افزود: بر اساس مطالعات انجام شده میزان رسوب تجمع یافته در رودخانه کارون در مقطع اهواز (از زرگان تا فارسیات) در حدود ۱۳.۴ میلیون مترمکعب و اعتبار مورد نیاز برای لایروبی آن هشت هزار میلیارد ریال برآورد شده است.
وی با اشاره به عملیات لایروبی کارون در خرمشهر نیز گفت:رودخانه کارون حد فاصل پل جدید خرمشهر تا دهانه اروند و بخش انتهایی اروند در مجموع ۱۰۰ هزار مترمکعب لایروبی و نی زدایی می‌شود.
عباسپور با بیان اینکه لایروبی اروند بیش از یک هفته است که متوقف شده، بیان کرد: مقرر بود که شهرداری خرمشهر حوضچه انباشت رسوبات را تخلیه کند اما به دلیل مشکلات مالی نتوانسته این کار را انجام دهد، که به همین دلیل لایروبی فعلا متوقف شده است.
اعتبارات نصف شد
مدیر دفتر لایروبی و ماشین‌آلات سازمان آب و برق خوزستان، سهم مهندسی رودخانه‌های خوزستان را از اعتبارات جبران خسارت سیلاب ۴۸۰ میلیارد ریال بیان کرد و گفت: ۲۰۰ میلیارد ریال از این اعتبار به دلیل اهمیت احداث کانال سیلاب بَر خسرج و نبود ردیف اعتباری به این طرح اختصاص یافته است بنابراین به ناچار برخی از پروژه‌های لایروبی به دلیل نبود اعتبار فعلا از برنامه خارج شده است.
وی افزود: از اعتبارات جبران خسارت سیلاب خوزستان قرار بود که بخش‌هایی از کارون در اهواز، خرمشهر، شوشتر و انهار انتهایی کرخه لایروبی شود اما به دلیل کمبود اعتبار لایروبی سازه‌های آبی در شوشتر و طرح تکمیلی اهواز فعلا انجام نمی‌شود.
لایروبی یک پنجم انهار کرخه
عباسپور همچنین از آغاز لایروبی انهار انتهایی کرخه در هفته جاری خبر داد و گفت: این طرح از اولویت‌های لایروبی و از نقاط بحرانی به شمار می‌آید که تا پیش از وقوع سیل احتمالی باید اجرا شود.
وی با اشاره به محدودیت اعتبارات افزود: از ۱۴ نهر انشعابی کرخه که به هورالعظیم منتهی می‌شود، سه نهر روی شاخه‌های هوفل، نیسان و سابله، که دارای اولویت بیشتری است لایروبی می شود.
وی ادامه داد: با وجود طرح‌ها و پیشنهاداتی که سازمان آب و برق خوزستان در سال های گذشته برای لایروبی در کرخه ارایه کرده بود، اما هیچگاه برای آن در این سازمان برنامه و بودجه ردیف اعتباری اختصاص داده نشده است.
عباسپور برآورد اولیه حجم رسوبات این بخش از کرخه را ۴۰۰ هزار مترمکعب بیان کرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود که لایروبی و پاکسازی این انهار تا سه ماه آینده و پیش از سیلاب ها به اتمام برسد.
وی یکی دیگر از برنامه‌های امسال را لایروبی سیلاب‌برها دانست و افزود: لایروبی سیلاب بر رامشیر که در سیل گذشته توانست این شهر را از آبگرفتگی نجات دهد آبان آغاز و لایروبی کرخه نور نیز از یک ماه پیش آغاز شده بود.
اعتبار قطره چکانی برای سواحل
عباسپور در ادامه درباره طرح تثبیت سواحل فرسایشی در رودخانه‌ها توضیح داد: سیل بند زوایه‌ها در دزفول و در مجاورت روستاهای «زاویه» در سیلاب گذشته از سه نقطه دچار شکستگی شده که با توجه به خطر آبگرفتگی روستاها، ترمیم این سیل بند از اولویت‌هاست؛ همچنین بازگشایی مسیر رودخانه بالارود در محدوده روستای «زاویه مشعلی» دزفول نیز امسال اجرا می‌شود.
وی افزود: تثبیت ساحل کارون در روستاهای «سید شریف» در شهرستان باوی و «عرب اسد» در شهرستان شوشتر نیز باید انجام شود، زیرا سازه‌ای که در این محدوده بوده در سیل گذشته تخریب شد.
عباسپور اضافه کرد: در پایین دست رودخانه کارون در روستای «ام‌الحجار» شادگان نیز طرح تثبیت ساحل که از پارسال از محل اعتبارات مدیریت بحران آغاز شده بود امسال به اتمام می‌رسد؛ ساحل رودخانه در محدوده این روستا دچار فرسایش است و در سیل گذشته نیز تخریب شده بود.
وی بیان کرد: ساحل فرسایشی روستای «آلبوحمدان» شوش در ساحل رودخانه دز نیز تثبیت می‌شود، البته «آبشکن حفاظتی» این روستا نیاز به احیا دارد که به دلیل نبود اعتبار انجام نمی‌شود.
عباسپور افزود: در بامدژ بیش از سه کیلومتر از ساحل (مجاور ۶ روستا) به تثبیت نیاز دارد اما تنها می‌توانیم ۳۰۰ متر از بحرانی‌ترین ساحل را در روستای «سید نبی» انجام دهیم.
وی ادامه داد: در ساحل کرخه در شوش، جاده و روستای «اکیوش» به دلیل فرسایش تهدید می‌شوند؛ در منطقه زاویه‌ها نیز ۱۲ کیلومتر به ترمیم سیل بند نیاز دارد که ما فقط ۱.۵ کیلومتر را اجرا می‌کنیم.
پیش از این ایزدجو مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان افزایش ایمنی این استان را در مقابل سیلاب‌های احتمالی آینده، مشروط به اجرای طرح‌های سازه‌ای دانسته و گفته بود: برای بهبود عملکرد مدیریت سیلاب در خوزستان، اجرای طرح‌های سازه‌ای ضروری است و اگر این اقدامات عملی نشود، خسارت‌های این سیل تکرار می‌شود.
بحث درباره اثربخشی لایروبی کارون و تاثیر آن روی سیل در اهواز، امسال بیش از همیشه چالش برانگیز بوده است. سازمان آب و برق خوزستان و برخی اساتید دانشگاه معتقد هستند که لایروبی این رودخانه تاثیر چندانی در کاهش ارتفاع سیلاب ندارد، این در حالیست که برخی دیگر از اساتید و فعالان محیط زیست می‌گویند رسوب و جزایر کارون در سیل نقش دارد.
لایروبی نشدن انهار رودخانه کرخه اما در سیل گذشته مانع جریان درست آب به هورالعظیم شده بود.
شورای بحران خوزستان، از مرداد امسال هشدار سیل را برای سال آبی جاری صادر کرده تا ضمن آمادگی رویارویی با سیلاب احتمالی، خسارت های سیل بهار ۹۸ تکرار نشود. این در حالیست که هواشناسی خوزستان بارش‌های نرمال و کمی بیش از نرمال را برای ۲ ماه نخست پاییز پیش‌بینی کرده است.
سال آبی گذشته (مهر ۹۷ تا پایان شهریور ۹۸) دومین سال پرآب در خوزستان در نیم قرن اخیر بوده، در این مدت بیش از ۳۰ سیلاب بزرگ و کوچک در این استان رخ داد.
در پی طغیان رودخانه‌های کرخه، کارون و دز ۲۱ شهرستان دچار سیلاب شدند. ۱۳۳ روستا به زیر آب رفت و ۳۷۴ روستا به صورت جزیی و کلی تخلیه شدند و به گفته وزیر کشور بر زندگی ۴۰۰ هزار نفر در خوزستان تاثیر گذاشت.
