قتل یک معلم زن ۲۵ ساله به دست برادرش در یکی از روستاهای حمیدیه در هفته گذشته، واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت. بسیاری از فعالان اجتماعی این قتل را که گفته می شد، «قتل ناموسی» بوده محکوم کردند. فعالان فضای مجازی نیز با هشتگ‌های #لا_للجهل #لاشرف_فی_جرائم_الشرف اعتراض و ناراحتی خود را نسبت به باورهای اشتباهی که هنوز در میان برخی از اقوام و عشایر رایج است، نشان دادند.
نوال نزاری حقوقدان در این باره گفت: قتل‌های ناموسی در گذشته بسیار رواج داشت و تقریباً روزانه شاهد وقوع چنین جرایمی بودیم اما از حدود ۳۰ سال پیش که که مجازاتی از لحاظ جنبه عمومی در نظرگرفته شده، این جرایم کاهش یافته است، اگر چه برخی معتقدند هنوز هم تعداد زیادی قتل‌های ناموسی در خفا و سکوت رسانه‌ای رخ می‌دهد.
رئیس پیشین کانون وکلای خوزستان افزود: تغییرات فرهنگی و مجازات سنگین شاید دلیل کاهش قتل‌های ناموسی در سال‌های اخیر بوده اما این جرایم هنوز ریشه کن نشده است و در بسیاری از مناطق عشایری نه تنها در خوزستان، بلکه در کل کشور شاهد وقوع آنها هستیم.
وی ادامه داد: قتل های ناموسی معمولاً توسط برادر، پدر، عمو و یا عموزاده‌ها و با تحریک اطرافیان و به بهانه احساساتی چون غیرت و شرف اتفاق می‌افتد، این افراد با وجودی که می‌دانند حتی در صورت رضایت اولیای دم به ۱۵ سال حبس محکوم می‌شوند، اما زندان رفتن برای آنها اهمیتی ندارد و به تصور خود ترجیح می‌دهند که برای احیای شرف، مرتکب قتل شوند.
نزاری اضافه کرد: در قتل‌های ناموسی معمولاً اولیای دم رضایت می‌دهند که در این صورت قاتل مجازات حبس خواهد داشت اما در صورت عدم رضایت اولیای دم، قصاص می‌شوند.
وی با بیان اینکه قتل ناموسی، قتل عمد به شمار می‌آید، اظهار داشت: مجرمان قتل‌های ناموسی، به اشتباه خود را محق می‌دانند و معتقد هستند که چون قانون حق آنها را نمی‌ستاند و مجازات‌های قانونی برای زن، در خور نیست، خودشان قانون را اجرا می‌کنند.
نزاری قتل‌های ناموسی را دهن‌کجی به قانون دانست و افزود: مجرمان در اینگونه قتل ها دچار بی‌اعتمادی نسبت به مراجع قانونی و یا کارشناسان هستند، به طوری که در مواردی حتی گواهی پزشکی قانونی را نیز قبول نکرده‌اند.
به گفته وی باید به این مساله هم اشاره کرد که طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده‌ها در دادگاه ها هم در دیدگاه افرادی که دست به قتل ناموسی می زنند و عدم مراجعه آنها به مراجع قضایی، بی‌تاثیر نیست.
وی تصریح کرد: مردان خانواده و اقوام نزدیک باید به این درک برسند که زن، انسان است و به هیچ دلیل و بهانه‌ای، حتی اگر مرتکب خطایی شود، حق ندارند جان او را بگیرند، متاسفانه در مناطق عشایری، زن امنیت ندارد و از حقوق خود بی بهره است که مقابله با این دیدگاه نیاز به فرهنگسازی و روشنگری دارد.
نزاری با تاکید بر فرهنگسازی در این زمینه گفت: رسانه‌ها به ویژه تلویزیون در آسیب شناسی جرایم و ارتقای فرهنگی عشایر می‌توانند بسیار موثر باشند، پیش از این در شبکه استانی برنامه‌هایی درباره برخی رسوم اشتباه همچون زن‌هایی که به عنوان خون‌بها داده می‌شوند، رسم «النهوه» و قتل‌های ناموسی پخش می‌شد که مدت‌هاست تعطیل شده است.
وی با اشاره به حرام بودن قتل به ویژه قتل ناموسی در دین اسلام، تاکید کرد: با توجه به اینکه روستائیان و عشایر اعتقادات دینی و مذهبی راسخی دارند، روحانیان در این راستا می‌توانند بسیار کمک کنند، آنها با تشریح و آسیب شناسی این مساله در خطبه‌ها و مراسم عزاداری و آیینهای دینی می‌توانند روشنگری و فرهنگسازی کنند.
