دکتر سید علی مرعشی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: بسیاری از فعالیت هایی که امروز مردم و به ویژه جوانان اوقات خود را با آنها پر می کنند مصداق کار بیهوده و سبک زندگی بی حاصل است و آسیب روانی و اجتماعی در پی دارد.
وی افزود: آسیب های روانی - اجتماعی که در افراد مبتلا به سبک زندگی بی حاصل مشاهده می کنیم شامل افسردگی، افت تحصیلی، افت راندمان شغلی، اختلال در روابط همسران، اختلال در روابط والدین و فرزندان، خانواده گریزی و خانواده ستیزی، اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد مدرن، رفتارهای پرخطر جنسی، خیانت، قربانی کلاهبرداری شدن، آسیب معنوی و ... هستند.
مرعشی گفت:یکی از مشکلات کودکان، نوجوانان و به ویژه جوانان در روزگار ما که کمتر به آن توجه شده آن است که بیشتر به جای تفریح به سرگرمی می پردازند و تفاوت این دو را هم نمی دانند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز به نظریه 'اریک فرام' که دیدگاهی را در روانشناسی مطرح کرده افزود:بر اساس این نظریه، آسیب روانی و اجتماعی افراد بر اساس سبک زندگی آنها قابل پیش بینی است؛ در این دیدگاه آنها که سبک زندگی پرحاصلی دارند چندان در معرض آسیب های روانی و اجتماعی نیستند و من تاکنون این دیدگاه را در عرصه عمل همواره درست یافته ام و با آموزه های دینی ما نیز منطبق است.
وی گفت:به عنوان مثال کسی که تاکنون مثلا یک سال صرف پرسه زدن بی هدف در فضای مجازی، یا خواندن اعتیاد گونه رمان،شرکت در کنسرت برای سرگرمی یا مشاهده بی هدف انواع فیلم کرده، بدون آنکه هدف کاری یا آموزشی یا تبلیغی یا هر هدف مهم دیگری را دنبال کند تنها سر خود را گرم کرده، سبک زندگی او از نوع بی حاصل یا کم حاصل بوده و در معرض آسیب یا دچار آسیب است.
مرعشی ادامه داد:چون اگر این مدت را صرف هرکار مفیدی کرده بود نتیجه آن مواردی از جمله کسب درآمد، مهارت، جایگاه اجتماعی، رشد روانی، رشد معنوی و ... بود.
** بین تفریح و سرگرمی تفاوت قایل شویم
این پزشک و متخصص روانشناسی ادامه داد: وقتی من سرگرمی و وقت گذرانی را مضر معرفی می کنم قصدم نهی از تفریح نیست اما باید به صورت جدی میان تفریح و سرگرمی تفاوت قایل شد چون سرگرمی یک روش برای کاهش سختی گذشت زمان است و جز آن حاصل دیگری ندارد.
وی گفت: به عبارتی سرگرمی برای وقت کشی است که افراد برای تعدیل خلق از آن استفاده می کنند اما تفریحات سالم در کنار تعدیل خلق، فواید قابل توجهی در جهت رشد و شکوفایی نیز دارند.
مرعشی اضافه کرد: در نتیجه فوتبال بازی کردن را می توان تفریح دانست اما فوتبال تماشا کردن سرگرمی است چون مورد اول به افزایش ظرفیت عضلانی، ریوی و قلبی عروقی، بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و افزایش هماهنگی عصبی عضلانی کمک می کند، اما دیگری جز وقت کشی ثمر خاصی ندارد، حتی به تنهایی فرد را فوتبالیست نمی کند.
** تفریح برای رشد شخصیت سودمند است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: وب گردی بی هدف، قمار، خیابان گردی، تماشای اعتیادگونه تلویزیون، مطالعه مکرر رمان از روی وابستگی و ... هیچ کمکی به رشد شخصی نمی کند اما شنا، کوهنوردی، طبیعت گردی، مسافرت، دید وبازدید با بستگان، مطالعه کتب مفید و ... برای رشد شخصی سودمند بوده و تفریح محسوب می شوند.
** تقریبا همه سرگرمی ها اعتیاد آورند
وی افزود: از آنجا که وجه تعدیل خلق در سرگرمی ها غالب است نه وجه رشد و شکوفایی، تقریبا همه سرگرمی ها اعتیاد آورند و طبق یک قاعده کلی همه انواع اعتیاد فرد را مستعد انواع دیگری از اعتیاد نیز می کنند به همین دلیل پدیده هایی مانند اعتیاد به رمان، موسیقی، قمار، فضای مجازی، بازی های رایانه ای و شطرنج را مشاهده می کنیم.
مرعشی گفت: حتی کار کردن نیز وقتی به صورت یک موضوع تک بعدی و برای تعدیل خلق استفاده می شود، به صورت اعتیاد درآمده و عنوان اعتیاد به کار را می گیرد.
این پزشک و متخصص روانشناسی ادامه داد: کاری که والدین برای کودکان، نوجوانان و جوانان می توانند انجام دهند این است که به جای وسایل سرگرمی،وسایل تفریح و کار و تلاش را برای آنها فراهم کنند.
وی اضافه کرد: یک نکته مهم آن است که تنها کار و تلاش ممکن است درس نباشد بلکه بهتر است برای هر یک از فرزندان زمینه کار و تلاشی فراهم شود که بیشتر در آن استعداد دارد که ممکن است مثلا حرفه آموزی یا هنر آموزی باشد.
** استفاده از تکنولوژی سن مناسب را می طلبد
مرعشی بیان کرد: نکته مهم دیگر آن است که برای استفاده از هر نوع تکنولوژی باید سن مناسب تعریف شود که این سن در روزگار ما کمتر از 20 سالگی نخواهد بود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود:همچنین والدین نباید استفاده فرزندان خود از گوشی و تبلت و فضای مجازی را نوعی پیشرفت و یا نشانه هوش بالای فرزند خود بدانند، چرا که این سیستم ها به گونه ای طراحی شده که افراد با ضریب هوشی پایین نیز بتوانند به راحتی کار با آنها را یاد بگیرند.
وی گفت:برای کودکان و نوجوانانی که قبلا به گوشی و تبلت و فضای مجازی معتاد شده اند باید برنامه تدریجی ترک اعتیاد طراحی کرد به نحوی که ابتدا فعالیت های تفریحی واقعی، زمینه کار و تلاش هدفمند برای فرزندان فراهم شود.
مرعشی ادامه داد: سپس برای استفاده از این تکنولوژی ها محدودیت زمانی پیشرونده قرار داده شود تا کم کم وابستگی روانی فرزندان به این وسایل کاسته شده و به مرور تبدیل به وسیله کار شوند به جای آنکه به عنوان اسباب بازی های خطرناک حجم زیادی از وقت فرزندان را پر کنند.
3004/ 6037
انتهای پیام وی افزود: آسیب های روانی - اجتماعی که در افراد مبتلا به سبک زندگی بی حاصل مشاهده می کنیم شامل افسردگی، افت تحصیلی، افت راندمان شغلی، اختلال در روابط همسران، اختلال در روابط والدین و فرزندان، خانواده گریزی و خانواده ستیزی، اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد مدرن، رفتارهای پرخطر جنسی، خیانت، قربانی کلاهبرداری شدن، آسیب معنوی و ... هستند.
مرعشی گفت:یکی از مشکلات کودکان، نوجوانان و به ویژه جوانان در روزگار ما که کمتر به آن توجه شده آن است که بیشتر به جای تفریح به سرگرمی می پردازند و تفاوت این دو را هم نمی دانند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز به نظریه 'اریک فرام' که دیدگاهی را در روانشناسی مطرح کرده افزود:بر اساس این نظریه، آسیب روانی و اجتماعی افراد بر اساس سبک زندگی آنها قابل پیش بینی است؛ در این دیدگاه آنها که سبک زندگی پرحاصلی دارند چندان در معرض آسیب های روانی و اجتماعی نیستند و من تاکنون این دیدگاه را در عرصه عمل همواره درست یافته ام و با آموزه های دینی ما نیز منطبق است.
وی گفت:به عنوان مثال کسی که تاکنون مثلا یک سال صرف پرسه زدن بی هدف در فضای مجازی، یا خواندن اعتیاد گونه رمان،شرکت در کنسرت برای سرگرمی یا مشاهده بی هدف انواع فیلم کرده، بدون آنکه هدف کاری یا آموزشی یا تبلیغی یا هر هدف مهم دیگری را دنبال کند تنها سر خود را گرم کرده، سبک زندگی او از نوع بی حاصل یا کم حاصل بوده و در معرض آسیب یا دچار آسیب است.
مرعشی ادامه داد:چون اگر این مدت را صرف هرکار مفیدی کرده بود نتیجه آن مواردی از جمله کسب درآمد، مهارت، جایگاه اجتماعی، رشد روانی، رشد معنوی و ... بود.
** بین تفریح و سرگرمی تفاوت قایل شویم
این پزشک و متخصص روانشناسی ادامه داد: وقتی من سرگرمی و وقت گذرانی را مضر معرفی می کنم قصدم نهی از تفریح نیست اما باید به صورت جدی میان تفریح و سرگرمی تفاوت قایل شد چون سرگرمی یک روش برای کاهش سختی گذشت زمان است و جز آن حاصل دیگری ندارد.
وی گفت: به عبارتی سرگرمی برای وقت کشی است که افراد برای تعدیل خلق از آن استفاده می کنند اما تفریحات سالم در کنار تعدیل خلق، فواید قابل توجهی در جهت رشد و شکوفایی نیز دارند.
مرعشی اضافه کرد: در نتیجه فوتبال بازی کردن را می توان تفریح دانست اما فوتبال تماشا کردن سرگرمی است چون مورد اول به افزایش ظرفیت عضلانی، ریوی و قلبی عروقی، بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و افزایش هماهنگی عصبی عضلانی کمک می کند، اما دیگری جز وقت کشی ثمر خاصی ندارد، حتی به تنهایی فرد را فوتبالیست نمی کند.
** تفریح برای رشد شخصیت سودمند است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: وب گردی بی هدف، قمار، خیابان گردی، تماشای اعتیادگونه تلویزیون، مطالعه مکرر رمان از روی وابستگی و ... هیچ کمکی به رشد شخصی نمی کند اما شنا، کوهنوردی، طبیعت گردی، مسافرت، دید وبازدید با بستگان، مطالعه کتب مفید و ... برای رشد شخصی سودمند بوده و تفریح محسوب می شوند.
** تقریبا همه سرگرمی ها اعتیاد آورند
وی افزود: از آنجا که وجه تعدیل خلق در سرگرمی ها غالب است نه وجه رشد و شکوفایی، تقریبا همه سرگرمی ها اعتیاد آورند و طبق یک قاعده کلی همه انواع اعتیاد فرد را مستعد انواع دیگری از اعتیاد نیز می کنند به همین دلیل پدیده هایی مانند اعتیاد به رمان، موسیقی، قمار، فضای مجازی، بازی های رایانه ای و شطرنج را مشاهده می کنیم.
مرعشی گفت: حتی کار کردن نیز وقتی به صورت یک موضوع تک بعدی و برای تعدیل خلق استفاده می شود، به صورت اعتیاد درآمده و عنوان اعتیاد به کار را می گیرد.
این پزشک و متخصص روانشناسی ادامه داد: کاری که والدین برای کودکان، نوجوانان و جوانان می توانند انجام دهند این است که به جای وسایل سرگرمی،وسایل تفریح و کار و تلاش را برای آنها فراهم کنند.
وی اضافه کرد: یک نکته مهم آن است که تنها کار و تلاش ممکن است درس نباشد بلکه بهتر است برای هر یک از فرزندان زمینه کار و تلاشی فراهم شود که بیشتر در آن استعداد دارد که ممکن است مثلا حرفه آموزی یا هنر آموزی باشد.
** استفاده از تکنولوژی سن مناسب را می طلبد
مرعشی بیان کرد: نکته مهم دیگر آن است که برای استفاده از هر نوع تکنولوژی باید سن مناسب تعریف شود که این سن در روزگار ما کمتر از 20 سالگی نخواهد بود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود:همچنین والدین نباید استفاده فرزندان خود از گوشی و تبلت و فضای مجازی را نوعی پیشرفت و یا نشانه هوش بالای فرزند خود بدانند، چرا که این سیستم ها به گونه ای طراحی شده که افراد با ضریب هوشی پایین نیز بتوانند به راحتی کار با آنها را یاد بگیرند.
وی گفت:برای کودکان و نوجوانانی که قبلا به گوشی و تبلت و فضای مجازی معتاد شده اند باید برنامه تدریجی ترک اعتیاد طراحی کرد به نحوی که ابتدا فعالیت های تفریحی واقعی، زمینه کار و تلاش هدفمند برای فرزندان فراهم شود.
مرعشی ادامه داد: سپس برای استفاده از این تکنولوژی ها محدودیت زمانی پیشرونده قرار داده شود تا کم کم وابستگی روانی فرزندان به این وسایل کاسته شده و به مرور تبدیل به وسیله کار شوند به جای آنکه به عنوان اسباب بازی های خطرناک حجم زیادی از وقت فرزندان را پر کنند.
3004/ 6037
کپی شد
