سیلاب بیش از یکصد روستای خوزستان را در حاشیه رودخانه های کرخه، دز و کارون به زیر آب برده است. وزیر کشور گفته است که سیل 400 هزار نفر را در خوزستان تحت تاثیر قرار داده است.
همزمان با کاهش جریان کرخه و دز، جریان آب در کارون بیشتر شده. سیلاب رودخانه کارون، بعد از ملاثانی، اهواز، کوت عبدالله و شادگان، حالا خود را به تالاب رسانده است.
تالاب بین المللی شادگان، بزرگترین تالاب ثبت شده کشور در جنوب خوزستان، که بیش از یک دهه با خشکسالی شدید روبه رو و بسیاری از بخش های آن خشک شده بود، در یک ماه گذشته سهمیه آب خود را از کارون گرفته است. اما دست اندازی به این تالاب، شیرینی آبدار شدن هور را با آبگرفتگی مزارع و روستاها، تلخ کرده است.
در روزهای اخیر مسیرهای ارتباطی شادگان به دلیل آبگرفتگی، مختل شده است. جاده اهواز به آبادان از دیروز دوباره مسدود شده و در چند نقطه جاده دارخوین - شادگان نیز آب بالا آمده و در حال پیشروی است.
روستاهای مسیر «جفال» در شادگان در معرض سیلاب ناشی از سرریز تالاب هستند. تا کنون بخش هایی از روستاهای ابوشلوگ، خزعلیه و خزعلیه چومه از بخش مرکزی شادگان را سیلاب گرفته و روستاهای ابوعرابید، مالکی، آلبوناظر، آلبوعشیره، صراخیه، رگبه، حدبه و الگرمه در معرض سیلاب هستند.
فرماندار شادگان پیش از این گفته بود: 20 روستای بخش مرکزی در معرض سیلاب هستند و 10 هزار نفر از اهالی منطقه باید به کمپ های اضطراری منتقل شوند.
*سیل و هور
روستای «أبوشلوگ» در بخش مرکزی و در حاشیه تالاب شادگان نخستین روستایی است که تعدادی از خانه هایش زیر آب رفته است. فرمانداری شادگان 24 فروردین اعلام کرده که این روستا برای کاهش خطرات احتمالی سیلاب، تخلیه شده و 26 فروردین نیز گفته که دستور تخلیه روستای صراخیه صادر شده است.
اغلب ساکنان «أبوشلوگ» اما هنوز در خانه های آب گرفته شان مانده اند. «کاظم بشیری» یکی از اهالی أبوشلوگ، بیش از نیم متر آب، حیاط و اتاق های خانه اش را گرفته است. آشپزخانه کوچک و تاریک شان غرق آب است و اندک وسایل آشپزخانه را روی یک تخت فلزی تلنبار کرده است.
«أم شاکر» همسر او درباره اینکه چرا تا کنون خانه خود را تخلیه نکرده اند، می گوید: چهار روز است که خانه ما را آب گرفته اما ما جایی برای رفتن نداریم.
کاظم بشیری، می گوید: تنها درآمدش 15 نخلی است که در حیاط کاشته شده که اکنون با این آبگرفتگی ثمری نخواهند داشت و بار آنها ریزش خواهد کرد.
جواد بشیری یکی دیگر از ساکنان «أبوشلوگ» نیز می گوید: تالاب سال ها خشک بود و آب فاصله زیادی با خانه ها داشت اما الان یک ماهی می شود آب بالا آمده و 10 روز است که وارد خانه ام شده است، وسایل خانه و زن و بچه ها را به خانه اقوام برده ام و خودم در خانه مانده ام.
جواد می افزاید: در آستانه ورود سیل به خانه ها بود که به ما اعلام کردند تخلیه کنیم، اما هیچکس برای کمک به ما نیامد و هیچ محلی نیز برای اسکان ما اعلام نشد.
* سیل و فقر؛ همسایه تالاب
مادر علی مبتلا به تومور مغزی است و تا کنون چند عمل انجام داده، حالا دکترها جوابشان کرده اند.
علی که یکی از اهالی أبوشلوگ است، می گوید: امکان جابجایی مادر بیمارش وجود نداشته به همین دلیل رختخواب مادرش را روی یک تکه موکت، در اتاقی انداخته اند که کمی مرتفع تر از حیاط آبگرفته است.
مادربزرگ علی هم می گوید که برای نوه دیگرش که دو ماهه است، شیرخشک می خواهد زیرا از روزی که خانه شان زیر آب رفته، نتوانسته اند برای او شیر تهیه کنند.
کریم بشیری دیگر ساکن روستای «أبو شلوگ» است که طویله و بخشی از اتاق ها و حیاط خانه اش زیر آب رفته. او نیز می گوید: هر چه داشتم برای ساختن این خانه خرج کردم، حالا همه خانه زیر آب رفته و یا رطوبت گرفته، بخشی از دیوار خانه ام افتاده و نخل هایم زیر آب مانده اند.
*آژیر قرمز روستایی
یاسر عوفی بهورز مرکز بهداشت روستای «بدرانیه» که در همسایگی روستای أبوشلوگ قرار دارد، همچنین نسبت به بیماری های شایع در زمان سیلاب در روستاها هشدار می دهد و می گوید: بر اساس گفته اهالی تا کنون چند خانواده در این روستا به بیماری اسهال مبتلا شده اند که طبیعتا بخاطر نوشیدن آب آلوده است، زیرا آب لوله کشی علاوه بر اینکه قابل شرب نیست، به طور کلی در اغلب مواقع در روستاها قطع است.
*ادامه حماسه سیل بند
شرایط در روستای «أبوعرابید» اما متفاوت است. سیل هنوز پشت سیل بندهاست و وارد خانه ها نشده است.
این روستای حاشیه تالاب که به گفته اهالی حدود سه هزار نفر جمعیت دارد، حدود یک هزار هکتار از مزارع گندمش را به دلیل سیل از دست داده که بیش از نیمی از زمین های کشاورزی آنهاست. نخلستان ها نیز به زیر آب رفته است.
جوانان منطقه سیل بندی به ارتفاع بیش از 2 متر ساخته اند و آن را با گونی های پرشده و پلاستیک محکم می کنند. نیروی کمکی از روستاهای اطراف، برخی شهرهای خوزستان و حتی از بسیج چند مسجد در اهواز آمده اند تا با یاری هم مانع از ورود آب به منازل روستا شوند. آب تالاب اما تنها نیم متر با لبه سیل بند فاصله دارد و معلوم نیست سیل بند چقدر توان مقاومت در مقابل سیل را دارد.
یکی از اهالی «أبوعرابید» ناباورانه می گوید: مگر چقدر باران داشتیم که چنین سیلی آمده، در گذشته آنقدر باران در این منطقه می آمد که حتی فرصت نمی شد گاوها را برای چرا ببریم اما چنین سیلی نداشتیم.
یکی از جوانان روستا نیز می گوید: مساعدت هایی که می بینید از طرف مردم ماهشهر و آبادان و اهواز و... است، نه از ستاد بحران؛ آنها می آیند اینجا و عکس می گیرند و می روند اما ما کسانی را می خواهیم که فارغ از شعار، در کنارمان بایستند.
او تصریح می کند: این گندم ها باید امروز و فردا برداشت می شد، نمی توانیم بگوئیم که چه خسارتی به کشاورزان و روستائیان این منطقه وارد شده است.
عضو شورای روستای «أم الصخر» همچنین می گوید: این کشاورزان به دلیل خشکسالی سال های گذشته هیچ درآمدی نداشتند و به ناچار همه هزینه های کشت امسال خود را به صورت قرضی انجام داده اند تا بعد از برداشت محصول، بدهی خود را تسویه کنند.
حاج لطیف عامری می گوید: هر کیلو بذر گندم را کیلویی 35 هزار ریال و هر کیسه کود شیمیایی را 700 هزار ریال خریداری کرده اند که چند برابر قیمت واقعی است، قرار بود این بدهی ها تا خرداد ماه تسویه شود اما با این سیل نمی دانیم چگونه باید بدهی خود را بپردازیم.
او می افزاید: ماشین آلاتی چون بیل مکانیکی و لودر برای ساخت سیل بند به ما داده اند اما جوانان منطقه بودند که سیل بندها را ساختند، مردم روستا خودشان پول گازوئیل و انعام راننده ها را می دهند که بمانند و کار کنند.
*بازهم جاده و نفت و نیشکر
2 فعال اجتماعی شادگانی که راهنمایی و همراهی در بازدید از مناطق سیل زده را بر عهده گرفته اند، آبگرفتگی روستاهای مسیر «جفال» در حاشیه تالاب شادگان را ناشی از وجود موانع در راه جریان این تالاب به سمت دریا می دانند.
صادق صوفی با بیان اینکه روستاهای حاشیه تالاب متاثر از ورود سیلاب کارون به تالاب هستند، می گوید: عامل آبگرفتگی این روستاها جاده های رفت و برگشت آبادان- ماهشهر بوده که در زیر آن آب گذر کافی برای عبور آب تالاب به دریا پیش بینی نشده است.
وی می افزاید: هم اکنون سرعت و حجم جریان ورودی به تالاب با خروجی آن متناسب نیست، برای 45 کیلومتر از جاده آبادان به ماهشهر باید زیرگذرهایی ساخته می شد که آب تالاب از آنها به سمت دریا تخلیه شود اما اکنون تعداد کمی زیرگذر وجود دارد که تعدادی از آنها مسدود بوده و از دیروز در حال بازگشایی است.
صوفی ادامه می دهد: از سوی دیگر لوله های قطور طرح آبرسانی غدیر است مانع دیگری در راه جریان آب در تالاب است که باعث آبگرفتگی جاده دارخوین به شادگان شده و خطر ورود سیلاب به شادگان را بوجود آورده است.
به گفته وی فعالان اجتماعی سال هاست که راهکارها را به آقایان گوشزد می کنند ولی گوش شنوایی نبوده است.
محسن شاوردی یکی دیگر از فعالان اجتماعی شادگان می گوید: در روزهای گذشته نیشکر سلمان فارسی دریچه های خود را به سمت روستاها بازکرد، این مساله باعث شد بخشی از روستای «دریسیه» در حاشیه رودخانه کارون به زیر آب برود، بعد از آن بود که مردم دایک های نیشکر را شکستند، آب که به مزارع نیشکر جاری شد، پیشروی سیل در روستاها متوقف شد.
وی می افزاید: علاوه بر جاده، لوله های نفتی برای روستاهای حاشیه تالاب هنوز مشکل ساز است چون لوله های نفتی که مابین جاده های رفت و برگشت آبادان ماهشهر قرار دارد، امکان جریان آب هور به دریا را از بین برده است.
شاوردی با اشاره به مشارکت مردم برای ساخت سیل بندها، تصریح می کند: مردم گونی ها را جمع کرده و پر از خاک می کنند تا سیل بند بسازند و هیچکس کمکی به آنها نکرده است.
وی با انتقاد از عدم اخطار به روستاها و نبود محل های اسکان اضطراری سیل زدگان، تاکید می کند: ناراحتی مردم از مسئولانی است که به روستاها می آیند و عکس یادگاری و تبلیغاتی می گیرند و می روند، بدون اینکه مشکل مردم را حل کنند.
*خشک و ترِ تالاب
رودخانه های منتهی به تالاب شادگان خشکسالی شدیدی را سپری کرده اند. در سال آبی گذشته کارون با 65 درصد و مارون-جراحی با 80 درصد خشکسالی روبه رو بوده اند. به طوری که تقریبا هیچ آبی به تالاب و نخلستان های شادگان نرسید.
مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان اما می گوید: در حال حاضر از سیلاب برهای طبیعی رودخانه کارون در حدود 700 مترمکعب در ثانیه آب وارد تالاب شادگان می شود (600 مترمکعب در ثانیه از نهر بحره و حدود 60 مترمکعب از نهر مالح) علاوه بر این از زهکش نیشکر و رودخانه جراحی نیز آب وارد این تالاب می شود.
سیدابراهیم حسینی با اشاره به وسعت بیش از 500 هزار هکتاری تالاب شادگان می افزاید: این تالاب در حدود پنج میلیارد مترمکعب گنجایش دارد، با وجودی که آب زیادی وارد هور می شود اما هنوز پر نشده و توزیع آب های ورودی به آن نامناسب است به همین دلیل برخی روستاهای اطراف تالاب و جاده دچار آبگرفتگی شده است.
وی با اشاره به ضرورت بازگشایی خروجی های تالاب به سمت دریا می افزاید: زیرگذرهای جاده آبادان به ماهشهر در زمان خشکسالی توسط فرمانداری شادگان مسدود شده بود تا مانع ورود آب شور دریا به تالاب شود، البته این ایده در آن زمان درست بود اما اکنون باید بازگشایی شود، البته ما اطلاعی از مسدود بودن این زیرگذرها نداشتیم.
حسینی با بیان اینکه اخطار برای آبگرفتگی و تخلیه روستاهای حاشیه کارون پیش از این به ستاد بحران استان اعلام شده، اظهار امیدواری می کند که با آغاز بازگشایی این خروجی ها، آبگرفتگی جاده و روستاها به تدریج فروکش کند.
*طغیان «بحره»
فرماندار شادگان، سیلاب در روستاهای حاشیه تالاب را ناشی از افزایش بی سابقه ورودی نهر بحره به هور می داند و می گوید: نهر بحره (یکی از سیلاب برهای طبیعی کارون در جنوب اهواز) در روزهای اوج خود جریانی معادل 400 تا 450 مترمکعب در ثانیه وارد تالاب شادگان می کرد اما دبی آن اکنون به 600 مترمکعب درثانیه رسیده است، از سوی دیگر سیلابی که از سمت شیرین شهر به آن اضافه می شود، دبی ورودی را به یک هزار مترمکعب درثانیه نیز می رساند که این صرفنظر از ورودی رودخانه جراحی است.
سعید حاجیان با اشاره به رویش نیزارهای تالاب بعد از آبگیری در ماه های گذشته می افزاید: وجود نیزارها مانع جریان آب تالاب شده و خروج آن را کند می کند، از سوی دیگر رسوباتی که از لایروبی های ضلع شرقی تالاب در زمان خشکسالی انجام شده بود، در همان منطقه تلنبار شده که مانع دیگری بر سر راه جریان آب در تالاب است.
حاجیان تاکید می کند: جاده های دارخوین به شادگان و آبادان به ماهشهر هر کدام بیش از 20 زیرگذر دارد، به همین دلیل مانعی بر سر گذر آب به دریا نیست و آب به راحتی عبور می کند.
حاجیان می افزاید: وزارت دفاع، سپاه و فرمانداری برای کنترل سیلاب و تخلیه مناسب آب تالاب در حال همکاری هستند و علاوه بر بازگشایی زیرگذرهای جاده آبادان به ماهشهر که از روز یکشنبه آغاز شده، لایروبی بخشی از تالاب به وسیله سه دستگاه ابداعی وزارت دفاع نیز از امروز آغاز می شود که به این ترتیب پیش بینی می کنیم خطر سیلاب بسیار کاهش یابد.
وی تصریح می کند: انتظار جاری شدن سیل از طریق نهر بحره را نداشتیم و پیش بینی ها برای تهدید سیل از رودخانه های کارون و جراحی بود که باعث شد سیل بند در بخش مرکزی و روستای أبوعرابید را از 5 فروردین آغاز کنیم.
رئیس ستاد بحران شادگان، در ادامه انتقادها از فرمانداری مبنی بر عدم رسیدگی به روستاهای سیل زده را رد می کند و می گوید: آمادگی برای مقابله با سیلاب از حدود یک ماه پیش شروع شده، ماشین آلات برای ساخت سیل بند را فرمانداری تهیه کرده و در روستاهای در معرض تهدید بیش از 40 هزار گونی توزیع کرده ایم، و مردم هیچ کاری را خودشان انجام نداده اند.
وی می افزاید: از سه روز پیش به روستاهای أبوشلوگ، خزعلیه و چومه خزعلیه اخطار داده شده که منازل خود را تخلیه کنند اما به رغم اصرار ما، اهالی تمایلی به ترک خانه های خود نداشتند.
حاجیان ادامه می دهد: علاوه بر روستای دریسیه که در حاشیه رودخانه کارون بوده و در روزهای گذشته دچار آبگرفتگی شده بود، در حال حاضر روستاهای صراخیه، حدبه شاوردی و رگبه در معرض سیل هستند و دچار آبگرفتگی شده اند که آنها اخطار داده شده که منازل خود را تخلیه کنند.
وی خاطرنشان می کند: پیش از این در کشت و صنعت نیشکر فارابی محل اسکان اضطراری شادگان بوده اما اکنون برای 300 نفر محل اسکان اضطراری در مدارس شهر (به ویژه ابتدایی) و کانون امام خمینی در نظر گرفته شده است.
*اردوگاه در بلاتکلیفی
همچنین سخنگوی جمعیت هلال احمر خوزستان می گوید: پیش از این و در زمان به زیر آب رفتن روستای «دریسیه» که در حاشیه رودخانه کارون قرار دارد، برای روستاهای سیل زده شادگان، اردوگاه اسکان اضطراری در نیشکر فارابی راه اندازی شده بود که تعدادی از اهالی دریسیه و صراخیه در آن اسکان داده شده اند.
مجتبی طحان می افزاید: با توجه به موج بعدی بارش در روزهای آینده، نگرانی از به زیر آب رفتن اردوگاه فارابی وجود دارد به همین دلیل قرار شد محل جدیدی برای اسکان سیل زدگان در نظر گرفته شود که مساجد و حسینیه ها و مدارس برای این کار پیشنهاد شده اما تا دوشنبه شب هنوز محل ها قطعی نشده و قرار است صبح سه شنبه درباره آن تصمیم گیری شود.
*جاده در هور
از امدادرسانی تا اسکان؛ سیل زدگان در میان ضد و نقیض گویی ها، درمانده اند.
داستان تالاب شادگان اما همان داستان تکراری هورالعظیم است که جاده ها و لوله ها، نفسش را تنگ کرده اند. چه کسانی تاوان خشم طبیعت را می دهند؟
گزارش از نادره وائلی زاده
9754/6068
انتهای پیام همزمان با کاهش جریان کرخه و دز، جریان آب در کارون بیشتر شده. سیلاب رودخانه کارون، بعد از ملاثانی، اهواز، کوت عبدالله و شادگان، حالا خود را به تالاب رسانده است.
تالاب بین المللی شادگان، بزرگترین تالاب ثبت شده کشور در جنوب خوزستان، که بیش از یک دهه با خشکسالی شدید روبه رو و بسیاری از بخش های آن خشک شده بود، در یک ماه گذشته سهمیه آب خود را از کارون گرفته است. اما دست اندازی به این تالاب، شیرینی آبدار شدن هور را با آبگرفتگی مزارع و روستاها، تلخ کرده است.
در روزهای اخیر مسیرهای ارتباطی شادگان به دلیل آبگرفتگی، مختل شده است. جاده اهواز به آبادان از دیروز دوباره مسدود شده و در چند نقطه جاده دارخوین - شادگان نیز آب بالا آمده و در حال پیشروی است.
روستاهای مسیر «جفال» در شادگان در معرض سیلاب ناشی از سرریز تالاب هستند. تا کنون بخش هایی از روستاهای ابوشلوگ، خزعلیه و خزعلیه چومه از بخش مرکزی شادگان را سیلاب گرفته و روستاهای ابوعرابید، مالکی، آلبوناظر، آلبوعشیره، صراخیه، رگبه، حدبه و الگرمه در معرض سیلاب هستند.
فرماندار شادگان پیش از این گفته بود: 20 روستای بخش مرکزی در معرض سیلاب هستند و 10 هزار نفر از اهالی منطقه باید به کمپ های اضطراری منتقل شوند.
*سیل و هور
روستای «أبوشلوگ» در بخش مرکزی و در حاشیه تالاب شادگان نخستین روستایی است که تعدادی از خانه هایش زیر آب رفته است. فرمانداری شادگان 24 فروردین اعلام کرده که این روستا برای کاهش خطرات احتمالی سیلاب، تخلیه شده و 26 فروردین نیز گفته که دستور تخلیه روستای صراخیه صادر شده است.
اغلب ساکنان «أبوشلوگ» اما هنوز در خانه های آب گرفته شان مانده اند. «کاظم بشیری» یکی از اهالی أبوشلوگ، بیش از نیم متر آب، حیاط و اتاق های خانه اش را گرفته است. آشپزخانه کوچک و تاریک شان غرق آب است و اندک وسایل آشپزخانه را روی یک تخت فلزی تلنبار کرده است.
«أم شاکر» همسر او درباره اینکه چرا تا کنون خانه خود را تخلیه نکرده اند، می گوید: چهار روز است که خانه ما را آب گرفته اما ما جایی برای رفتن نداریم.
کاظم بشیری، می گوید: تنها درآمدش 15 نخلی است که در حیاط کاشته شده که اکنون با این آبگرفتگی ثمری نخواهند داشت و بار آنها ریزش خواهد کرد.
جواد بشیری یکی دیگر از ساکنان «أبوشلوگ» نیز می گوید: تالاب سال ها خشک بود و آب فاصله زیادی با خانه ها داشت اما الان یک ماهی می شود آب بالا آمده و 10 روز است که وارد خانه ام شده است، وسایل خانه و زن و بچه ها را به خانه اقوام برده ام و خودم در خانه مانده ام.
جواد می افزاید: در آستانه ورود سیل به خانه ها بود که به ما اعلام کردند تخلیه کنیم، اما هیچکس برای کمک به ما نیامد و هیچ محلی نیز برای اسکان ما اعلام نشد.
* سیل و فقر؛ همسایه تالاب
مادر علی مبتلا به تومور مغزی است و تا کنون چند عمل انجام داده، حالا دکترها جوابشان کرده اند.
علی که یکی از اهالی أبوشلوگ است، می گوید: امکان جابجایی مادر بیمارش وجود نداشته به همین دلیل رختخواب مادرش را روی یک تکه موکت، در اتاقی انداخته اند که کمی مرتفع تر از حیاط آبگرفته است.
مادربزرگ علی هم می گوید که برای نوه دیگرش که دو ماهه است، شیرخشک می خواهد زیرا از روزی که خانه شان زیر آب رفته، نتوانسته اند برای او شیر تهیه کنند.
کریم بشیری دیگر ساکن روستای «أبو شلوگ» است که طویله و بخشی از اتاق ها و حیاط خانه اش زیر آب رفته. او نیز می گوید: هر چه داشتم برای ساختن این خانه خرج کردم، حالا همه خانه زیر آب رفته و یا رطوبت گرفته، بخشی از دیوار خانه ام افتاده و نخل هایم زیر آب مانده اند.
*آژیر قرمز روستایی
یاسر عوفی بهورز مرکز بهداشت روستای «بدرانیه» که در همسایگی روستای أبوشلوگ قرار دارد، همچنین نسبت به بیماری های شایع در زمان سیلاب در روستاها هشدار می دهد و می گوید: بر اساس گفته اهالی تا کنون چند خانواده در این روستا به بیماری اسهال مبتلا شده اند که طبیعتا بخاطر نوشیدن آب آلوده است، زیرا آب لوله کشی علاوه بر اینکه قابل شرب نیست، به طور کلی در اغلب مواقع در روستاها قطع است.
*ادامه حماسه سیل بند
شرایط در روستای «أبوعرابید» اما متفاوت است. سیل هنوز پشت سیل بندهاست و وارد خانه ها نشده است.
این روستای حاشیه تالاب که به گفته اهالی حدود سه هزار نفر جمعیت دارد، حدود یک هزار هکتار از مزارع گندمش را به دلیل سیل از دست داده که بیش از نیمی از زمین های کشاورزی آنهاست. نخلستان ها نیز به زیر آب رفته است.
جوانان منطقه سیل بندی به ارتفاع بیش از 2 متر ساخته اند و آن را با گونی های پرشده و پلاستیک محکم می کنند. نیروی کمکی از روستاهای اطراف، برخی شهرهای خوزستان و حتی از بسیج چند مسجد در اهواز آمده اند تا با یاری هم مانع از ورود آب به منازل روستا شوند. آب تالاب اما تنها نیم متر با لبه سیل بند فاصله دارد و معلوم نیست سیل بند چقدر توان مقاومت در مقابل سیل را دارد.
یکی از اهالی «أبوعرابید» ناباورانه می گوید: مگر چقدر باران داشتیم که چنین سیلی آمده، در گذشته آنقدر باران در این منطقه می آمد که حتی فرصت نمی شد گاوها را برای چرا ببریم اما چنین سیلی نداشتیم.
یکی از جوانان روستا نیز می گوید: مساعدت هایی که می بینید از طرف مردم ماهشهر و آبادان و اهواز و... است، نه از ستاد بحران؛ آنها می آیند اینجا و عکس می گیرند و می روند اما ما کسانی را می خواهیم که فارغ از شعار، در کنارمان بایستند.
او تصریح می کند: این گندم ها باید امروز و فردا برداشت می شد، نمی توانیم بگوئیم که چه خسارتی به کشاورزان و روستائیان این منطقه وارد شده است.
عضو شورای روستای «أم الصخر» همچنین می گوید: این کشاورزان به دلیل خشکسالی سال های گذشته هیچ درآمدی نداشتند و به ناچار همه هزینه های کشت امسال خود را به صورت قرضی انجام داده اند تا بعد از برداشت محصول، بدهی خود را تسویه کنند.
حاج لطیف عامری می گوید: هر کیلو بذر گندم را کیلویی 35 هزار ریال و هر کیسه کود شیمیایی را 700 هزار ریال خریداری کرده اند که چند برابر قیمت واقعی است، قرار بود این بدهی ها تا خرداد ماه تسویه شود اما با این سیل نمی دانیم چگونه باید بدهی خود را بپردازیم.
او می افزاید: ماشین آلاتی چون بیل مکانیکی و لودر برای ساخت سیل بند به ما داده اند اما جوانان منطقه بودند که سیل بندها را ساختند، مردم روستا خودشان پول گازوئیل و انعام راننده ها را می دهند که بمانند و کار کنند.
*بازهم جاده و نفت و نیشکر
2 فعال اجتماعی شادگانی که راهنمایی و همراهی در بازدید از مناطق سیل زده را بر عهده گرفته اند، آبگرفتگی روستاهای مسیر «جفال» در حاشیه تالاب شادگان را ناشی از وجود موانع در راه جریان این تالاب به سمت دریا می دانند.
صادق صوفی با بیان اینکه روستاهای حاشیه تالاب متاثر از ورود سیلاب کارون به تالاب هستند، می گوید: عامل آبگرفتگی این روستاها جاده های رفت و برگشت آبادان- ماهشهر بوده که در زیر آن آب گذر کافی برای عبور آب تالاب به دریا پیش بینی نشده است.
وی می افزاید: هم اکنون سرعت و حجم جریان ورودی به تالاب با خروجی آن متناسب نیست، برای 45 کیلومتر از جاده آبادان به ماهشهر باید زیرگذرهایی ساخته می شد که آب تالاب از آنها به سمت دریا تخلیه شود اما اکنون تعداد کمی زیرگذر وجود دارد که تعدادی از آنها مسدود بوده و از دیروز در حال بازگشایی است.
صوفی ادامه می دهد: از سوی دیگر لوله های قطور طرح آبرسانی غدیر است مانع دیگری در راه جریان آب در تالاب است که باعث آبگرفتگی جاده دارخوین به شادگان شده و خطر ورود سیلاب به شادگان را بوجود آورده است.
به گفته وی فعالان اجتماعی سال هاست که راهکارها را به آقایان گوشزد می کنند ولی گوش شنوایی نبوده است.
محسن شاوردی یکی دیگر از فعالان اجتماعی شادگان می گوید: در روزهای گذشته نیشکر سلمان فارسی دریچه های خود را به سمت روستاها بازکرد، این مساله باعث شد بخشی از روستای «دریسیه» در حاشیه رودخانه کارون به زیر آب برود، بعد از آن بود که مردم دایک های نیشکر را شکستند، آب که به مزارع نیشکر جاری شد، پیشروی سیل در روستاها متوقف شد.
وی می افزاید: علاوه بر جاده، لوله های نفتی برای روستاهای حاشیه تالاب هنوز مشکل ساز است چون لوله های نفتی که مابین جاده های رفت و برگشت آبادان ماهشهر قرار دارد، امکان جریان آب هور به دریا را از بین برده است.
شاوردی با اشاره به مشارکت مردم برای ساخت سیل بندها، تصریح می کند: مردم گونی ها را جمع کرده و پر از خاک می کنند تا سیل بند بسازند و هیچکس کمکی به آنها نکرده است.
وی با انتقاد از عدم اخطار به روستاها و نبود محل های اسکان اضطراری سیل زدگان، تاکید می کند: ناراحتی مردم از مسئولانی است که به روستاها می آیند و عکس یادگاری و تبلیغاتی می گیرند و می روند، بدون اینکه مشکل مردم را حل کنند.
*خشک و ترِ تالاب
رودخانه های منتهی به تالاب شادگان خشکسالی شدیدی را سپری کرده اند. در سال آبی گذشته کارون با 65 درصد و مارون-جراحی با 80 درصد خشکسالی روبه رو بوده اند. به طوری که تقریبا هیچ آبی به تالاب و نخلستان های شادگان نرسید.
مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان اما می گوید: در حال حاضر از سیلاب برهای طبیعی رودخانه کارون در حدود 700 مترمکعب در ثانیه آب وارد تالاب شادگان می شود (600 مترمکعب در ثانیه از نهر بحره و حدود 60 مترمکعب از نهر مالح) علاوه بر این از زهکش نیشکر و رودخانه جراحی نیز آب وارد این تالاب می شود.
سیدابراهیم حسینی با اشاره به وسعت بیش از 500 هزار هکتاری تالاب شادگان می افزاید: این تالاب در حدود پنج میلیارد مترمکعب گنجایش دارد، با وجودی که آب زیادی وارد هور می شود اما هنوز پر نشده و توزیع آب های ورودی به آن نامناسب است به همین دلیل برخی روستاهای اطراف تالاب و جاده دچار آبگرفتگی شده است.
وی با اشاره به ضرورت بازگشایی خروجی های تالاب به سمت دریا می افزاید: زیرگذرهای جاده آبادان به ماهشهر در زمان خشکسالی توسط فرمانداری شادگان مسدود شده بود تا مانع ورود آب شور دریا به تالاب شود، البته این ایده در آن زمان درست بود اما اکنون باید بازگشایی شود، البته ما اطلاعی از مسدود بودن این زیرگذرها نداشتیم.
حسینی با بیان اینکه اخطار برای آبگرفتگی و تخلیه روستاهای حاشیه کارون پیش از این به ستاد بحران استان اعلام شده، اظهار امیدواری می کند که با آغاز بازگشایی این خروجی ها، آبگرفتگی جاده و روستاها به تدریج فروکش کند.
*طغیان «بحره»
فرماندار شادگان، سیلاب در روستاهای حاشیه تالاب را ناشی از افزایش بی سابقه ورودی نهر بحره به هور می داند و می گوید: نهر بحره (یکی از سیلاب برهای طبیعی کارون در جنوب اهواز) در روزهای اوج خود جریانی معادل 400 تا 450 مترمکعب در ثانیه وارد تالاب شادگان می کرد اما دبی آن اکنون به 600 مترمکعب درثانیه رسیده است، از سوی دیگر سیلابی که از سمت شیرین شهر به آن اضافه می شود، دبی ورودی را به یک هزار مترمکعب درثانیه نیز می رساند که این صرفنظر از ورودی رودخانه جراحی است.
سعید حاجیان با اشاره به رویش نیزارهای تالاب بعد از آبگیری در ماه های گذشته می افزاید: وجود نیزارها مانع جریان آب تالاب شده و خروج آن را کند می کند، از سوی دیگر رسوباتی که از لایروبی های ضلع شرقی تالاب در زمان خشکسالی انجام شده بود، در همان منطقه تلنبار شده که مانع دیگری بر سر راه جریان آب در تالاب است.
حاجیان تاکید می کند: جاده های دارخوین به شادگان و آبادان به ماهشهر هر کدام بیش از 20 زیرگذر دارد، به همین دلیل مانعی بر سر گذر آب به دریا نیست و آب به راحتی عبور می کند.
حاجیان می افزاید: وزارت دفاع، سپاه و فرمانداری برای کنترل سیلاب و تخلیه مناسب آب تالاب در حال همکاری هستند و علاوه بر بازگشایی زیرگذرهای جاده آبادان به ماهشهر که از روز یکشنبه آغاز شده، لایروبی بخشی از تالاب به وسیله سه دستگاه ابداعی وزارت دفاع نیز از امروز آغاز می شود که به این ترتیب پیش بینی می کنیم خطر سیلاب بسیار کاهش یابد.
وی تصریح می کند: انتظار جاری شدن سیل از طریق نهر بحره را نداشتیم و پیش بینی ها برای تهدید سیل از رودخانه های کارون و جراحی بود که باعث شد سیل بند در بخش مرکزی و روستای أبوعرابید را از 5 فروردین آغاز کنیم.
رئیس ستاد بحران شادگان، در ادامه انتقادها از فرمانداری مبنی بر عدم رسیدگی به روستاهای سیل زده را رد می کند و می گوید: آمادگی برای مقابله با سیلاب از حدود یک ماه پیش شروع شده، ماشین آلات برای ساخت سیل بند را فرمانداری تهیه کرده و در روستاهای در معرض تهدید بیش از 40 هزار گونی توزیع کرده ایم، و مردم هیچ کاری را خودشان انجام نداده اند.
وی می افزاید: از سه روز پیش به روستاهای أبوشلوگ، خزعلیه و چومه خزعلیه اخطار داده شده که منازل خود را تخلیه کنند اما به رغم اصرار ما، اهالی تمایلی به ترک خانه های خود نداشتند.
حاجیان ادامه می دهد: علاوه بر روستای دریسیه که در حاشیه رودخانه کارون بوده و در روزهای گذشته دچار آبگرفتگی شده بود، در حال حاضر روستاهای صراخیه، حدبه شاوردی و رگبه در معرض سیل هستند و دچار آبگرفتگی شده اند که آنها اخطار داده شده که منازل خود را تخلیه کنند.
وی خاطرنشان می کند: پیش از این در کشت و صنعت نیشکر فارابی محل اسکان اضطراری شادگان بوده اما اکنون برای 300 نفر محل اسکان اضطراری در مدارس شهر (به ویژه ابتدایی) و کانون امام خمینی در نظر گرفته شده است.
*اردوگاه در بلاتکلیفی
همچنین سخنگوی جمعیت هلال احمر خوزستان می گوید: پیش از این و در زمان به زیر آب رفتن روستای «دریسیه» که در حاشیه رودخانه کارون قرار دارد، برای روستاهای سیل زده شادگان، اردوگاه اسکان اضطراری در نیشکر فارابی راه اندازی شده بود که تعدادی از اهالی دریسیه و صراخیه در آن اسکان داده شده اند.
مجتبی طحان می افزاید: با توجه به موج بعدی بارش در روزهای آینده، نگرانی از به زیر آب رفتن اردوگاه فارابی وجود دارد به همین دلیل قرار شد محل جدیدی برای اسکان سیل زدگان در نظر گرفته شود که مساجد و حسینیه ها و مدارس برای این کار پیشنهاد شده اما تا دوشنبه شب هنوز محل ها قطعی نشده و قرار است صبح سه شنبه درباره آن تصمیم گیری شود.
*جاده در هور
از امدادرسانی تا اسکان؛ سیل زدگان در میان ضد و نقیض گویی ها، درمانده اند.
داستان تالاب شادگان اما همان داستان تکراری هورالعظیم است که جاده ها و لوله ها، نفسش را تنگ کرده اند. چه کسانی تاوان خشم طبیعت را می دهند؟
گزارش از نادره وائلی زاده
9754/6068
کپی شد
